Аллоҳ таоло гўзал ахлоқларни такомилга етказиш учун Муҳаммад алайҳиссаломни пайғамбар қилиб юборди. Бу ҳақда Набий соллаллоҳу алайҳи ва салам: “Мен гўзал хулқларни такомилига етказиш учун юборилдим”, деганлар. Бошқа бир ривоятда эса: “Яхши хулқларни тамомига етказиш учун юборилдим”, дейилган.

Имом Байзовий айтади: “Арабларда Иброҳим алайҳиссаломдан қолган чиройли хулқлар бор эди. Улар куфр сабабли буларнинг кўпидан мосуво бўлишди. Шу боис Аллоҳ таоло гўзал хулқларни такомилга етказиш учун пайғамбарини юборди” (“Мирқотул мафотиҳ”).

Ана шундай мақталган гўзал хулқлардан бири меҳмонни ҳурмат қилишдир.

Меҳмонга иззат-икром кўрсатиш ҳақида бир қанча ҳадислар ворид бўлган. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг меҳмонни ҳурмат қилишлари барчага намунадир. Ҳатто пайғамбарликларидан олдин ҳам ушбу фазилатга эга эканликларини яхши биламиз.

Набий алайҳиссалом Ҳиро ғорида Жаброил алайҳиссаломни илк бор кўриб, қўрқиб кетиб, уйларига келганларида, Хадича онамиз у зотни ўраб қўйганлар. Пайғамбаримиз бўлган воқеани айтиб: “Мен қўрқаяпман”, деганларида, Хадича онамиз: “Йўқ, сиз хурсанд бўлинг. Аллоҳга қасамки, Аллоҳ сизни ҳеч қачон уялтирмайди. Чунки сиз қариндош-уруғчиликка риоя қиладиган, бечоралар ёрдамига ошиқадиган, камбағални ҳимоя қиладиган, меҳмондўст, мазлумнинг қўлидан тутадиган, мусофирларга эҳсон-икром улашадиган, ҳақ йўлида қийинчиликларга дучор бўлганларга ёрдам берадиган инсонсиз”, деди.

Имом Қасталоний: “Меҳмондўстлик – бу меҳмонларга жой ва таом ҳозирлаш”, деган.

Меҳмонни иззат-икром қилишнинг аҳамияти беқиёс. Чунончи, Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Кимнинг Аллоҳга ва охират кунига имони бўлса, қўшнисига озор бермасин. Кимнинг Аллоҳга ва охират кунига имони бўлса, меҳмонини иззат-икром қилсин. Кимнинг Аллоҳга ва охират кунига имони бўлса, яхши сўз сўзласин, ёки жим турсин”, деганлар.

Расулуллоҳ алайҳиссалом мезбонда меҳмоннинг ҳаққи борлигини айтиб, Ибн Умар розияллоҳу анҳуга: “Сени зиёрат қилгани келган (меҳмон)нинг сенда ҳаққи бордир”, дедилар.

Бошқа бир ҳадисда: “Агар сизлар бирор жамоатга меҳмон бўлиб тушсангиз, улар сизни меҳмон бажариши керак бўлган нарсага буюришса, уни қабул қилинг. Агар ҳеч нарса қилмасалар, улар қилиши керак бўлган меҳмоннинг ҳақини улардан олинг”, дейилган.

Меҳмонни ҳурмат қилиш инсонга жуда кўп яхшилик ва фазилатлар келтиради. Киши бу билан дунёда улуғ саодатга эришади. Шунингдек, бу ишни Аллоҳдан савоб умидида қилса, охират саодатини қўлга киритади.

Ойша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинган ҳадисда Хадича онамиз Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламни хотиржам қилганлари, Аллоҳга қасам ичиб, у зотни Аллоҳ ҳеч қачон уялтирмаслигини, бунинг сабаби эса у зот гўзал хулқлардан саналмиш меҳмондўстлик қилиб келишлари айтилади.

Меҳмоннавозлик кишини жаннат сари етаклайди. Имом Термизий ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Эй одамлар, саломни кенг ёйинглар, таом улашинглар ва одамлар уйқудалик чоғида намоз ўқинглар жаннатга саломат кирасизлар”, деганлар.

