Қозон шаҳрида Волга Булғори томонидан исломни қабул қилинганлигининг 1100 йиллигини нишонлашга тайёргарлик кўриш мақсадида турли фондлардан Ислом қўлёзма манбаларини сақлаш, ўрганиш, оммалаштириш ва илмий муомалага киритиш бўйича илмий марказ ташкил этилади, дея хабар беради Россия Федерацияси ҳукумати.

Россия Федерацияси бош вазирининг ўринбосари Марат Ҳуснуллин 2022 йилда 71 та тадбирлар ни ўз ичига олган Волга Булғори томонидан исломни қабул қилинганлигининг 1100 йиллигини нишонлаш ва байрамга тайёргарликкўришнинг асосий тадбирлар режасини тасдиқлади.

"Режада Татаристон пойтахтида турли кутубхона ва илмий муассасалар тўпламларида сақланаётган Ислом қўлёзма манбаларини сақлаш, ўрганиш, оммалаштириш ва илмий муомалага киритиш бўйича илмий марказ ташкил этиш кўзда тутилган", - дейилади хабарда.

Ҳуснуллин бир қатор илмий, маданий ва маърифий тадбирлар Татаристонда бўлиб ўтади, улар тарихий ўтмишда ва бугунги кунда ҳам одамларни бирлаштириш учун Волга Булғори томонидан исломни қабул қилиш аҳамиятини кўрсатади, ривожлантириш йўлида ўзига хослигини таъкидлайди ва Ислом дунёсида Россиянинг обрўйи ва имиджини мустаҳкамлайди. У мамлакат президенти бойлигимиз ва меросимиз бўлган динлараро тинчлик анъаналарини асраб-авайлаш муҳимлигини бир неча бор таъкидлаб ўтганлигини қайд этди.

Бош вазир ўринбосари Қозондаги байрам шарафига Волга Булғори томонидан Исломни қабул қилинганлигининг 1100 йиллиги, жумладан, музей, кутубхона, кўргазма ва маъруза заллари номидаги масжид мажмуасини қуриш масаласи ишлаб чиқилаётганини эслатди. Қурилиш ўзгаришларидан ташқари, илмий форумлар, давра суҳбатлари ва семинарлар, шунингдек кўргазмалар, танловлар, босма ва видео маҳсулотларни чиқариш ҳам режага киритилган.

Islam.ru хабарига кўра, байрам доирасида Ульяновск вилояти, Нижний Новгород, Москва ва Россия Федерациясининг бошқа ҳудудларида тадбирлар ва ўзгаришлар режалаштирилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Кишининг ҳар бир эшитган нарсасини гапирмоғи ёлғончи эканлигига кифоя қилади», дедилар.

Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу: «Кишининг ҳар бир эшитган нарсасини гапириши ёлғончи эканлигига етарлидир», дедилар.

Ибн Ваҳб айтдилар: «Молик менга: «Билки, ҳар бир эшитган нарсасини гапираверадиган киши (хатодан) омонда бўлмайди. Ва ҳар бир эшитган нарсасини гапираверадиган киши ҳеч қачон имом ҳам бўлмайди», деди». (Изоҳ: бу ҳадисда намоздаги имом назарда тутилмаган. Ҳадиснинг маъноси шундай: «Ҳар бир эшитган ҳадисини ривоят қилаверадиган киши сўзи эътиборга олинадиган, эргашиладиган кишилардан бўла олмайди». Валлоҳу аълам.)

Абдураҳмон ибн Маҳдий: «Киши эшитган нарсаларининг баъзисини (гапиришдан) ўзида тийиб турмагунича иқтидо қилинадиган имом бўла олмайди», деб айтдилар. (Изоҳ: бу ҳадисда ҳам сўзи эътиборга олинадиган пешво назарда тутилган.)

Суфён ибн Ҳусайндан ривоят қилинади: «Иёс ибн Муовия мендан: «Сенинг Қуръон илмига муҳаббат қўйганингни кўряпман, менга бир сурани ўқиб, тафсир қилиб бер, уни қай даражада билишингни кўрайин», деб сўраганида, мен уни(нг айтганини) қилдим. Шунда у: «Сенга айтадиган гапларимни ёдингда сақлаб қол. Ҳадис хусусида ҳақоратланишдан эҳтиёт бўл (яъни, тўқима ҳадис айтиб, одамларнинг лаънатига гирифтор бўлма... – тарж.). Чунки баъзида киши (тўқима) ҳадисни айтиб, ўзи хор бўлади. Ҳадиси ёлғонга чиқарилади», деди».

Убайдуллоҳ ибн Абдуллоҳ ибн Утбадан ривоят қилинади: Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳу: «Сен қавмга ақллари етмайдиган бирор ҳадисни айтмагин. Агар айтадиган бўлсанг, уларнинг баъзиларига фитна бўлади», дедилар.

«Имом Муслим» китобидан.

Туркиянинг шимоли-шарқидаги Ризе вилоятида Қуръонни ёд олган юзлаб талабалар учун битирув маросими бўлиб ўтди. Қуръонни ўрганаётган жами 571 нафар талаба, жумладан, 149 нафар аёл ўз гувоҳномаларини олди. Уларнинг барчаси сабоқларни олганларидан сўнг бутун Муқаддас китобни ёддан билиб олдилар.

Ҳофизлар, уларнинг устозлари ва оила аъзолари иштирок этган маросимда сўзга чиққан Туркия дин ишлари бўйича бошқарма раис муовини Иброҳим Ҳилми Карсли Қуръон ўргатиш инсонийлик, тинчлик ва ахлоққа хизмат қилишини айтди. Унинг қўшимча қилишича, мамлакатда араб тилининг ривожланишида Қуръонни ёд олганлар муҳим роль ўйнайди.

Илоҳиётчи, шунингдек, Муқаддас китоб таълимотига мувофиқ ҳаракат қилиш зарурлигини таъкидлади. Вилоят муфтийси Наси Чақмақчи иштирокчиларни қутлаб, Қуръони Каримнинг каломи ва моҳиятини биладиган фозил ёшларни тарбиялашга интилаётганларини айтиб ўтди.

Islamisemya.com хабарига кўра, тадбир сўнгида бир гуруҳ ҳофиз талабалар қисқа сураларни ўқиб бердилар. Шундан сўнг 571 нафар ўқувчига ҳофизлик гувоҳномалари билан бирга турли совғалар топширилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Шайх Абдулқодир Ҳусайн ат-Тамимий

Манба