muslim.uz

muslim.uz

Самарқанд вилояти Адлия бошқармаси томонидан Ургутда барпо этилган «Ургут» марказий жоме масжиди рўйхатга олинган.

Янги масжид гувоҳномасини Ўзбекистон мусулмонлар идорасининг Самарқанд вилояти вакиллиги раҳбари, вилоят бош имом хатиби Зайниддин Эшонқуловга вилоят Адлия бошқармаси бошлиғи Салохиддин Нуриев
тақдим этган.

Шу билан Республикамиздаги масжидлар сони 2085 тага, Самарқанд вилоятидаги масжидлар эса 287 тага етди.

Маълумот учун, ушбу масжидни қуриш бўйича маҳалла фаоллари туман имом-хатиблари билан билан маслаҳат қилган ҳолда туман ҳокимига, сўнг мутасадди вазирликларга мурожаат қилишди. Шундан сўнг Республика ташкилотидан олинган жавоб хатига асосан туман хокимлигиннг 2013 йил 6 июлдаги қарори билан қурилиш ишлари аҳоли ҳашар йули билан бошлаб юборилди.

Янги масжид кибласи мутахасислар куёшнинг ёзги энг сунги ботиш ва кишдаги энг сунгги ботиш нукталари ҳисобга олиниб, ушбу икки нуқта орлиғи уч кисмга бўлиб чап томондаги бўлак белгиланди. Шунингдек, кечаси Олтин қозик юлдузига қараб мулжал олинди.

Ҳозирда қурилиши битказилган янги масжид майдони бир гектардан ошиқ, масжид хонақосининг ҳажми 45х55 метр, яъни 2500 кв/мни ташкил қилади.

Жоме икки қаватдан иборат бўлиб 8000 га яқин намозхонни ўз бағрига сиғдира олади. Хонақоҳ ўртасида 34 метрли баланд гумбаз қад ростлаган. Унинг айланаси 18 метрни ташкил этади. Масжиднинг тўрт томонида иккитаси 40 метрли ва яна иккитаси 43 метрли бўлган тўрт минора қурилган.
Замонавий таҳоратхонадан бир вақтнинг ўзида 100 киши фойдаланиши мумкин. Масжид ходимлари учун 2 қаватли мамурий бино барпо этилган.

Аллоҳ таоло ушбу масжидларни қиёматга қадар мўмин-мусулмонларга хизмат қилишини насиб қилсин, унинг қурилиши ва фаолиятини йўлга қўйишига ҳисса қўшганлардан Ўзи рози бўлсин!

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази томонидан "Мовароуннаҳр адибларининг ислом цивилизацияси тараққиётига қўшган ҳиссаси” мавзуига бағишланган навбатдаги онлайн анжуман Туркиянинг Анқара Йилдирим Боязид университети билан ҳамкорликда ташкил этилди.

Унда Марказ тадқиқотчилари, юртимизда диний-маърифий йўналишда фаолият кўрсатаётган ташкилот ва муассасаларнинг ёш олимлари иштирок этди.

Семинарда туркиялик адабиётшунос олим – Анқара Йилдирим Боязид университети доценти Ўғузхон Айдиннинг мазкур мавзудаги маърузаси тингланди.

Олим Мовароуннаҳрдан етишиб чиққан машҳур мутафаккир ижодкорлар, уларнинг машҳур асарлари, ўтмишда ва замонамизда адибларнинг жамият ҳаётида тутган ўрни ҳақида сўз юритди. Ислом цивилизацияси равнақида уларнинг ижоди ғоят муҳим аҳамиятга эга бўлганини, ҳали-ҳануз ўзининг маънавий-маърифий қимматини сақлаб келаётганини алоҳида қайд этди.

Ўғузхон Айдин Аҳмад Яссавийнинг “Девони ҳикмат”идан парчалар ўқиб, халқчил услубда битилган бу мисраларнинг ўзи исломнинг асл моҳияти тинчлик, эзгулик ва тараққиёт эканидан далолат беришини, мовароуннаҳрлик барча ижодкорлар асарларида бу жиҳатлар ёрқин акс этишини таъкидлади.

