muslim.uz

الجمعة, 08 أيار 2020 00:00

"Меҳр" карвони Сирдарёда

2020 йилнинг 6 май куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси Тошкент вилояти вакиллиги ташаббуси билан Сирдарё вилояти “Сардоба” сув омборидаги тошқинда талофат кўрган юртдошларимизга “МЕҲР” карвони Сирдарё вилояти Гулистон шаҳри ҳамда Боёвут туманига етказилди. Ушбу инсонпарварлик ёрдами бевосита вилоятнинг туман ва шаҳарларида хизмат қилаётган диний соҳа ходимлари томонидан ташкил этилди. Унда уй жиҳозлари ва техника воситалари, мебел, кўрпа-тўшак ва ётоқ тўпламлари, жуда кўп миқдорда аптисептик ва шахсий гигиена воситалари, эркаклар ва аёллар, болалар учун кийим-кечаклар, шунингдек, бирламчи эҳтиёждаги озиқ-овқат маҳсулотлари – жами 900 миллион сўмдан ортиқроқ моддий ёрдам – ўрин эгаллаган.

Тошкент вилояти бош имом-хатиби ҳамда вакиллик ходимлари, имом-хатиблар тошқиндан талофат кўрган, бошпанасиз қолганлар билан улар жойлаштирилган масканларга бориб учрашдилар, уларни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш, қалбларига таскин улашиш мақсадида маърифий суҳбатлар ўтказдилар. Муборак Рамазон ойи билан қутлаб, бу синовлар ўтиб кетишини таъкидлаб далда бердилар. Сабр билан бу кунларни енгишлари, матонат ва иродалари янада мустаҳкам бўлишига ишонч билдирдилар. Яқин кунларда улар учун барпо этиладиган янги қишлоқ, янги шаҳарча ва қўрғонларда яна учрашишликка умид қилиб, Аллоҳ таолога хайрли дуою фотиҳалар қилдилар. Ўз навбатида сирдарёликлар ҳам бутун халқимизга ўз миннатдорчиликларини изҳор қилдилар.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади: “Садақаларингизни агар ошкора берсангиз, жуда яхши. Борди-ю, камбағалларга пинҳона берсангиз – ўзингиз учун янада яхшироқдир ва (У) гуноҳларингиздан ўтар. Аллоҳ қилаётган (барча) ишларингиздан хабардордир” (Бақара сураси 271-оят).

Қилинган эзгу ишлар, эҳсонларни оммавий ахборот воситалари орқали ёритишдан мақсадимиз шуки, мўмин-мусулмонлар доимо қийинчилик онларида, мушкул дамларда биродарларига ёрдам қўлини чўзишни ўзларининг бурчи деб билишларини, шунингдек, юртдошларимизнинг ҳар қандай синовли кунларни бирдам ва ҳамжиҳат бўлиб енгишга уринишлари, бир-бирини қўллаб-қувватлашга, кўмаклашишга ошиқишларини кўрсатишдир. Мамлакатимизнинг қайси ҳудудига, қай ташкилотига назар солманг, ҳамма Сирдарё аҳолисига кўмакка ошиққан, ҳаттоки кичкинтойларнинг ҳам ўз жажжи биродарларини ҳушнуд этиш учун ўзларининг севимли ўйинчоқларини бераётганлари таҳсинга лойиқ, десак муболаға бўлмайди. Нуроний отахонлар, муштипар онахонлар, қўйингки, барча-барчанинг дуолари оғир кунларда синовга учраган юртдошларимизга аталган. Бугунги кунда ҳар бир кишининг асосий мақсади қийинчилик вақтида биродарларига озгина бўлсада қувонч улашиш, дилларга хурсандчилик олиб киришдир.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Садақа қилишга шошилинг, чунки балолар(офатлар) садақа томонга қадам қўя олмайди ва яна садақа қилишга шошилинг, чунки садақа балони қайтаради ва балонинг (ерга) тушишини тўхтатади”, деганлар (Имом Байҳақий ривояти).

