Саудия Арабистонида гувоҳлар томонидан ҳайрат билан кузатиладиган ғайриоддий ҳодиса кузатилди.
Жума кунининг биринчи соатида Каъба устида тўлин ой пайдо бўлди.
"Ой Каъба билан маҳаллий вақт билан соат 12 дан 43 дақиқаю 35 сония ўтганда тенглашди", - дея Жидда Астрономия уюшмаси президенти МажидАбу Захиранинг сўзларидан иқтибос келтирмоқда IslamNews. – Ойнинг диски Ердан 381.125 км масофада 99.9% ёритилган бўлади".
Бутун дунё бўйлаб мусулмонлар беш маҳал намоз ўқишларини айнан Каъба йўналишида амалга оширадилар, шунинг учун жума кечаси хоҳлаганлар компас ёки кўрсатгичлар билан эмас, балки тўғридан-тўғри ойни мўлжал қилиб намоз ўқишлари мумкин бўлди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Лоқайдлик инсон умрига ўхшайди. Фарқи, у ўз ниҳоясига етганда, бутун борлиқни ҳалок қилади. Гуруч курмаксиз бўлмаганидек, жамиятдаги одамларни бир хил ижобий сифатлай олмаймиз. Ўзининг қусури билан нафақат ҳаёти, балки борлиқ, бутун инсоният учун хавф туғдирадиган кимсалар ҳам талайгина. Улар ичида энг ёмони лоқайд одамлардир.

Хўш, лоқайдлик ўзи нима? Унинг кўринишлари қандай?

Бу иллатнинг энг кўзга ташланарлиси – бефарқлик. Ўз ҳаёти ва оиласига бефарқ одамдан Ватан, халқ, миллат тақдирига хайрихоҳликни кутиб бўлмайди.

Лоқайдликнинг қандай оқибатларга олиб келишига кўп бора гувоҳ бўлганмиз. Пандемия сабаб юртимизда одамлар соғлигини ўйлаб бир неча соҳа мутасаддилари тин олмади, кечаю кундуз меҳнат қилди. Касалларга минглаб ўринлар тайёрланди. Одамлар у ерда текширувдан ўтиб, даволанди. Кўчаларда одамлар огоҳлантирилди. Шунга қарамай, ўз жони ва оиласини ўйламаган лоқайд кимсалар карантин ҳудудларидан қочишга уринишди. Улар қочиб қаерга ҳам борарди. Яқинларининг олдига бориб, уларга ҳам касал юқтиргани қолди, холос! Бу ҳолатни қандай изоҳлаш мумкин?

Тўйларга рухсат берилмаган пайтда қанчалаб яширин тўйлар ўтди. Рухсат берилганда, бошқалар кўз ўнгида гўё 30 кишилик қилиб, аслида кун бўйи тўй ўтказганлар қанча бўлди. Ана шундай лоқайдлик оқибатида битта тўйда 70–80 киши касалга чалинганига гувоҳ бўлиб турибмиз.

Яна бир ачинарли ҳолат. Кўча-кўйда ёш йигит ва қизларнинг турли алфозда “гаплашиб” турганига кўп бор дуч келамиз. Лекин бирортамиз уларни одобга чақирмаймиз. Таниш ёки қариндош эмаску, дея лоқайд бўламиз. То ўша муаммо билан ўзимиз рўбарў бўлмагунча. Аллоҳ сақласин!

Ҳар доим ҳар нарсага жиддий муносабатда бўлайлик. Юқоридаги каби лоқайдликлар оқибати яхшиликка олиб бормайди. Доно халқимиз бежиз бирники мингга, мингники туманга уради, демаган.

Собир ҚЎШБОҚОВ,
Бахмал тумани “Мулла Умар” жоме масжиди имом-хатиби.