– Бутун ер юзида қуёш фалакдан ерга қараб нур сочади, Мовароуннаҳр диёрида эса, нур ердан фалакка қараб сочилади, – деди туркиялик олим. – Самарқанднинг “Рўйи замин сайқали”, уч қуббатул исломнинг бири бўлган Бухоронинг “Рўйи замин қуввати” деб эъзозланишида, аввало, мумтоз адибларнинг хизмати катта бўлган эса, ажабмас. Исломнинг етти пири ҳам мана шу диёрда таваллуд топган. Буларнинг барчаси муқаддас динимизнинг Маккада пайдо бўлиб, Мовароуннаҳрда тараққий топгани тўғрисидаги фикрларни яққол тасдиқлайди.

Туркиялик олим Соҳибқирон Амир Темурнинг буюк давлат арбоби ва етук саркарда бўлиб етишишида ҳам айнан адибларнинг таъсири муҳим ўрин тутганини алоҳида қайд этди.

Семинар сўнгида туркиялик олим тадқиқотчиларни қизиқтирган саволларга Навоийнинг “Муҳокаматул луғатайни”, Лутфийнинг “Наврўзи”, Румийнинг “Маснавийси”, Бобурнинг “Бобурномаси”, Шошийнинг “Баҳристони” каби асарлар асосидаги намуналар билан атрофлича жавоб қайтарди.

Ғ.ҲАСАНОВ

Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти мударриси

Тожиддинов Абдусамад

Ўзбекистоннинг маданий ва тарихий мероси, ислом динининг инсонпарварлик тамойилларини тарғиб этиш мақсадида Имом Бухорийнинг “Саҳиҳул Бухорий” асари асосида “Ислом санъати” халқаро онлайн кўргазмаси бўлиб ўтди.

Тадбир Ўзбекистоннинг Сингапурдаги элчихонаси кўмагида Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Имом Бухорий ҳалқаро илмий-тадқиқот маркази, Буюк Британиянинг Лестер университети ва Dacore IT масъулияти чекланган жамияти ҳамкорлигида ташкил қилинди.

Унда қатор халқаро кўргазма ва фестивалларда қатнашган юртимизнинг таниқли уста рассомлари билан бирга ёш ижодкорлар ўз ижод намуналари билан иштирок этди.

Кўргазма иштирокчилари орасида таниқли миниатюрачи, китобат санъати бўйича тажрибали рассом, хаттот, графикачи рассом ва фотосуратчи каби ёш истеъдод эгалари бор.

Халқаро миқиёсда эътибор қозонган "Сўғдиёна" миллий чолғу-асбоблари камер оркестри жамоаси кўргазма учун махсус тайёрланган "Зикр" номли композициясини тақдим этди.

Имом Бухорийнинг ҳадис тўплаш йўлидаги меҳнати ва илмий изланишларини акс эттирувчи ушбу кўргазма қатор ижодкорларни бир жойга тўплади. Яъни, ушбу тадбир учун яратилган барча санъат асарлари “Саҳиҳул Бухорий” тўпламидан илҳомланган санъат усталарининг ижод маҳсули ҳисобланади. Уларни бир хайрли мақсад – ўз асарлари орқали ислом динининг ақл-заковат, адолат, тинчлик, ва бағрикенгликни мужассам этган эзгу ғояларини ҳалқаро миқёсда санъат мухлисларига тарғиб этиш нияти бирлаштириб турибди.

Кўргазмада Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори Ш.Зиёдов бундай тадбирлар бизнинг заминда етишиб чиққан улуғ алломалар меросини жаҳон оммасига тарғиб этиш баробарида халқлар ўртасидаги илмий ва маърифий алоқаларни ривожлантиришга ҳам хизмат қилишини таъкидлади. Марказда аждодларимизнинг асарларини тадқиқ қилиш, халқаро ҳамкорлик йўналишида амалга оширилаётган ишлар ҳақида маълумот берди.

Муассаса томонидан ўтган давр мобайнида бажарилган ишлар ва эришилган ютуқлар акс эттирилган видеоролик намойиш этилди.

– Исломда энг муҳим ва бирламчи омиллардан бири – бу инсоннинг нафақат ташқи, балки ички ҳолатига ҳам таъсир кўрсатувчи покликдир. Ушбу кўргазмада намойиш этилаётган ижод намуналари одамларни жисм, тафаккур, қалб, руҳ ва ҳаёт мавзуларида чуқурроқ мушоҳадага ундайди. Эътиборлиси, кўргазмада намойиш этилаётган асарларнинг тавсифи ва талқини ҳадислар орқали ифодаланади. Бу эса, унга ташриф буюрувчилар учун исломнинг асосий манбалари билан яхшироқ танишишга ёрдам беради, – деди Ш.Зиёдов.

