muslim.uz
Икки дунёда азиз бўлишни истасангиз
Кибр – фақат Аллоҳга хос. Чунки у барча айбу нуқсон ва камчиликлардан холи, ҳар бир нарсага қодир бўлган Зотгагина ярашади. Инсон эса ожиз, нотавон ва гуноҳкордир. Шунинг учун инсон ўзи унга лойиқ бўлмаган сифат ила безанмоқликка ҳаракат қилиши ножоиздир.
Аллоҳ таоло бу сифатни фақатгина Ўзига лойиқ кўрган ҳамда бандаларини бу сифатдан четланишини буюрган. Ҳадиси қудсийда Аллоҳ таоло айтади: “Азизлик изорим, кибрлик эса ридоимдир (яъни, бу икки сифат менга хосдир). Кимки менинг бу сифатларим устида мен билан низо қилса, уни азобимга гирифтор қиламан” (Имом Муслим ривояти).
Бу ҳадиснинг маъносини Қуръони каримнинг ушбу ояти тасдиқлайди: “У қудрат соҳибидир, бўйсундиргувчидир, танҳо кибр эгасидир” (Ҳашр сураси, 23-оят)
Дарҳақиқат, Аллоҳнинг ваъдаси ҳақ. Бир марта кибрлангани сабаб шайтон алайҳилаъна Аллоҳга сажда қилишдан маҳрум бўлди. Жаннат аталмиш беқиёс манзилдан, абадий роҳатдан, Оламлар Роббисининг розилигидан айрилди ва то қиёматга қадар мўминлар тилида лаънатланган ҳолда қолди.
Бир куни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Кимнинг қалбида зарра мисқолича кибр бўлса, у жаннатга кирмайди”, деганларида, бир киши: “Киши кийими яхши ва поябзали яхши бўлишини истайди (бу амали ҳам кибр-ҳавога кирадими?)”, деганида, у зот: “(Йўқ, бу амали кибр эмас). Албатта, Аллоҳ кўркамдир. Ва кўркамликни яхши кўради. Аслида кибр ҳақ сўзни рад этиб, одамларга паст назар билан қарашдир”, дедилар (Имом Муслим ривояти).
Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам очиқ-ойдин лафзлар билан: “Кимнинг қалбида зарра мисқолича кибр бўлса, у жаннатга кирмайди”, демоқдалар. Бунинг маъноси шуки, қалбида заррача кибри бор инсон ҳаргиз ҳақ сўзни, ҳақиқатни тан олмайди ва ўзгаларга паст назар билан боқиш натижасида дилозорлик, адолатсизлик каби гуноҳ ишларни амалга ошира бошлайди. Кибр сабаб инсон қилган хатоси учун узр сўролмайди. Кибр сабаб киши узилган силаи-раҳмни боғламайди, дарз кетган дўстлик ва яқинлик ришталарини қайта тиклолмайди. Булар эса албатта инсонни хайрли амаллар мукофоти бўлган жаннатдан маҳрум бўлишига сабабчи бўлади.
Кибр - ёлғиз Парвардигорга хос. Уни талашган кимсанинг ҳаридори дўзахдир. Бу ҳақда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Сизларга дўзах аҳлини айтиб берайми? Ҳар бир дағал, қўпол, кибрли одам” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Хўш, инсон нега кибрланади? Инсон такаббурлик қилиш ила ўзгалардан ўзини юқорироқ туришини, обрў ва эътиборга тушишни, азизликни ҳохлайди. Таассуфки, азизлик ва эътибор, ҳурмат ва эҳтиромга такаббурликда эмас, балки айнан такаббурликнинг акси бўлган тавозеъ орқали эришилади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Садақа бериш билан мол-дунё камайиб қолмайди. Аллоҳ кечиримли банданинг иззатини зиёда қилади. Киши Аллоҳ учун тавозуълик қилса, Аллоҳ у банданинг даражасини кўтаради”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Ҳакимлардан бири айтади: “Мен мартабани такаббурликда талаб килдим, лекин уни тавозуъда топдим”.