Аллоҳ таоло меҳмоннавозликни банда учун жаннат неъматларидан таёрланган махсус совғага эришиш сабабларидан бири қилган. Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «“Жаннатда бир хона бор. Унинг ичи ташидан кўринади ”, дедилар.

Шунда бир Аъробий:

– Эй Аллоҳнинг расули, бу ким учун? – деб сўради. У зот:

– “Кимки ёқимли сўз айтса, таом берса, кечалари одамлар ухлаётган чоғда Аллоҳ учун намоз ўқиса”», дедилар (Имом Аҳмад ривояти).

Меҳмонни ҳурмат қилиш Аллоҳга маҳбуб бўлган амаллардандир. Бунга Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан келган ушбу ҳадис далил. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қилади: «Бир киши Пайғамбаримиз ҳузурларига келди. Расулуллоҳ уни аёллари томонга юборди. Шунда аёллари: “Бизда сувдан бошқа ҳеч нарса йўқ”, дейишди. У зот: “Ким буларни ўзига қўшиб олади ёки меҳмон қилади?”, дедилар. Шунда ансорлардан бири: “Мен”, деди ва уни олиб аёллари томонга кетди. Кейин уйидагиларга: “Расулуллоҳнинг меҳмонини эҳтиром қилинглар”, деди. Аёллари: “Болаларимизнинг озуқасидан бошқа ҳеч нарсамиз йўқ-ку”, дейишди. У: “Таомингизни тайёрланг, кейин болалар кечки таомни емоқчи бўлсалар, чироқларни ўчириб, уларни ухлатинг”, деди. Аёллари таомни тайёрлаб, чироқни ўчириб, болаларни ухлатдилар. Кейин туриб чироқни тузатаётгандек ўчирилган чироқни яна ёқиб қўйди. Ўзлари кечки таомсиз кечани дуо қилиб ўтказдилар. Тонг отгач, улар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларига боришди. У зот: “Бу кеча Аллоҳ сизларнинг қилган ишингиздан кулди, Аллоҳ ишларингиздан ажабланди”, дедилар. Бас кейин: “Гар ўзларининг ҳожатлари бўлса ҳам, уларни ўзларидан устун қўярлар”, ояти нозил бўлди».

Суннатга кўра, меҳмон уч кунгача иззат-икром қилинади. Агар уч кундан ўтиб кетса, мезбон учун садақанинг савоби берилади.

Абу Шурайҳ Адавийдан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Аллоҳга ва охират кунига имони бор одам меҳмонига унинг мукофотини иззат-икром билан тақдим қилсин”, дедилар.

– Унинг мукофоти нима, эй Аллоҳнинг расули, – дейишди.

– Меҳмонннинг мукофоти бир кеча ва кундуздир. Зиёфат эса уч кун, ундан ортиғи мезбонга садақадир, – дедилар.

Дарвоқе, халқимиз ҳам меҳмондўст. Асрлар давомида меҳмон иззат-икром қилингани боис “Меҳмон келса, эшикдан, ризқи келар тешикдан”, “Меҳмон – атои Худо” каби мақоллар пайдо бўлган.

Қувондиқ БОЙМУРОДОВ,

Учтепа тумани бош имом-хатиби

ЎМИ матбуот хизмати

Бугун, 23 июнь куни Вазирлар Маҳкамаси Ноширлик ва матбаа фаолиятини бошлагани ҳақида ваколатли давлат органини хабардор қилиш тартиби тўғрисидаги низомларни тасдиқлади.
Эндиликда 1 июлдан бошлаб ноширлик фаолияти учун лицензия, матбаа фаолияти учун рухсатнома талаб этилмайди.
Шунингдек, тадбиркор ноширлик ёки матбаа фаолиятини бошлаганидан кейин 10 кун ичида Давлат хизматлари марказлари (Ягона Интерактив давлат хизматлари портали) орқали Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлигига хабарнома юбориши кифоя.
Хабарнома юборилганидан кейин 1 иш кунида тасдиқнома электрон кўринишда хабардор қилувчига етказилади.
Шу билан бирга ноширлик ва матбаа соҳасида амалдаги қонунчилик талаблари сақлаб қолинади.
Эслатиб ўтамиз, 2020 йил 16 мартдаги “Ноширлик ва матбаа соҳасини янада ривожлантиришга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Президент қарорига асосан ноширлик ва матбаа фаолияти учун лецензия бекор қилинган эди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Фитна турлари кўп: нафсу шаҳват фитнаси, шубҳаю гумон фитнаси, бузуқ эътиқодлар фитнаси, оммавий ёки хос фитналар ва ҳокозо.

