muslim.uz

muslim.uz

Середа, 09 декабрь 2020 00:00

Исроф нима?

Исроф – вақт, пул, мол ка­би Аллоҳ таоло бе­рган неъ­матларни ножўя сарфлаш­дир. Исроф қилувчилар “мус­риф” деб аталади. Аллоҳ мусриф­лар­ни ёқтирмайди. Ис­рофнинг зидди тежамкор­ликдир.

Исроф ҳам, бахиллик ҳам Ислом динида ҳаромдир. Чунки бу­лардан бири пул ва мол­ни со­чиш, кераксиз жой­ларга сарф­лаш бўлса, иккин­чиси, мол ва пулни тўплаб, қўлда ушлаш, ундан ўзини ҳам, бошқаларни ҳам фой­далантирмасликдир. 

Аллоҳ таоло бизга етказган ҳалол неъматлардан ўзимиз ис­таганча фойдаланишимиз мумкин. Аммо исроф қилиш ва манманликка берилишга йўл қўймаслигимиз лозим.

Абу Ҳомид Ғаззолий ай­тади: “Қалб сиҳҳатини тик­лаш дардга даво бўладиган сабабларга эътибор қара­тиш билан бошланади. Маса­лан, Аллоҳ таолодан узоқлаш­ти­рувчи, ҳалокатга олиб бо­рув­чи бахиллик дарди­нинг да­воси молни сарфу инфоқ қи­лишдир. Лекин баъзида бу сарф исроф даражасига ўтиб кетади. Натижада ба­хиллик­дан халос бўламан деб, исрофни орттиради.

Исроф ва бахиллик орасида мўътадилликни сақ­лаш ке­рак. Агар мўътадиллик не­лигини билмоқчи бўлсанг, сақланишинг лозим бўлган хулққа назар сол. Бу хулқ ўзи­нинг зидди бўлмиш бошқа бир хулқдан сенга ёқимли ва енгил бўлса, демак, сен сақла­нишинг лозим бўлган хулқ би­лан хулқлангансан. Масалан, мол-дунёни сарф­лашдан кўра, уларни тўп­лаш сенга лаззатли ва осон бўлса, демак, сенда бахил­лик кўпроқ. Бас, мол-дунёнг­ни сарфлашга тириш!

Агар мол-дунёни керагича сақ­лашдан кўра ноўрин сарф­лаш сенга лаззатли ва енгил бўлса, демак, сен исрофга мо­йилсан. Бас, молингни ушлаб туришни ўрган! Наф­сингни кузат. Қайси феъл­ларни қи­лишинг осону қай­си феълларни қилишинг қи­йин эканини аниқ билиб ол. Қалбингни мол-дунё­га боғ­ланиб қолиш­дан асра. Шун­да мол-дунёни ноўрин сарф­лашдан ҳам, бахиллик­дан ҳам омонда бўла­сан.

Мол-дунё сен учун бамисоли сув. Бирор ташнанинг чан­қоғи­ни қондириш учун сен уни ушлаб турасан. Бирор муҳ­тожнинг ҳожатини раво қилиш учун сен уни сарф­лайсан. Бераётганингда заррача қий­налмайсан, ак­синча, лаз­зат­­ланасан. Қайси қалб шу даражага етса, бил­гинки, Ал­лоҳ уни саломат қилибди”. .

Исроф ва бахиллик че­га­ра­си иқтисоддир. Ҳар бир ки­ши ўз ҳаётидаги молиявий жа­раёнларда иқтисодга таян­са, у бахилликдан ҳам, исрофгарчиликдан ҳам йи­роқ бўлади.

Бу борада маъ­рифатпарвар адиб Абдулла Авлоний таъкидлай­ди: “Иқ­тисод деб пул ва мол каби неъматларнинг қадрини билмакни айтилур. Мол қад­рини билувчи кишилар ўрин­сиз ерга бир тийин сарф қилмас, ўрни келганда сўмни аямас.