Қолаверса, охиратдаги даражотларнинг баланд ёки паст бўлиши ҳам айнан тавозеъга боғлиқдир. Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу айтадилар: “Кимки камтарин бўлса, Аллоҳ таоло уни қиёмат кунида даражасини баланд қилиб қўяди. Ким кибр қилса, Аллоҳ таоло уни қиёматда даражасини паст қилади”.
Шунинг учун ҳар бир мўмин киши кибрдан сақланиши ва камтарин бўлишга ҳаракат қилмоғи лозим. Ана шундагина Аллоҳ унинг даражасини икки дунёда юқори қилиб қўяди. Кибр эса фақат Аллоҳга хос.
Ёрбек ИСЛОМОВ,
Олмазор туманидаги “Мевазор” масжиди имом ноиби
Катта тантанага катта тараддуд
Қувлашиб ўтаётган кунларимиз бизни борган сари Истиқлолимизнинг 27 йиллик тантанасига яқинлаштирмоқда. Бугун республикамизнинг барча қишлоқ ва шаҳарларида ушбу улуғ айёмга муносиб тайёргарлик кўрилмоқда. Турли хайрия тадбирлари ўтказилиб, кам таъминланган ва ёрдамга муҳтож оилаларга совға-салом ва моддий ёрдамлар улашилмоқда. Янги қурилган турар жойлар, турли ижтимоий бинолар ва бошқа қурилиш объектлари байрам олдидан фойдаланувчиларга топширишга тайёрланмоқда. Барча идора ва ташкилотларда, мактабларда ва маҳаллаларда байрам муносабати билан таъмирлаш ва ободонлаштириш ишлари ниҳоясига етказилмоқда.
Доно халқимиз азалдан байрамлар олдидан ҳашар ўтказишни ўзига одат қилиб келган. Бу улкан иш ортида ҳамкорлик, ҳамжиҳатлик, ўзаро ёрдам ва энг асосийси эзгулик ётади.
Юртимиз бўйлаб амалга оширилган улкан ҳашарда Урганч шаҳар Имом Фахриддин ар-Розий ўрта махсус ислом билим юрти жамоаси ҳам муносиб иштирок этиб, юртимиз ободончилигига ўз ҳиссаларини қўшдилар. Ҳашарда 20 нафар талаба, 20 нафар ишчи-ходимлар иштирок этиб, билим юрти ички ва ташқи худудларини тозалаш билан бирга, билим юртига яқин худудлар: Урганч туман “Шаҳидлар бобо”, “Ҳазрати Шаҳобиддин бобо” масжид ва қабристонлари, Урганч шаҳар “Охун бобо”, “Кўзли ота” масжидларидаги тозалаш ва ободонлаштириш ишларига кўмаклашдилар.
Ҳашарда билим юрти олдидан оқиб ўтувчи захкашнинг икки тарафи тозаланиб, билим юрти ҳовлисидаги 50 дан зиёд мевали ва манзарали дарахтларга шакл берилиб, оқланди, ошхона, таҳоратхона, ётоқхона, ўқув хоналари тозаланиб, янги ўқув йилига тайёрланди.
О.Одилов
ЎМИ матбуот хизмати
Мир Араб олий мадрасасида байрам тадбири
Кеча Мир Араб олий мадрасаси жамоаси Баҳоуддин Нақшбанд ёдгорлик мажмуаси маркази билан биргаликда мустақиллигимизнинг 27 йиллиги ҳамда янги 2018-19 ўқув йилининг бошланиши муносабати билан “Азиз ва ягонамсан, жонажон Ўзбекистоним!” шиори остида маънавий-маърифий тадбир ўтказди.
