muslim.uz

muslim.uz

الأحد, 03 حزيران/يونيو 2018 00:00

Рамазон (шеър)

Яхши келдинг, эй шарофатли азиз меҳмонимиз,

Интизор эрди йўлингда дийдаи гирёнимиз,

 

Эй кўнгиллар истаги, маҳбубимиз, жононимиз,

Ўртанур шавқинг била бу сийнаи сўзонимиз,

Тийра кулбамиз ёрутдинг, эй маҳи тобонимиз.

 

Жилвалар айлаб саодат буржида, эй навниҳол,

Юз очиб, қилдинг намоён нозанинлардек жамол,

Барқарор ўлғил камолот авжида кўрмай завол,

Хуш келибсан, кетмағил, то умримиз борича қол,

Кечсин эмди сен била қолган ҳаёти фонимиз.

 

Дилҳазинларни қудуминг шоду хандон айлади,

Кечамизни партави моҳинг чароғон айлади,

Ҳар саҳар субҳинг насими анжумафшон[i] айлади,

Сен туфайли Тангри неъматлар фаровон айлади,

Ҳайри баркат келганинг моҳи шариф рамадонимиз.

 

Қайси бир мадҳинг рақам қилгай сенинг, эй яхши зот,

Улки мўмин баҳравар сендин ҳаёту ҳам мамот,

Эй карамбахшу сахолик, боиси хайру закот,

Топғуси бечоралар сен бирла тангликдин нажот,

Хайри мақдам, эй фазилатли маҳи ғуфронимиз.

 

Таърихи ҳижратга ўтгач икки йил ул биру бор,

Бандаларга рўза тутмоқ амрин этди ошкор,

Эҳтиром ила тутинг одобини, эй рўзадор,

Кони хислат, хосиятбахшу маҳи раҳматнисор,

Бир улуғ неъматки, бизга туҳфаи раҳмонимиз.

 

Ассалом, эй моҳи олий, хуш келибсан, марҳабо,

Эй ғубори хоки пойинг дийдаларга тўтиё,

Қилмадик шойиста амринг, тутмадик шартинг бажо,

Бўлғумиз афв этмасанг, шармандаи явмил-жазо,

Ул куни сўрганда биздин адл ила султонимиз.

 

Ҳақ таоло бизга кўп лутфу иноят айлади,

Сен каби бир моҳи раҳматни каромат айлади,

Холисанлиллоҳ агар ким сенга хизмат айлади,

Они Тангрим лойиқи дийдору жаннат айлади,

Иллати журму гунаҳлар дардига дармонимиз.


 

 

Жумла ойлардин фазилатли, муборак номсан,

Бенаволарга саховатли улуғ айёмсан,

Соим[ii] аҳлини зиёфат қилғучи ҳар шом сан,

Раҳматидин Жабраилдек қосиди пайғомсан,

Хайрхоҳу журмпўшу[iii] пардаи нуқсонимиз.

 

Мушкбўйи файзи субҳингдин муаттардур димоғ,

Рўшнойи лайлатил-қадрингда юлдузлар чироғ,

Ғафлат аҳли уйқуда бебаҳра, кундуз кун синоғ,

Яхшилар бедор ўлиб, тунлар фароғатдин йироғ,

Айлашиб хатму тиловат ҳофизи қуръонимиз.

 

Эй маҳи ашраф[iv], фазилат сенда беҳад бордур,

Ҳам савобинг беҳисобу ҳикматинг бисёрдур,

Сусти ҳозим[v], заъфи меъда бирла ким бемордур,

Ҳикматинг бу дарду иллатга шифо изҳордур,

Ҳар маризу[vi] ҳар тани бемора сен Луқмонимиз.

 

Бизни, ё Раб, яхшиларнинг зумрасига қил вусул,

Журмимизни мағфират қил, айла раҳматга духул,

Айбу нуқсон бирла тутган рўзамизни қил қабул,

Бу Суҳайлий осийнинг сендин мудом уммиди шул,

Вақти риҳлатда саломат айлагил иймонимиз.



