Шундай бўладики, инсон Аллоҳдан тўғри йўл кўрсатишини сўраб дуо қилади[1], аммо банда Робби унга танлаган йўлдан боришдан бош тортади. Бу ҳам нафс касалликларидандир.
Муолажа услуби
Инсон Аллоҳнинг илми ва ҳикмати унинг барча қарорларини қамраб олишини англаб етиши керак. Одамлар воқеа-ҳодисаларнинг фақат очиқ-ойдин томонларини кўра олишлари мумкин, Аллоҳ эса барча махфий-ошкор нарсаларни ҳам, уларнинг оқибатларини ҳам билади.
Шундай экан, инсон ўз нафсига эмас, балки Аллоҳнинг ихтиёрига, Унинг тақсимига қаноат қилмоғи керак. Бинобарин, инсоннинг хоҳиш-истаклари ўзи учун бахтсизликка айланиши мумкин.
Ҳеч ким тақдирни ўзгартира олмайди. Инсон Аллоҳ таолонинг хоҳиш-иродасига қарши чиқа олмайди, агар тақдирига ёзилганини қабул қилса бахтли бўлади. Агар норози бўлса Аллоҳ таолонинг раҳматидан узоқ бўлгани қолади, холос, лекин Аллоҳнинг тақдири ҳамиша амалга ошади.
Абу Абдураҳмон ас-Суламийнинг
“Нафс иллатлари ва уларнинг муолажаси” китобидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси.
[1] Хусусан, истихора қилганда.