Унда Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмита вакили Э.Алимқулов, Бухоро вилоят ҳокими ўринбосари З.Ҳидоятов, Мир Араб олий мадрасаси ходимлари ва талабалари, Баҳоуддин Нақшбанд ёдгорлик мажмуаси маркази ходимлари иштирок этди.
Тадбирнинг бошланишида Қуръони карим тиловат қилиниб, юртимиз тинчлиги ва равнақи, мустақиллигимизнинг бардавом бўлиши учун дуойи хайрлар қилинди.
Тадбирда сўзга чиққан нотиқлар иштирокчиларни мустақиллигимизнинг 27 йиллиги муносабати билан табриклаб, истиқлол неъматининг мазмун-моҳиятидан сўз юритдилар ва эзгу тилакларини билдирдилар.
Байрамолди тадбир сўнгида дастурхон ёзилиб, меҳмонларга ош тарқатилди.
ЎМИ матбуот хизмати
Мустақиллик – буюк ва бебаҳо неъмат
Мустақиллик, ҳуррият, бировларга қарам бўлмаслик Аллох таолонинг бизга ато этган энг улуғ неъматидир. Неъмат бўлганда ҳам, ҳар куни, ҳар соат фикр юритиладиган, ҳар дам шукур қилинадиган қадри-шарафи, бардавомлиги кўз қорачиғидай авайлаб асраладиган бебаҳо неъматдир.
Даҳрийликка асосланган собиқ тузум пайтида барча диний ва миллий қадриятлардан узилган халқимиз истиқлолдан кейин имон-эътиқод сари юз тутди. Зеро, ҳар бир миллат ўзининг руҳий-эътиқодий илдизларидан узилса, инқирозга учраши табиий бир ҳол эди. Давлатимиз ана шу нозик туйғуни чуқур ҳис этиб, мустақилликнинг илк кунлариданоқ халқнинг маърифати ва маънавиятини юксалтиришга катта аҳамият берди.
Истиқлол туфайли жаннатмакон мамлакатимизда Ислом дини равнақи йўлида кенг имкониятлар очилиб, эътиқод эркинлиги қонуний равишда кафолатлаб қўйилди. Миллий ва диний қадриятлар тикланди, масжид ва мадрасаларнинг бинолари, нодир тарихий манбалар, осори атиқалар мусулмонларга қайтариб берилди. Мўмин мусулмонларнинг эмин – эркин ибодат қилишлари, диний таълим олишлари, диний адабиѐтларни нашр этишлари ва оммавий ахборот воситаларидан баҳраманд бўлишлари учун ҳамма шароитлар яратилди. Эътиқод эркинлиги қонуний равишда кафолатлаб қўйилди.
Рамазон ва Қурбон ҳайитларининг биринчи кунлари дам олиш куни деб белгиланиб, байрам сифатида эълон қилинди.
Ана шу имкониятлардан тўғри фойдаланиш ва бу буюк неъматларнинг шукронасини қилиб, қадрига етиб яшаш ҳамда мустақиллигимизни янада мустаҳкамлашга муносиб ҳисса қўшиш барчамиз учун ҳам қарз, ҳам фарздир.
Мустақиллик ва ибодатларни эмин-эркин адо этиш неъматига доимий шукроналар айтишимиз лозим. Чунки Аллоҳ таолонинг бундай ваъдаси бор: “Агар (берган неъматларимга) шукр қилсангиз, албатта, (уларни янада) зиёда қилурман...” (Иброҳим сураси, 7-оят) – деб таъкидлаганидек, ўз неъматларини янада зиёда этиши муқаррардир.
Муборак ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз алайҳиссалом: "Ким инсонларга улардан кўрган яхшиликлари эвазига шукр қилмас экан, демак Аллоҳга ҳам шукр қилмабди", деб марҳамат қилингандир (Имом Аҳмад ва Термизий ривояти).
