muslim.uz

muslim.uz

الإثنين, 13 نيسان/أبريل 2020 00:00

Ҳамжиҳатликда якдил бўлайлик

Наманган шаҳар Бош имом хатиби Мусохон Аббасиддинов

Қалбларимизни қувончга тўлдирувчи Рамазонга ҳам саноқли кунлар қолди. Биз эса ўзимизни ислоҳ қилиб тайёргарлик кўришни давом эттирамиз!

Динимизда қалб инсонийликнинг асоси ва иймоннинг маскани ҳисобланади. Банда нияти ва қилаётган амаллари орқали қалбига нур кириши ёки зулматга чўмишига сабаб бўлади.

Уламолар айтадики, гуноҳни кўпайтириб, маъсиятда бардавом бўлиш, фарз амалларни Аллоҳ айтгандек бажармаслик,  ҳаром амалларни хотиржам бажариш орқали қалб қораяди ва қотиб бошлайди.

“Агар мўминнинг қалби пок ва тоза бўлмаса унинг қилган ибодату амалларидан дунё ва охирати учун наф йўқ” дейишган уламолар.

Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам қалбнинг қорайиш сабабларини зикр қилиб, қуйидаги ҳадисларини марҳамат қилганлар:

“Агар мўмин киши бир гуноҳ қилса, унинг қалбида бир қора доғ пайдо бўлади. Агар у тавба қилиб, гуноҳдан қайтиб, истиғфор айтса, у йўқолади. Аммо гуноҳни зиёда қилса, у қора доғ ҳам кўпаяди ва натижада бутун қалбини ўраб олади” (Имом Термизий ривояти).

Ушбу ҳадиси шарифдан маълум бўладики, мусулмон киши гуноҳ қилиши билан қалбнинг қорайишини ва унинг касаллигини зиёда қилади. Қалбнинг касалланиши бу – бир банданинг Аллоҳ таолога бўлган итоатидаги сусткашлик ва бандадан талаб қилинадиган солиҳ амалларга бўлган бепарволикни келтириб чиқариши демакдир. Зеро, бандаларнинг амаллари яхши ёки ёмон бўлиши унинг қалбидаги сакина, қаноат, сабр ва иффатига қаралади. Аммо ёмон амаллар бажаришида эса унинг бесабрлиги, гуноҳларга енгил қараши, дунёга ҳаддан ошиқ муҳаббат қўйиши, орзу-ҳавасларининг кўплигидан келиб чиқиб баҳоланади. Шунинг учун ҳам Пайғамбаримиз саллаллоҳу алайҳи васаллам бутун вужудга ўз таъсирини ўтказувчи қалбга эътибор қаратганлар.

“Огоҳ бўлингларки, танада бир парча гўшт бор. Агар у тузалса, бутун тана тузалади. Агар у бузилса, бутун тана бузилади. Огоҳ бўлингларки, у қалбдир”, деганларини эшитганман” (Имом Бухорий ривояти).

Шу ўринда бугун қалбларимизни ўртаб ҳаловатмизни йўқолишига сабаб бўлаётган яна бир омил борки бу – мусулмоннинг мусулмонга нисбатан кўнглида ғазаб, ҳасад, хусумат қилиши, қаҳр ва зулм ниятида юришидир. Айнан мана шу салбий туйғулар бандани Аллоҳнинг нури ва розилигидан мосуво этади.

Зеро, Аллоҳ таоло Ўз каломи Қуръони каримда шундай марҳамат қилади:

“Мўминлар ҳеч шак-шубҳасиз оға-инилардир. Бас, сизлар икки оға-инингизнинг ўртасини ўнглаб қўйинглар! Аллоҳдан қўрқинглар, шояд У зот томонидан бўладиган раҳматга эришсангизлар” (Ҳужурот сураси 10 оят).

