muslim.uz
Қуръон мусобақаси - 2018: рўйхатга олиш бошланди
2018 йилнинг биринчи ярмида Республикамизда ўтказилиши режалаштирилган 3 босқичдаги Қуръон мусобақаси иштирокчиларини рўйхатга олиш бугун, 4 январ кунидан бошланди. Рўйхатга олиш 13 январь кунигача давом этади.
Бугун барча вилоятлар қаторида Тошкент вилоятида ҳам мазкур жараён бошланди, деб хабар беради вилоят бош имом-хатиби Хайруллоҳ Турматов. Қуйида рўйхатга олиш жадвали билан танишишингиз мумкин.
Тошкент вилоятида “Қуръон мусобақаси – 2018” кўрик
танлови (туман ва шаҳар) босқичи
ЖАДВАЛИ
|
№ |
Туман ва шаҳарлар номи |
Кўрик танлов ўтказиладиган жой номи ва манзили |
Санаси |
|
1-ҲУДУД |
|||
|
1 |
Ангрен шаҳар |
Бўка тумани, “Ўртақўрғон” жоме масжиди Манзил: “Янги ҳаёт” кўчаси 5-уй Мўлжал: Бўка шаҳар Шоҳбекати |
10.02.2017 й. (Шанба) Эркаклар соат 0900 Хотин-қизлар 1400 |
|
2 |
Бекобод тумани |
||
|
3 |
Бекобод шаҳар |
||
|
4 |
Бўка тумани |
||
|
5 |
Пискент тумани |
||
|
6 |
Олмалиқ шаҳар |
||
|
7 |
Оҳангарон тумани |
||
|
2-ҲУДУД |
|||
|
1 |
Бўстонлиқ тумани |
Чирчиқ шаҳар, “Марказий” жоме масжиди Манзил: Заковат кўчаси 1-уй Мўлжал: Аквапарк |
11.02.2017 й. (Якшанба) Эркаклар соат 0900 Хотин-қизлар 1400 |
|
2 |
Паркент тумани |
||
|
3 |
Қибрай тумани |
||
|
4 |
Тошкент тумани |
||
|
5 |
Чирчиқ шаҳар |
||
|
6 |
Юқоричирчиқ тумани |
||
|
3-ҲУДУД |
|||
|
1 |
Зангиота тумани |
Зангиота тумани, “Нурул Ислом” жоме масжиди Манзил: Қумариқ маҳалласи, Ҳамза кўчаси 20-уй Мўлжал: “Генерал Моторс” мотор заводи |
12.02.2017 й. (Душанба) Эркаклар соат 0900 Хотин-қизлар 1400 |
|
2 |
Оққўрғон тумани |
||
|
3 |
Қуйичирчиқ тумани |
||
|
4 |
Чиноз тумани |
||
|
5 |
Ўртачирчиқ тумани |
||
|
6 |
Янгийўл тумани |
||
ЎМИ Матбуот хизмати
Тугаб битмайдиган хазина
Донишманд халқимиз: “Оз бўлса етар, кўп бўлса кетар” дея бежизга айтмаган. Дарҳақиқат, қаноат ҳақида сўз очилганда, албатта, бу сўзга сабр сўзини қўшиб ёзамиз, гапирамиз, боиси битта: бу сўзларни бир-биридан ажратиб тасаввур қилиш мушкул.
Тарихдан маълумки, она халқимизнинг юксак камолотида буюк алломаларимиз, улуғ уламоларимиз, бобокалонларимиз қолдирган бой маънавий мероснинг ўрни беқиёс. Мана шундай комиллик сифатларидан бири – қаноат ҳақида тўхталар эканмиз, аввало, “қаноат” тушунчаси ўзи нима эканини билиб олишимиз даркор. Ҳакимлардан бири айтадики: “Қаноат – тақсимланган ризққа рози бўлиш, кўнгил хотиржамлигидир”. Яна бири айтадики: “Қўлингдаги борига шукр қилиб, ушалмайдиганига умид боғлайвермаслигинг”, деб айтган. Динимизнинг асосий манбалари Қуръон ва суннатда қаноат борасида марҳамат қилинган оят ва ҳадислар билан танишсак.