Кўргазма сўнгида мавзу юзасидан иштирокчиларни қизиқтирган саволларга мутахассислар томонидан жавоб қайтарилди.
                                                                                                                            Ғ.ҲАСАНОВ, ЎзА

ОЗ-ОЗ ЎРГАНИБ ДОНО БЎЛУР...
* * *
Заҳируддин Муҳаммад Бобур хазиналари
* * *
МУБАЙЯН ВА НАСРИЙ БАЁНИ
* * *
ИЙМОН-ЭЪТИҚОД КИТОБИ

НАЗМ

Китоб хотимаси

Шукри лиллоҳ, муродима еттим,
Фарзи аввал сўзин тамом эттим.
Бу эди сунний элга муътақидот –
Ким, баён айладим борини бот.
Бу масойилки, мен баён эттим,
Бу ақойидки, мен аён эттим,
Дерлар аслийяйи эътиқодийя,
Мункир ўлғай инодийя.
Қолган у тўрт фарзи шаръиййа,
Амалиййа дейилди, фаръиййа.
Тенгри тавфиқи бўлса, дей барини,
Кўрсатай анда ҳар амал ерини.

НАСРИЙ БАЁН

Аллоҳга шукр бўлсинким, муродимга етдим, биринчи фарз ҳақидаги сўзни тамом қилдим. Сунний элнинг (Аҳли суннат вал-жамоатнинг) эътиқодлари (ишониб эътиқод қиладиган нарсалари) ана шулар эди, ҳаммасини тез баён қилдим.

Мен баён этган бу масалалар, мен аён этган – равшан тушунтирган бу ақидаларни аслийяйи эътиқодийя дейдилар, яъни иймон-эътиқоднинг асли-асоси, асос-пойдевори дейдилар, буни инод билан – саркашлик билан қасдан рад этувчилар мункир, яъни инкор этувчи (кофир) бўлади.

Қолган у шаръий тўрт фарз (намоз, рўза, закот ва ҳаж) эса фаръий амаллар, яъни аслдан ўсиб чиққан тармоқлар деб аталади. Аллоҳнинг тавфиқи – ёрдами ва мадади бўлса, энди ҳаммасини айтайин ва унда ҳар бир амалнинг ўрнини алоҳида-алоҳида кўрсатайин.

Насрий баён ва шарҳ муаллифи:
Мирзо КЕНЖАБЕК.
* * *
ҚИСҚА ИЛОВА

Азиз ва муҳтарам илму-маърифат муҳиблари! Алҳамдулиллаҳ, олимлари подшоҳ, подшоҳлари олим бўлган халқнинг фарзандларимиз.
Мана, шоҳ ва шоир, султон ва дарвиш, қомусий аллома, буюк фақиҳ Заҳируддин Муҳаммад Бобурнинг “Мубайян” асари насрий баёни ва шарҳининг “ЭЪТИҚОДИЙЯ” (“Иймон-эътиқод китоби”) қисмини ўқиб тугатдик.
Сиз азизлар учун ўтган мавзуларнинг ҳаммасини жамлаб, бир ҳужжат ташкил этамиз.
Эътиқодийя бўлмининг хулосаси: Қандай киши мўъмин саналади? Иймони муфассал нималардан иборат? Аллоҳ таолони қандай сифатлари ила таниймиз? – ана шуларни билмоғимиз зарур экан.
Бобур Мирзонинг “Мубайян” асари – ҳам адабиёт, ҳам илм хазинасидир.Чин дилдан ўқиб, ўзлаштириб, ҳаётларига тақдим этганлар дунёю охиратда улуғ саъодатга мушарраф бўлсинлар!
Энди “КИТОБУС-САЛОТ” (“Намоз китоби”) бошланади. Марҳамат, баҳраманд бўлинг!

Аввал тақдим этган “Муҳим изоҳ”имизни дўстлар учун эслатма ўлароқ қайта тақдим этамиз.

МАЪМУРИЯТ

 


ЎТА МУҲИМ ИЗОҲ
(Раббимиз Аллоҳ таолони қайси сифатлари ила таниймиз?..)

بسم الله الرحمن الرحيم
Аллоҳ таолога чексиз ҳамду сано, жаноб Расулуллоҳга сўнгсиз салоту салом бўлсин.
Ассалому алайкум, севикли дўстларимиз.
Мана, бир неча кундан бери Бобур Мирзонинг “Мубайян” асаридан баҳраманд бўлмоқдамиз. Муқаддимада айтганимиздек, бу асар беш китобдан иборат: 1) Иймон-эътиқод китоби; 2) Намоз китоби; 3) Закот китоби; 4) Рўза китоби; 5) Ҳаж китоби.

