muslim.uz
Нега биз тўрт мазҳабга тақлид қиламиз?
Шайх Салоҳ Абулҳож ҳафизаҳуллоҳ
Халқаро терроризм ва экстремизмга қарши кураш бўйича анжуман ўтказилди
Ҳозирги вақтда кучга асосланган экстремизм ва терроризм дунёдаги миллатлараро тотувликка таҳдид солмоқда. Бу эса уларни бартараф этиш йўлларини излаш учун биргаликда ҳаракат қилишни талаб этаётир. Шу боис Бирлашган миллатлар ташкилотининг махсус қарори билан 21 август – Халқаро терроризм қурбонларини хотирлаш куни сифатида белгиланган.
23 август куни Ўзбекистон Республикасида терроризмга қарши кураш Миллий стратегияси ижросини таъминлаш доирасида Ўзбекистондаги ШҲТ Халқ дипломатияси маркази ва Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги академияси ҳамкорликда “Халқаро терроризм ва экстремизмга қарши курашда халқ дипломатиясининг аҳамияти” мавзусида илмий-амалий семинар ўтказилди. Бу ҳақда Ўзбекистонда Шанхай ҳамкорлик ташкилотининг Халқ дипломатияси маркази матбуот хизмати маълум қилди.
Семинарда Ўзбекистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Стратегик ва минтақалараро тадқиқотлар институти, Дин ишлари бўйича қўмитас, Ўзбекистон мусулмонлари идораси, Ислом цивилизацияси маркази, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Миллатлараро муносабатлар ва хорижий мамалакатлар билан дўстлик алоқалари қўмитаси вакиллари ҳамда Самарқанд ҳадис илми мактаби мутахассислари маъруза ва таклифлар билан иштирок этдилар.
Мазкур анжуманда Ўзбекистон мусулмонлари идораси раисининг биринчи ўринбосари Ҳомиджон домла Ишматбеков сўз чиқиб, ҳозирги кунда республикамизда терроризмни олдини олиш, ёшларни бу иллатлар қарши туришда самарали ишлар қилинаётганини алоҳида қайд этди. Хусусун, бу таҳдидга маърифий йўл билан барҳам беришда диний улома ва ҳудудларда фаолият юритаётган имом-хатибларнинг роли тобора ортиб бораётганини таъкидлади. Айниқса, улар томонидан масжидларда пешин, хуфтон ва жума намозларидан сўнг жамоатга доимий тарзда илмий-маърифий суҳбатларнинг ташкил этилаётгани халқимизнинг диний билимларининг мустаҳкамланишига ва турли оқимларга берилиб кетишининг олдини олишга хизмат қилаётганини билдирди.
Семинар давомида иштирокчилар терроризм ва экстремизмга қарши курашда Ўзбекистонда бугунги кунга қадар муайян тажриба шаклланганлигини таъкидладилар.
Шунингдек, бу йўлда жамиятимизда аҳолининг ҳуқуқий саводхонлигини ошириш, ёш авлодни турли бузғунчи оқимлар сафига кириб қолишларини олдини олиш бўйича тарғибот ишларини изчил амалга ошириш, уларни интернет ва ижтимоий тармоқлар орқали тарғиб қилинаётган турли мафкуравий ва информацион хуружлардан ҳимоя қилиш бўйича олиб борилаётган тадбирлар кўламини давом эттириш зарур эканлиги қайд этилди.
Тадбир якунига кўра, семинар иштирокчилари мамлакатимизда терроризм ва экстремизм ғояларига қарши йўналтирилган илмий тадқиқотларни олиб бориш, диний ақидамиз ва умуминсоний қадриятларимизни тарғиб этувчи китоб ва қўлланмалар мунтазам нашр этиш ҳамда бағрикенглик ғояси ва тинчликни мустаҳкамлаш масалалари юзасидан илмий-назарий мулоқот давралари, семинарлар ташкил этиш, ушбу йўналишда фуқаролик жамияти институтларининг ролини янада ошириш зарурлиги борасида таклиф ва тавсиялар қабул қилдилар.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Долзарб мавзудаги маърифий суҳбатлар бугун ҳам давом этди
Аллоҳ таоло «Оли Имрон» сурасида: «Сизлардан яхшиликка чақирадиган, амри маъруф-наҳйи мункар қиладиган бир уммат бўлсин. Ана ўшалар, ўзлари нажот топгувчилардир», дея мараҳамат қилади.
Уламоларимиз бу оятларни шарҳлаб бундай дейдилар: Аллоҳга ҳақиқий иймон келтирган ва унинг йўлида ҳақиқий биродар бўлган жамоа яхшиликка чақирадиган, амри маъруф-наҳйи мункар қиладиган умматдир. Амри маъруф–наҳйи мункар ишлари яхши йўлга қўйилган жамиятдагина яхшилик ёмонлик қилишдан осон бўлади. Ҳақиқат ботилдан устун, адолат зулмдан устун туради. Агар бу уммат бошқа фарзлар қатори ушбу фарзни ҳам ўз ўрнида адо қилса, бахт-саодатга эришади.
