Аллоҳ таоло бизни ота-оналаримизга яхшилик қилишга буюриб, шундай марҳамат қилган:
وَقَضَى رَبُّكَ أَلاَّ تَعْبُدُواْ إِلاَّ إِيَّاهُ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَاناً إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِندَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُمَا أَوْ كِلاَهُمَا فَلاَ تَقُل لَّهُمَا أُفٍّ وَلاَ تَنْهَرْهُمَا وَقُل لَّهُمَا قَوْلاً كَرِيماً وَاخْفِضْ لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَقُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا كَمَا رَبَّيَانِي صَغِيراً
“Роббинг фақат Унинг Ўзигагина ибодат қилишингни ва ота-онага яхшилик қилишнигни амр этди. Агар ҳузурингда уларнинг бирлари ёки икковлари ҳам кексаликка етсалар, бас, уларга «уфф» дема, уларга озор берма ва уларга яхши сўз айт!” (Бу жумланинг «уфф» сўзига боғлиқ икки хил маъноси бор. Бир маъноси — ота-онага ёмон сўз айтиб, беҳурмат қилма, дегани бўлса, иккинчи маъноси — ота-онанг олдида «уфф» дема, улар болам оғир ҳолга тушибди, деб озорланадилар, деганидир.)
“Икковларига меҳрибонлик ила хокисорлик қанотингни паслат ва «Роббим, алар мени кичикликда тарбия қилганларидек, уларга раҳм қилгин», деб айт” (Исро сураси, 23-24-оятлар).
Ҳа, биз ота-онамиз учун фарзандмиз, шундай экан уларни рози қилиш пайидан бўлишимиз керак. Оила қургандан сўнг айримлар ота-онасига нисбатан бепарвороқ бўлиб, ўз оиласи билан овуниб қолади. Бу жуда катта хатодир. Фарзанд доим ота-онасининг хизматида бўлишга интилиши, оиласидан ортиб уларга ҳам мурувват ва эътиборини кўрсатиши керак. Бу илоҳий амрдир. Оилада ака-ука, опа-сингиллар кўп бўлса, “Мен кеча қарадим, дориларига пул бердим. Бугун сиз қаранг ака ёки ука” деган ўта хунук гаплар қулоғимизга чалиниб қолади. Сиз акангиз ёки укангизни қараган-қарамаганини, дори олиб берган-бермаганини сўраб ўтирманг. Ўз вазифангизни билиб онангизга эътибор кўрсатаверинг. Қиёмат куни ҳар бир фарзанд ота-онаси олдидаги фарзандлик бурчини бажаргани ҳақида ўзи сўроққа тутилади.
عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ قَالَ: قِيلَ: يَا رَسُولَ اللهِ، مَنْ أَبَرُّ؟ قَالَ: «أُمَّكَ»، قَالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قَالَ: «أُمَّكَ»، قَالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قَالَ: «أُمَّكَ»، قَالَ: ثُمَّ مَنْ؟ قَالَ: «أَبَاكَ».
Абу Ҳурайрадан ривоят қилинади:
«Эй Аллоҳнинг Расули, кимга яхшилик қилай?» дейишди.
«Онангга», дедилар.
«Сўнгра кимга?» деди.
«Онангга», дедилар.
«Сўнгра кимга?» деди.
«Онангга», дедилар.
«Сўнгра кимга?» деди.
«Отангга», дедилар».
Демак, онага яхшилик қилгандан сўнг боланинг яхшилигига иккинчи ўриндаги ҳақдор киши отаси бўлар экан.
Донишмандлардан бири ота-онага яхшилик қилиш ҳақида шундай деган экан: “Ота-онага яхшилик қилиш дегани “Кеча мен қарадим, бугун сен қара” деб навбат тузиб олиш эмас, балки уларга яхшилик қилиш жаннат эшиги олдида “Мен аввал кираман, мен аввал кираман” деб шошилишдир”.
Она 6 та ўғлини катта қилишда ишлатган бешикни ёқиб юборди. Улар уйлангач, бирортаси муштипар оналарига эътибор қилмаган, хизматида бўлмаган. Онаизор бешикни ёқиш сабабини шундай изоҳлайди: “Ҳар гал кўзим тушганда қалбимни тирнаётган шу бешикни ёқиб юбордим”.
Бечора оналаримиз 5-6 та фарзандини ўстираман деб умрини сарф этади. 5-6 йил уйқусида ҳаловат бўлмайди. Ейдиган, ичадиган, киядиган ҳамма нарсасини болаларига илинади. Фарзандлар эса баъзан оналари олдидаги фарзандлик бурчларини унутиб қўядилар.
Бу расмда фарзандларидан дили оғриган она ўз ғазабини ичига ютолмай, болалари ётган бешикни ёқиб юбориб, аламини шу кўринишда олмоқда. Аслида оналар болаларидан ҳар қанча диллари ранжиб, хафа бўлсалар ҳам уни юзага чиқармай, фарзандларининг ҳаққига дуо қилишда, уларга меҳр кўрсатишда давом этаверишади. Шундай меҳрибон инсонга нима учун яхшилик қилмаслигимиз керак?!
Аллоҳ таоло бизни тарбия қилган ва ҳозир ҳам биз учун қайғурадиган ота-оналаримизнинг умрларига, ризқларига барака бериб, вафот этганларини раҳматига олсин!
Islom.uz сайти ва бошқа интернет маълумотлари асосида
Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