Инсон қаерда дунёга келса, ўша ер унинг учун ватандир. Киндик қони тўкилган жой унга ҳамма нарсадан қимматли. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Мадинаи мунавварага ҳижрат қилганларида Маккаи мукаррамани эслаб: "Агар қавмим мени Маккадан чиқиб кетишга мажбур қилмаганида, ҳечам ўз ихтиёрим билан уни ташлаб кетмаган бўлар эдим", деганлар. Демак, Ватанни севиш, ундаги бор нарсаларни ардоқлаб, соғиниб яшаш инсоният фитратида мавжуд бўлган нозик ҳис-туйғудир.
Аллома Алихонтўра Соғуний ҳазратларининг қуйидаги сўзлари она Ватанни севган ҳар бир кишининг қалбида ғайрат ва шижоат уйғотади: "Ҳар бир кимсага маълумдирки, ҳаёт оламида инсоннинг энг севган, қадрли, қимматли тўрт нарсаси бордур. Бу тўрт нарсага эга бўлмаган кишилар инсонлик шарафидан маҳрум бўлурлар. Улар: озодлик ва эркинлик, меҳнат билан топилган молга ўзи эгалик қилмоғи, туғилиб ўсган она-Ватани ҳамда асрлар бўйи асраб-авайлаб келаётган муқаддас дини".
Ҳакимлар айтадилар: "Кишининг вафодорлиги унинг ўз Ватани учун қайғуришидан, дўстларини соғинишидан ва умрининг зое кетказган лаҳзаларига ўкиниб яшашидан билинади". Инсоннинг ўз халқига бўлган садоқати ва фидойилиги Ватанни ҳимоя қилиши, юрт тараққий топиб, ҳар томонлама мустаҳкам ва қудратли бўлиши ҳамда элнинг тинч ва фаровон ҳаёт кечиришига имкон даража-да ҳисса қўшиш билан ўлчанади.
Барчамиз учун табаррук бўлган уч сўз бор: Имон, Ватан ва Истиқлол. Бу сўзларнинг мазмун-моҳиятини бугун ҳар биримиз юракдан ҳис этиб турибмиз.
Имон - Буюк Аллоҳ ва Расулига ишониш, Унинг раҳмат ва мағфиратидан умидвор бўлиш ва Унинг амр-фармонларига итоатда бўлиш демакдир.
Ватан - бу муқаддас замин, буюк аждодларимиз юрти ва келажак авлодларимиз ифтихоридир. Уни авайлаб-асраш, унинг бағрида эртанги кунга умид билан яшаш, имон ва муҳаббат таянчидир.
Истиқлол - Аллоҳнинг улуғ неъматларидан бўлиб, у ҳаётимиз мазмуни, ғурур ва ифтихоримиз тимсоли ва ифодасига айланган.
Аллоҳ таолога бўлган имонимиз ва ихлосимиз Истиқлол шарофати билан янада мустаҳкамланиб, зиёда бўлиб бормоқда.
Кундан кунга юксалиб, тараққий этиб бораётган озод ва обод Ватанимизни бугун дунё танимоқда, тан олмоқда. Турли соҳаларда Ватанимиз эришаётган ютуқлар юртдошларимизнинг ҳамжиҳатлиги, халқимизнинг бунёдкорлик борасидаги меҳнатлари ва албатта, муҳтарам юртбошимизнинг олиб бораётган одилона сиёсати маҳсулидир. Айниқса, юртимизда ёшларга яратиб берилаётган кенг имкониятлар ҳақида ҳар қанча гапирсак камлик қилади. Ёшларимиз таълим, спорт, санъат, қўйингки, барча соҳаларда эришаётган юксак марралар ана шу эътибор ва ғамхўрликнинг самарасидир.
Дунёда турли манфаатлар, ғоялар кураши авж олган бугунги мураккаб бир даврда ватанимизни кўз қорачиғидек асраш, унинг тинчлигини сақлаш, равнақи йўлида астойдил меҳнат қилиш ҳар биримимзнинг муқаддас бурчимиздир. Зеро, ватанимиз бизнинг ғуруримиз, фахримиз, ҳаётимиз мазмунидир.
