Нишолда миллий ширинлик бўлиб, одатда тўйларда, тантаналарда, ҳайит кунларида, рўза вақтларида тайёрланади.
Нишолда – ширинмия илдизи ва етмак эритмасининг қайнатмаси, тухум оқсилларидан олинган, саваланган кўпиксимон массани карамел шарбати билан аралаштириш йўли билан тайёрланган оқ тусдаги ярим суюқ шакар маҳсулотидир.
Тайёрлаш усули:
Ширинмия илдизи 3 – 4 порцияли сувда қайнитб пиширилади, ювилган ва тўғралган илдиз, сузиб олувчи қопқоқ билан жиҳозланган мисқозонда буғ билан иситилиб тўлдирилади. Қозоннинг тахминан 1/3 қисми ширинмия илдизи билан тўлдирилади. Қозонга вақти – вақти билан ширинмия илдизининг қайнатмаси солиб турилади. У иккинчи ва учинчи марта қайнатиб пиширилгандан кейин ҳосил бўлади. Тайёр қайнатма катта ёғоч тоғорага ёки бакка тўкилади. Сўнгра қайнатма тешиги 1 мм диаметрли тўрдан фильтрланади. Қозонда қолган илдизга яна сув қуйилиб, ўша шароитда 6 – 7 соат давомида қайнатиб пиширилади. Олинган иккиламчи қайнатма ичи керамика билан қопланган бошқа бакка қуйилади. Иккинчи ва учинчи қайнатишлардан кейин олинган қайнатмалар озроқ концентрацияли бўлади.
Учинчи ва тўртинчи марта қайнатиб пиширилгандан кейин, ҳар сафар ширинмия илдизи совуқ сувда совутилади ва олиб ташланади.
Иккинчи, учинчи ва тўртинчи марта қайнатиб пиширилиб, тўпланган қайнатма анча кучсиздир. Фильтрдан ўтказилган тайёр қайнатма лингуп билан ўралади.
Карамель шарбатини тайёрлаш учун идишга сув (1 кг шакарга 300 гр сув тўғри келиши ҳисобида) қуйилади ва шакар тўла эригунча мунтазам аралаштирилиб қизитилади, сўнгра лимон кислотаси (2/3 умумий миқдордан) қўшилади, шарбатни қайнаш ҳарорати +112 С га етгунча қайнатиб пиширилади. Тайёр шарбат элакдан ўтказилади ва ҳарорати +55 – 60 С гача совитилади.
Кўпиксимон массани тайёрлаш учун совитилган тухум оқсиллари 20 – 25 дақиқа давомида саваланади. Оқсиллар саваланаётган пайтида ширинмия илдизи ва желатин мунтазам қуйиб турилади ва савалаш яна 7 – 10 дақиқа то барқарор юмшоқ кўпик масса ҳосил бўлгунча саваланади. Сўнгра кўпиксимон массага карамель шарбати қуйилади ва савалаш тўхтатилмайди, ванилин ва кислота қўшилади, шарбат қўшилгандан кейин то бир хил юмшоқ масса олингунча савалаш 10 дақиқа давом эттирилади.
1 кг. нишолдани тайёрлаш учун 900 гр. шакар, 10-12 тухум оқсили, 1 гр. лимон кислотаси, 10 гр. ширинмия илдизининг қайнатмаси, 0,5 гр. желатин, 0,1 гр. ванилин зарур.