Дарҳақиқат, кейинги йилларда жамоатни яхшиликка чақириш, диний-маърифий билимларини бойитиш борасида кўплаб саъй-ҳаракатлар қилинаётирки, бу динимиз ривожи, халқимиз маърифати равнақига хизмат қилмоқда. Айниқса, шу кунларда республикамиз масжидларида давом этаётган илмий-маърифий суҳбатлар шу жиҳатдан манфаатли бўлмоқда.
Аввал хабар берганимиздек, шу кунларда юртимизнинг бир гуруҳ таниқли уламолари Тошкент шаҳри Юнусобод туманидаги масжидларга ташриф буюриб пешин ва хуфтон намозларини жамоат билан бирга адо этиб, мўмин-мусулмонларга маърифий суҳбатлар қилиб бермоқдалар.
Бундай маърифий суҳбат куни кеча пойтахтимизнинг “Минор” жоме масжидида бўлиб ўтди. Унда Чилонзор тумани “Новза” жоме жоме масжиди имом хатиби Жалолиддин домла Ҳамроқулов хуфтон намозига ташриф буюриб, намозхонларга муҳим мавзуда таъсирли маъруза қилиб бердилар. Бундай манфаатли мулоқот Абдуқаҳҳор домла Юнусов иштирокида Юнусобод тумани “Муҳаммад Носир ҳожи” жоме масжидида бўлиб ўтди. “Қосим” жоме масжиди имом хатиби Қосимжон қори Каримов меҳмон бўлган «Кулол Қўрғон» жоме масжиди жамоаси эса хуфтон намозидан сўнг Қосимжон қори домланинг “Омонатдорлик олий бахт” мавзусидаги маърузасини тингладилар.
Мазкур илмий суҳбатлар бугун ҳам давом этди. Унда Юнусобод тумани “Омина” жоме масжидига пешин намозига Ўзбекистон мусулмонлар идораси раисининг ўринбосари Иброҳимжон домла Иномов ташриф буюриб, “Устозларга эҳтиром" мавзусида суҳбат қилиб бердилар. Иброҳимжон домла ўз маъразасида ўқитувчилик касбининг машаққати, бу касбга юксак сабр ва матонат талаб қилиниши сабабли ҳам унинг ажру савоби беқиёслигини таъкидлаб, ояту ҳадисиардан далиллар келтириб шарҳладилар.
Бундай жонли суҳбатлар “Юнусобод” жоме масжидида ҳам бўлиб ўтди. Унда Муҳаммадамин домла Алихонов намозхонларга "Тақво ва унинг фазилати" ҳақида кенг тушунча бериб, йиғилганларга гўзал мавиъза қилдилар.
Илмий-маърифий суҳбатлар давом этмоқда.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Шаҳидлик мақоми
Ҳозирда баъзи гуруҳ ёки шахслар томонидан “ўз-ўзини ўлдириш” тушунчаси шаҳидлик деб нотўғри талқин қилинмоқда. Аслида бу ҳаракатлар ҳам шахснинг ўз ҳаётига тажовуз қилиши бўлиб, Қуръон ва Суннатга кўра ўз жонига суиқасд қилиш ҳисобланади. Дунёнинг баъзи давлатларида ҳокимиятга эришиш учун ислом динини ниқоб қилиб олган бузғунчи кучлар томонидан мусулмон шахснинг маълум мақсадлар йўлида “ўзини-ўзи ўлдириш”и “шаҳидлик амалиёти” деб баҳоланиши айни адашишдир. Ислом уламолари томонидан мазкур “кучлар”нинг ўз ҳаракатларини оқлаш мақсадида келтирган барча далиллари қораланган ва асоссиз деб топилган. Ибн Хазм айтадилар: “Фуқаҳолар шахсни ўзини-ўзи ўлдириши, аъзоларидан бирортасини кесиши, айниқса, кесса оғриғи ҳаёт учун жуда ҳам хавфли бўладиган аъзосини кесиб даволамасдан ўзини-ўзи қийнаши ҳалол эмаслигига иттифоқ қилишган”.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қилганларидек қуйидаги кимсалар шаҳидлик мақомига эга бўладилар:
اَلطَّاعُونُ وَ الْغَرِقُ وَ الْبَطِنُ وَ الْحَرِقُ وَ النُّفَسَاءُ شَهَادَةٌ لِأُمَّتِي
«Вабога йўлиқиб ўлиш, сувга чўкиб ўлиш, қорин оғриғи билан ўлиш, оловга куйиб ўлиш, аёллар нифос пайтида, яъни бола туғаётганида ўлиши умматимнинг шаҳидлигидир!»
