Динимизда ўтганларнинг яхши сифатларини эслаш яхшилик экани ва аксинча камчиликларини гапирмаслик таъкидлаб ўтилган. Шунинг учун ҳам халқимиз орасида бехосдан марҳумнинг камчиликларини гапириб қўйган одам хижолат бўлганидан гапининг ортидан “ер етказмасин” деб қўяди. Мусулмон киши ўтганларнинг нуқсонларини кавлаштириши яхши иш эмаслигини, ўзи ҳам вақти етиб уларнинг сафида бўлишини ҳис этмоғи лозим. Ўтган мархумлар ота-она бўлса, уларнинг ошна-оғайнилари, яқинлари билан оқибат қилиб қабрларига савоб етказадиган, нурга тўлдирадиган ишларни қилмоғи лозим бўлади.

Абу Усайддан ривоят қилинади: “Набий соллоллоҳу алайҳи васаллам ҳузурида эдик. бир одам: “Ё Расулаллоҳ! Мен учун ота-онамга улар дунёдан ўтганларидан кейин қиладиган яхшилик қолдими?” деб сўради. У зот: “Ҳа! Тўрт хислат қолди: уларга дуо қилиш; улар учун мағфират сўраш; уларнинг аҳдига вафо қилиш; уларнинг дўстларини ва сенга уларсиз силаи раҳм бўлмайдиган кишиларни икром қилиш” дедилар”.

Саъид ибн Мусайябдан ривоят қилинади: у зот: “Киши ўзидан кейин боласининг қилган дуоси билан кўтарилади”, дедилар ва: “Мана бундай”, деб икки қўлини кўтардилар”.

Демак, инсон ўз ота-онасининг ортидан мағфират сўраб дуо қилса, ота-онанинг охиратдаги мартабаси кўтарилар экан.

Абу Ҳурайрадан ривоят қилинади: “Маййит ўлганидан кейин унинг даражаси кўтарилади. Шунда у: “Эй Раббим, бу нима?” дейди. “Боланг сенга истиғфор айтди”, дейилади.

Демак, инсон ўтганларни яхшиликда эслаб, ортидан садақа, эҳсонлар қилса ота- онасининг мартабаси юксалиб бораверар экан. Шу билан биргаликда бизларда баъзи нохуш холатларни ҳам эслаб ўтса яхши бўлади. Ота-онаси ўтган биродарларимиз кўпинча исрофли маъракаларни бидъат хурофотлар билан тўлдириб ташлашади. Албатта, маййит ҳаққи  учун савоб умидида кўпчиликка таом улашиш савобли иш, лекин бунинг ҳам ўз чегараси ва тартиби бор.

Саъд иб Убода розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “У Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга: “Эй Аллоҳнинг Расули, Саъднинг онаси вафот этди. Қайси садақа афзал?” деди. “Сув” дедилар. У бир қудуқ қазиди. Расули акром: “Мана шу Саъднинг онаси учун” дедилар.

Демак, ота-она ортидан хайр-эҳсон деганда биз ўйлаганимиз каби фақат маъракалардан иборат эмас, балки инсонларга фойда келтирувчи ҳар қандай савобли ишлар ота-она учун савоб бўлиб бораверар экан.

Аллоҳ барчамиздан ўтганларни яхшилик ва савобли ишлар билан эслайдиган авлодлардан қилсин!

Раҳимжон Марҳумов,

 Олмазор тумани “Мевазор”  масжиди имом-хатиби

манба: nasihat.uz

Россия Федерацияси таркибидаги Бошқирдистон Республикаси пойтахти бўлган Уфа шаҳридан Ҳаж зиёратини амалга оширишни мақсад қилган бир гуруҳ зиёратчилар Саудия Арабистони томон йўлга отландилар. Бу ҳақда islam.ru сайти хабар берди.

БАА томон парвоз қилган дастлабки гуруҳ таркибида 49 нафар зиёратчи борлиги маълум қилинган. Хабарда айтилишича бундай гуруҳлар учтани ташкил этиб, сўнгги гуруҳдаги зиёратчилар 12 август куни Бирлашган Араб Амирликларига жўнаб кетади.

Бошқирдистонлик зиёратчилар дастлаб самолётлар орқали БААга етказилиши ва ундан кейин Макка томон автобусларда етказилиши айтиб ўтилган. Барча гуруҳ аъзолари Уфа шаҳридаги Тукаев масжиди олдидаги майдонда тўпланиши ва шу ердан аэропортга етказилиши йўлга қўйилган.

Айтиш мумкинки, бошқирдистонлик зиёратчилар Мадина, Жидда шаҳарларига чартер рейслар йўқлиги сабабли, зиёрат туризми билан шуғулланувчи компаниялар кўмагида БААга, сўнгра автобусда Маккага боришларига тўғри келади.

ЎМИ Матбуот хизмати

Олимларнинг фикрича, инсоннинг миясида миллиардлаб ақл ҳужайралари бўлиб, инсон ўқиган сари шу заррачалар очилиб бораркан. Инсон илмдан узоқлашиб, ўқимай қўйса, ҳу­жай­ралар ўлиб, ақл қоронғилашиб, жоҳиллик ботқоғи­га ботиб борар экан. Китобни кўп муто­лаа қилиш қалб ойнасини ялтиратиб, сай­қал­лай­ди. Чунки китоб энг содиқ дўст, ишончли сир­дош. Китоб ва илм боис ризқ-рўзимиз мўл бўла­ди. Пировар­дида, юрт ва давлат ҳам кучли бўлади. Одамлар ичида садоқат ва ўзаро оқибат риш­талари мустаҳ­кам бўлади.

Китоб билан онгимизни ўткирлаб, кескир қи­либ турмасак, ақлимиз борган сари ўтмасла­шиб, занглаб боради. Занглаган ақл эса ҳеч нарсага ярамайди.

Бир отахонни танирдим, Аллоҳ раҳмат қил­син, 85 ёшида вафот этди, олдимга тинмай китоб сўраб келаверарди. Кексалигига қарамасдан, ол­ти ойда ўн бештадан ортиқ китобни бошдан охи­ригача ўқиди. Кунларнинг бирида отахон:

– Яна ҳам яхши китобингиз борми? – деди. У кишига мос китоб топгунимча бир оз хижолат чекдим. Аммо яна бир китоб топиб, қўлларига тутқаздим. Тўғриси, отахонга берган китобларни кўпимиз тўлиқ ўқимаганмиз. Бир йил ичида илмлари, онги ва тушунчалари шу қадар ошдики, мен билан илмий мунозаралар қилишга шу қадар шошдики, асти сўраманг. Илм ақлни тезгир айлаши ва илм излаш қабргача бўлиши­нинг ҳикматини кўриб, Парвардигор, қудратинг­га минг тасанно дедим. Отахон вафотига қадар китоб ўқиди. 

Азиз китобхон! Шуни билингки, китоб инсонни улуғликка етаклайди. Китоб ўқисангиз, асар қаҳрамони билан дилдан суҳбатлашасиз. Тушларингизда бирга юриб, унинг яхши фазилат­ла­рини ўзингизда мужассам айлайсиз. Хато ва камчи­ликларингизни тузатасиз, яшашдан мақ­сад нималигини англайсиз. Бу эса улкан бахтдир. Шу сабаб китобга ошно бўлинг, қадрдон!

Ақлни илму ҳикмат айлагай тезгир,

Қиличу ханжардан бўлади кескир.

Фикринг дарёсини гар босса лойқа,

Қалбинг қорайиб, жисминг ҳам эскир.

“Қасамини бузган қиз” китобидан