Амалга оширилаётган хайрли ишлар, чин дилдан улашилаётган совғаю эҳсонлар, ихлосла қилинаётган эзгу дуолар сабаб Аллоҳ таоло бу синовли кунларни тез орада ортда қолдирсин, юртимизга тинчлик-осойишталик, хонадонларимизга қут барака, офият ато қилсин!

fitrat.uz

Published in Ўзбекистон янгиликлари

الجمعة, 08 أيار 2020 00:00

Оилавий ажримлар нега кўпаймоқда

Юртимизда азалдан оила муқаддас қўрғон сифатида эъзозланган. Зеро, инсон қалбида аҳиллик, меҳр-оқибат туйғулари, илм-маърифатга ошно бўлиш кўникмаси, аввало, шу азиз даргоҳда шакллана бошлайди. Бош қомусимизда оила жамиятнинг асосий бўғини, деб белгиланганлиги замирида ҳам ана шу миллий қадриятларимиз мазмуни мужассам. Оилани давлат томонидан қўллаб-қувватлаш, уларни ҳар томонлама жамиятнинг асосий бўғини сифатида барқарорлигини таъминлаш ҳар бир мамлакатнинг доимий эътиборда бўладиган устувор йўналишлардан бири саналади.

Оила тинч, мустаҳкам, ҳалол-пок бўлса, жамият ҳам осойишта ва фаровон бўлади. Жамият равнақи оила равнақи билан чамбарчас боғлиқ. Оилани давлат томонидан қўллаб-қувватлаш, уларни ҳар томонлама жамиятнинг асосий бўғини сифатида барқарорлигини таъминлаш ҳар бир мамлакатнинг доимий эътиборда бўладиган устувор йўналишлардан бири саналади.

Турмушимиз тобора фаровонлашаётган пайтда оилалар мўртлашаётгани, оилавий ажримларнинг бирмунча кўпайиб бораётганлиги ташвишланарли ҳолат. Бунинг оқибатида қанчадан қанча оилаларнинг обрўси тўкилмоқда. Ўртадаги фарзандлар тирик етим бўлиб, бечора фарзандлар ушбу ҳолатдан сарсон ва саргардон бўлиб, нима қилишни билмай қолмоқда. Отасига борай деса она норози, онасига борай деса ота рухсат бермайди. Бола икки ўтни орасида қолиб, бир қанча машаққатларга дуч келмоқда. Натижада эса боланинг тарбияси бузилмоқда. Ота-она ажрими аксар ҳолларда фарзандни ноқобил бўлиб вояга етишига сабаб бўлмоқда. Руҳий изтироблар боланинг соғлом вояга етишига салбий таъсир қилади. Қалби бутун умрга кемтик бўлиб қолади. Афсуски, қаровсиз қолаётган, ота-онаси бор баъзи болаларни меҳрибонлик уйларига топшириш ҳолатларига ҳам дуч келинмоқда.

Оилавий ажримларнинг юқоридаги ҳолатлардан бошқа ҳам бир қанча зарар ва зиёнлари мавжуд. Бир оила бузилиши сабабли кўплаб мусулмонларнинг ўрталарида душманчилик пайдо бўлади. Шунинг учун ҳам Шайтонни энг хурсанд қиладиган иш — оила бузилишидир. Бу ҳақда ҳадисда шундай келади: Жобир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий саллаллоҳу алайҳи васаллам: “Иблис ўз тахтини сув устига қуради ва ўз лашкаридан гуруҳларни юборади. Уларнинг энг кўп фитначиси, унга энг яқинидир. Бириси келиб “ундоқ қилдим, бундоқ қилдим” дейди. У бўлса “ҳеч нарса қилмабсан!” дейди. Кейин бошқа бири келиб “уни қўярда қўймай хотини билан орасини буздим” дейди. У эса ўшани ўзига яқинлаштириб “Ҳа! Балли! Қандай ҳам яхшисан!” дейди”, дедилар (Имом Муслим ривояти).

Оила мустаҳкамлиги жамият мустаҳкамлигининг гарови экан, бу борада оилавий ажримларга етакловчи омилларни таҳлил этишнинг ҳаётий аҳамияти бор. Оилавий ажримларнинг салбий оқибатларини кўпчилик, айниқса, катта ёшдагилар яхши тушунади. Шу боис ҳар бир инсоннинг суянчи саналувчи бу муқаддас даргоҳга дарз етмасин, деймиз.

Кези келганда оилавий ажримларнинг яна бошқа омиллари ҳақида ҳам фикр-мулоҳаза юритсак. Айтайлик, оилаларнинг бир-бирига мос эмаслиги (лўнда қилиб айтганда, тенг тенгини топмаганлиги) ҳам ажримларни юзага келтиради. Яъни куёвнинг оиласидаги ҳаёт тарзи келинникига умуман ўхшамайди. Уларнинг ҳаётга муносабати, дунёқараши, фикрлаши, моддий имкониятлари бутунлай фарқ қилади. Охир-оқибат келишмовчилик, ўзаро жанжал, дилхираликлар рўй беради ва бу ҳолат ажрим билан якунланиши ҳам ҳеч гап эмас. Бундай вазиятда ота-онанинг бир умр йиққан-терганлари, тўйга қилган харажатлари, ҳаттоки, шириндан-шакар фарзандлар ҳам кўзга кўринмай қолади.

Урф-одатлар, қайнонанинг келинга солиқ солиши, куёвнинг эса келин томондан мулк таъма қилиши, келинларнинг ота уйига “гап ташиши”, телефон ва ижтимоий тармоқлар, ёшларнинг на фикрлаш, на пул топиш борасида мустақил эмаслиги, йигитларнинг ўз сўзини ўтказишга ҳаракат қилиши, қизларнинг эса “хўп”дан йироқлиги, диний билимдан бехабарлик, ўзаро ҳурмат тушунчасининг йўқолиши, бесабрлик, айбини тан олмаслик кабилар ҳам кўп ҳолларда ажримларга сабаб бўлаётганини ҳам таҳлиллар кўрсатмоқда.

Айрим эркаклар ҳеч қаерда ишламайди. Рўзғорнинг бутун ташвишларини аёлининг зиммасига юклаб қўяди. Фарзанд тарбиясига ҳам қарашмайди. Бу аёлни ҳам маънан, ҳам жисмонан толиқтиради.

Эр ёки хотиннинг узоқ муддат чет давлатларда бўлиши ҳам орага совуқчилик тушиши, оилаларга дарз кетишига олиб келмоқда. Ҳаддан ташқари рашк қилиш, бир-бирига ишончсизлик ҳам ажралиш сабабларидан бири.

Ёшлар келин-куёвлик ҳақ-ҳуқуқлари, бурч ва масъулиятларини яхши билмасликлари, оилавий маданиятни тушунмасликлари, умуман олганда ёшларнинг оила муносабатларига тайёр эмасликлари оила бузилишига асосий сабаб ҳисобланади. Оила қуриш, уни юритиш қандай амалга оширилиши, оила аъзоларининг бир-бирларига муносабати қай тарзда бўлиши ҳақида муқаддас динимиз таълимотларидан хабардор бўлиш оила мустаҳкамлигининг омилидир. Албатта, ҳар бир нарсани билиб, унинг мазмун-моҳиятига тушуниб етиб, билим асосида олиб борилиши кўп яхшиликларга сабаб бўлади. Оила муносабатлари жуда нозик ва мураккаб бўлиб, ниҳоятда эҳтиёт бўлиш, унга жиддий қараш лозим. Фарзандларимизнинг фақат моддий жиҳатлари эмас, балки маънавий дунёсига кўпроқ эътибор беришимиз зарур.

Аллоҳнинг ароқхўрликни ҳаром қилишида жуда ҳикмат кўп. Кўпинча, эр ароқхўрликни касб қилади, маст бўлиб оилада жанжал кўтаради, охири талоқ вужудга келиб, оила пароканда бўлади. Аммо бугунги кунда аёллар ўртасида ҳам ичкиликбозлик бўлаётгани мусибат устига мусибат. Эр тул, хотин бева, болалар эса тирик етимга айланади. Гуноҳ устига гуноҳ, оила бузилиши қариндошлар нотинчлиги, жамият заифлашувига олиб келади. Кейинги пайтларда гиёҳвандлик балоси авж олиб, ҳатто уни “аср вабоси” дейиш даражасига етди. Унинг зарари, хатарли оқибатлари ҳақида қанча кўп гапирмайлик барибир, кўпайиб кўплаб одамлар, оилалар ҳаётига зомин бўлмоқда.