Саховатнинг зидди бахиллик бўлгани каби иқтисоднинг зидди исрофдур. Аллоҳ таоло ис­роф қилгувчиларни суй­мас. Иқтисодни риоя қилган ки­шилар ҳамма вақт тинч ва роҳатда яшарлар. Сўзнинг қисқаси, илм ва маърифат ила баробар иқтисод, инсоф, туганмас саъй, битмас ғайрат лозимдур”.

Айримлар пул ва молдан ташқари вақтини ҳам ис­роф қилади. Вақт ҳам Аллоҳнинг неъмати эканини унута­дилар. Пайғамбар алайҳис­салом бир кунни уч қисмга бўлардилар. Бир қисмини ибодат билан, бир қисмини рўзғор ишлари билан, яна бир қисмини халқ ишлари билан ўтказар эдилар. Халқ ишлари учун ажратилган вақт кифоя қилмаса, оила­ларига ажратган вақтдан олар, ибо­дат вақтига тегмас эдилар.

Қуръо­ни каримдаги Аср сурасини Аллоҳ таоло: “Аср (вақти)га қасамки...” деб бошлайди. Бу оятда вақтнинг одамлар учун қан­ча­лик юксак аҳамиятга эга экани таъ­кидланган.

Баҳодир УСМОНОВ,

Янгийўл туманидаги

“Пусур оқсоқол” жоме

масжиди имом-хатиби

“Ҳидоят” журналининг 5-сонидан олинди

Ислом цивилизацияси институти директори Фариза Шом мамлакат Конституцияси қабул қилинганининг 28 йиллиги муносабати билан Ўзбекистон халқига ўз табрикларини йўллади, хабар бермоқда «Дунё» АА.
"Ҳар қандай давлат ҳаётида Конституция давлат ва жамиятнинг асосий ҳуқуқий регулятори сифатида олдиндан белгиловчи роль ўйнайди, - дейди у. - Ўзбекистон Республикаси Конституцияси ҳам демократия, ижтимоий адолат ва инсонпарварлик тамойилларини таъминлашга асос бўлмоқда.
Ўзбекистонда таълим тизимини тубдан ислоҳ қилиш, фан, маданият, санъат, адабиёт ва спорт соҳаларини ривожлантириш, маънавий-маърифий тадбирлар самарадорлигини ошириш борасида амалга оширилаётган чора-тадбирларга алоҳида эътибор қаратиш лозим.
Бугунги Ўзбекистон ҳудудида яшаб ижод этган Имом ал-Бухорий, Имом ат-Термизий, Абу Али Ибн Сино, ал-Хоразмий, ал-Беруний ва бошқалар каби буюк олим ва илоҳиётчилар замонавий илм-фан ва инсоният цивилизацияси ривожига улкан ҳисса қўшганини ҳам биламиз. Улар малайзияликлар орасида кенг танилган ва чуқур эҳтиром этилади.
Шу муносабат билан Президент Шавкат Мирзиёевнинг бу ислоҳотлар орқали Ўзбекистонда янги Уйғониш даври, яъни Учинчи Ренессанс пойдеворини яратиш мумкин, деган фикрига қўшилмасдан иложим йўқ".

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Середа, 09 декабрь 2020 00:00

Озодлик – энг тотли неъмат

Эркин ва озод яшаш шукуҳини бу неъматдан маҳрум бўлганлар кўпроқ ҳис қила олади.

Инсоннинг озодликдан маҳрум этилиши билан ҳаёти тубдан ўзгариб кетиши сир эмас. Панжара ортида, тўрт девор ичида, энг ёмони, яқинлари дийдоридан маҳрум кишининг қандай руҳий азоб чекишини тасаввур қилишнинг ўзи қийин.

Айнан шундай вазиятга тушганлар яқинлари бағрига бир йил, бир ой, ҳатто бир кун бўлса-да эртароқ қайтишининг ўзи катта бахт.

Мамлакатимизда байрамлар муносабати билан эълон қилинаётган афв акти кўплаб кишиларга ана шундай туйғуни тақдим этмоқда. 

