muslim.uz

muslim.uz

الخميس, 03 أيلول/سبتمبر 2020 00:00

Овқатланишдаги 12 суннат (Аудио)

 

ЎМИ матбуот хизмати

Инсондаги улуғ сифат ва фазилатлардан бири – бу кечиримли бўлишдир. Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “Агар сизлар афв этсангиз, койимасангиз ва кечирсангиз, у ҳолда, албатта, Аллоҳ (ҳам сизларга нисбатан) мағфиратли ва раҳмлидир” (Тағобун сураси 14-оят). Демак, киши биродарини кечириши билан Аллоҳ таоло ҳам унинг гуноҳини кечирар экан.

Барча яхши хулқ ва сифатларни ўзларида мужассам қилган Зот –  Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам кечиримли бўлиш фазилатида ҳам энг гўзал намуна эдилар.

Оиша разияллоҳу анҳо онамиздан Пайғамбаримизнинг хулқлари ҳақида сўралганда шундай жавоб берганлар: “Расулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам фаҳш ишларни қилувчи, фаҳш сўзларни сўзловчи ва бозорларда бақир-чақир қилиб юрувчи инсон эмасдилар. Ёмонликка ёмонлик билан жавоб қайтармас эдилар, балки афв этиб, кечириб юборар эдилар” (Имом Термизий ва Имом Аҳмад ривоятлари).

Муқаддас ислом динимиз инсонларни кечиримли бўлишга тарғиб қилади. Чунки кечиримли бўлишда инсонлар учун кўп манфаатлар бор. Аввало, кечирган инсон ўзини енгил тортиб, Аллоҳдан бўладиган ажрга лойиқ бўлса, кечирилган инсон эса кечиргувчига нисбатан бўлган адовати кетиб, қалбида унга нисбатан илиқлик ва меҳр пайдо бўлади.

Шу ўринда айтиш жоиз, Юртбошимиз ташаббуслари билан охирги уч йил ичида байрам ва ҳайитлар арафасида турли хил жиноятларни қилиб, чин кўнгилдан пушаймон бўлиб, тузалиш йўлига ўтган минглаб шахслар авф этилмоқдалар. Жумладан, куни кеча Президентимиз Шавкат Мирзиёев Ватанимиз мустақиллигининг 29 йиллигини нишонлаш арафасида “Озодликдан маҳрум этиш жазосини ўтаётган, қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган ва тузалиш йўлига қатъий ўтган бир гуруҳ шахсларни афв этиш тўғрисида”ги фармонни имзолади.

 Фармонга мувофиқ, содир этган жинояти учун жазони ижро этиш муассасаларида жазо ўтаётган ҳамда қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган ва тузалиш йўлига қатъий ўтган 113 нафар фуқаро афв этилди.

Афв этилган шахсларнинг 5 нафари асосий жазодан озод этилди, 53 нафари жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинди, 15 нафарининг озодликдан маҳрум этиш жазоси енгилроқ жазо билан алмаштирилди. Шунингдек, 40 нафар шахсларга тайинланган озодликдан маҳрум этиш жазосининг муддатлари қисқартирилди.

Афв этилганларнинг 1 нафарини 60 ёшдан ошган эркак, 2 нафарини чет давлат фуқаролари, 105 нафарини тақиқланган ташкилотлар иштирокчилари ташкил этади.

Фармон ижроси юзасидан афв этилган шахсларни оиласи ва яқинлари бағрига қайтариш, ижтимоий ҳаётга мослашиб, фойдали меҳнат билан шуғулланишлари, соғлом турмуш тарзини йўлга қўйиб, жамиятда муносиб ўрин топишлари учун уларга кўмак бериш бўйича масъул вазирлик ва идораларга тегишли топшириқлар берилди.

Ушбу афв этилган юртдошларимиз ўз оилалари бағрига қайтиб, қалбларида Ватанга муҳаббат, келажакка ишонч туйғулари пайдо бўлмоқда. Ўз навбатида авф этилган кимсалар ҳам кечиримни суистеъмол қилмаслиги ва шунга муносиб жавоб бериши шариатимиз талабидир.