Шоҳ ва шоир, аллома ва саркарда Бобурнинг шундай гўзал китоб ёзгани – миллатимизнинг шарафидир.

Биринчи китоб – Эътиқодийя бўлмининг хулосаси шуки, Аллоҳ таолони саккиз сифати билан таниймиз. Булар Аллоҳнинг Ўз Зоти билан собит бўлган – субутий сифатларидир.

Бобур Мирзо бу сифатларни еттита деганлар ва Таквин – Яратиш сифатини қудрат сифатига дохил қилганлар. Шарҳда айтганимиздек, биз Таквин сифатини алоҳида ўрганамиз. Буюк Яратганнинг бу саккиз сифатини билишимиз шарт экан.

1. ҲАЁТ СИФАТИ. Аллоҳ таоло абадий тирикдир, ўлим билмас ҳаётга эгадир. Лекин Унинг тириклиги жисм ва жон билан эмас, балки Ўз Зотидан Ҳаййдир – тирикдир.

2. ИЛМ СИФАТИ. Аллоҳ таъоло замон ва макондан холи ҳолда, мавжуд ва номавжуд, бўлган ва бўладиган, каттаю кичик, бутун ва бўлак, мумкин ва номумкин, яширин ва ошкор – ҳамма нарсани ва ҳар бир ҳодисани энг яхши тарзда билувчи ва бутун билимларнинг манбаъи бўлган Зотдир.

3. ИРОДА СИФАТИ. Дунёда нимаики бор бўлса, бошдан-охир Аллоҳнинг хоҳиш-иродаси билан бўлади. Бутун инсоният тўпланиб, бир заррани ҳаракатга келтиришга ёки ҳаракатини тўхтатишга уринса, Аллоҳнинг ирода сифати тажаллий этмагунича, бунга асло кучлари етмайди.

4. ҚУДРАТ СИФАТИ. Бутун қудрат ва бутун қувват Аллоҳдадир. У Зот ҳамма нарсани билиши билан бирга ҳамма ишни қилишга ҳам қодирдир. Ҳар ишни қилишга Унинг қудрати етади, сабаб ва воситаларга эҳтиёжи йўқдир.

5. САМЪ – ЭШИТИШ СИФАТИ. Аллоҳ таоло эшитгувчидир. У зот яширин ёки ўта пинҳон бўлган ҳамма нарсани эшитади. Унинг эшитмоғига узоқлик монеъ бўла олмайди. Эшитадиган нарсаларнинг кўплиги Унга халал бермайди.

6. БАСАР – КЎРИШ СИФАТИ. Аллоҳ таоло кўргувчидир. У Зот катта ёки кичик бўлган ҳамма нарсани кўради. Унинг кўрмоғига қоронғулик ва масофалар монеъ бўла олмайди. Кўрадиган нарсаларнинг кўплиги Унга халал бермайди.

7. КАЛОМ СИФАТИ. У зот мутакаллимдир – сўз билан сўзловчи ва гапирувчидир, лекин Унинг сўзлаши (инсонларда бўлганидек) тил, оғиз, танглай воситаси билан эмас. Аллоҳ таъолонинг ҳукмлари Ўз Зоти билан қоим бўлган азалий каломининг тажаллийси билан бўлиб, бу эса мўъжиза Китоби – Қуръони карим орқали намоён бўлади.

8. ТАКВИН – ЯРАТМОҚ СИФАТИ. Бу Аллоҳнинг билфеъл яратмоқ сифатидир. Бутун бу борлиқларнинг ҳақ яратувчиси Аллоҳ таъолодир.

Азиз дўстларимиз билан бирга, “Бу қийин илмлар экан” демасдан, Яратган Эгамизнинг мана шу саккиз сифатини ўрганиб, бир умр ёдда тутишимиз зарур. Бу билим – маърифат эшиги, саодат калитидир. Яна Асмои Ҳуснада – Аллоҳнинг энг гўзал исмларида барча сифатлари ифода этилган. Насиб этса, бу ҳақда алоҳида суҳбатлашамиз.

“Мубайян ва насрий баёни” асарининг давомини диққат-эътибор билан ўқиб-кузатиб боришларини азиз дўстларимиздан умид қиламиз.

Фақир Мирзо КЕНЖАБЕК.

Top