“Эркакми ё аёлми кимда-ким мўмин бўлган ҳолида бирор эзгу иш қилса, бас, биз унга пок ҳаёт бахш этурмиз ва уларни ўзлари қилиб ўтган амалларининг чиройлиги баробаридаги мукофот билан тақдирлаймиз”.
Жобир ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳу ривоят қилади: “Пайғамбар соллалоҳу алайҳи вассалам: “Қаноат – тугаб битмайдиган хазинадир”, дедилар”.
“Қаноат – инсон ўзига тақсим қилиб берилган нарсаларга (ризқ-рўзи, умри, амаллари, бахтли ёки бахтсизлардан бўлишига) рози бўлишидир”.
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қилади: Пайғамбар соллалоҳу алайҳи вассалам: “Парҳезкор бўл, инсонларнинг энг ибодатлиси бўласан, қаноатли бўлгин, одамларнинг шукр қилувчироғи бўласан”, дедилар”.
Ривоят қилинишича: “Фақиру мискинлар бамисоли ўликларга ўхшайди, лекин Аллоҳ таоло уларни қаноатлари туфайли қайта жон бахшида этган инсонлардир”.
Бишр Ҳофий: “Қаноат – мўминнинг қалбидагина таскин топадиган мулкдир”, деган.
Абу Сулаймон Дороний: “Ризо мақомидаги қаноат сифати гўёки зуҳд мартабасидаги вараъ мақомига ўхшашдур, қаноат – ризо мақомининг аввалги мартабаси бўлса, вараъ – зуҳд мақомининг энг биринчи мартабаси ҳисобланур”, деган.
Абу Бакр ал-Мароғий: “Ақлли инсон – дунё ишларини қаноат ва орқага суриш билан, охират ишини эса, қизиқиш ва тезлаштириш билан, дин ишларини илми ва ижтиҳоди билан амалга оширадиган кишидир”, деган.
Абу Абдуллоҳ ибн Хафиф: “Қаноат – йўқ нарсаларга ортиқча қизиқавермаслик, мавжудларидан беҳожат бўлиш”, деган.
Ваҳб ибн Мунаббаҳ: “Азизлик ва беҳожатлик ўзларига биродар ахтариб, йўлга тушганида, қаноатни учратиб, ҳамсафар бўлган экан”, деган.
Бир ривоятда: “Кимнинг қаноати кучли бўлса, унга барча нарса тотли бўлади, кимки барча ҳолларда холиқига тавба қилиб юрса, Аллоҳ уни қаноат билан ризқлантириб қўяди”, дейилган.
Ривоят қилинишича: “Абу Ҳозим (р.а) семиз қўй гўшти осиб қўйган қассоб олдидан ўтаётганида, қассоб: “Эй, Абу Ҳозим, бу семиз қўй гўштидан олиб кетинг”, деди. У киши: ёнимда пулим йўқ”, деди. Қассоб: “Насяга бераман”, деди. Шунда у зот: “Ўзимда, бундан ҳам яхшироқ қарзим бор, бу – жон қарзимдур”, деб жавоб қилди.
Улуғлардан биридан: “Инсонлар ичида энг қаноатлиси ким? деб сўралганда, инсонларга фойдаси кўп тегадигани, уларга оғирлиги кам тушадигани”, деб жавоб берди.
Айтадиларки, “Аллоҳ таоло беш нарсани беш нарса ичига яшириб қўйди; азизликни – тоатга, хорликни – масиятга, виқорни – бедорликка, ҳикматни – очликка, бойликни – қаноатга.
Иброҳим ал-Мористоний: “Душманингдан ўч олганингдек, очкўзлигингдан, қаноат билан ўч олгин”, деган.
Зунун ал*Мисрий: “Ким қаноатли бўлса, замондошларидан роҳат олибди, тенгдошларидан умри узун бўлибди”, деган.
Қаттоний: “Кимки, қаноатни олиб, очкўзликни сотса, азизлик ва одамийлик фазилатига эга бўлибди”, деган.
Қайси инсоннинг икки кўзи инсонларнинг қўлидаги нарсага қараб қолса, маҳзунлиги чўзилаверади.
