Бутун инсоният риштаси Одам алайҳиссалом ва момо Ҳаво билан боғланиши барчамизга маълум. Биз мусулмонларни маънавий бирлаштирган бош омил эса динимиздир. Ислом илк даврларда қаттиқ қаршиликка учраган, ҳатто Ер юзидан ўчириб ташлаш учун кескин ҳаракатлар бўлган. Афсуски, бундай жирканч ҳаракатлар ҳозиргача ҳам бир сония бўлса-да тўхтагани йўқ. Чунки мўмин-мусулмонларнинг ҳамжиҳат, биродар бўлиб яшашининг негизи Исломдир.

Аллоҳ таоло Қуръони каримнинг “Ҳужурот” сурасида: “Албатта мўминлар биродардирлар” деб марҳамат қилган. Демак, иймон келтириб мўмин бўлганларнинг барчаси бир-бири билан бир қориндан тушган ака-ука – биродарлардек эканини алоҳида таъкидланмоқда.

Тарихдан маълумки, муайян кучлар Ислом умматини куч билан, уруш қилиш йўли билан енгиб бўлмаслигига амин бўлган. Шундай бўлса-да, улар мусулмонлар орасидаги бирликка путур етказиш мақсадида ақидавий ва фиқҳий масалаларда мазҳаблар ўртасида ихтилофлар келтириб чиқаришни ўйлаб топиб, қуролсиз уруш бошлашди. Шу билан бирга, “Ислом” ниқобидаги ҳар-хил ақидавий фирқаларнинг пайдо бўлишида ҳам уларнинг “хизмати” катта.

Атеистлар, қуръонийлар, сохта салафийлар ва Ҳизбут-таҳрир кабиларнинг бош мақсади ҳам мусулмонлар ўртасида фитна чиқариш, уламоларимизни адашганликда айблаш, тинчлик ва бирдамликка раҳна солишдир.

Ислом уламолари умматни аслини сақлаб қолиш йўлида мазҳабларни шакиллантиришди. Ҳозирда Ислом динимизга душманлик кайфиятидагиларнинг асосий ҳаракатлари Ислом умматининг бирдамлигига асос бўлган мазҳабларга зарба бериш бўлиб, бу йўлда улар ўз тузоқларига илинганлар воситасида бемазхабликни тарғиб этишмоқда. Чунки Ислом умматини бирлаштириб турган омил айни дамда мазҳабдир. Ислом динини шу давргача етиб келишига хизмат қилганлар ҳам, албатта, тўрт мўътабар мазҳаб уламоларидир.

Имом Саид Рамазон Бутий раҳимаҳуллоҳ: “Мазҳабсизлик куфрга йўлдир”, деган эдилар. Мазҳабсиз ақидаларимиз ҳам, ибодатларимиз ҳам мутлақо дуруст бўлмайди. Мазҳабга тил теккизаётган, тош отаётган ва турли ечими топилган масалалар орқали фитна чиқараётганларнинг ортида турганлар ҳам айнан юқорида айтилган тўдалардир. Улар ўзларинигина ҳақ йўлда, бошқалар яъни, ўзларига эргашмаган, балки мазҳабни маҳкам ушлаганларни эса адашган, залолатда, хатто куфрда, деб ҳукм чиқаришмоқда. Чунки улар ўзларини “ислоҳотчилар” деб билади. Ваҳоланки, айнан уларнинг ўзлари бузғунчилардир.

Аллоҳ таоло “Бақара” сурасида марҳамат қилади: “Ва қачон: “Ер юзида бузғунчилик қилманг”, – дейилса, “Биз фақат ислоҳ қилувчилармиз”, – дерлар. Огоҳ бўлингки, улар – ўшалар бузғунчилардир, лекин ўзлари сезмаслар.  

Уларининг  жирканч мақсадларидан яна бири аввалда ўтган ва ҳозирги замон уламоларимизнинг ҳурматини оёқости қилиш ва дунё мусулмонларини уларга эргашишдан тўсишдир. Бу ердаги нозик нуқта – агар уммат дин уламоларига эргашмаса, уларнинг сўзига юрмаса мусулмонларнинг бирлик силсиласи узилади. Оқибатда эса жамият бир пода ёки тўдага айлантирилади ва уни исталган йўлга солиш, оғдириш мумкин бўлади. Аслида эса бизга маълум ва машҳур бўлган анъанага содиқ қолиб, дин уламоларимизга эргашишимиз ва уларнинг кўрсатмаларини қабул қилишда собитқадам бўлишимиз лозим.

Ҳулоса ўрнида айтиш лозимки, барчамиз носоғлом ҳаракатларнинг тарафдорларига қарши ечим топишда – ақидамиз ва мазҳабимизни мукаммал билишимиз ва бу йўлда диёнат ва ҳамжиҳатлик билан ҳаракат қилмоғимиз лозимдир.

Аллоҳ таоло юртимиз ва дунё мусулмонларини Ўз паноҳида асрасин ва гўзал мақсадларига эриштирсин!