Аллоҳ таоло барчаларимизни кечиримли, сабрли ва хушмуомала бандаларидан айлаб, ўзгаларга нисбатан бағрикенг бўлишимизни насиб айласин!

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Эртага, 4 сентябр санасидан Республика махсус комиссиясининг қарорига мувофиқ юртимиз масжидларида жума намозлари адо этилади, иншааллоҳ.

24 ҳафталик тўхталишдан сўнг мўмин-мусулмонлар муборак жума ибодатини яна адо этиш бахтига муяссар бўлаётганлари учун Аллоҳ таолога чексиз ҳамдлар бўлсин. Бугун барча жомеларда белгиланган карантин қоидалари ва санитария-эпидимиология меъёрлари асосида кўп сонли жамоатни қабул қилишга тайёргарлик ишлари олиб борилмоқда. Биноларни тозалаш, дезинфекция ишлари, ижтимоий масофа сақлаш учун махсус белгилар ва бошқа зарурий чоралар кўрилмоқда. 

Шу ўринда жума намозларига ташриф буюрувчиларга масжид ходимлари кўрсатмаларига амал қилган ҳолда белгиланган карантин қоидаларига риоя қилишларини, имкон қадар ўзлари билан жойнамозларини олиб келишларини ҳамда масжидларга кириш-чиқиш жойларида тўпланиш ҳолларига йўл қўймасликларини сўраб қоламиз.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси

Масжидлар бўлими

Инсон зоти шундай яралган – баъзан шайтоннинг қутқусига учади, баъзан тўғри йўлдан тояди. Беайб – фақат Парвардигор. Аллоҳнинг бир исми – сифати Раҳмон, яна бири – Ғафур. Яъни раҳмли ва кечиримлидир. Инсонки, адашибди, йўлини бошқа томонга бурибди, аммо бир кун келиб унинг хато эканлигини англабдими, уни кечириш, тўғри йўлга қайтишига кўмак бериш бандаларига ҳам хос бўлмоғи лозим.

 Бахт деган тушунчани ҳар ким ҳар хил тасаввур қилади. Кимдир уни тинчлик-хотиржамлик ёки сиҳат-саломатликда, бошқа биров оила, дўстлар, яхши даромадли ишда, деб билади. Умуман, бахт ҳақида гап борганда, ҳар ким уни ўз дунёқараши, тафаккури, қаричи билан ўлчайди. Маҳкумликдаги одам учун эса озодлик, оиласи бағрида бўлиш катта бахт.

Шу боис адашиб жиноят йўлига кирган ва содир этган қилмишидан чин дилдан пушаймон бўлган инсонларга яна бир бор имкон бериш, уларни тўғри йўлга, оиласи бағрига қайтариш давлатимиз олдида турган муҳим масалалардан бирига айланди. Зеро, адашганлар ҳам шу мамлакат фуқароларидир.

Муҳтарам Президентимиз энг азиз умуммиллий байрамимиз – Ватанимиз мустақиллиги эълон қилинганининг 29 йиллигини нишонлаш арафасида давлатимиз томонидан олиб борилаётган гуманистик сиёсатнинг амалий тасдиғи сифатида “Озодликдан маҳрум этиш жазосини ўтаётган, қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган ва тузалиш йўлига қатъий ўтган бир гуруҳ шахсларни афв этиш тўғрисида”ги Фармонни имзолади.

 Фармонга мувофиқ, Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 93-моддаси 23-бандига асосан содир этган жинояти учун жазони ижро этиш муассасаларида жазо ўтаётган ҳамда қилмишига чин кўнгилдан пушаймон бўлган ва тузалиш йўлига қатъий ўтган 113 нафар фуқаро афв этилди.

 Афв этилган шахсларнинг 5 нафари асосий жазодан озод этилди, 53 нафари жазони ўташдан муддатидан илгари шартли озод қилинди, 15 нафарининг озодликдан маҳрум этиш жазоси енгилроқ жазо билан алмаштирилди. Шунингдек, 40 нафар шахсларга тайинланган озодликдан маҳрум этиш жазосининг муддатлари қисқартирилди.

 Афв этилганларнинг 1 нафарини 60 ёшдан ошган эркак, 2 нафарини чет давлат фуқаролари, 105 нафарини тақиқланган ташкилотлар иштирокчилари ташкил этади.

Фармонга мувофиқ афв этилганлар иш жойлари билан таъминланиб, жамиятда ўз ўринларини топишларига ёрдам берилади. Давлатимиз раҳбари томонидан кўрсатилаётган бундай ғамхўрлик юртимиздаги барча инсонпарвар, меҳр-оқибатли кишиларни хурсанд қилди.

Зеро, кечиримли бўлиш ҳамма вақт инсонлар ва жамиятга кўпдан-кўп манфаат ва муваффаққиятлар келтирган. Ва шу билан бирга кечиримли бўлиш мўмин-мусулмонлар учун юксак фазилатлардандир.

Кечиримлилик инсоннинг улуғ сифатларидан биридир. Аллоҳ таоло ўзининг каломида шундай баён қилади: “Яхшилик билан ёмонлик баробар бўлмас. Сен яхшилик бўлган нарса ила даф қил. Кўрибсанки, сен билан орасида адовати бор кимса, худди содиқ дўстдек бўлур”. (Фуссилат сураси 34-оят)

 Яна бир ояти муборакда Аллоҳ таоло шундай марҳамат қилади: “Ким авф этиб ислоҳ қилса, унинг ажри Аллоҳ зиммасидадир”. (Шўро сураси 40-оят).

Қуръони каримнинг яна бир ояти каримасида Аллоҳ таоло бандаларига қуйидагича хитоб қилади: “Ва агар авф этсангиз, кўнгилга олмасангиз ва айбларини кечирсангиз, бас, албатта, Аллоҳ кечирувчи ва раҳимдил зотдир”. (Тағобун сураси 14-оят).

Аллоҳ таоло бандаларини гуноҳини кечирувчи Зотдир. Кечиримлилик қанчалик буюклигини Аллоҳ таолонинг Одам алайҳиссаломнинг тавбасини қабул қилганидан билса бўлади. Аллоҳ таоло бандаларини ҳам бир-бирларини айб нуқсонларини, хато-камчиликларини кечиришга буюрган.

Юксак хулқ соҳиби бўлган Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам бу борада энг катта ибрат бўлганлар. У зотниинг ниҳоятда кечиримлилик бўлганликлари, у кишини бошларига оғир кунларни солган мушриклар раҳнамоси бўлган бир қанча кишиларни кечириб юборганликлари кечиримлиликнинг олий намунасидир.

Аллоҳ таоло “Қуръони Карим”да шундай марҳамат қилади: “Афвни ( қабул қилиб) олинг, яхшиликка буюринг, жоҳиллардан эса юз ўгиринг!”. (Аъроф сураси, 199-оят).

Ушбу оятни тафсир қилган уламолар оятдаги “ Афвни ( қабул қилиб) олинг” деган муборак бирикмани “кечиримли бўлишга” далолат қилади, дейишади. “Тафсири ирфон”да бу оятнинг тафсири ҳақида шундай дейилади:“Оят каримадаги “урф” сўзи “яхши амаллар” маъносида, Аллоҳ таоло ушбу ояти карима орқали Ўз пайғамбарига афвни қабул қилиб олишни, яъни, ўта кечиримли бўлишни, одамларни яхшиликка чорлашни ҳамда ширк ва куфр йўлини тутган жоҳил, нодон кимсалардан юз ўгиришни буюрмоқда. Парвардигорнинг амрига бўйсунган Пайғамбаримиз кечиримлиликда ҳам, одамларни яхшиликка чақиришда ҳам бутун умматга ибрат бўлганлар”.

Улуғларимиз кечиримлилик дунёдаги амалларнинг энг хайрлиси ва фазилатлисидир, дейдилар. Пайғамбаримиз (с.а.в.) шундай дейдилар: “Қиёмат куни бўлганда бир жарчи нидо қилади: “Одамларга кечиримли бўлганлар қаерда? Парвардигорингиз ҳузурига келинглар ва савобингизни олинглар! Қайси бир мусулмон кечиримли бўлса, жаннатга киришликка ҳақлидир”

Кечиримлилик, бағрикенглик, инсонпарварлик — ўзбек халқига хос азалий қадриятлар ҳисобланади. Ҳаётда адашган, билиб-билмай хато қилган, қилмишидан пушаймон бўлган юзлаб одамлар кечирилмоқда, афв этилмоқда, оиласи, яқинлари бағрига қайтарилмоқда.

Боши деворга теккандан сўнг адашганлигини тушуниб етган одамларни афв этиш муқаддас динимизнинг асосий арконларидан бири саналади. Кўплаб бунёдкорлик ва хайрли амаллари билан тарихда қолган улуғ бобокалонимиз соҳибқирон Амир Темур ҳам “Менга ёмонликлар қилиб, бошим узра шамшир кўтарганлар, ишимга кўп зиён етказганларни ҳам, агар улар илтижо билан тавба-тазарру қилиб келсалар, ҳурматлаб, ёмон қилмишларини хотирамдан ўчирдим”, дея бағрикенглик, кечиримлилик фазилатларини юксак даражада эъзозлаганини эсламоқ жоиз.

Мазкур бағрикенглик ва инсонпарварлик ғояси билан йўғрилган фармон жамиятимизда инсон, унинг ҳаёти ва эркинликлари энг олий қадрият эканлигини яна бир тасдиқлади. Хулоса қилиб айтганда, бу юртда инсон азиз, унинг қадр-қиммати ҳар нарсадан устун. Бугун афв этилганларни, кечирилганларни ҳар жиҳатдан қўллаб-қувватлаш, уларга кўмак бериш замирида бир ҳақиқат мавжуд. У ҳам бўлса, ҳаётга келган ҳар бир инсон умрини мазмунли ўтказсин, ғанимат фурсатларни ҳуда-беҳудага сарфламасин, юртига, юртдошларига содиқ бўлиб, ўз ватанида бахтли ҳаёт кечирсин….

 

Раҳматуллоҳ УСМОНОВ,

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг

Қашқадарё вилоятидаги вакили, вилоят бош имом-хатиби

 

الثلاثاء, 01 أيلول/سبتمبر 2020 00:00

“Янги авлодга бағишланган ислоҳотлар...”

“Бир киши туғилиб, вояга етиб, оила қуриши ва оиласини тебратишга киришишга қанча вақт ёки неча йил керак?” деган савол берилса, “тахминан 30 йил” деган жавобни эшитсак керак.

Юртимиз ҳам йигирма тўққизга тўлиб, ўттиз ёшга қадам қўйди. Ўша ўзининг мустақил оиласи бор ёшларнинг фарзанди бўлса неча яшар бўларди, “5-6 ёш” дейилса керак. Бутун халқимиз ҳам ана шундай ёшдаги юрт бағридаги фарзандлармиз, юрт эса бизнинг бағримизда. Шу ёшдаги фарзандга ота-она қандай меҳр қўйиб, унинг истиқболи учун ҳаракат қилса, биз ҳам юртимиз, унда вояга етаётган фарзандларимиз ва кейинги авлод келажаги учун шундай ҳаракат қилмоғимиз лозим.

Ўтган қисқа давр давомида юртимиз туб қўйиб, палак ёзадиган давр бўлган бўлса, эндиликда унинг камолотини янгидан-янги ғоя, режа ва ҳаракат, бир сўз билан айтганда “ислоҳот”лар таъминлайди.

Ислоҳот сўзи араб тилида қуйидаги маъноларни англатади:

أَصَحّ – тўғрилаб қўйиш

 أَصْلَح- яхши томонга ўзгартириш

 صَحّح- тузатиш (даволаш)

 عَدّل- тўғрилаб қўйиш (қаддини)

 قَوَّم- оёққа турғизиш (кучайтириш)

 يُحَسِّن- чиройли ҳолатга келтириш

يعَالج- тузатиш, даволаш ва ҳ.к.

Ушбу маъноларни “яхши томонга ўзгартириш” деган тушунчага жамлаш мумкинлиги маълум бўлмоқда.