Оиланинг бузилишига энг кўп сабаб бўладиган иллатлардан бири бу – зинокорликдир. Аслида никоҳланиш ва оила қуришдан кўзланган энг катта мақсад ҳам зинодан сақланиш. Яъни, жинсий майилни ҳалол йўл билан қондиришдир. Аммо, эрлар ёки аёлларнинг зинога боришлари бу ачинарли ҳолат. Чунки, зино жамият таназзулига сабаб бўладиган офатдир. Бу разил иллат барча динлар, халқлар, тузумларда энг жирканч иш, ор-номуснинг топталиши ва ифлослик бўлиб ҳисобланади. Бугунги кунда ана шу иллат кўпайиши натижасида қанчадан қанча оилалар бузилиб, болалар тирик етимга айланмоқда. Ачинарлиси шундаки, зино насл-насабнинг бузилишига, оилалар парчаланишига, инсоний ахлоқ ёмонлашувига, турли касалликлар тарқалишига сабаб бўлади. Лекин, жамиятда ана шу иллатга ва унга олиб борувчи йўлларга қарши биргаликда қаттиқ ҳаракат қилмасак келажак таназзулга юз тутиши муқаррар.

Эру-хотинларнинг ўзаро муносабатларида сабр ва бағрикенгликнинг етишмаслиги оила бузилишига сабаблардан биридир. Ҳаёт жуда мураккаб жараён бўлиб, унда турли ҳолатлар учраб туради. Гоҳи шодлик, гоҳи ғам деганларидай оилада эр ва хотин ўртасида ҳам турли сабаблар ила келишмовчиликлар бўлиб туради. Шошқалоқлик, жаҳлнинг тез чиқиши, қаноатсизлик, манманлик, тирноқ остидан кир қидирмоқлик оилавий муносабатларга путур етказади. Шуни айтиб ўтиш жоизки, эр хотинининг бир ёмон хулқидан норози бўлса, унинг бошқа яхши томонлари ҳам бор эканлигини унутмасин. Аёл ҳам ўрни келганда ғазабини ютиши, гарчи ёқмасада, оилавий ҳурмат юзасидан баъзи нарсаларга чидашга одатланиши лозим.

Маънавий жиҳатдан бир-бирига сабр қилиш лозим бўлганидай, моддий жиҳатдан ҳам қаноатли ва сабрли бўлиш жуда муҳимдир. Чунки, оилада кўпгина келишмовчиликлар етишмовчиликдан келиб чиқади. Оила аъзоларига ҳурмат, қайнота-қайнонанинг дуолари деган нарсаларга эътибор камайиб кетаётгандай гўё. Ҳар қандай вазиятда ҳам оила муқаддас эканлиги, унинг шу даражага етишида ота-оналарнинг машаққатли меҳнатлари, ҳаракату харажатлари ва энг асосийси вақт сарф бўлганини унутмаслик керак.

Ёш оилаларнинг бузилишига жиддий сабаблардан яна бири унга ота-оналарнинг ноўрин аралашувидир. Бизга яхши маълумки, қадимдан туркий халқларда ота-оналар ёшлар тарбиясига ва оилалар мустаҳкамлигига гаров бўлиб келишган. Агар оилада бироз келишмовчилик бўлса, насиҳат қилиб, дарров йўлга солишган. Сабрга ва бағрикенгликка ўргатишган. Нимагадир бугунги кунга келиб, ота-оналар, қайнота-қайноналарнинг ёш оилаларга ноўрин аралашуви ёки ҳаддан зиёд ақл бовар қилмайдиган ишларни содир қилиши кўпайиб бормоқда.

Динимиз таълимотида ота-онага бўлган муносабат қай даражада юқори экани ҳаммамизга яхши маълум. Аммо, ҳар бир нарсада чегара бўлгани каби ота-онага бўлган муносабатда ҳам ўзига яраша чегара бор. Исломда иложи борича оилани мустаҳкамлашга амр қилинган. Бировнинг агар ўша биров ота-она бўлса ҳам, хоҳишига биноан оила бузишга рухсат йўқ. Хотинни талоқ қилиш ота-онага яхшилик қилиш эмас.

Тўғри, оилавий ажримларнинг яна бир асосий омили бор, бу – фарзандсизликдир. Бунда кўпинча томонлар ўзаро келишиб, бир-бирларини тушуниб ажрашишади. Ўртада гина-кудурат ёки ортиқча миш-миш ва ғийбатларга ўрин қолмайди.

Оилалар пароканда бўлишига жиддий сабаблардан яна бири бу – молпарастликдир. Пайғамбаримиз алайҳиссалом шундай марҳамат қиладилар: “Ҳар бир умматнинг фитнаси (синови) бор. Умматимнинг фитнаси молдир”. Ҳадисга эътибор беринг. Молу дунё бизга берилган синов экан. Мана шу синовда келажагимиз бўлган ёшларнинг ҳаётини барбод қилиш, уларни бебахт қилиш яхшимикан? Арзимаган матоларни деб фарзандларини бахтсиз қилиб қўяётган ота-оналар афсуски, кун сайин кўпайиб бормоқда. Ахир бахту саодат, оилавий фароғат дегани фақат молу дунё билан ўлчанмайдику. Иқтисодий имконият кенг бўлгани билан маънавий жиҳатдан инсон қашшоқ бўлса нақадар хунук.

Халқимизда “Бир кун жанжал чиққан уйдан қирқ кун барака кетади”, деган мақол бор. Баракаси, хотиржамлиги ариган оилада эса тинчлик, фаровонлик бўлмайди. Бир оиланинг равнақи мамлакат тараққиётига дахлдор экани ҳам шундан.

Хулоса ўрнида шуни айтиш лозимки, жамиятимизнинг келажаги оилаларнинг мустаҳкамлигига боғлиқ. Оила никоҳ асосида вужудга келадиган фароғат маскани бўлмоғи даркор. Уни юритишда илоҳий таълимотларга амал қилинадиган бўлса, у ҳақиқатда мустаҳкам ва бардавом бўлади. Бу борада ҳар биримиз бир ёқадан бош чиқариб, оилаларнинг мустаҳкамлиги, жамиятимизнинг соғломлиги ҳамда фарзандларимизнинг порлоқ келажаги йўлида ўстираётган ўғил-қизларимизга тўғри тарбия бериб бормоғимиз лозим.

Рахматуллоҳ домла Усмонов,

Ўзбекистон мусулмонлар идорасининг

Қашқадарё вилоятидаги вакили,

вилоят бош имом хатиби

Published in Мақолалар

الجمعة, 08 أيار 2020 00:00

9 май — Хотира ва қадрлаш кунини оила даврасида нишонлаш тавсия етилди

Республика махсус комиссияси айрим фуқаролар ва жамоат ташкилотлари томонидан 9 май — Хотира ва қадрлаш кунида Иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари ва ёши улуғ фахрийларимизни ушбу байрам муносабати билан табриклаш ва уларнинг ҳолидан хабар олиш юзасидан берилаётган кўплаб саволлари бўйича қуйидагиларни маълум килади:

Бугунги кунда Мустақил Давлатлар Ҳамдўстлигига аъзо ва бошқа кўплаб хорижий мамлакатлар томонидан 9 май куни байрам тадбирлари ўтказишда фуқароларнинг жамоат жойларида тўпланиши бўйича қатъий чекловлар қўлланилаётганлиги, шунингдек, Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти ҳамда Соғлиқни сақлаш вазирлиги маълумотларига асосан коронавирус инфексияси билан касалланиш ёши катталарда оғир кечишини инобатга олиб,

- ҳудудларда "яшил", "сариқ" ва "қизил" тоифаларга ажратган ҳолда табақалаштирилган карантин чекловларидан қатъий назар,

- барча ҳудудларда 9 май — Хотира ва қадрлаш кунида оммавий тадбирларни ўтказиш ҳамда Иккинчи жаҳон уруши қатнашчилари ва ёши улуғ фахрийларнинг ҳолидан хабар олиш ТAҚИҚЛAНAДИ ва барчамиз учун улуғ ушбу байрамни фақат оила даврасида нишонлаш тавсия етилади.

Таъкидлаш жоизки, иккинчи жаҳон уруши қатнашчиларини байрам муносабати билан табриклаш ва рағбатлантириш тадбирлари санитария талабларига риоя қилган ҳолда давлат ташкилотлари томонидан амалга оширилиши таъминланади.

Бундан ташқари, коронавирус инфексияси тарқалишининг олдини олиш мақсадида жамоат жойларида ҳаракатланишда, савдо дўконлари ва бошқа жойларда 2 метрлик ижтимоий масофани сақлаш, шунингдек, уч кишидан кўп шахсларнинг тўпланиши бўйича талаблар сақланиб қолганлиги, ушбу талабларни бузганлик учун қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жавобгарликка тортилишга сабаб бўлиши мумкин.

uzreport.news

Published in Ўзбекистон янгиликлари