Ёки бешта шаҳидликни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам қуйидагича санаганлар:
اَلْقَتَيِلُ فِي سَبِيلِ اللهِ شَهِيدٌ، وَ الْمَبْطُونُ شَهِيدٌ، وَ الْمَطْعُونُ شَهِيدٌ، وَ الْغَرِيقُ شَهِيدٌ، وَ النُّفَسَاءُ شَهِيدَةٌ
«Аллоҳ йўлида юрганида ўлдирилган кимса шаҳиддир, қорин оғриғи билан ўлган кимса шаҳиддир, ўлатга йўлиқиб ўлган шаҳиддир, сувга ғарқ бўлиб ўлган шаҳиддир, аёллар туғаётганида ўлса шаҳиддир»
Ҳомиладорлик жиҳод билан тенглаштирилган, ҳомиладор аёл туғса, шаҳидлик савоб берилади унга. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг бундай ҳадислари бор:
إِنَّ شُهَدَاءَ أُمَّتِي إِذَنْ لَقَلِيلٌ: اَلْمَقْتُولُ فِي سَبِيلِ اللهِ شَهِيدٌ وَ الْمَرْءُ يَمُوتُ عَلَى فِرَاشِهِ فِي سَبِيلِ اللهِ شَهِيدٌ وَ الْمَبْطُونُ شَهِيدٌ وَ اللَّدِيغُ شَهِيدٌ وَ الْغَرِيقُ شَهِيدٌ وَ الشَّرِيقُ شَهِيدٌ وَ الَّذِي يَفْتَرِسُهُ السَّبُعُ شَهِيدٌ وَ الْخَارُ عَنْ دَابَّتِهِ شَهِيدٌ وَ صَاحِبُ الْهَدَمِ شَهِيدٌ وَ صَاحِبُ ذَاتِ الْجَنْبِ شَهِيدٌ وَ النُّفَسَاءُ يَقْتُلُهَا وَلَدُهَا نَحَرَهَا بِسَرَرِهِ إِلَى الْجَنَّةِ
«Тўғри, умматимнинг шаҳидлари оз бўлади. Аллоҳ йўлида юрганда ўлдирилган кимса шаҳиддир; инсон ўз тўшагида Аллоҳ йўлида ётганида ўлса, шаҳиддир; қорин оғриғи билан ўлган кимса шаҳиддир; чаён ёки илон чаққанидан ўлган кимса шаҳиддир; сувга ғарқ бўлиб ўлган кимса шаҳиддир; йиртқич ҳайвон ташланганидан ўлган кимса шаҳиддир; уловидан йиқилиб ўлган кимса шаҳиддир; вайрона остида қолиб ўлган кимса шаҳиддир; зотилжам касалига йўлиққанидан ўлган кимса шаҳиддир; нифосли аёл боласи туфайли вафот қилса, у ҳам шаҳиддир: у аёлнинг бундай қийинчиликдаги вафоти уни жаннатга олиб боради»
Тинч аҳоли орасига кириб ўзини портлатган шахс, ҳам ўз жонига ва ҳам ўзгалар жонига тажовуз қилган бўлади. Бу ҳолатда унга шаҳидлик эмас, балки гуноҳкорлик мақоми берилади. Аллоҳ таоло Моида сураси 32-оятида:
«من قتل نفسا بغير نفس او فساد في الارض فكأنما قتل الناس جميعا»
“Ким бир жонни ноҳақдан ёки ер юзида фасод қилмаса ҳам ўлдирса, худди ҳамма одамларни ўлдирган бўлади”, деб огоҳлантирган.
Халқимиз эътиқодини турли ғаразли хуружлар ва ҳамлалардан ҳимоя қилиш, ёшларга динимизнинг асл моҳиятини тўғри тушунтириш, мусаффо ислом ғояларини аҳоли, хусусан, ёшларга тўғри тушунтириш бугунги куннинг энг долзарб вазифаларидандир. Шундай экан доимо ҳушёрлик ва огоҳликни, ёшлар тарбиясига масъулият билан ёндашишни шу йўл билан жаҳолатга маърифатни қарши қўйиб, улар қалбини четдан бўлаётган барча хуружлардан қатъий ҳимоя этишни ўз олдимизга мақсад қилиб қўйишимиз лозимдир.
Жўйбори Калон аёл-қизлар ислом
таълим муассасаси ўқитувчиси: И.Уста-Алимова
Нима учун Умар розияллоҳу анҳуга эмас Имом Aбу Ҳанифага эргашамиз?
Шайх Салоҳ Aбулҳож ҳафизаҳуллоҳ
Мақолалар