Ривоят: “Бир киши сув бўйида бақлажондан тушган нарсаларни еб ўтирган донишмандни кўриб қолиб: “Эй Ҳаким, агар султонга хизмат қилганингизда, бу нарсани еб ўтиришга ҳожат бўлмасди”, деди, Донишманд: “Агар сен шу нарсага қаноат қилганингда Султонга хизмат қилиб ўтирмасдинг”, деб жавоб қилди”.
Ривоят: “Мусо алайҳиссалом тамаъни Хизрнинг олдида эслаганларида. Хизр алайҳиссалом унга: “Бу нарса сиз билан мени орамни ажратувчидир”, дедилар”.
Ривоятлардан бирида: “Мусо ва Хизр алайҳиссалом атрофига бир кийик келди. Улар оч эдилар. Шунда Мусо олдидаги кийик қовурилмаган. Хизр олдидаги кийик эса қовурилган ҳолда кўринди”, деб айтилади.
Аби Язид раҳматуллоҳу алайҳдан бу мартабага нима билан эришдингиз? деб сўралганда, у зот: “Дунё сабабларини йиғиб, қаноат арқонига тугиб, ростгўйлик манжаниқига ўрнатдим, сўнг ноумидлик денгизига отиб юбориб, ором топдим”, деди.
Ривоят: “Жунайд раҳматуллоҳу алайҳни ҳузурида ўтиргандим, атрофида кўп етим-есирлар ҳам бор эди. Бир одам 500 динорни ҳазратнинг олдига қўйиб, “Бу пулни мана буларга тарқатиб берасиз”, деди, у зот: “Ўзингга борми? деб сўради. Ҳалиги киши: “Бор, пулим кўп”, деди, у зот: “Яна бўлишини хоҳлайсанми? деб сўради, У: “Ҳа”, деди, Жунайд раҳматуллоҳу алайҳ: “Ол, бу нарсаларингни, ўзинг биздан кўра муҳтожроқ экансан”, деб пулни олмади.
Мухторхон Акрамов,
“Ҳидоя” ўрта махсус ислом билим юрти ўқитувчиси
Ўзбекистоннинг сайёҳлик салоҳияти ҳинд телевидениясида намойиш этилади
Хорижий мамлакатларда миллий сайёҳлик брендини оммалаштириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси, Ўзбекистон Республикасининг Ҳиндистондаги элчихонаси билан ҳамкорликда “Travelxp” телеканалининг тасвирга олиш гуруҳи Ўзбекистонга ташриф буюрди.
Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси берган хабарга кўра, сафардан кўзланган мақсад Ўзбекистоннинг бой туристик салоҳияти бўйича филмь тайёрлаш ҳамда мазкур филмни 2018 йил давомида эфирга узатишдан иборат.
Ижодий гуруҳ беш кишидан ташкил топган бўлиб, жорий йилнинг 12-23 декабр кунлари юртимизда бўлган. Тасвирга олиш жараёнлари Тошкент (тарихий диққатга сазовор жойлар, телеминора, Мустақиллик майдони, темирйўл вокзали), Самарқанд, Шаҳрисабз, Бухоро ва Хива каби шаҳарларда амалга оширилган.
Маълумот ўрнида шуни айтиш керакки, “Travelxp” хусусий телеканал бўлиб, 2011 йилда ўз фаолиятини бошлаган ҳамда туризм соҳасига мўлжалланган. Телеканалнинг дастурлари Ҳиндистон бўйлаб сунъий йўлдош ва кабел каналлари орқали қатор хорижий давлатларда эфирга узатилади. Дастурлар ҳинд, инглиз, тамил, бенгал, тайланд, испан, немис, француз, япон, рус, араб, форс ва хитой тилларида олиб борилади.
Расулуллоҳни тушида кўрган ва ватанга қайтган олим
XIX аср охири ХХ аср биринчи ярмида Наманган шаҳридан етишиб чиққан улуғ уламолардан бири Саййид Собитхон тўра Абул Маонийдир. У киши ҳақида маълумотлар жуда кам. Чунки Собитхон тўра яшаган давр мустамлакачилик сиёсатининг ватанпарварлар ва зиёлиларга қарши кураши авж олган вақтга тўғри келади.