Бугун бир қўлида бешикни, бир қўлида дунёни тебратаётган аёлларнинг ҳаётдан шод юз-кўзларига қараб, замонавий таълим тарбия масканларида вояга етаётган бахтли авлодга қараб Ўзбекистон келажаги буюклигига яна бир бор ишонч ҳосил қиласан, киши.
Дарҳақиқат, бугунгача бўлган йўлни осонликча босиб ўтмадик. Минг-минг машаққатлар синовидан, даврнинг оғир заҳматларидан матонат, эзгу мақсад сари олға интилиш, юксак ишонч билан тик ўта олган мардона юртда яшамоқ, унга муносиб бўлмоқ ҳар биримизнинг олий бурчимиз бўлмоғи шарт!
Ватан равнақи, тинчлиги, осойишталиги ва унинг ҳар томонлама ривожланиб, тараққий топишида ўзаро ҳамжиҳатлик асосида саъй-ҳаракат қилишимиз зарурлигини Аллоҳ таоло Қуръони каримда таъкидлаб, шундай дейди: “... Эзгулик ва тақво (йўли)да ҳамкорлик қилингиз, гуноҳ ва адоват (йўли)да ҳамкорлик қилмангиз! Аллоҳдан қўрқингиз! Албатта, Аллоҳ азоби қаттиқ зотдир”. (Моида сўраси 2 оят).
Ҳурриятпарвар аждодларимизнинг асрий орзусини, халқимизнинг тенглар ичра тенг бўлиш ҳуқуқини юзага чиқарган, миллий ўзлигимиз, қаддимиз ва қадримизни тиклаган, мамлакатимиз тинчлиги ва тараққиёти, халқимиз фаровонлигини таъминлаётган, биз ёшлар келажагига мустаҳкам замин яратаётган азиз ва мукаррам – Мустақиллигимиз бардавом бўлсин!
Муҳиддинов Юсуф
Тошкент шахар “Чимир ота” жоме
масжиди Имом хатиби
Асл неъмат недир?
Баъзилар неъмат сўзининг маъносини тор доирада тушунишади. Улар учун орзу умидлар рўёби ҳар ким ҳам етиша олмайдиган нарсаларни қўлга киритиш: катта мол-дунё, мансаб-мартаба ва шунга ўхшаш нарсаларни неъмат деб биладилар. Сув, ҳаво, тан сиҳатлик, эл-юрт тинчлиги каби инсон ҳаётининг асоси бўлган нарсаларга бепарво қараб, гўё улар ўз-ўзидан пайдо бўлиб қолган табиий ҳолат деб ўйлайдилар.
Ҳолбуки, кишининг дунё ва охирати учун манфаат етказадиган нарсалар борки, уларнинг барчаси неъмат ҳисобланиб, динимиз бизларни унинг қадрига етиб яшашга буюради. Зеро, неъматнинг қадрини билиш, уни эъзозлаш неъмат берувчи «Мунъим» (Аллоҳ)нинг шукрини адо этиш демакдир. Пайғамбар алайҳиссалом ҳадисларининг бирида: «Қайси бирингиз тонгда уйқудан уйғонганда оиласи тинч, тани coғ ва уйида бир кунлик егулиги бўлса, билсинки, унда дунёдаги барча неъматлар мужассам экан», деб неъматни кенг маънода тушуниш лозимлигини ўргатганлар. Неъмат моддий ва маънавий бўлиб, юқорида санаб ўтганларимиз моддий неъматлар жумласига киради. Маънавий неъматлар эса имон, ислом, ҳуррият, тинчлик каби кўзга кўринмайдиган, бироқ моддий неъматларга қараганда қадрлироқ нарсалардан иборатдир.