Давр тараққиёти ёки тадрижий ихтироларга қараб фитна турлари кўпайиб бораверар экан. Масалан, бундаги ихтиролар ва тараққиётларнинг яхшилиги билан бир қаторда инкор қилиб бўлмайдиган фитналар ҳам талайгина. Жумладан, ёмон ниятда ишлатилаётган телефон ва интернет, инсонлар онгига салбий таъсир қилувчи бошқа ахборот воситалари...

Фитна жуда хатарли. У денгиз каби мавж уриб, кишини йўлдан оздиради. Улуғ саҳоба Ҳузайфа ибн Ямоний айтади: “Биз мўминлар амири Умар разияллоҳу анҳу билан бирга эдик. У зот биздан бола-чақа, қўни-қўшнилар билан боғлиқ фитналардан ташқари, денгиз мавжлари каби тўлқинқинланиб, ҳар бир хонадонга кириб борадиган охир замон фитналари ҳақида Расуллоҳдан эшитганингиз борми?” деб сўраганларида ҳамма сукут қилди. Шунда мен У кишига Пайғамбаримиздан эшитган мана бу ҳадисни айтиб бердим: “Охиризамон фитналари кишилар қалбига бўғинма-бўғин чирмашиб олади. Бундай фитна шарбатини тотган ҳар қандай қалбда қора доғ пайдо бўлади. Шундай қилиб, одамлар ўз-ўзидан икки хил кўринишдаги кишиларга айланади. Биринчиси, ҳаёт давомида жуда камчиликни ташкил қиладиган қалби пок инсонлар. Буларга фитналар зарар етказа олмайди. Иккинчиси эса, тўнтарилиб оғзи бекилиб қолган, қора кўза каби қора қалб эгалари бўлиб, улар маърифатни тан олмайдиган, мункар ишлардан қайтмайдиганлардир”.

Хўш, фитналар авж олган пайтда мусулмон киши нималар қилиш керак?

Биринчидан, ҳар бир уммати Муҳаммадий бу ўринда ўз пайғамбарига қаттиқ эргашиб, унинг саботидан ўрнак олиб, ҳақ устида собит туриши лозим. Зеро, Расулу акрам энг оғир синов, ғорда яшириниб туран пайтда ҳам шериклари Абу Бакр розияллоҳу анҳуга: «Ташвиш чекма! Албатта, Аллоҳ биз билан биргадир!» (Тавба сураси, 40-оят) дедилар.     

Иккинчидан, мусулмон киши фитналар кўпайганда уламолар, имомлар, тўғри йўл кўрсатувчи пешволар бошқараётган мусулмонлар жамоасини лозим тутиши керак. Ҳар қандай фитнадан, турли номлар билан урчиб бораётган номлари ҳам алламбало фирқалардан жуда узоқ бўлиш лозим. Бежиз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Аллоҳ таоло менинг умматимни залолатда жамламайди”, демаганлар (Имом Ҳоким ривояти).

Демак, биз ҳар турли гуруҳбозлик, фитналардан жуда эҳтиёт бўлишимиз зарур. Уламолар тафриқалар, гуруҳбозликлар кўпайса, дарахт илдизини шимиб бўлса ҳам ўзингни асра, деганлар. Мазҳаббошимиз Имоми Аъзам раҳматуллоҳи алайҳ ҳам динда тортишиб, тафриқага борганларни фосиқлар деб, уларнинг  орқаларидан намоз ўқиманглар, деганлар.