“Чинор” жоме масжиди имом-хатиби

Муҳаммадхонов Муталлибхон

Рашк сўзи аслида арабча сўз бўлиб,  у  қизғаниш, яхши кўрган кишини бировга ишонмаслик деган маъноларни ифодалайди. Рашк  яна  шерикчилик мумкин бўлмаган нарсага шерикчилик қилиш оқибатида ўша нарсанинг эгасининг ғазабини қўзғаш маъносини ҳам  англатади.

Рашк икки хил бўлади:

1. Аллоҳ таолонинг буйруқ ва қайтариқлари поймол этилганда юзага келадиган рашк.
2. Инсонларнинг ҳақ-ҳуқуқлари поймол этилганда юзага келадиган рашк.

           Биринчиси:    Аллоҳ таоло мўмин бандаларини мункар ишни кўрганларида кучлари етса, қўллари билан тўхтатишга, унга қодир бўлмасалар, тиллари билан қайтаришга ва уни ҳам қилолмасалар, қалбларида ўша ишга қарши туриб инкор этишга буюрган.

                   Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Сизлардан бирингиз қабиҳ ва гуноҳ ишни кўрса, уни қўли билан ўзгартирсин (тўхтатсин), унга имкони бўлмаса, тили билан ва унга ҳам қодир бўлмаса, қалби ила ўша ишга норози бўлсин, мана шу заиф иймон белгисидир”, дедилар (Имом Муслим ривояти).

Оиша розияллоҳу анҳо: “Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ўзлари учун хеч қачон интиқом олмаганлар, фақатгина Аллоҳ таолонинг буйруқлари поймол этилгандагина ўч олганлар”, дедилар (Имом Бухорий ривояти).

               Аллоҳ таолонинг буйруқлари поймол этилганда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг рашклари жуда ҳам қаттиқ бўларди. Чунки у зот Аллоҳ ва Унинг дини учун рашк қилардилар.

                      Иккинчиси:       инсонларнинг хақ-хуқуқлари поймол этилганда унинг ҳимояси учун ҳаракат қилиш ҳам рашкдир. Киши ўз аҳлини ва яқин маҳрамларини бегоналардан ҳимоя қилиши ҳамда уларнинг турли назаридан сақлаши ҳам рашк ҳисобланади. Шунинг учун Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким ўз аҳлини ҳимоя қилиш асносида вафот этса, шаҳиддир”, деганлар (Имом Термизий ривояти).

Ўз аҳлини ва яқин маҳрамларини бегоналардан қизғанмайдиган, рашк қилмайдиган кимса даюс дейилади. Даюслик эса улкан гуноҳ бўлиб, у ҳақда қаттиқ ваъид ва огоҳлантиришлар бордир.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Уч кишини Аллоҳ таоло қиёмат куни жаннатига киритмайди”, деганлар. Улар қуйидагилар:

1. Ота-онасига оқ бўлган;
2. Даюс;
3. Ўзини аёлларга ўхшатадиган эркак ва эркакларга ўхшатадиган аёл (Имом Байҳақий ривояти).

Аммор ибн Ёсир розияллоҳу анҳу айтадиларки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Жаннатга уч киши кирмайди:

1. Даюс;
2. Аёлларки, ўзларини эркакка ўхшатадилар;
3. Ароқ ичишда муккасидан кетган киши”, дедилар.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламдан сўрадилар:

– Ё Расулуллоҳ, ароқ ичишда муккасидан кетган кимсани биламиз, аммо даюс ким?

– Даюс шундай кишики, ўз аҳлининг олдига кимлар кириб-чиқади, рашк қилмайди, парво этмайди, дедилар.

Ва яна сўрадилар:

– (Ўзларини) эркакка ўхшатадиган аёллар қайси?

– Шундай аёлки, кийинишда ўзини эркакларга ўхшатади, деб жавоб бердилар (Имом Суютий ривояти).

Зайд ибн Аслам розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Рашк иймондандир. Беномуслик, шармандалик, уятсизлик – мунофиқликдир. Оиласидаги фаҳш ишларга рози бўлиш эса даюсликдир”, дедилар.

Паҳлавон Маҳмуд ўзининг байтларида рашк қилиш ҳақида шундай ёзади:

Эрлик ғуруринг бўлса, эй Аллоҳ суйган,

Аҳли аёлинг безатиб чиқарма уйдан.

Мевали шох агар чиқса кўчага,

Таъма қилар ўтган йўловчи ундан.

                Хулоса қилиб айтадиган бўлсак, рашк қилишлик иймоннинг аломатидир. Ҳақиқий мўмин-мусулмон ўз аҳлини яхши кўради, уларни бошқа бировдан рашк қилади. Рашк мўмин-мусулмоннинг сифатидир.  

Юсуф РАЖАБОВ,

Қарши тумани ‘‘Мулла Юсуф’’ масжиди имом-хатиби