Неъматнинг бардавом бўлиши, унинг шукри адо этилишига боғлиқдир. Неъматнинг салмоғига яраша шукр лозимдир. Тинчликнинг қадрини турли ўлкаларда бўлиб турган қўпорувчилик ҳаракатларини, одамларнинг нотинч ҳолатларини кўз ўнгига келтирган одамгина чуқур ҳис кила олади. У ердаги одамларнинг кўнглига ибодат қилиш у ёқда турсин ҳатто еб-ичиш ҳам сиғмайди. Бас, шундай экан, ушбу буюк маънавий неъматнинг шукрини доим адо этиб турмоғимиз лозим. Инсон берилган бу неъматларга қай даражада шукр қилган ёки қилмагани ҳақида қиёмат кунида албатта сўралади. Расулуллоҳ (с.а.в.) бир ҳадисда: «Аллоҳ таоло қиёмат кунида бандасидан: «Танингни соғ қилиб қўймаганмидим? Сени тотли сув билан қондирмаганмидим?..» деб сўрайди», деганлар (Имом Термизий ривояти). Бошқа бир ҳадисда: «Одам боласи қиёмат кунида то беш нарсадан сўралмагунича жойидан жилмайди: умрида нима ишлар қилгани, ёшлик даврини қандай ўтказгани, молини қайси йўл билан топиб, қаерга сарф қилгани ва ниҳоят билганларига қай даражада амал қилгани», деб марҳамат қилганлар. Неъматни Аллоҳдан деб билиш кишини Аллоҳга яна ҳам яқинлашишга, Унга тақарруб ҳосил қилишга ундайди. Аксинча, тинчлик шукри адо этилмаган неъмат эса инсонга офат келтиради.
Тинчлик қарор топган жойда хотиржамлик ҳукм суради, инсонлар эмин-эркинликда яшаб, келажак авлодларни камолотга эришиш йўлида тарбия қиладилар. Бунинг натижаси ўлароқ жамиятда ҳар томонлама юксалиш ва ривожланиш рўй беради. Бундан келиб чиқадики, дунёда ҳаётнинг бир маромда давом этиши, халқнинг Ҳақ таоло буюрган ишларини мукаммал ва хотиржам адо этишлари учун тинчлик ва осойишталик лозим. Бунинг учун эса инсон ўз зиммасига юклатилган, тинчликни сақлаш ва қадрлаш вазифасини тўлақонли бажармоғи лозим.
Жаннатмонанд юртимиз, мустақил Ўзбекистонимизда ҳар бир жабҳада юксалиш ва ривожланишлар рўй бериб, шаҳар ва қишлоқлар кундан-кунга обод бўлиб бормоқда. Албатта, буларнинг барчасининг негизида юртимиздаги тинчлик ва хотиржамлик ётади. Тинчлик ва осойишталикни доимий сақламоқ учун эса шу юртнинг ҳар бир фарзанди Ватан тинчлиги ва тараққиётини маълум бир соҳа вакилларининг вазифаси деб қарамасдан, балки менинг бурчим, менинг ор-номусим деб билиб, бирлик ва ҳамжиҳатликда ҳаракат қилишлари ва фидойилик кўрсатишлари лозим.
Юртимиздаги ривожланиш ва юксалишларни кўра олмайдиган, ундаги имкониятлар, ер ости ва ер усти бойликларига эга бўлишга ҳаракат қилаётган, бу йўлда ҳар хил фитналар билан нотинчлик келтириб чиқаришга уринаётган қабиҳ ниятли гуруҳларнинг мавжудлиги, ундан ҳам ёмони бундай душманларга ёрдам беришга интилаётган хоинларнинг топилиши бизни ҳар доим огоҳ бўлишга чорлайди.
Халқимиз бежизга дуога қўл очганда Яратгандан юртга тинчлик, халққа фаровонлик тиламайди. Чунки бу неъматлар – энг олий неъматлардир.
У.Исақбоев,
Гурлан тумани “Нур Саид эшон бобо” масжиди имом-хатиби
Мақолалар
