Қашқадарё вилоятининг Қамаши туманидаги “Чим” жоме масжиди 1991-йилда ҳашар йўли билан барпо этилган. Аҳолиси йигирма мингдан зиёд Чим қишлоғи оқсоқолларидан бўлган марҳум устозимиз, ушбу масжидга кўп йиллар имом-хатиблик қилган мулла Худойберди бобо Абдуллаев ташаббуси ва саи-ҳаракатлари билан икки юз нафар намозхонга мўлжаллаб қурилган бино ҳали фойдаланишга яроқли эди. Бироқ бугунги давр талаблари ва намозхонлар сонининг ортиб бориши масжиднинг янги биноси барпо этилишига сабаб бўлди.

Қишлоқ Сурхондарё ва Самарқанд вилоятларини ҳамда Қарши шаҳри билан Шаҳрисабз, Китоб, Яккабоғ, Чироқчи туманларини боғловчи катта (магистрал) йўллар кесишган нуқтада жойлашган. Бунинг устига, ён-атрофдаги бошқа қишлоқларда жоме масжид бўлмагани учун ҳам жамоат намозлари, хусусан икки ҳайит ва жума кунлари намозхонлар эски хонақога сиғмай қолишаётган эди. Шунинг учун Ўзбекистон мусулмонлари идораси тавсияси асосида, “Вақф” хайрия жамоат фонди кўмагида янги хонақо қуриб битказилди.

Тўрт юз кишига мўлжалланган, икки ёни ва олди ҳам текисланиб, ховлисига яна олти юз кишини сиғдиришга шароит яратилган ушбу масжид биноси янги йил арафасида фойдаланишга топширилди. (Эски хонақо эса йўловчи аёллар учун масжид сифатида қолдирилди.)

Очилиш маросимида Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг масъул ходимлари, вилоят ва туман имомлари, аҳли илмлар, қишлоқ нуронийлари қатнашди. Эҳсон дастурхонидан сўнг Қуръон ўқилиб, хайрли дуолар қилинди. Жума намозига келган жамоатнинг ўзи янги хонақо ва айвонни тўлдиргани кўнгилларни хушнуд этди.

Абдулазиз Абдуллаев,

“Чим” жоме масжид имом-хатиби

۞وَٱلۡوَٰلِدَٰتُ يُرۡضِعۡنَ أَوۡلَٰدَهُنَّ حَوۡلَيۡنِ كَامِلَيۡنِۖ لِمَنۡ أَرَادَ أَن يُتِمَّ ٱلرَّضَاعَةَۚ وَعَلَى ٱلۡمَوۡلُودِ لَهُۥ رِزۡقُهُنَّ وَكِسۡوَتُهُنَّ بِٱلۡمَعۡرُوفِۚ لَا تُكَلَّفُ نَفۡسٌ إِلَّا وُسۡعَهَاۚ لَا تُضَآرَّ وَٰلِدَةُۢ بِوَلَدِهَا وَلَا مَوۡلُودٞ لَّهُۥ بِوَلَدِهِۦۚ وَعَلَى ٱلۡوَارِثِ مِثۡلُ ذَٰلِكَۗ فَإِنۡ أَرَادَا فِصَالًا عَن تَرَاضٖ مِّنۡهُمَا وَتَشَاوُرٖ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡهِمَاۗ وَإِنۡ أَرَدتُّمۡ أَن تَسۡتَرۡضِعُوٓاْ أَوۡلَٰدَكُمۡ فَلَا جُنَاحَ عَلَيۡكُمۡ إِذَا سَلَّمۡتُم مَّآ ءَاتَيۡتُم بِٱلۡمَعۡرُوفِۗ وَٱتَّقُواْ ٱللَّهَ وَٱعۡلَمُوٓاْ أَنَّ ٱللَّهَ بِمَا تَعۡمَلُونَ بَصِيرٞ٢٣٣

233. Эмизишнинг тўла-тўкис бўлишини истаган оналар фарзандларини тўлиқ икки йил эмизишади. Уларни меъёрида едириш-ичириш ота зиммасидадир. Ҳеч кимга тоқатидан ортиғи юкланмайди. Боласи туфайли она ҳам, ота ҳам зарар кўрмасин. Меросхўр ҳам шундай. Агар ўзаро келишиб ва маслаҳатлашиб сутдан ажратишни исташса, гуноҳкор бўлишмайди. Агар болаларингизни эмиздирмоқчи бўлсангиз, берадиганингизни яхшиликча тўласангиз, гуноҳ бўлмайди. Аллоҳдан қўрқинглар, билингларки, Аллоҳ нима иш қилаётганларингизни албатта кўриб турувчидир.