Мазкур оятда Аллоҳ таоло мўминларни шак-шубҳасиз бир-бирларига оға-ини эканлигини таъкидламоқда. Шундай экан нега бугун мусулмонлар орасида хусумат ва ҳасад, уруш-жанжаллар авж олиб кетди? Демак, муборак ой олдидан қалбимиздаги биродарларимизга нисбатан бўлган хусуматларнинг барчасини ювиб тозалаб, кўнглимиздан улоқтириб ташлашимиз лозим.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам муборак ҳадисларида:

“Бир­–бирингиздан нафратланмангиз, бир-бирингизга ҳасад қилмангиз, бир-бирингизга орқангизни ўгирмангиз, бир-бирингиз билан алоқаларни узмангиз! Эй, Аллоҳнинг бандалари, биродар бўлингиз!” (Имом Бухорий, Адабул Муфрад).

Яна бир ҳадисда: “Мўъмин мўъминга нисбатан бир-бирини тутиб турган бинога ўхшайди” – дедилар ва бармоқларини бир-бириги кириштирдилар. (Имом Бухорий, Адабул Муфрад)

Бу борада Саҳобалар барча умматга намунадир:

  • Улар қалбларининг тозалиги ва юракларининг поклигида умматнинг пешқадами бўлганлар.
  • Улар бу борада етук насиба соҳиби эдилар.
  • Улар бир-бирларига раҳмдил, меҳрибон, бир-бирларини Аллоҳ таоло айтганидек севган ва бир сафда бўлган эдилар.

Анас ибн Молик разияллоҳу анҳу ривоят қилади: “Биз Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам билан бирга ўтирган эдик. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ҳозир ҳузурингизга жаннат аҳлидан бўлган бир одам кириб келади”– дедилар. Ногаҳон, соқолларидан таҳорат сувлари томчилаб турган ва чап қўлида ковушларини кўтарган ансорлардан бири кириб келди. Эртаси куни ҳам Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам биринчи гапларини қайтардилар. Яна ўша одам кириб келди. Учинчи куни ҳам ўша ҳолат такрорланди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам туриб кетганларида, Абдуллоҳ ибн Амр ибн Ос разияллоҳу анҳу ўша одамга эргашди ва (унга): Мен отам билан тортишиб қолдим ва унинг олдига уч кун кирмасликка қасам ичдим. Агар рухсат берсангиз сизникида уч кеча тунаб қолсам? – деди. У одам: Майли, деди”.

Ҳадиснинг ровийси Анас разияллоҳу анҳу айтди: Бизга Абдуллоҳ (ибн Амр ибн Ос) шундай деди: “Мен унинг уйида уч кечани ўтказдим. У таҳажжудга уйғонмас, фақатгина, бир тарафдан иккинчи тарафга бурилса Аллоҳни зикр қилар ва шу билан бомдод намозига турар эди. Мен ундан ҳеч ёмон гап айтганини ҳам эшитмадим. Уч кеча ўтгач унинг ишларини камситишимга оз қолди ва унга шундай дедим: Ҳой, Аллоҳнинг бандаси! Аслида, мен билан отам ўртасида бирон можаро бўлмаган эди. Фақат Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам сиз учун уч марта: “Хозир хузурингизга жаннат аҳлидан бўлган бир одам кириб келади”– дедилар. Уччала сафарда ҳам сиз кириб келдингиз. Мен эса сизнинг қандай амалингиз борлигини билиш ва ундан ўрнак олиш учун сизникида қолдим. Кўрдимки, сиз кўп амал қилмас экансиз. (Айтингчи), сизни бу мақомга нима етказди?,– дедим. У одам: Мен сен кўрган амаллардан бошқа иш қилмайман, деб жавоб берди. Мен орқамга бурилиб кета бошлаганимда чақириб: Мен сен кўрган амаллардан бошқа ишларни қилмайман. Бироқ, юрагимда бирон кишига хиёнат қилишни тугмайман ва бировга Аллоҳ таоло унга берган яхшиликлар учун ҳасад ҳам қилмайман»,– деди. Мен: “Мана шу нарса сизни (у мақомга) етказибди! Бизнинг эса унга кучимиз етмайди!”– дедим”.   (Имом Аҳмад).