Собитхон тўра 1866 йил Наманганда таниқли олим Саййид Файзхон тўра хонадонида туғилди. У илмий муҳитда ўсиб улғайди, илк устози отаси бўлди. Сўнг Наманган мадрасасида ўқиб, шаҳарнинг кўзга кўринган олимлари, жумладан, Ҳазрат Иноятхон Лангарийдан сабоқ олди. Сўнг илмини янада чуқурлаштириш мақсадида Ҳўқанди латифга борди. Бу ерда бир неча йил туриб, “Мадрасаи Хон”да илм сирларидан воқиф бўлди, мадрасани муваффақиятли битириб, она шаҳрига қайтди.
Ёши улғайгач, ҳажга борди. Мадинада уч йил муқим яшаб қолди. Бир кеча тушида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни кўради. У зот олимга “ватанга қайтинг” ишорасини қиладилар. Шундан сўнг у ота юртига қайтиб, қолган бутун умрини Наманганда ўтказди. XIX асрнинг сўнгги йилларида Намангандан етишиб чиққан олимларнинг кўпи ундан сабоқ олишган.
Собитхон тўра очиқ чеҳрали, ширинсўз ва тақволи инсон бўлган. У илм бобида улкан муваффақиятга эришган эди. У мадрасадан қайтиб келиши билан китоб варақлар, ёзаётган асарларига қимматли маълумотлар тўплар эди. “Тафсири Жалолайн”ни кўп ўқир эди.
Собитхон тўра тасаввуф, тафсир, ҳадис, тил ва адабиёт, тарих, жуғрофия, мантиқ ва бошқа илмлардан яхши хабардор эди. Ўзи ҳам араб, форс ва ўзбек тилларида ижод қилди.
Олимнинг “Башорат ан нажот фи ишорат ас-салот” китобида диний амаллар, ибодатларга оид турли фиқҳий масалалар жамланган. Ушбу асарнинг 52 бетдан иборат қўлёзма нусхаси ЎзФА Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институтида сақланмоқда. Ушбу даргоҳда унинг қаламига мансуб “Тажҳиз ал амвот” асари қўлёзмаси ва бу китобнинг 1907 йили Бухорода нашр этилган тошбосма нусхаси ҳам бор. Ушбу асарда ўлим ва дафн маросими билан боғлиқ масалалар батафсил ёритилган. У хурофий тушунчалар авжига чиққан бир даврда ёзилгани боис катта аҳамият касб этган ва одамларни ҳидоят йўлига бошловчи муҳим қўлланма бўлиб хизмат қилган. Бундан ташқари, олим фиқҳ илмига оид яна бир нечта асарлар ёзган.
Собитхон тўра тафсир ва ҳадис илмлари тарғиботчиси сифатида ҳам танилган. Ўша даврда Туркистон аҳолисида ушбу илмларга эътибор сусайиб кетгани учун ҳам шу йўналишга алоҳида эътибор берган.
Саййид Собитхон тўра турмуши ҳашамсиз яшаган, дунё лаззатларига парвосиз эканидан мол-дунё орттирмаган. Тушган совға-саломларни камбағалларга, илм толибларига эҳсон қилиб юборган.
Саййид Собитхон тўра юртимизни жуда ҳам севар, шу боис чоризм мустамлакасига айланиб қолган муқаддас Ватанини озод ва ҳур кўришни орзу қилар эди. Талабаларига Ватан озодлиги учун ҳаракат қилиш, керак бўлса, бу йўлда жон бериш кераклигини таъкидлар эди. Болшевиклар инқилоби бошлангач, Собитхон тўра шогирдларини Ватан мустақиллиги йўлида бирлашишга руҳлантирар эди. Собитхон тўранинг халқ ўртасидаги нуфузини яхши билган болшевиклар уни зимдан кузатиб, назорат қилиб туради.
Собитхон тўра Абул Маоний 1927 йили 63 ёшда оламдан ўтди, Наманган шаҳридаги “Мангулик” қабристонига дафн этилди. Аллоҳ таоло ул зотни раҳматига олсин.
