Бир йигит бемор ётган қариндошининг ҳолидан хабар олиш мақсадида йўлга чиқибди.Қўлида иккита нон,мева-чеваси бор.
Бирмаҳал,тутзор бўйлаб секин кетаётганида тут тагида йиғлаб ўтирган бир кимсага кўзи тушибди.
Йиғлаб ўтирган ул кимсанинг ҳоли абгор,соч-соқоли ўсган,хароб.
Бу ҳолатга бефарқ бўлиб ўтиб кетишни истамаган софдил йигит ўша бечорадан гап нимадалигини сўрабди.Шунда ҳалиги бечора:
"Аҳволим ёмон биродар! Ейишга ноним,ичишга сувим йўқ! Ўзим эса ўрнимдан туролмайман!Агар қўлингдан келса нон сув бер,уйимга элтиб қўй!..." дея жавоб берибди.
Ноилож қолган йигит "Кел,шу бечораҳолнинг ҳожатини чиқариб кетақолай" дея рози бўлибди.
Хуллас,йигит ўша бечорага қўлидаги нон-мевасидан берибди.Елкасидан тутганча унинг айтган манзили бўйлаб орқага қараб кетаверибди.
Йўл юришибди.Узоқ далалар-у,кенг яйловлардан ҳам ўтишибди.Йўл юравериб кунни ҳам кеч қилишибди.Бу орада иккови ҳам қизғин суҳбат қурар,йигитнинг эса ҳатто нима мақсадда йўлга чиққани ҳам ёдидан кўтарилибди.
Хуллас иккови кетаверибди.Ҳар замон,ҳар замонда иккови хахолаб кулишар,гўё шу йўл бахона минг йиллик қадрдонга айланишганди улар.
Бир маҳал уларнинг олдидан қўлида овқат кўтарган ёш бола чиқиб қолибди.
Буни кўрган ҳалиги бечораҳол, йигитга қарата:"Оғайни қорин ҳам жуда очди-ку,кел шу боланинг овқатини тортиб олайлик!" дея қистабди.Йигит бошида кўнмабди,аммо боядан бери бирга келаётган "қадрдони" қўйавермагач ноилож болакайдан овқатини тортиб олибди...
Мана иккови яна йўл юришарди.Бу орада қоринлари тўқ,турли мавзуларда тинмай гаплашишарди.Бир маҳал уларнинг олдидан йўл четида жимгина ётган ит чиқиб ҳалиги бечораҳолнинг жазаваси тутибди ва йигитга тезда ўша итни ўлдиришини айтибди.Йигит бошида кўнмабди."Бегуноҳ итда нима айб?" дея рози бўлмабди.Аммо ўша ит бечораҳолга қарата акиллай бошлагач "қадрдонини" ҳимоя қилиш мақсадида йигит ноилож итни ўлдирибди.Йигитнинг бу ишидан ўша бечораҳол қадрдони шундай хурсанд бўлибдики,унга чўнтагидан қуритилган беҳи чиқариб берибди:"Олақол дўстим! Мени етаклаб келаётганинг,қорнимни тўйғизганинг ва барча айтганларимни қилганинг учун" дебди.
Хуллас яна йўлга тушибдилар....Бир маҳал сал нарироқдан нурга ўхшаш нарса пайдо бўлиб,кўзни қамаштирибди.Йигит бечораҳол қадрдонини ерга ўтказиб ўзи секин нур томонга борибди.Бориб қараса нур бўлиб кўринган нарса одам экан! Одам бўлганида ҳам Қори-Мулла Қори бобо экан! Қори бобони кўриши билан йигит унга салом бериб,бошидан ўтган ҳамма нарсани айтиб берибди.Шунда Қори бобо ўша бечораҳолни кўриш учун сал нарироқ юрган экан....Воажаб ўша юролмайдиган бечораҳол кўздан ғойиб бўлибди.....
Кейин эса Қори бобо йигитдан ўша бечораҳол берган беҳини сўрабди.Йигит чўнтагига қўлини тиқибдида қўлига илинган нарсани кўриб кўнгли айниб кетибди...
Ҳа,ўша куни йигитнинг омади келиб,қаршисидан Қори бобо чиқиб қолди.Йўқса,ўша "қадрдон" ЖИН оғайниси уни янада даҳшатлироқ ишларга ундаган бўлармиди?!...
Шундан сўнг йигит йўлга чиқса бетаҳорат юрмайдиган бўлди......
Шерзод Хайдарбеков.....