Куни кеча Президентимиз Шавкат Мирзиёевнинг “Озодликдан маҳрум этиш жазосини ўтаётган, қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган ва тузалиш йўлига қатъий ўтган бир гуруҳ шахсларни афв этиш тўғрисида”ги фармони эълон қилинди. 

Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганлигининг 28 йиллиги муносабати билан эълон қилинган фармон байрам арафасида юзлаб кишиларга озодлик неъматини туҳфа қилди. Бу ҳужжат, ўз навбатида, юзлаб хонадонда умид чироқларини ёқди. 

Албатта, жазони ўтаётган шахслар қилмишларига яраша жазо олган. Бироқ, инсон зоти борки, хатодан ҳоли эмас. Муҳими, хатодан хулоса чиқариш, қилмишдан пушаймон бўлиш, эгри йўлни тарк этиб, тўғри яшашга аҳд қилишдир. 

  Фармонга мувофиқ афв этилган 104 нафар шахс ҳам қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган ва тузалиш йўлига қатъий ўтганлардир. 

Афв этилганларнинг 13 нафарини чет эл фуқаролари, 9 нафарини 60 ёшдан ошган шахслар, 1 нафарини аёл ҳамда 21 нафарини тақиқланган ташкилотлар фаолиятида қатнашган шахслар ташкил этди.

Афв этилганлар орасида ангренлик Сардор Жўраев ҳам бор. Унинг айтишича, Ангрендаги конлардан бирида меҳнат қилаётганида жамоасидагилар билан бирга олтин конидаги тақиқланган ҳудудга киришган. Шунинг учун у 2 йилдан ортиқроқ муддатга озодликдан маҳрум этилган. 

- Озод этилишимга ҳали тўрт ой бор эди, - дейди Сардор. -  80 га кирган онам, оилам, айниқса уч фарзандим йўлимга интизор эди. Муддатидан олдин афв этилганимдан жуда мамнунман. Мана шундай имкниятлар борлигидан, берилганидан миннатдорман. Имкон қадар тезроқ ишга тушиш, иложи бўлса эски ишимга тикланиш умидидаман. Ахир хатоимдан тўғри хулоса чиқардим, энди фақат ҳалол меҳнат қилмоқчиман. Президентимиз кечириб турганида, кон бошлиқлари ҳам мени кечирса керак. 

Наманганлик Муҳиддин Хуррамовнинг беш йилга озодликдан маҳрум этилгани оиласини қийин аҳолга туширган. Тўрт фарзанд ота қамалгач боқувчисиз қолишди. Бунинг устига яшаш хонадони кредитга олинган эди... 

- Акам фермер эди. Менга қизимнинг операциясига катта пул керак бўлиб қолди, - деб хотирлайди Муҳиддин. – Шунга фермерлик қилаётган еримиздан бир қисмини сотмоқчи бўлдим. Аммо пул олаётганимда мени ушлашди. Шу тариқа беш йилга озодликдан маҳрум этилдим. Тўғри, катта хато қилганман. Аммо кейин бундан пушаймон бўлиб, хатоимдан хулоса чиқардим. Ҳали жазо муддатимнинг ярмини ҳам ўтамаган бўлсам ҳам Президентимизга аҳволимни тушунтириб, афв этишларини сўраб ёзган мурожаатим қаноатлантирилди. Буни эшитган пайтим қувончимнинг чеки бўлмади. Бунга энди ҳалол меҳнат қилиб жавоб қайтармоқчиман. 

Ўзбекистон Республикаси ички ишлар вазирлиги Жазони ижро этиш бош бошқармаси ахборот хизматидан маълум қилишларича, айни пайтда фармон тўлиқ ижро этилган. Жазони ижро этиш муассасаларида жазо ўтаётган, фармон билан афв этилган шахсларнинг барчаси озодликка чиқарилган. Уларнинг барчаси ўз уйларига етиб борган. 

 

                                                                  Норгул Абдураимова, ЎзА

ОЗ-ОЗ ЎРГАНИБ ДОНО БЎЛУР...

*   *   *

Заҳируддин Муҳаммад Бобур хазиналари

*   *   *

МУБАЙЯН ВА НАСРИЙ БАЁНИ

*   *   *

ИЙМОН-ЭЪТИҚОД  КИТОБИ

*   *   *

НАЗМ

 

 

Анбиё – Тенгри танлағонлардур,

Барча эл – тан, бу хайл – жонлардур.

Бордурур борча элга фазллари,

Хоҳ бўлсин фаришта, хоҳ парий.

Борчанинг афзали Муҳаммаддур,

Борчанинг акмали Муҳаммаддур.

Борчанинг фазлини йиғиштурсанг,

Бир кишида борин сиғиштурсанг,

Фазли Аҳмадча бўлмағай ул ҳам,

Бўлғай Аҳмад фазилатидин кам.

Ҳар набийнингки ҳужжати бордур,

Бир бўлак хайлу уммати бордур.

Лек, билким, Муҳаммади Арабий

Бордурур коффаи улусқа набий.

Жумлаи анбиёға ул хотим,

Борча маҳкуму улдурур ҳоким.

Хатм ўлубдур анга пайғамбарлиқ,

Келмас эмди кишига бу ёрлиқ.

Осмондин Масиҳ чун келгай,

Шаръи – шаръи Муҳаммадий бўлғай.

Даъват эткай улусни бу динға,

Саъй қилғай бори бу ойинға.

Шаръича шаръ бўлмағай тансух,

Қилди, ҳар шаръники бор, мансух.

 

НАСРИЙ БАЁН

Пайғамбарлар алайҳимус-саломнинг фазилатлари ва ҳазрати Муҳаммаднинг (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) афзалликлари ҳақида

 

Пайғамбарлар  Аллоҳ  таъоло  танлаган  зотлардир,  барча  халқ  тан бўлса, бу жамоа жонлардир. Хоҳ фаришталар, хоҳ жинлар (хоҳ инсонлар) халқи бўлсин, у пайғамбарларнинг барча халқдан афзалликлари – устунликлари бор.

 

Барчасининг афзали ҳазрати Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламдирлар, барчасининг акмали – энг мукаммали ҳам ҳазрати Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламдирлар.

 

Барчаларининг фазилатини йиғиштириб, бир инсонда жамласанг, бу ҳам ҳазрати Аҳмад (яъни, ҳазрати Муҳаммад) алайҳиссаломнинг фазилатича бўла олмайди, барча-барчасининг фазилати ҳазрати Аҳмад алайҳиссаломнинг фазилатларидан кам бўлади.

 

ИЗОҲ:  Қуръони  каримдан (оят маъноси):  “Биз  ушбу  (номи  ўтган)  пайғамбарларнинг баъзиларини  (Ўзимиз  ато  этган  хислатлар  билан) баъзиларидан  устун қилдик” (Бақара сураси, 253-оят).

Яна: Исро сураси, 55-оятида ҳам шу маъно бор.

 

Ҳар бир пайғамбарнинг ҳужжати (Аллоҳ юборган китоби ёки саҳифаси, ёхуд мўъжизаси) бор бўлиб, ҳаммаларининг бир бўлак жамоаси  –  бир  қавмдан  уммати  бор,  яъни  ҳар  бирлари  маълум  бир қавмга пайғамбар қилиб юборилганлар.

Лекин билгинки, арабий (зотлари араб бўлмиш) ҳазрати Муҳаммад  алайҳиссалом  бутун  халққа,  яъни  бутун  инсониятга    (ва  жин қавмига) пайғамбар қилиб юборилгандирлар.

Ул зот барча пайғамбарларнинг тугалловчиси – сўнггисидирлар, барчалари ҳукмга тобедир, у киши ҳокимдирлар.

Пайғамбарлик у зот билан тугаган – охирига етгандир, энди бирор кишига бу ёрлиқ – бу фармон, бу мақом, бу вазифа, бу шараф берилмайди.

 

Ҳазрати Ийсо Масиҳ алайҳиссалом осмондан тушганларида, у зотнинг (тутган ва ҳукм юритадиган) шариъати ҳазрати Муҳаммад алайҳиссаломнинг шариъатлари бўлади. У зот бутун халқни – инсониятни шу динга (ислом динига) чақирадилар ва шу диннинг қонун-қоидаси билан саъйу ҳаракат қиладилар.

(Чунки) ул зотнинг шариъатларига тенг келадиган тансух – ажойиб, нодир, камёб шариъат бўлмайди, қанча шариъат бор бўлса, бу шариъат барчасини мансух қилди – бекор қилиб, ҳукмини тўхтатди. (Ислом шариати эса то Қиёмат кунигача давом этади.)

 

Насрий баён ва шарҳ муаллифи:

Мирзо КЕНЖАБЕК

Посольство нашей страны в Куала-Лумпуре организовало видеоконференцию между руководством Государственного комитета по развитию туризма Узбекистана и Министерства туризма, искусства и культуры Малайзии для обмена опытом в сфере повышения туристической привлекательности и продвижения зиёрат-туризма, сообщает ИА «Дунё».
В мероприятии от узбекской стороны приняли участие Посол Равшан Усманов и заместитель председателя Госкомтуризма Улугбек Азамов, малазийской – генеральный секретарь Министерства туризма, искусства и культуры Нур Зари Хамат.
Малазийская сторона была ознакомлена с проводимыми в республике масштабными реформами, модернизацией и расширением инфраструктуры в сфере зиёрат-туризма в целях признания Узбекистана в качестве одного из крупнейших центров паломнического туризма в мире, а также с предпринимаемыми в мерами по противодействию распространению коронавируса и активному продвижению туристического имиджа республики в качестве безопасной для здоровья туристов страны под лозунгом «Uzbekistan – Safe Travel Guaranteed».
В свою очередь, малазийской стороной организована презентация предпринимаемых мер по восстановлению туристического сектора Малайзии. Отмечено, что с учетом того, что малазийским гражданам в настоящее время запрещено выезжать за пределы страны, а также в целях поддержания индустрии гостеприимства, властями принято решение о возобновлении ограниченной деятельности сектора внутреннего туризма. В частности, гражданам разрешено передвигаться между «зелеными зонами» страны в целях внутреннего туризма.
При этом Нур Зари Хамат подчеркнул, что границы страны остаются закрытыми до 1 января 2021 года с возможным продлением сроков до стабилизации ситуации с пандемией в Малайзии и мире.
В этой связи, по мнению малазийской стороны, вопрос о направлении туристов в обоих направлениях в настоящее время является преждевременным.
«Пока границы Малайзии закрыты, необходимо сконцентрировать внимание на обоюдном продвижении дестинаций и подготовке кадров, а также на организации возобновления прямых регулярных авиарейсов компании «Uzbekistan Airways» после открытия границ, которая уже имеет свою нишу на нашем рынке по перевозке прямых и транзитных пассажиров за 23 года непрерывного функционирования рейсов между Малайзией и Узбекистаном. Туроператоры двух стран с нетерпением ждут открытия границ и возобновления авиасообщения. Уверен, что при выполнении нами вышеуказанных задач, турпоток возобновится с удвоенной силой», - заявил генеральный секретарь.
Наряду с этим, узбекская сторона была ознакомлена с требованиями и механизмами внедрения стандарта «Muslim Friendly Tourism».
По итогам онлайн-встречи достигнуты договоренности об организации вебинаров для представителей туриндустрии Узбекистана по вопросам развития зиёрат-туризма, стандартов «muslim friendly» и «halal tourism», а также курсов малайского языка для повышения квалификации гидов республики, возобновлении воздушного сообщения между Ташкентом и Куала-Лумпуром после открытия границ Малайзии.
Стороны также будут продвигать туристический потенциал Узбекистана и Малайзии через социальные сети и цифровые платформы двух стран на паритетной основе и совместно разрабатывать конкретные предложения и механизмы создания Узбекско-малазийского центра по повышению квалификации кадров и обмену опытом в области туризма.
Между сторонами будет налажен обмен информацией о передовом опыте в сфере туризма, в том числе принятых мерах по восстановлению туриндустрии, а также сохранению объектов культурного наследия.

Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

Top