Учинчидан, фитналардан сақланмаслик, ғаламис фитначиларга қўшилиш Қуръони каримда очиқдан-очиқ мусулмонларга қилинган амри илоҳийга зиддир. Аллоҳ таоло марҳамат қилади: «Ҳаммангиз Аллоҳнинг “арқони”ни (Қуръонини) маҳкам тутинг ва фирқаларга бўлинманг ҳамда ўзаро адоватда бўлган пайтларингизда дилларингизни (туташтириб) ошно қилиб қўйган Аллоҳнинг неъматини ёдда тутинг» (Оли Имрон сураси, 103-оят).

Хуллас, бундай балолардан сақланиш, эҳтиёт бўлиб яшаш, айниқса, киши ўз динида фитналаниб қолиш, ҳар қандай фиқҳий ёки ақийдавий асоссиз қарама-қаршиликлар атрофида ўралашиб қолиш масъулияти шунчалар оғир бўлса, бундай фитна-фасодларни келтириб чиқараётганларнинг ҳоллари икки дунёда қандай бўлишини мулоҳаза қилиш азиз ўқувчининг ҳукмларига ҳавола.

                     Эргашали РУСТАМОВ,

Чилонзор тумани бош имом-хатиби

Афсонавий дарвозабон Ринат Дасаев КХЛ расмий сайтига берган интервьюсида ҳаётдаги қийин вазиятларда Қуръон унга ёрдам бергани ва ёрдам беришда давом этаётганини айтиб ўтди.
Islam-today маълумотларига кўра, бугун футболчи ҳар бир ўйинда дарвоза олдига захира қўлқоплари билан бирга Қуръонни ўз ичига сумкачани қўйганини тан олди.
"Менинг бутун оилам, шу жумладан мен ҳам болалигимдан динга эътиқод қиламиз. Қуръон ҳар доим уйимизда эди. Бир куни ўйинларнинг биридан кейин менинг сумкачамни ўғирлашибди. Эҳтимол, буни тўпларни олиб бериб турадиган болалар қилгандир. Ўшанда жуда хафа бўлганман. Қуръон доим ёрдам берган. Янгисини сотиб олишимга тўғри келган", - дейди у.
"Жамоадаги ҳамма менинг масжидга боришимни биларди. Бироқ, бу ўша вақтдаги Совет Иттифоқида ҳаммага ҳам хуш ёқмас эди. Юқори мартабали шахслардан бири менга шундай деган эди: "Мен масжидга боришим мумкин, лекин сенга мумкин эмас, чунки сен ҳамманинг кўз ўнгида одамсан". Яна бошқа кўплаб нарсалар мумкин эмас эди. Масалан, машғулотларда ҳазил қилиш", - дейди Дасаев.
Эслатиб ўтамиз, Ринат Дасаев 1991 йилда ўйинчилик фаолиятини тугатган, унинг сўнгги клуби Испаниянинг "Севилья" жамоаси бўлган.
"13 йил давомида "Спартак" ва терма жамоада ўйнадим. 35 ёшимда Испанияда футбол ўйнаб карьерамни тугатдим. Айрилиқ оғир эди. Аммо мени ҳали футболда қолганим - жумладан, дарвозабонларга ёрдамчи мураббий бўлганим сақлаб қолди. Футбол менинг ҳаётим, унга умримнинг кўп йилларини бердим. Шунинг учун имкониятим бўлганида, Испанияда фахрийлар таркибида майдонга чиқдим ва соғлигим рухсат берса, Россияга қайтганимдан кейин ҳам майдонга чиқдим", - дейди дарвозабон.
Дасаев спортчилик фаолияти давомида Европа чемпионатида кумуш, Олимпиада ўйинларида бронза медали соҳиби бўлди ва 6 марта "йил дарвозабони" мукофотини қўлга киритди. 10 мавсум ўйнаган "Спартак" аъзоси сифатида Дасаев икки марта СССР чемпиони бўлди. Бош мураббий сифатида "Севилья" ва "Торпедо Москва"ни бошқарган ҳамда Россия терма жамоасида мураббий бўлиб ишлаган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати