وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ 4

Ва иннака лаъала хулуқин азийм /Қалам, 4/– “Эй, Расулим! Албатта сиз улуғ Хулқ устидадирсиз”, дейилади.

لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا 21

Лақад кана лакум фи расулиллоҳи усватун ҳасанатун лиман кана йаржуллаҳа вал явмил охири ва закараллоҳа касиро – “(Эй мўминлар), қасамки, сизлар учун – Аллоҳ ва охират кунидан умидвор бўлган ҳамда Аллоҳни кўп ёд қилган кишилар учун Аллоҳнинг пайғамбари (имон-эътиқодида ва хулқи атвори) да гўзал намуна бордир”, каби ояти карималар бор...

لَعَمْرُكَ ...  (الحخر: 72)

Лаамрука... – (Эй Муҳаммад), ҳаётингизга қасамки... дея, Аллоҳ Таоло бир оятни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг умрига, ҳаётига қасамёд қилиш билан бошлаган. Зеро, Аллоҳ Таоло Қуръони каримда баъзи оятларни қасам билан бошлайди. Масалан:

وَالْعَصْرِ (العصر: 1)

Вал асри “Аср(вақти)га қасамки...”

وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ وَطُورِ سِينِينَ (سورة التين :1-2)

Ват тийни ваз зайтуни ва тури синина – “1. Анжирга қасам, зайтунга қасам. 2. (Аллоҳ Таоло Мусо пайғамбар билан бевосита сўзлашган) Сино тоғига қасам...”

Худди шундай (Лаамрука), “(Эй Муҳаммад), ҳаётингизга қасамки...” деб мурожаат қилинган. Бу ҳужжатлар Қуръони каримда, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Аллоҳ Таолога қанчалик севиклик қул, яъни Ҳабибуллоҳ эканларини кўрсатувчи мисоллардир.

إِنَّا فَتَحْنَا لَكَ فَتْحًا مُّبِينًا 1   لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِن ذَنبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ وَيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْكَ وَيَهْدِيَكَ صِرَاطًا مُّسْتَقِيمًا 2 (سورة الفتح:1-2)

Инна фатаҳна лака фатҳан мубина. Лийағфиралакаллаҳу ма тақоддама мин занбика ва ма тааххара... ”– Эй Муҳаммад, токи Аллоҳ сизнинг гуноҳингиздан илгари ўтган ва кейин кел(ади)ган нарсалар (барча гуноҳларингиз)ни мағфират қилиши учун ва сизга ўз неъматини комил қилиб бериб, сизни  тўғри йўлга ҳидоят қилиш учун ҳамда Аллоҳ сизга қудратли ёрдам бериши учун, дарҳақиқат, Биз сизга очиқ-равшан фатҳ-ғалаба ато этдик”, – деб бошланган ва охирида:

مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَالَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاء عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاء بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا... (سورة الفتح : 29)

Муҳаммадур Расулуллоҳ. Валлазина мааҳу ашиддау алал куффори руҳамоу байнаҳум тароҳум руккаан сужжада... (Муҳаммад Аллоҳнинг пайғамбаридир. У Билан бирга бўлган (мўмин)лар кофирларга қаҳрли, ўз ораларида (мўминлар) билан эса раҳм-шафқатлидир. Уларни (мудом) Аллоҳдан  фазл-марҳамат ва ризолик тилаб рукуъ, сужуд қилаётган ҳолда кўрасиз. Уларнинг юзларида сажда изидан (қолган) белги-аломатлар бордир...)

Фатҳ сураси мазкур ояти карима билан тугайди. Барчаси Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни мадҳ қилгувчи, мақтагувчи, ҳабибига эргашиб, унга муҳаббат билан боғланган киши, Аллоҳ Таолога боғланишини билдирадиган ояти-карималар...

Шубҳасиз, Қуръони карим Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламни мадҳ қилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам бир ҳадиси шарифларида бундай деганлар:

انه سبحانه ادبنی باحسن تأديبی

“Иннаҳу субҳанаҳу аддабани фа аҳсана таъдиби”. Ёки:

ادبنی ربی فاحسن تأديبی

“Аддабани рабби фа аҳсана таъдиби” – Яъни ҳар иккала ҳадисда ҳам “Менга Раббим адаб берди, ўзи яхшилаб тарбия қилди”, дейилмоқда. Ҳақиқатан у зотни етиштирган, одоб ўргатган, тарбиялаган Аллоҳ Таолонинг Ўзидир. Чунки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ота-онадан етим қолдилар. Амакилари Абу Толиб тарбиясига олди. Иймон келтирмади, у киши ҳам вафот қилди. Яна ўзлари қолдилар. Ён-атрофдан, оила аъзоларидан ул зотга тарбия берадиган, ахлоқда намуна бўладиган ҳеч ким йўқ эди... Ҳақиқатан, Жаноби Ҳақнинг ўзи Расулини атрофидаги одамлардан айириб (бунинг ҳам ўзига хос ҳикмати, сабаби бор...) тарбиялади, илоҳий неъматини, эҳсонини унга мукаммал қилиб берди. Шу нарса диққатга лойиқ ва муҳимки, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳам пайғамбар бўлмай туриб, халқ орасида “амин” – энг ишончли киши бўлиб танилди. Ниҳоятда хушхулқ, хуштабиат ва ҳамма ҳурмат билан қарайдиган, эъзозли бир инсон эдилар. Ўзгача феъли хўйлари бор эди...

"Ислом ва ахлоқ" китобидан олинди