Исломхон УБАЙДУЛЛАЕВ,
Тошкент ислом институти ўқитувчиси
Зулматга элтувчи йўл
Ислом – инсонни дини, жони, аҳли, насли ва саломатлигини сақлашга қаратилган. Инсоннинг ҳаётига таҳдид солиб турган иллатлардан бири – бу гиёҳвандлик. Аъроф сурасининг 157-оятида: “У (пайғамбар) уларни (инсонларни) яхшиликка буюради, ёмонликдан қайтаради ва пок нарсаларни ҳалол қилиб, нопок нарсаларни уларга ҳаром қилади…” дейилади.
Маълумки, Ислом таълимоти инсон ҳаётига фойда келтирмайдиган, унинг ақл-ҳушини карахт қиладиган ҳар қандай моддани зарарли деб билади ва истеъмол қилишдан қайтаради. “Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар қандай маст қилувчи, баданни бўшаштирувчи ва сусайтирувчи нарсаларни истеъмол қилишдан қайтардилар” (Имом Аҳмад ва Абу Довуд ривояти).
Ушбу ҳадиси шариф ҳар қандай турдаги гиёҳвандлик ҳаром эканига далолат қилади. Гиёҳвандлик дунё афкор оммасини ташвишга солиб келаётган долзарб муаммолардан бири ҳисобланади. Мазкур иллатга қарши нафақат маълум бир минтақа ёки ҳудуд, балки дунё бўйича кенг қамровли кураш олиб борилаётир. Таъкидлаш керакки, наркотик моддалар нафақат инсоннинг соғлиғига, балки руҳиятига ва ўзлигига путур етказиб, охир-оқибат уни ажал комига улоқтириб юборади. Чунончи, гиёҳвандлик ўта оғир касалликлар ва жиноятлар содир этилишининг авж олишига сабаб бўлади.
Шунингдек, гиёҳванд моддалар оила ва жамият иқтисодига катта зарар келтиради. Чунки гиёҳванд моддалар жуда қиммат туради, катта маблағлар эвазига сотиб олинади. Бу эса, ўз-ўзидан молни исроф қилишга олиб келади. Шариатимиз исрофни ҳаром қилган, биз исрофдан қочишга буюрилганмиз. Ҳатто манфаатли иш учун ҳам исрофга рухсат йўқ. Гиёҳвандликка мубтало одам эса ўзининг, яқинларининг ҳаётини заҳарлаш, динига, жонига, ақлига, наслига зарар етказиш учун мол сарфламоқда. Улар келтирган офатлар оилалар бузилишига, ҳали туғилмаган гўдакларнинг келажакда мажруҳ, ногирон бўлиб қолишига, ёшларнинг умрининг хазон бўлишига сабаб бўлади. Энг ачинарлиси, баъзи нафсини жиловлай олмаган кимсалар эътиқоди заиф, иродаси бўш, гиёҳвандликка мойиллиги бор ёшларни турли қинғир йўллар билан тузоғига илинтирмоқда. Шу боис, бундай иллатга қарши курашиш учун ҳозирда аҳоли орасида, оила, мактаб, маҳалла, мутассадди ташкилотлар ҳамда кенг жамоатчилик ҳамкорлигида мунтазам тушунтириш ишлари олиб борилмоқда.
Хулоса қилиб айтганда ёшларни соғлом ва баркамол қилиб тарбиялаш нафақат оилани, балки мамлакат, қолаверса, жамиятнинг ҳам олдида турган муқаддас вазифадир. Гиёҳвандликнинг мудҳиш асоратини ўсиб келаётган навқирон авлод онгига етказиш, уларни соғлом турмуш тарзига жалб этиш, бўш вақтларини мазмунли ва фойдали ўтказишга бош-қош йўлида барчамиз бирдек масъулмиз. Зеро, огоҳлик ва ҳушёрлик муаммонинг бартараф этилишида муҳим аҳамият касб этади. Бу иллатга қарши курашиш Ватанимизнинг ҳар бир онгли фуқаросининг муҳим вазифаси ҳисобланади. Зеро, жамият ҳаётида зарарли иллатларни йўқ қилиш ва унинг олдини олиш ҳар бир мўмин-мусулмоннинг бурчидир.
А.БОБОЕВ,
Хоразм вилояти Шовот тумани
“Ваянган бобо” жоме масжиди имом-хатиби
Мақолалар
