Маълумки, экстремизм, терроризм, қуроллар ва наркотик моддаларнинг ноқонуний савдоси бутун дунёда тинчлик, хавфсизликка ва барқарорликка хавф солувчи глобал муаммолар ҳисобланади. Терроризм қандай ниқобда бўлмасин, унинг замирида бегуноҳ одамларнинг қонини тўкиш, халқнинг меҳнати билан яратилган маданий бойликларни йўқ қилиш туради. Қандай давлат ёки жамият бўлмасин, терроризм унга хавф солиб келади.
Террорчилик ташкилотлари етакчилари томонидан динга эътиқод қилиш даражаси юқори бўлган мамлакатларда фуқароларни диний ғоясига ўз таъсирини ўтказиб, экстремистик фаолиятларга жалб қилиш ва жамоат аъзоларини сафини кенгайтиришга харакат қилиш ҳолатлари кучайиб бормоқда.
Дунёда содир бўлаётган мудҳиш воқеалар, хусусан, Яқин Шарқ минтақасида рўй берган ҳолатлар юзасидан маълумотлар барчамизга маълум.
Дунё бўйича содир этилаётган террорчилик ҳаракатлари юртимиздаги тинчлик ва осойишталик, ижтимоий-сиёсий вазиятга ўз салбий таъсирини кўрсатиб, мамлакатимиздаги барқарор тинч ҳаётни кўра олмайдиган ташқаридаги ёвуз кучлар томонидан Ўзбекистонда ҳам шу каби холатларни келтириб чиқаришга уринишлар кузатилган.
Республикамиз аҳолисининг асосий қисми асрлар оша муқаддас Ислом динига эътиқод қилиб келган халқ эканлигини эътиборга олиб, турли хил ёвуз кучлар халқ манфаатлари ҳамда диний урф-одатларнинг мустақил ҳимоячилари ниқоби остида аҳоли ўртасида, асосан ёшлар орасида, биз учун бегона бўлган экстремистик ғояларни тарғиб этишга уриниб келмоқдалар. Ислом дини азалдан кишиларни ўзаро муҳаббат ва меҳр-оқибатга, хайр-саховат ва яхшиликка даъват этган, тинч ва осойишта ҳаёт, дўстлик ва ҳамжиҳатликни улуғлаган. Бундай ғоялар инсон баркамоллиги ва жамиятнинг барқарор тараққиётига замин яратган.
Шу ўринда таъкидлаш зарурки, бугун фуқароларимиз орасида интернетдан фойдаланувчиларнинг сони ортиб бораётганлиги, интернетда исломий сайтларнинг кўпайиб бораётганлиги, интернет сайтлардан фойдаланиб, жангарилар томонидан ёллаш ишлари тўғридан тўғри олиб борилаётганлиги ҳеч кимга сир эмас. Қолаверса, Республикамиз фуқаролари ишлаш мақсадида юртимиздан ташқарига чиқиб, уларнинг орасидан айримлари МДҲ давлатларида турли экстремистик оқим ва террорчилик ташкилотларнинг ғоявий таъсирига тушиб, аксарият қисми жангариларнинг лагерларига чиқиб кетаётганлиги, баъзилари эса яшаш манзилларига қайтиб, оила аъзоларини ва яқин қариндошларини ўзларининг мутаассибона қарашларига мажбурлаш ҳолатлари учраб турибди.
Ижтимоий тармоқларга асосан дилдан яқин ҳеч кими йўқ, бекорчи одамлар муккасидан кетгани маълум. Айниқса, ўзидан ҳамиша камчилик қидирадиган аёл, тенгқурлари билан тил топиша олмаган ўсмир, ўта киришимли одам ушбу тармоқларнинг доимий меҳмонларидир. Улар реал ҳаётда ҳам ён-атрофдагилар билан суҳбатлашиш мумкинлигини ҳаёлларига ҳам келтиришмайди. Шу тариқа яқинлари –қариндошлари, ҳатто ўғил-қизи ёки ота-онасидан узоқлаша боради…
Ижтимоий тармоққа уланган эркак ва аёл кўпроқ вақтини компьютер олдида ўтказади. Демак оила даврасидаги ўзаро суҳбатлар, умр йўлдоши ёки фарзандларига бўлган эътибори камаяди.
Ижтимоий тармоқлардан буткул воз кечиш осон эмас. Чунки улар ўргимчак тўри каби ўраб олганки, чиқиб олиш мураккаб масалага айланади.
Ижтимоий тармоқларга қарамлик ҳануз рухий касалликларни ўрганувчи барча олимлар томонидан тан олинмаган бўлса ҳам, тармоқдан фойдаланувчилар орасида яқин ва мураккаб муносабатлар шаклланаётгани ҳаммамизга аён.
Энди ушбу айтилган сўзларни мулоҳаза қиладиган бўлсак, хаммамиз доимо интернет, facebook умуман олганда оммавий ахборот воситаларидан тўғри фойдаланишимиз лозимлигини таъкидламоқчимиз. Хозирги тахликали замонда барчамиз бу борада огох ва хушёр бўлмоғимиз керак. Чунки алданиб қолиб, интернет орқали баъзи бир ёшларимизнинг адашиб ёт оқимларга кириб қолаётганлари хам сир эмас. Ушбу ўринда бир нарсани айтиб ўтмоқчимиз. Оммавий ахборот воситаларидан фойдаланишнинг хам ўз одоблари мавжуд. Биз ушбу одоб ва қоидаларга тўғри амал қилсак биз экстремизм ва терроризмга қарши курашда ОАВнинг ўрни беқиёс эканлигини англамоғимиз лозим. Биз айтганимиздек тўғри мақсадда фойдаланадиган бўлсак бизга жудая кўп манфаатлари бор. Огох ва хушёр бўлишимизда ҳам барча маълумотларни биз ОАв орқали биламиз ва бир бирларимизга етказишга харакат қиламиз.
Ижтимоий тармоқларга қарамлик шаклланишига феъл-атвордаги хусусиятлар (ўта ташвишланиш, безовталик, кўп хафа бўлиш, ўзига паст баҳо бериш, ўз кучига ишонмаслик, стрессга берилувчанлик, муаммоларни ҳал қила олмаслик, ғам-қайғулардан қочиш сингарилар) асос бўлади.
Айниқса табиатан журъатсиз, шубҳага берилувчилар, шунингдек истериод феъл-атвор соҳиблари (яъни ўзларига катта эътибор қаратилишини истайдиган) шахслар ижтимоий тармоқларга боғланиб қолиш эҳтимоли кўп учрайди.
Демоқчимизки, зинҳор қимматли вақтимизни беҳуда сайтлар ва тармоқларга сарфламайлик! ОАВлардан тўғри фойдаланайлик! Ҳар бир лаҳзанинг қадрига етайлик! Шундагина тўғри яшаш шартларига амал қилган бўлиб, соғлом турмуш тарзи ҳаётимизга мазмун бағишлайди.
С.Рахматуллаев
Шовот тумани “Юсуф Ҳамадоний” масжиди имом-хаитби