“Ҳидоят” журналининг 2020 йил 11-сонидан

Қирол Сауд университети талабаси Ренад Ҳуссайннинг ихтироси сайёрамизда 644 миллион нафар эшитишда нуқсони бўлган одамларга автомобилни бошқаришга ёрдам бериши мумкин, деб хабар беради Emirateswoman сайти.
Қирол Сауд университети (Саудия Арабистони) тиббиёт факультети талабаси Ренад Ҳуссайн кар одамларга автомобилни бошқаришга ёрдам берувчи тизимни ихтиро қилди. Акустик датчиклар транспорт воситаларининг ташқарисидаги товушларни ўзгартиради ва мўлжал олишга имкон берган ҳолда уларни автомобиль ичидаги экранга тасвир ва ранг кўринишида юборади. Ушбу ютуқ учун у 2020 йилда дунёдаги энг яхши аёл ихтирочи сифатида Жаҳон интеллектуал мулк ташкилоти Кубогига сазовор бўлди.
Исламосфера нашрининг маълумотга кўра, Ренад Ҳумсайннинг ютуқлари биринчи марта юқори баҳолангани йўқ. У 2019 йилда Малайзияда ўтказилган халқаро ихтиро ва инновациялар кўргазмасида олтин медални, шунингдек 2020 йилда дунёдаги энг яхши ихтиро учун Корея халқаро Олимпиадасида олтин мукофотни қўлга киритди.
ЖССТ 2050 йилга келиб дунё бўйича 900 миллиондан ортиқ киши эшитиш қобилияти заиф бўлади, деб тахмин қилмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Тўлиқ исми – Нўъмон ибн Собит Куфий. 80-ҳижрий йили Куфа шаҳрида туғилган. Асосан шу шаҳарда яшаб, 150/769 йили70 ёшда Бағдодда вафот этган.

Ёшлигида тижорат билан шуғулланган. Имом Шаъбийнинг тавсияси билан илм ўрганишга киришади. Йиллар ўтиб, Нўъмон етук аллома – Абу Ҳанифа бўлиб етишади. Ўша пайтда Куфа Ислом оламининг илм марказларидан бири бўлиб, масжидлар дарс ҳалқалари билан тўла эди. Кўплаб саҳоба ва тобеинлар у ерда яшардилар.

Шу боис Абу Ҳанифанинг илм талабида бошқа ўлкаларга чиқишига зарурат туғилмади. Чунки Куфа илм билан, олимлар билан тўлибтошганди. Имоми Аъзам раҳимаҳуллоҳ дастлаб калом илми билан шуғулланиб, бидъатчилар ва адашган фирқа вакиллари билан кўп баҳслашади. Кейинроқ бу одат саҳоба ва тобеинларнинг йўли эмаслигини билгач, калом илмини қўйиб, фиқҳ ўрганишга киришади.

Куфа фақиҳи Ҳаммод ибн Абу Сулаймон раҳимаҳуллоҳнинг дарс ҳалқасига қатнаб, асосий илмларни у зотдан ўрганади. Ўша пайтда Абу Ҳанифанинг ёши 22 да эди. У устозидан ўн саккиз йил мобайнида таълим олади. Жидду жаҳди, ҳаракатчанлиги, сабр ва матонати туфайли Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ устозининг хос шогирдига айланди. Устози бирор муҳим иш билан сафарга кетадиган бўлса, дарс ҳалқасига уни бошлиқ қилиб қўярди. Бу эса у зотнинг вафотидан кейин Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳнинг устоз бўлишига ишора эди.

Имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ саҳобаларни кўргани билан ҳам бошқа мазҳаббошилардан ажралиб туради. Ҳофиз Заҳабий “Тазкиратул ҳуффоз” асарида Имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ Анас ибн Молик розийаллоҳу анҳуни Куфага келганларида бир неча марта кўрганини зикр қилади. Дарҳақиқат, ўша пайтда саҳобалардан бир нечаси, жумладан, Абдуллоҳ ибн Абу Авфо, Анас ибн Молик розийаллоҳу анҳум ҳаёт бўлган. Саҳобаларни кўриб, улардан ҳадис ривоят қилиш бахти мазҳаб имомларидан фақатгина Абу Ҳанифага насиб этган.

Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳнинг фиқҳга бўлган иқтидори ва бор аҳамиятини ижтиҳод ҳамда фиқҳни ўргатишга қаратгани ҳанафий мазҳабининг ривожланишига туртки бўлди. Ижтиҳодида ўзининг фиқҳи ва раъйини намоён қиладиган ёрқин йўлни, шогирд-талабаларга эса фиқҳни ўргатиш борасида ажойиб услубни танлади. Натижада кўплаб фақиҳлар етишиб чиқди. Шогирдлари ҳам у зотга истинбот қилиш ва масалаларни ўрганишда шерик бўлишди. Улар устозлари вафотидан кейин ҳам бу ишларни давом эттиришди. Бу эса Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ мазҳабининг ривожланишига катта ёрдам берди.

“Ҳанафий фиқҳи тарихи, манбалари ва истилоҳлари”

китоби асосида тайёрланди.

“Ислом Нури” диний-маърифий газетасининг 2020-йил, 22-сонидан

Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти мударриси

Тожиддинов Абдусамад