[i] анжумафшон — юлдуз сочувчи, нур сочувчи

[ii] соим  –  рўзадор

[iii] журмпўш  –  айбларни ёпгувчи

[iv] ашраф  –  энг улуғ

[v] сусти ҳозим  – ҳазм тизимининг бузилиши

[vi] мариз  – касал

 

Дадахон қори Суҳайлий

 

 

الأحد, 03 حزيران/يونيو 2018 00:00

Ифторлик фазилати

 

Аллоҳга беадад ҳамду санолар бўлсинки, диёримиз мусулмонлари ҳар йили рамазон рўзасини тинчлик-осойишталик, бағрибутунлик билан адо этмоқдалар. Дарҳақиқат, бу ойда имон-эътиқод билан қилинадиган дуолар мустажоб бўлади. Чунки муборак ойда Аллоҳ таоло бандаларига осмон эшикларини очиб, ҳар бир дуо қилгувчининг дуосини қабул қилади. 

“Рамазон” сўзи беш ҳарфдан иборат. Унинг ҳар бир ҳарфига уламоларимиз шундай маъно берганлар. “Ро” – “раҳмат”, “мим” – “мағфират”, “зод” – “зимонун лилжаннат” (жаннатга кириш учун кафолат), “алиф” – “аманун минаннар” (дўзахдан омонлик), “нун” – “нурун миналлоҳ” (Аллоҳ томонидан нур) маъноларини англатади.

Ушбу сўзимизни Имом Термизий (раҳматуллоҳи алайҳ)дан ривоят қилинган: “Рамазоннинг аввали раҳмат, ўртаси мағфират, охири дўзахдан озодлик кунларидир”, ҳадиси шарифи ҳам қувватлайди. Яъни: “ро” ҳарфи рамазоннинг аввали бўлган раҳмат кунларига, “мим” ўртадаги мағфират кунларига, “зод” ва “алиф” ҳарфлари охиридаги “дўзахдан озод бўлиш” кунларига, “нун” ҳарфи эса бутун рамазоннинг натижасида ҳосил бўладиган нурга далолат қилади.

Рамазон ойининг фазилатларини батафсил баён қилгувчи ҳадисни Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан Салмон Форсий (розияллоҳу анҳу) ривоят қилиб, жумладан бундай дедилар: “…Бу ойда мўминнинг ризқи зиёда бўлади. Кимки у ойда бирорта рўзадорга ифторлик қилиб берса, унинг гуноҳлари кечирилади ва дўзахдан озод бўлади. Шунингдек, унга ҳам рўзадорнинг савобидан ҳеч қанча кам бўлмаган савоб берилади”. Шунда биз: “Эй Расулуллоҳ! Биз ҳаммамиз ҳам рўзадорга ифторлик қилиб бера олмаймиз-ку”, дедик. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Аллоҳ таоло бу савобни рўзадорга бир қултум сут ёки битта хурмо ёки бўлмаса бир ҳўплам сув билан ифторлик қилиб берган кишига беради. Кимки рўзадорнинг қорнини тўйғазса, Аллоҳ қиёматда унга ҳавзи кавсаридан бир қултум сув ичиради, натижада у то жаннатга киргунича чанқамайди. Рамазон – аввали раҳмат, ўртаси мағфират, охири дўзахдан озод қилиш ойидир. Кимки у ойда ходимларнинг оғирини енгил қилса, Аллоҳ унинг гуноҳларини кечиради ҳамда дўзахдан озод қилади”, дедилар”.

Ифтор пайтидаги дуолар ижобатдир. Зеро, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) айтадилар: “Уч тоифа инсоннинг – рўзадорнинг ёки ифтор қилаётган рўзадорнинг, одил подшоҳнинг ва мазлумнинг дуоси мустажоб бўлади” (Термизий, Аҳмад ва Ибн Можа ривояти).

Шу ўринда бир мулоҳаза: Баъзилар “Рўзадорни тўйдирган одам рўза тутганнинг савобини олади”, деган гапни хато талқин этишади, ифторлик маросими уюштириб, кўп одамларни чақиради, кейин ўзи рўза тутмай юраверишади. Бу одат мутлақо хато тушунча оқибатидир. Аввало, бу гапдан ўзи рўза тутмаса бўлаверади деган хулоса чиқмайди. Қолаверса, ҳеч бир савоб иш фарз ибодатни тарк қилишга сабаб бўла олмайди.

Ифторлик қилиш деганда, албатта дастурхон ёзиб, тўп-тўп одам айтишни тушунмаслик керак. Камбағал, муҳтож кишиларга таом ёки керакли маблағни бериш энг яхши ифторликдир. Чунки шуниси риёдан холи бўлади.

Баъзи ифторликларда дабдабага берилиб кетиш, ношаръий ишларни аралаштириб юбориш ҳоллари ҳам учраб туради. Бунга ўхшаш ҳолатларни тугатиш зарур.

Мискинга таом бериш рўза тутишнинг ўрнига ўтиши эса, фидя бериш дейилади. Бунга Қуръони каримда рухсат берилган. Бироқ фидяга ўта қариликлари, дармонсизликлари сабабли рўза тута олмай қолган отахон ва онахонлар ҳақлилар, холос. Уламоларимиз бу тоифага тузалишидан умид йўқ сурункали касалга чалинган кишиларни ҳам қўшганлар. Фақат ана шу тоифадаги кишиларгина рўза ўрнига фидя беришлари мумкин. Қолганларга бу рухсатнинг дахли йўқ. Бошқа кишилар дунёдаги барча мискинларни тўйғазсалар-да, фарз рўзанинг бир соати ҳам улардан соқит бўлмайди.

Рўза инсонни ҳаётнинг барча аччиқ-чучукларига бардош бериш ва уларга сабр қилишга ҳозирлайди. Руҳан, ақлан ва жисмонан камол топишида ёрдам қилади ва жамият ривожланиши, тараққий этиши йўлидаги қийинчиликларни бартараф этишга ўргатади.

Шунингдек, рўзадорнинг ўзи, оиласи ва уммат учун сероб­лик, фаровонлик ҳосил бўлади. Очлик ва чанқоқлик нималигини ўзидан ўтказган рўзадор, бундай азобни тортаётган камбағал, бечораларга яхшилик кўрсатишга ҳаракат қилади.

Аллоҳ таоло муборак рамазон ойида тутаётган рўзаларимизни, тоат-ибодатларимизни ўзининг фазлу карами ила қабул қилиб, барчаларимизни улуғ ажру савобларга эриштирсин!

 Нўъмон Атабаев

السبت, 02 حزيران/يونيو 2018 00:00

Ифторлик фазилати

 

Аллоҳга беадад ҳамду санолар бўлсинки, диёримиз мусулмонлари ҳар йили рамазон рўзасини тинчлик-осойишталик, бағрибутунлик билан адо этмоқдалар. Дарҳақиқат, бу ойда имон-эътиқод билан қилинадиган дуолар мустажоб бўлади. Чунки муборак ойда Аллоҳ таоло бандаларига осмон эшикларини очиб, ҳар бир дуо қилгувчининг дуосини қабул қилади. 

“Рамазон” сўзи беш ҳарфдан иборат. Унинг ҳар бир ҳарфига уламоларимиз шундай маъно берганлар. “Ро” – “раҳмат”, “мим” – “мағфират”, “зод” – “зимонун лилжаннат” (жаннатга кириш учун кафолат), “алиф” – “аманун минаннар” (дўзахдан омонлик), “нун” – “нурун миналлоҳ” (Аллоҳ томонидан нур) маъноларини англатади.

Ушбу сўзимизни Имом Термизий (раҳматуллоҳи алайҳ)дан ривоят қилинган: “Рамазоннинг аввали раҳмат, ўртаси мағфират, охири дўзахдан озодлик кунларидир”, ҳадиси шарифи ҳам қувватлайди. Яъни: “ро” ҳарфи рамазоннинг аввали бўлган раҳмат кунларига, “мим” ўртадаги мағфират кунларига, “зод” ва “алиф” ҳарфлари охиридаги “дўзахдан озод бўлиш” кунларига, “нун” ҳарфи эса бутун рамазоннинг натижасида ҳосил бўладиган нурга далолат қилади.

Рамазон ойининг фазилатларини батафсил баён қилгувчи ҳадисни Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан Салмон Форсий (розияллоҳу анҳу) ривоят қилиб, жумладан бундай дедилар: “…Бу ойда мўминнинг ризқи зиёда бўлади. Кимки у ойда бирорта рўзадорга ифторлик қилиб берса, унинг гуноҳлари кечирилади ва дўзахдан озод бўлади. Шунингдек, унга ҳам рўзадорнинг савобидан ҳеч қанча кам бўлмаган савоб берилади”. Шунда биз: “Эй Расулуллоҳ! Биз ҳаммамиз ҳам рўзадорга ифторлик қилиб бера олмаймиз-ку”, дедик. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Аллоҳ таоло бу савобни рўзадорга бир қултум сут ёки битта хурмо ёки бўлмаса бир ҳўплам сув билан ифторлик қилиб берган кишига беради. Кимки рўзадорнинг қорнини тўйғазса, Аллоҳ қиёматда унга ҳавзи кавсаридан бир қултум сув ичиради, натижада у то жаннатга киргунича чанқамайди. Рамазон – аввали раҳмат, ўртаси мағфират, охири дўзахдан озод қилиш ойидир. Кимки у ойда ходимларнинг оғирини енгил қилса, Аллоҳ унинг гуноҳларини кечиради ҳамда дўзахдан озод қилади”, дедилар”.

Ифтор пайтидаги дуолар ижобатдир. Зеро, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) айтадилар: “Уч тоифа инсоннинг – рўзадорнинг ёки ифтор қилаётган рўзадорнинг, одил подшоҳнинг ва мазлумнинг дуоси мустажоб бўлади” (Термизий, Аҳмад ва Ибн Можа ривояти).

Шу ўринда бир мулоҳаза: Баъзилар “Рўзадорни тўйдирган одам рўза тутганнинг савобини олади”, деган гапни хато талқин этишади, ифторлик маросими уюштириб, кўп одамларни чақиради, кейин ўзи рўза тутмай юраверишади. Бу одат мутлақо хато тушунча оқибатидир. Аввало, бу гапдан ўзи рўза тутмаса бўлаверади деган хулоса чиқмайди. Қолаверса, ҳеч бир савоб иш фарз ибодатни тарк қилишга сабаб бўла олмайди.

Ифторлик қилиш деганда, албатта дастурхон ёзиб, тўп-тўп одам айтишни тушунмаслик керак. Камбағал, муҳтож кишиларга таом ёки керакли маблағни бериш энг яхши ифторликдир. Чунки шуниси риёдан холи бўлади.

Баъзи ифторликларда дабдабага берилиб кетиш, ношаръий ишларни аралаштириб юбориш ҳоллари ҳам учраб туради. Бунга ўхшаш ҳолатларни тугатиш зарур.

Мискинга таом бериш рўза тутишнинг ўрнига ўтиши эса, фидя бериш дейилади. Бунга Қуръони каримда рухсат берилган. Бироқ фидяга ўта қариликлари, дармонсизликлари сабабли рўза тута олмай қолган отахон ва онахонлар ҳақлилар, холос. Уламоларимиз бу тоифага тузалишидан умид йўқ сурункали касалга чалинган кишиларни ҳам қўшганлар. Фақат ана шу тоифадаги кишиларгина рўза ўрнига фидя беришлари мумкин. Қолганларга бу рухсатнинг дахли йўқ. Бошқа кишилар дунёдаги барча мискинларни тўйғазсалар-да, фарз рўзанинг бир соати ҳам улардан соқит бўлмайди.

Рўза инсонни ҳаётнинг барча аччиқ-чучукларига бардош бериш ва уларга сабр қилишга ҳозирлайди. Руҳан, ақлан ва жисмонан камол топишида ёрдам қилади ва жамият ривожланиши, тараққий этиши йўлидаги қийинчиликларни бартараф этишга ўргатади.

Шунингдек, рўзадорнинг ўзи, оиласи ва уммат учун сероб­лик, фаровонлик ҳосил бўлади. Очлик ва чанқоқлик нималигини ўзидан ўтказган рўзадор, бундай азобни тортаётган камбағал, бечораларга яхшилик кўрсатишга ҳаракат қилади.

Аллоҳ таоло муборак рамазон ойида тутаётган рўзаларимизни, тоат-ибодатларимизни ўзининг фазлу карами ила қабул қилиб, барчаларимизни улуғ ажру савобларга эриштирсин!

 Нўъмон Атабаев

السبت, 02 حزيران/يونيو 2018 00:00

Рамазон (шеър)

Яхши келдинг, эй шарофатли азиз меҳмонимиз,

Интизор эрди йўлингда дийдаи гирёнимиз,

 

Эй кўнгиллар истаги, маҳбубимиз, жононимиз,

Ўртанур шавқинг била бу сийнаи сўзонимиз,

Тийра кулбамиз ёрутдинг, эй маҳи тобонимиз.

 

Жилвалар айлаб саодат буржида, эй навниҳол,

Юз очиб, қилдинг намоён нозанинлардек жамол,

Барқарор ўлғил камолот авжида кўрмай завол,

Хуш келибсан, кетмағил, то умримиз борича қол,

Кечсин эмди сен била қолган ҳаёти фонимиз.

 

Дилҳазинларни қудуминг шоду хандон айлади,

Кечамизни партави моҳинг чароғон айлади,

Ҳар саҳар субҳинг насими анжумафшон[i] айлади,

Сен туфайли Тангри неъматлар фаровон айлади,

Ҳайри баркат келганинг моҳи шариф рамадонимиз.

 

Қайси бир мадҳинг рақам қилгай сенинг, эй яхши зот,

Улки мўмин баҳравар сендин ҳаёту ҳам мамот,

Эй карамбахшу сахолик, боиси хайру закот,

Топғуси бечоралар сен бирла тангликдин нажот,

Хайри мақдам, эй фазилатли маҳи ғуфронимиз.

 

Таърихи ҳижратга ўтгач икки йил ул биру бор,

Бандаларга рўза тутмоқ амрин этди ошкор,

Эҳтиром ила тутинг одобини, эй рўзадор,

Кони хислат, хосиятбахшу маҳи раҳматнисор,

Бир улуғ неъматки, бизга туҳфаи раҳмонимиз.

 

Ассалом, эй моҳи олий, хуш келибсан, марҳабо,

Эй ғубори хоки пойинг дийдаларга тўтиё,

Қилмадик шойиста амринг, тутмадик шартинг бажо,

Бўлғумиз афв этмасанг, шармандаи явмил-жазо,

Ул куни сўрганда биздин адл ила султонимиз.

 

Ҳақ таоло бизга кўп лутфу иноят айлади,

Сен каби бир моҳи раҳматни каромат айлади,

Холисанлиллоҳ агар ким сенга хизмат айлади,

Они Тангрим лойиқи дийдору жаннат айлади,

Иллати журму гунаҳлар дардига дармонимиз.


 

 

Жумла ойлардин фазилатли, муборак номсан,

Бенаволарга саховатли улуғ айёмсан,

Соим[ii] аҳлини зиёфат қилғучи ҳар шом сан,

Раҳматидин Жабраилдек қосиди пайғомсан,

Хайрхоҳу журмпўшу[iii] пардаи нуқсонимиз.

 

Мушкбўйи файзи субҳингдин муаттардур димоғ,

Рўшнойи лайлатил-қадрингда юлдузлар чироғ,

Ғафлат аҳли уйқуда бебаҳра, кундуз кун синоғ,

Яхшилар бедор ўлиб, тунлар фароғатдин йироғ,

Айлашиб хатму тиловат ҳофизи қуръонимиз.

 

Эй маҳи ашраф[iv], фазилат сенда беҳад бордур,

Ҳам савобинг беҳисобу ҳикматинг бисёрдур,

Сусти ҳозим[v], заъфи меъда бирла ким бемордур,

Ҳикматинг бу дарду иллатга шифо изҳордур,

Ҳар маризу[vi] ҳар тани бемора сен Луқмонимиз.

 

Бизни, ё Раб, яхшиларнинг зумрасига қил вусул,

Журмимизни мағфират қил, айла раҳматга духул,

Айбу нуқсон бирла тутган рўзамизни қил қабул,

Бу Суҳайлий осийнинг сендин мудом уммиди шул,

Вақти риҳлатда саломат айлагил иймонимиз.



[i] анжумафшон — юлдуз сочувчи, нур сочувчи

[ii] соим  –  рўзадор

[iii] журмпўш  –  айбларни ёпгувчи

[iv] ашраф  –  энг улуғ

[v] сусти ҳозим  – ҳазм тизимининг бузилиши

[vi] мариз  – касал

 

Дадахон қори Суҳайлий

 

 

السبت, 02 حزيران/يونيو 2018 00:00

Қадр кечасининг 7 та аломати

Рамазон – пайғамбарлар орзу қилган ой. Бу ой Қуръон ўқиш, хайру саховот улашиш ва меҳр кўрсатиш мавсумидир. Айниқса, бу ойда муборак бир кеча бўлиб, у минг ойдан яхшироқдир. Ким ўша кечани ибодат билан ўтказса, бошқа пайтда минг ой ибодат қилгандан кўп савобга эришади. 

 

Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: Рамазон ойи келганида Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Аллоҳ сизларга бу ойда рўза тутишни фарз қилди. Бу ойда жаннат эшиклари очилади, дўзах эшиклари ёпилади ва шайтонлар кишанланади. Унда минг ойдан яхши бир кеча бор. Ким ундаги яхшиликлардан маҳрум бўлса, маҳрум қилинади”, дедилар (Имом Насаий).

 

Убода ибн Сомит (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: «Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Қадр кечаси Рамазоннинг охирги ўн кунлигидадир. Ким унда имон билан Аллоҳ розилиги учун ибодат қилса, албатта, Аллоҳ аввалгию кейинги гуноҳларини кечиради. У тоқ кечада бўлади. Тўққизинчи ёки еттинчи ёки бешинчи ёки учинчи ёки охирги кеча қадр кечасидир”, дедилар» (Имом Аҳмад ривояти).  

 

Кўп уламолар хулосасига кўра, 

Қадр кечаси йигирма еттинчи кечадир 

 

Саҳоба Зирр (розияллоҳу анҳу) Убай ибн Каъб (розияллоҳу анҳу)га: «Биродарингиз Абдуллоҳ ибн Масъуд: “Ким бир йил тунлари қоим бўлса, Қадр кечасини топади”, деб айтганлар», деганида, Убай ибн Каъб: “Аллоҳ Абу Абдураҳмон (Ибн Масъуд)ни мағфират қилсин. Ҳақиқатда, у Қадр кечаси Рамазоннинг охирги ўн кунлигида эканини билар эди. Бу кеча йигирма еттинчи кечадир, лекин одамлар шунга суяниб қолмаслиги учун айтмасди, – деди. Сўнг қатъий қасам ичиб: – Йигирма еттинчи кечада, деди. Шунда мен: “Эй Абу Мунзир, нима далил билан шундай дейсан?” дедим. У зот: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бизга айтган белги билан: у кун қуёш шуъласиз чиқади”, деб жавоб берди (Имом Муслим ва Теримизий ривояти).

 

Абдуллоҳ Ибн Умар (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: “Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг бир қанча саҳобалари “Лайлатул қадр”ни Рамазоннинг охирги ўн кунлигининг еттисида бўлишини тушларида кўришди. Шунда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Сизларнинг тушларингиз “Лайлатул қадр” Рамазоннинг охирги ўн кунлигининг еттисида эканига мувофиқ келади. Кимки “Лайлатул қадр”ни кутмоқчи бўлса, Рамазоннинг охирги ўн кунлигининг еттисида кутсин!”, дедилар” (Имом Бухорий ривояти).

 

 

Саҳоба Убай ибн Каъб (розияллоҳу анҳу) Қадр кечасини йигирма еттинчи кечада бўлишини айтар ва бундай дер эканлар: “У бизга Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи васаллам) хабар берган кеча бўлиб, қуёш ўшанда оппоқ бўлиб, милтиллаб чиқади” (Имом Муслим, Аҳмад, Абу Довуд  ривояти).

 

Фақиҳлар томонидан Қадр кечасининг қачон бўлиши ҳақида қирқдан зиёд фикрлар, тахминлар айтилган. Аслида, Қадр кечаси қачон бўлишини Аллоҳ таолодан ўзга ҳеч ким билмайди. 

 

Қадр кечасининг 7 та аломати

 

1. Қадр кечасида сокинлик ҳукм суради. Атроф мусаффо, ёруғ, худди сукунатга ўралган ёғдули ой чарақлаб тургандек бўлади.

 

2. Осмондаги юлдузлар учмайди, бошқа жисмлар қалтис ҳаракат қилмайди. Касалликлар пайдо бўлмайди.

 

3. Ҳаво мўътадил бўлади, жуда иссиқ ҳам, жуда совуқ ҳам бўлмайди.

 

4. Эрталаб қуёш қизариб, тоғарага ўхшаш, ёғдуси жуда заиф бўлиб уфқдан бош кўтаради. Сабаби ўша тун ва кунда кўп фаришталар ерга тушиб-чиқиб туриши оқибатида қуёш нурларини ҳам тўсиб қўяди.

 

5. Қадр кечасида ёмғир-қор ёғмайди, ёғса ҳам ўта майин ва ёқимли бўлади. Шўр сувлар чучук бўлади.

 

6. Дарахтлар ўз шохларини ерга эгилтириб туради.

 

7. Ўша куни шайтонлар чиқишига йўл қўйилмайди.

 

Мазкур аломатларга қуйидаги саҳиҳ ҳадислар далил бўлади. Абдуллоҳ ибн Аббос (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Қадр кечасини тавсифлаб, бундай дедилар:

 

“Бу кеча мурувватли, (яхши, саховатли), бўшашган, (озод, сокин), иссиқ ҳам эмас, совуқ ҳам эмасдир. Унинг қуёши ўша тонгда қип-қизил заиф бўлиб чиқади”(Имом Абу Довуд ва Баззор ривояти).

 

Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бундай деганлар:

 

“Албатта Қадр кечасининг аломатлари шуки, у мусаффо, ёп-ёруғ, худди сукунатга ўралган ёғдули ой чарақлаб тургандек бўлади. У кечада (ўта) совуқ ҳам, (жуда) иссиқ ҳам бўлмайди. Ўша кечада тонггача юлдузлар отилишига йўл қўйилмайди. Яна унинг аломатларидан бири қуёш эрталаб ўн тўрт кечалик ойга ўхшаб, нурсиз чарақламасдан чиқади. Ўша куни шайтонлар чиқишига ҳам йўл қўйилмайди”(Имом Аҳмад ривояти).

 

Ибн Абу Осим Набил Жобир ибн Абдуллоҳ (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади. «Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Мен Қадр кечасини билдим. Сўнг у менга унуттирилди. У Рамазон ойининг охирги ўн кунидаги кечалардан биридадир. У кеча очиқ ярқираган бўлиб, иссиқ ҳам, совуқ ҳам эмас, гўё ой борга ўхшайди. У кеча тонг отгунигача шайтонлар чиқмайди”, дедилар».

 

Қадр кечасининг Рамазон ойига яширилишининг ҳикмати ўлим вақтини ва қиёматни яшириш ҳикмати кабидир. Шунинг тучун Қадр кечаси мўминлар тоат этишга рағбат ва ҳаракатни кучайтириши, ғофил ва дангаса бўлмаслиги лозим. Абул Олия (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: “Бир аъробий кимса Пайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)нинг ҳузурларига келиб, “Лайлатул қадр қачон бўлади?” деб сўради. Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) унга бундай дедилар: “Лайлатул қадрни Рамазоннинг илк ва энг сўнгги ҳамда тоқ кечаларидан изланглар!”(Имом Абу Довуд). 

 

Парвардигори олам ўзи хоҳлаган бандасига Қадр кечасини билдиради. Қадр кечасини аниқ билиб, тонг отгунча ибодат қилиб чиқиш афзалдир.

 

Имом Табарий ва Имом Байҳақий ривоятларида яна мазкур муборак кечада касалликлар пайдо бўлмаслиги, шўр сувлар чучук бўлиши, дарахтлар ўз шохларини ерга эгилтириб туриши кабилар ҳам зикр этилади.

 

Барчамизни Қадр кечасини топишга муваффақ айласин.

 

 

 

Абдувоҳид ЎРОЗОВ

тайёрлади. 

Мақолалар

Top