Жамиятимизда сўнгги йилларда кечаётган тарихий ўзгаришлар айни ислоҳот дейилишига тўла мос. Зеро, оёққа турган мустақил жамият, давлат бир хилликда ҳаёт кечириши давлатчилик ва жамиятшунослик қоидаларига ҳам зид ҳисобланади. Бугунги кунда эса, дунёнинг шиддат билан тараққий этиб бораётган пайтда, одам тафаккури, интеллект ва ахборот технологиялари прогрессив ривожланаётган шароитда, жамиятимизда мавжуд фаолият кўрсатаётган тармоқ ёки жабҳалар ислоҳот қилиниши давр талабига айланиб бўлди.

Буни тўла масъулият ва узоқни кўзлаб юртимиз равнақи, халқимиз кенгқамровли ривожи учун ислоҳотлар ташаббускори бўлган муҳтарам Президентимиз Ш.Мирзиёев бошчилигида олиб борилаётган ижобий ўзгаришлар жамиятимиз қизғин ҳаётига янги ранглар ва умидлар қўшиб келмоқда.

Жамиятимиз янгиланиш босқичи – ислоҳотлар диний соҳада ҳам ўзининг ижобий таъсирини кўрсатиб келмоқда.

Жумладан, яқин кунларда Имом Мотуридий халқаро илмий-адқиқот маркази очилиши ёки жамоатчилик муҳокамасига тақдим этилган Ўзбекистон Республикасининг “Виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисида”ги Қонуни янгиланган лойиҳасида ўзининг аксини топган тамойиллар, соҳанинг тубдан такомиллаштириш ва ислоҳот қилиш ҳаракатларининг ўзи деб баҳолаш мумкин.

Ушбу ислоҳотлар дунёнинг етакчи давлат мутахассислари фикрларида ҳам ўз аксини топмоқда. Жумладан, АҚШнинг Ж.Хопкинс университети Марказий Осиё ва Кавказ институти президенти Ф.Старр ҳамда ушбу институт директори С.Корнеллар «Ўзбекистон: мусулмон дунёсидаги ислоҳотлар учун янги модель» номли мақолаларида “Ўзининг бой ўтмишга эга эканини эътироф этиш билан бир қаторда, Ўзбекистон ана шу тарихни илмий асосда ўрганиш ва ҳаётга тадбиқ қилишга ҳаракат қилаётгани бутун мусулмон дунёси учун авваллари учрамаган, янги йўналишни тақдим этмоқда”, деб айтилган. “Янги йўналиш” бу ислоҳот натижасида вужудга келган натижа.

Шу ўринда сўзни мухтасар қилиш машойихларнинг насиҳатларини келтириш ўринлидир,

"أصلح لهم دينهم، تنصلح دنياهم" - “Одамларнинг динларини яхши ҳолатга келтирсангиз, дунёлари ўзи обод бўлиб кетади”. Нақадар ажойиб насиҳат. Зеро, диний туйғуларини хотиржам ва тўлақонли туйган одамнинг ихлоси, муҳаббати асосида қилинган дуолари, илтижолари албатта қабул бўлишида шак йўқ.

Юқоридагилардан келиб чиқиб, юртимизда амалга оширилаётган кенг қамровли ислоҳотлар қаторида динимиз равнақи, халқимиз диний-маънавий жабҳасининг тобора яхшиланиб ва янгиланиб бориши йўлида кечаётган ижобий ўзгаришлар натижасида, албатта, янги авлод мутахассислари –Бухорий, термизий, Насафий ва Мотуридий каби олимлар чиқишида катта умид боғлаб, хайрли дуоларда бардавом бўлайлик.

Обод юртимиз бағрида вояга етаётган ёш авлод саодатли, диёнатли бўлиб Ватан содиқ фарзандлари бўлиб, юрти учун ҳаракатчан, куюнчак бўлиб етишишларини Яратганнинг ўзи насиб қилсин.

 

Шавкат ХАМДАМОВ,

ЎМИ етакчи мутахассиси,

Тошкент шаҳар “Тўра бува

 жоме масжиди имом-хатиби

Мақолалар

Top