Қалб тозалигининг фазилати, унинг жаннатга киришига сабаб бўлар экан.

Қалбларимизни тозалаш учун эса уламолар қуйидагича тавсияларни айтиб ўтишган:

  1. Кўп зикр қилиш
  2. истиғфор айтишда бардавом бўлиш
  3. ибодатларни бажаришда жидду жаҳд қилиш
  4. гуноҳ-маъсиятлардан тийилиш
  5. ёлғиз қолганда тафаккурни кўпайтириш (айниқса ҳозиги карантин вақтида)
  6. яхшиликларни кўпайтириш
  7. ота-онани хизматларини қилиб, дуоларини олиш
  8. оиладаги ака-ука, опа-сингил, эру хотин ўзаро яхшилик билан яшаш
  9. жамиятдаги муҳтожларга ёрдам бериш
  10. етимларнинг бошини силаш
  11. қиёматни кўп эслаш
  12. ўлимни эсдан чиқармаслик.

“Ахир, кўксини Аллоҳ Ислом учун (кенг) очиб қўйган, ўзи эса, Парвардигори (томони)дан нур (ҳидоят) узра турган киши (бошқалар билан баробар бўлурми)?! Бас, диллари Аллоҳни эслашдан қотиб қолган кимсалар ҳолига вой! Улар аниқ залолатдадирлар” (Зумар сураси, 22-оят).

 

Манбалар асосида Саидаброр Умаров тайёрлади

الأحد, 12 نيسان/أبريل 2020 00:00

Деҳқончилик – пайғамбарлар суннати

Муҳаммадназар домла Қаюмов

الأحد, 12 نيسان/أبريل 2020 00:00

Рамазон яқин: танани рўзага тайёрлаш...

Рамазонга саноқли кунлар қолганида энг аввало танамизни рўзага тайёрлаш керак бўлади.

Бу йил насиб этса Рамазон баҳор ойига тўғри келмоқда. Кунлар узайиб, ҳаво исиши билан иқлим ўзгарадиган паллаларда тўғри келаётган рўзада тўғри ва соғлом овқатланиш, таомланиш вақти ва озуқалар ўзгариши, очлик ҳисси ортиши билан кечади. Бу ҳолатларга танамизни аввалдан ўргатиб боришга эришсак, муборак Рамазон ойида соғлиқ билан боғлиқ муаммоларсиз ибодатларимизни бажаришга муваффақ бўламиз, инша Аллоҳ.
 
Муборак Рамазон ойига киришдан аввал энг муҳим ҳозирликлардан бири порцияларни камайтиришдир. Албатта, бу борада Шабон ойида рўза тутиш энг асосий ёрдамчи бўлади. Бироқ, Шабон ойида рўза тутолмаганлар Рамазон учун тайёргарликни порцияларни камайтиришдан иш бошлаганлари маъқул.

Дастурхонга фойдали ва тўйимли озуқалар, мева- сабзавот, сут маҳсулотлари ва дуккакли маҳсулотлар тортамиз. Бу егуликларга Рамазондан аввал вужудни кўниктириш, рўза кунларида ошқозон-ичак тизими билан боғлиқ муаммоларга дуч келмасликни кафолатлайди. Бугундан бошлаб енгил салатлар, қайнатилган ёки буғда пиширилган сабзавотларни тановвул қилишни бошласак, Рамазонда бу егуликларни истеъмол қилишга танамиз кўникма ҳосил қилган бўлади. Ёғли, шўр, дудланган маҳсулотларни оддий кунларда ҳазм қилиш қийин бўлгани учун, Рамазонда бемалол хавфли егуликлар гуруҳига қўшишимиз мумкин.