 Шаръий истилоҳда боланинг бошқа аёл кўкрагидан икки ёшгача бўлган пайтида сут эмиши ва унинг ҳукмлари билан боғлиқ масалалар «разоъ» дейилади. Икки ёшга тўлмаган боланинг қорнига аёл киши сутининг етиб бориши разоъдир. Агар боланинг қорнига бир томчи бўлса ҳам сут етиб борса, разоъ ҳисобланади. Гўдакни мукаммал эмизиш муддати икки йилдир. Агар онаси болани эмизишга қодир бўлмаса, эр бошқа аёлни ёллаб эмиздиради.

Янги туғилган фарзанд озиқланишга муҳтож бўлади. Чақалоғини эмизиш онанинг вазифасидир, она сути гўдак ҳақларидан биридир. Она шаръий узр билан эмиза олмаса, бир эмизувчи топиш ва унга ҳақ тўлаб рози қилиш ота зиммасига тушади. Боланинг суяги она сути билан шаклланади, унинг руҳий жиҳатдан камолга етишида ҳам она сутининг аҳамияти катта. Бола улғайишида она сутига бошқа ҳеч нарса тенг келолмаслигини замонавий илмий изланишлар ҳам исботлаган. Боланинг онасига уни икки йил эмизиш ҳукми бор. Бу ҳукм эмизиш муддатини тўкис қилмоқчи бўлганлар учун, бундан оз муддатда ҳам сутдан чиқариш мумкин. Бу ҳукм никоҳда турган онага ҳам, талоқ қилиниб иддада ўтирган онага ҳам, иддаси чиққанга ҳам баробардир. Эмизиш чоғида ва ундан кейин ҳам она-боланинг нафақаси, яъни унинг таоми ва кийим-кечаги, уй-жой билан таъминлаш каби эҳтиёжларини қондириш отанинг асосий вазифаларидандир. Агар ота ўтиб кетса, яъни вафот этса, меросхўри болани эмизувчи онанинг таом ва кийимини таъминлайди. Бошқа эмизувчи топилганида ҳам бола онасининг ҳаққига нуқсон етказилмайди.

Имом Бухорий номидаги Тошкент Ислом институтининг катта устози, Ислом тарихи ва сийрат илмлари бўйича тажрибали олим – Абдул Азим Зиёуддин ўғлининг онлайн сийрати набавия суҳбатлари тақдим этилмоқда.

Youtube: MuslimTV

Facebook: MuslimUz

Instagram: muslimuzportali

?Мавзу юзасидан савол ва фикр-мулоҳазаларингизни @OnlineSiyratBot орқали жўнатинг.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
#онлайн_сийрат
@muslimuzportal | @mp3muslim | @diniysavollar

“Ўлим — сенга қарата узилган ўқдир, ҳаёт эса ўша ўқ сенга етиб келгунга қадар бўлган лаҳзалардир”.

Ибн ал-Мутазз

***

Фойдали нарсадан кўпроқ егандан кўра, зарарли нарсадан камроқ еган маъқул.

Иброҳим ал-Хусрий

***

Учта ташвишдан қочиб қутулишнинг иложи йўқ. Булар — ялқовликдан вужудга келувчи қашшоқлик, ҳасаддан пайдо бўлувчи душманлик, кексалик туфайли зўрайгувчи касалликдир.

Устозлар ўгитларидан

***

Кўпчилик йиқилади аммо, жуда озчилик қайта оёққа туради.

Саййид Аброр Умар

Саркарда Искандардан сўрашди:
— Сен нима учун устозингни отангдан кўра кўпроқ ҳурмат қиласан?
— Отам менга фоний дунёни бахш этди, устозим эса боқий дунёни…

***

Искандарга Доронинг қизига уйланишни таклиф этишди.       
— Мен отасини бўйсундирганим аёлга бўйсунмайман, — дея рад этди бу таклифни у.

Тарих муҳрлаган сўзлар

***

Тароқ аслида сочни тартибга солиш учун ишлатилади-ю, аммо шу билан бирга у сочларнинг баъзиларини жойидан юлиб туширади.

Абу Али ибн Сино

***

Мусибатларни кўтаришда ёрдам олинадиган нарсаларнинг энг яхшиси сабр ва намоздир.

Имом Ибн Касир роҳимаҳуллоҳ

***

Банда учун қалб қотиб қолиши ва Аллоҳдан узоқлашиб кетишдан кўра қаттиқроқ жазо йўқ.

Устозлар ўгитидан

***

Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади