muslim.uz
Эҳсон қилиш фазилати
Аллоҳ таоло инсонларини доимо хайру эҳсон қилишга буюради. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилади: (Эй Муҳаммад), сиздан нима эҳсон қилишни сўрашса, ”Нима эҳсон қилсангиз ҳам ота-онага, қариндошлар, етимлар, мискинлар ва мусофирларга қилинг, қандай яхшилик қилсангиз ҳам Аллоҳ уни албатта билади”, денг (Бақара сураси, 215-оят).
“Эҳсон” сўзи луғатда “яхшилик қилиш, эзгулик кўрсатиш маъноларини англатиб, бировга бирор неъматни бериш ва фазлу-карам кўрсатиш тушунилади. Эҳсоннинг бир неча турлари бор: Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломга эргашиш ҳам – эҳсон, бировни кечириш ҳам – эҳсон, бошига келган мусибат ва озорларга сабр қилиш ҳам – эҳсон, ҳатто бировга яхши муомала қилиш ҳам – эҳсон.
Мўътабар китобларда ёзилишича, хайру саховат инсонлар ўртасида меҳр ва мурувват,оқибат ришталарини боғлашга,ўзаро ҳурмат ва тотувлик ҳисларининг ортишига хизмат қилади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бу борада барчамизга ибрат бўлиб, эҳсон қилаётган нарсаларига келажакда ўзлари муҳтож бўлиб қолишларини ўйламас эдилар. Садақа сўраб келганларнинг бирортасини ҳам қуруқ қайтармаганлар.
Дарҳақиқат бирор кишига бир нарса эҳсон қилсангиз бундан дилингиз равшан тортади, руҳий хотиржамлик юзага келади, бошқаларга фойдангиз текканлигидан хурсанд бўласиз.
Эҳсон олган киши ҳам эътибордан четда эмаслигидан,кўрсатилган яхшиликдан севинади, дилида сизга муҳаббат пайдо бўлади, агар сизга душманлиги, адовати бўлса унутади. Шу тариқа жамиятда кишилар ўртасида тотувлик, ҳурмат-эҳтиром пайдо бўлади, душманчилик барҳам топади, осайишталик ва фароғат барқарор бўлади. Энг асосийси, кимга яхшилик қилсангиз, Аллоҳ таоло ҳаммасини билиб туради, эҳсонни ўзингизга бир неча баробар қилиб қайтаради.
Инсон табиатан мол-дунёни севишга,уни кўпайтиришга мойил. Ҳатто анчагина маблағга эга бўлган кишилар ҳам баъзан эҳсон – садақа қилишга журъат қилмайдилар, уларнинг наздида гўё йиққан моллари камайиб қолаётгандек бўлади.
Ваҳоланки, Ислом дини инсонларни ана шундай хасислик иллатидан қутулишга чақиради. Қуръони каримда: “Кимки ўз нафсининг бахиллигидан сақлай олса, бас, айнан ўшалар иқболлидирлар” дейилади. (“Тағобун” сураси, 16-оят).
Аллоҳ таоло барчаларимизнинг дунё ва охиратларимизни обод қилиб, ўзаро бирдамликда ҳаёт кечириб, саховат пеша юртдошларимизнинг қилаётган яширин ва ошкора эҳсонларини Аллоҳ таола бенуқсон илоҳий даргоҳида қабул қилсин.
Фарҳод ТЎРАЕВ,
“Хожа Аҳмад Яссавий” масжиди имом-хатиби
Имом ал-Бухорий раҳматуллоҳи алайҳнинг ҳаётлари (10-қисм)
Суратию сийрати гўзал инсон эдилар
Халқимиз бошига оғир синов тушди, мўмин-мусулмонларимиз катта мусибатга рўбарў келишди. Умрини Ислом дини хизматига атаган, халқимизни маърифатли қилиш йўлида тинмай меҳнат қилган таниқли уламо, Шайх Усмонхон Алимов ҳазратлари Аллоҳ таолога омонатини топширдилар.
Муфассир, буюк қалб эгаси, забардаст олимнинг юртимиздан етишиб чиқиб, шу элга хизмат қилгани, аслида, Аллоҳ таолонинг марҳамати ва раҳматидир. Қуръони каримда: «Аллоҳ сизлардан имон келтирган ва илм ато этилган зотларни (баланд) даража (мартаба)ларга кўтарур» (Мужодала сураси, 11-оят).
Бу ояти карима бандалар орасида олимларнинг фазлини, мартабасини белгилаб берибгина қолмай, уларнинг сўзлари аҳамиятини, гапларининг теран ва пурмаъно эканлигини ҳам ифодалайди.
Мен марҳум устозимиз, фазилатли Шайх Усмонхон Алимов ҳазратларининг сийратию суратида мазкур оятнинг инъикосини кўп кўрганман. Ҳануз эсимда, 2006 йил марҳум аллома Ўзбекистон мусулмонлари идорасига раис бўлиб сайланганида, дастлаб халқимизни маърифатли қилиш, кўпроқ илм билан шуғулланиб, элга зиё таратиш зарурлигини таъкидлаган эдилар.
У кишининг бу гаплари сўзлигича қолиб кетмади. Ўзлари бу борада намуна бўлиб, дастлаб “Сўраган эдингиз...” номли рисолаларни таълиф этдилар. Табиийки, савол-жавоб тарзидаги бу рисолалар халқимизга жуда манзур бўлди. Ҳазратнинг “Сўраган эдингиз...” рисолаларидан савол-жавобларни кўплаб газеталар кўчириб босди.
Шайх ҳазратнинг “Расулуллоҳнинг муборак васиятлари” номли китобида келтирилган ҳадисларни ўқисангиз, худди бугун сизу бизга айтилгандек таассурот уйғотади кишида. Айниқса, бугун тобора тақчил бўлиб бораётган одоб-ахлоқ, каттага ҳурмат, кичикка иззат каби миллий қадриятларимиз, маънавиятимиз, маърифатимизни шу китобдан ўқиб ўрганамиз.
Ҳадиси шарифда Набиййи муҳтарам соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Олимнинг обиддан фазли худди ойнинг бошқа юлдузлардан фазлига ўхшайди. Албатта, олимлар анбиёларнинг меросхўрларидир. Албатта, анбиёлар динорни ҳам, дирҳамни ҳам мерос қолдирмаганлар. Албатта, улар илмни мерос қолдирганлар. Ким ўшани олса, улуғ насибани олибди”, деганлар (Имом Ау Довуд ва Имом Термизий ривояти).
Мана шу ҳадисни ўқисам, марҳум устозимиз қаламига мансуб “Тафсири ирфон”, “Расулуллоҳнинг муборак васиятлари”, “Расулуллоҳ мўъжизалари”, “Имом Бухорий – муҳаддислар султони”, “Оилада фарзанд тарбияси”, “Ёшлар – келажагимиз”, “IX–XI асрларда Самарқандда калом илмининг ривожланиши”, “Суннат ва ҳадис”, “Илмнинг фазилати”, “Эҳсоннинг фазилати” каби асарлари кўз олдимда гавдаланади.
Ҳадисда айтилганидек, Усмонхон Алимов пайғамбарлардан улуғ насибани олиш баробарида уларни халққа, юртимиз мўмин-мусулмонларига етказдилар ҳам.
Имом Раббоний ҳазратлари мазкур ҳадисни шарҳлаб: “Набийлардан мерос қолган ҳукм ва сирларга кўра илм икки турли бўлади. Ҳукмларга доир ва сирларга доир… Пайғамбарларга ворис бўлган киши ҳар иккаласидан ҳам улуш олган бўлиши лозим”, деганлар.
Усмонхон Алимов ҳазратлари ана шу икки жиҳатни ҳам ўзида мужассамлаштирган эдилар. Аввало, у киши саййидлар, яъни Пайғамбаримиз авлодидан эдилар. Қолаверса, марҳум устозимиз катта олим ва обид, тақводор зот эдилар.
Ҳазрат фақат мамлакатимизда ёки Марказий Осиё давлатларида эмас, балки бутун Ислом оламида таниқли бўлганлар. Сўз – исботи билан, деганларидек, Уммон Султонлиги Исломий стратегик тадқиқотлар маркази томонидан 2019 йил 30 сентябрда эълон қилинган “Дунёнинг энг нуфузли 500 мусулмони” рўйхатидан муносиб ўрин эгалладилар. У киши ўтган 11 йилдан буён ушбу рўйхатдан мустаҳкам жой олганлар.
Яна бир муҳим жиҳат. Муфтий ҳазрат юртимизнинг қайси ҳудудига борсалар, масжидларда намозхонлар билан учрашиб, дилдан суҳбатлашиб, уларга юртимизда диний-маърифий соҳада амалга оширилаётган ислоҳотларнинг гўзал натижалари ҳақида хушхабар берар эдилар. Мисол учун, Андижон вилоятидан бошланган ташрифлар давомида Шайх ҳазрат намозхонларга хушхабарлар бериб, уларга тез орада юртимизда диний соҳада катта ўзгаришлар бўлишини таъкидлаган эдилар.
Орадан унча кўп вақт ўтмай, Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтида ва “Кўкалдош” ўрта махсус ислом билим юртида қўшимча Қуръон ўргатиш курслари фаолият бошлаганидан хабаримиз бор. Бу хайрли ишлар ҳозир ҳам давом этяпти, алҳамдулиллаҳ.
Тошкент вилоятига ташрифлари асносида пойтахт билан водий вилоятларини боғловчи йўллар бўйида янги масжидлар қурилишини, ичкарироқда жойлашган жомелар кўчалар юзларига чиқарилиши айтган эдилар. Ҳозир бу ишлар изчил давом эттириляпти.
Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳнинг гўзал бир сўзи бор: “Олимлар юлдузларга ўхшайди. Агар кўриниб турса, одамлар улар билан йўлларини топиб оладилар. Агар кўздан ғойиб бўлишса, атрофни зулмат қоплаб, оломон қаёққа юришни билмай ҳайрон қолади. Олимнинг ўлими билан Исломда бўшлиқ пайдо бўлади. Вақт ўтса-да, бу бўшлиқни бирор нарса тўлдира олмайди”.
Афсуски, марҳум устозимиз Усмонхон Алимов ҳазратлари ўзларининг гўзал хулқлари, ажойиб фазилатлари, юксак инсоний хислатлари, устозларча ғамхўрликлари билан орамизда асло тўлдириб бўлмайдиган бўшлиқни қолдириб кетдилар. У зот ортидан илмий мерослар – китобларни, қори фарзандларни қолдирдилар. Иншоаллоҳ, қиёматгача у кишининг амал дафтарлари беркилмай, савоблар тўхтовсиз ёзилиб турилади.
Аллоҳ таоло марҳум устозимиз, Шайх Усмонхон Алимов ҳазратларининг маконларини Фирдавс жаннатларидан қилсин, охиратларини обод айласин!
Жасурбек домла РАУПОВ,
Тошкент вилояти бош имом-хатиби
Ўзбекистон ва Ислом ҳамкорлик ташкилоти Ахборот агентликлари ўртасида меморандум имзоланади
Ислом ҳамкорлик ташкилоти Ахборот агентликлари иттифоқи (Union of OIC News Agencies) сайтида «Ўзбекистоннинг Ислом ҳамкорлик ташкилотидаги доимий вакили Ахборот агентликлари иттифоқи қароргоҳига ташриф буюрди» сарлавҳали ахборот материали араб, инглиз ва француз тилларида эълон қилинди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.
Материалда Ўзбекистоннинг Саудия Арабистонидаги элчиси, Ислом ҳамкорлик ташкилотидаги (ИҲТ) доимий вакили Улуғбек Мақсудов ва ИҲТ Ахборот агентликлари иттифоқи бош директори Муҳаммад Абдул Раббу ал-Ями учрашуви тафсилотлари ўрин олган.
Мақолада қайд этилишича, Ўзбекистон вакили ИҲТга аъзо давлатлар ўртасида халқаро оммавий ахборот воситалари билан алоқаларни мустаҳкамлаш бўйича Иттифоқнинг ролини юқори баҳолади.
«Элчи Ўзбекистон оммавий ахборот воситалари ва ИҲТ Ахборот агентликлари иттифоқи ўртасида яқин алоқаларни йўлга қўйиш учун зарур ёрдамни кўрсатишини билдирди, - дея таъкидланади манбада. - Хусусан, у Ташқи ишлар вазирлигининг «Дунё» ахборот агентлиги, Ўзбекистон Миллий ахборот агентлиги (ЎзА) ва ИҲТ Ахборот агентликлари иттифоқи ўртасида Ҳамкорлик меморандумлари ишлаб чиқилаётганини, ҳужжат яқин вақт ичида имзоланишини билдирди».
Ўзбекистон томони, шунингдек, ИҲТ Ахборот агентликлари иттифоқининг имкониятларини қайд этган ҳолда ўзаро алоқаларни йўлга қўйилиши мамлакатнинг бой меросини ислом оламида янада кенгроқ танитишга хизмат қилишини қайд этди.
ИҲТ Ахборот агентликлари иттифоқи бош директори Муҳаммад Абдул Раббу ал-Ями Иттифоқ фолияти бўйича тақдимот ўтказди. «Тузилма ИҲТга аъзо давлатлар учун асосий медиа-платформа вазифасини бажаради. Шунингдек, ташкилот очиқлик, ошкоралик, бағрикенглик тамойилларини илгари суради, ирқчиликни рад этиш каби исломий қадриятларга асосланган медиа саноатини ривожлантиришга кўмаклашади», - дейилади нашрда.
Ахборот материалида таъкидланишича, томонлар Гендер тенглик масалаларини кенгроқ ёритиш, пандемия билан боғлиқ инқироз пайтида ОАВни қўллаб қувватлаш, электрон ОАВ ташаббусларига бағишланган ўқув-семинарларини ўтказиш хусусида ҳам фикр алмашди.
Ўзбекистон мусулмонлари матбуот хизмати
Aҳли сунна уламолари шиалардан таъсирланганми?
Шайх Салоҳ Абулҳож ҳафизаҳуллоҳ