Бу егуликлар ортиқча вазн билан боғлиқ муаммоларни келтириб чиқиш хавфи юқори бўлгани учун ҳам Рамазон ойида улардан кескин тийилган маъқул. Мол ва қўй гўшти, товуқ, балиқ маҳсулотларини печда тоблаб ёки қайнатилган ҳолда истеъмол қилиш фойдали. Аввало, тановвул қилаётган егуликлар саломатлигимиз, ибодатлар учун куч-қувват бўлишини ҳисобга олиш керак. Узоқ очликдан кейин ширинликлар истеъмол қилиш қонда шакар миқдорини ошириш билан бирга, саломатликка жиддий хавф туғдириши мумкин. Шунинг учун ҳозирдан ширинликлар истеъмол қилишда меъёрдан ошмаслик, имкони бўлса, шакар ва шакар маҳсулотларини қуруқ мевалар, шакарсиз қоқи қайнатмалари, тоза мева ва сабзавот шарбатлари (уй шароитида тайёрланган) ҳамда асал билан алмаштирган яхши. Рамазондан аввал, Рамазонда ва ундан кейин истеъмол қилишдан тийилиш керак бўлган газли ичимликлар, тайёр мева шарбатлари  ва юқори калорияли ширин сувлардан парҳез қилиш учун ҳозир айни вақти.

Турли дамламалар, гиёҳли, доривор ўтлар қайнатмаларини ичиш билан ҳам кундалик қабул қилинадиган суюқликлар билан ортиқча вазндан қутулиш, ҳам Рамазондан аввал вужуддаги ортиқча токсинлардан халос бўлиш мумкин. Айни кунларда Рамазон ойига тайёргарлик кўришнинг вақти. Кеч қолманг ва шайтонлар кишанланиб, бандалар руҳан покланадиган ойга аввал танангизни поклаб киришсангиз, ибодатларни хотиржам ва ҳаловат билан адо этиш имконига эга бўласиз.
 
Рамазондан аввал токсинлардан қутулиш учун махсус парҳез олди ичимлик тайёрлаш:

2. литр сув
2 дона кўк олма
1 дона лимон
1 чойқошиқда қалампирмунчоқ доналари
1 чой қошиқда донали қора мурч
1 дона долчин пўчоғи (корица)

Олма ва лимон паррак тўғралади ва икки литр сувга солинади. Қалампирмунчоқ, қора мурч ва ва долчин ҳам ортидан солинади  ва 15 дақиқа давомида қайнатилади. Тайёр бўлган дамлама кун давомида ичилади. Бу доривор дамлама заҳарли токсинлардан халос бўлишга ва Рамазонга тетик, соғлом киришга ёрдам беради.

Ҳар доим саломат бўлинг!

Аллоҳ бизни Рамазонга соғ-саломат, хотиржам ва ҳамжиҳатликда етказсин!

Умида Азиз

Манба: https://azon.uz

Ислом тараққиёт банки коронавирус пандемиясига қарши кураш учун Ўзбекистонга молиявий кўмак беради. Бу ҳақда инвестициялар ва ташки савдо вазирлиги расмий сайтида маълумот берилган.

Хабарда айтилишича, Бош вазир ўринбосари - инвестициялар ва савдо вазири Сардор Умурзоқов бу борада Ислом тараққиёт банки президенти Бандар Ҳажар билан видеомулоқот олиб борган.

Музокаралар якунида ИТБ президенти 2,3 миллиард доллар миқдордаги «Стратегик тайёргарлик ва чоралар тўплами» маблағларидан 17 миллион доллари Ўзбекистонга йўналтирилишини маълум қилган.

«Шунингдек, Бандар Ҳажар коронавирус билан касалланган беморлар учун қурилаётган янги шифохоналарни жиҳозлаш лойиҳалари доирасида иқтисод қилинган 46 миллион АҚШ долларини қайта йўналтириш орқали Ўзбекистонга қўшимча ёрдам кўрсатишга тайёрлигини билдирди», дейилади вазирлик хабарида.

Олдинроқ бош вазир ўринбосари Сардор Умурзоқов Жаҳон банки расмийлари билан музокара ўтказган ва унга кўра банк Ўзбекистонга коронавирус пандемияси келтириб чиқарган инқирозга қарши кураш учун 1,2 миллиард доллар кредит ажратишга тайёрлиги хабар қилинганди.

Манба: https://m.kun.uz

 

Мақолалар

Top