“Саййид Муҳйиддин махдум” ўрта махсус билим юрти 

“Саййид Муҳйиддин махдум” ўрта махсус билим юртида 31 март куни битирувчи курс талабаларини иш жойларига тақсимлаш мақсадида Ўзбекистон мусулмонлари идораси Таълим ва кадрлар тайёрлаш бўлими мутахассиси У.Хўжаев ва Масжидлар бўлими мутахассиси М.Жабборов билим юртига ташриф буюрди. Меҳмонлар билим юрти мудири М.Алимов ва ўқув ишлари бўйича мудир муовини в.б. Р.Маҳмудов ҳамроҳлигида билим юртидаги таълим-тарбия жараёнининг ҳозирги кундаги ҳолати, талабаларнинг яшаш ва ўқишлари учун яратилган шароитлар билан танишиб чиқди.

Сўнгра куннинг биринчи ярмида маънавий-маърифий тадбирлар ўтказиш залида битирувчиларнинг иш тақсимоти аввалида ҳар бир талаба билан алоҳида суҳбат ўтказилди. Суҳбатда талабаларга фиқҳ ва ақидага оид, Қуръони каримдаги оятлар ва уларнинг тафсири, турли оқимлар бўйича саволлар берилди.  

Куннинг иккинчи ярмида маънавий-маърифий тадбирлар ўтказиш залида меҳмонлар билан учрашув ўтказилди. Билим юрти мударрис-ўқитувчилари иштирок этган учрашувда билим юртидаги таълим-тарбия ишлари, битирувчиларга қўйилган талабларнинг бажарилиши мавзусида суҳбат ўтказилди.   

Куннинг асосий қисмида вилоят бош имом-хатиби Н.Холиқназаров ва эътиборли меҳмонлар битирувчи курс талабалари иштирокида иш тақсимоти йиғилишини ўтказди.  Йиғилишни билим юрти мудири М.Алимов  очиқ деб эълон қилди ва кун тартиби билан йиғилганларни таништирди. Кун тартиби тасдиқлангач, М.Алимов билим юрти битирувчиларини масъулиятли хизматларга тайинланаётгани билан табриклаб келгуси ишларида муваффақият тилади ва Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Таълим ва кадрлар тайёрлаш бўлими мутахассиси У.Хўжаевга сўз берди.

У.Хўжаев ўз нутқи аввалида “Саййид Муҳйиддин махдум” ислом ўрта махсус билим юртининг республикамизда тутган ўрни, ушбу даргоҳда таҳсил олаётган талабаларга яратилган шароитлар, улар эришаётган ютуқлар ҳақида гапириб ўтди ҳамда жорий ўқув йилида ушбу билим юртини 28 нафар талаба ёшлар битиришини, уларнинг келгусидаги фаолияти давридаги муҳим вазифалар ҳақида қисқача сўз юритди. Шунингдек, йиғилишдан олдин битирувчи курс талабаларига қўйилган талаблар асосида ҳар бир талаба билан алоҳида суҳбат ўтказилгани,  айрим талабалар ҳаяжонлангани боис саволларга тўлиқ жавоб бера олмагани, ушбу ҳолат бўйича билим юрти мударрис-ўқитувчиларига тавсиялар бериб ўтганини айтди.

Нотиқ ўз сўзида давом этиб, билим юрти маъмурияти Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг жойлардаги вакилликлари билан келишган ҳолда ишлаб чиққан билим юртининг 2016-2017 битирувчи курс талабалари иш тақсимоти жадвали билан таништирди. Унга кўра, битирувчи талабалар имом-хатиб ва ноиби-имом вазифаларига ишга тақсим қилинди ҳамда тақсимот бўйича ҳар бир битирувчи икки йил мажбурий хизматни ўтаб бериши, кейин эса билим юртини битиргани тўғрисидаги дипломга эга бўлиши таъкидланди.

Нотиқ ўз сўзи якунида битирувчиларни масъулиятли вазифаларни бажаришга киришаётгани билан табриклаб, уларнинг ҳақларига дуо қилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Масжидлар бўлими мутахассиси М.Жабборов ўз нутқида ҳозирги кунда республикамизда фаолият кўрсатаётган масжидлар, ушбу жойларда фаолият кўрсатаётган имом-хатиблар, имом-ноибларининг хизмат вазифалари ҳақида гапириб ўтди ҳамда битирувчиларга тақсимот қилинган иш жойларидаги фаолиятларида зафарлар тилади. 

Вилоят бош имом-хатиби Н.Холиқназаров билим юрти битирувчиларига ўзининг кўп йиллик тажрибаси билан ўртоқлашган  ҳолда келгусидаги фаолиятларида зарур бўладиган тавсиялари ва насиҳатларини бериб ўтди.

Йиғилиш якунида билим юрти мудири М.Алимов ўтказилган ушбу тақсимотдан талабалар томонидан ҳеч қандай эътироз бўлмаганини ҳамда битирувчилар ушбу билим юртида олган билимларидан фойдаланган ҳолда келажакда тақсимот қилинган иш жойларига бориб, Ватанимизга, халқимизга чин қалбдан хизмат қилишларини билдириб ўтди.  

“Ҳидоя” ўрта махсус ислом билим юрти

Истиқлолнинг дастлабки йилларидан бошлаб юртимизда аҳолини, хусусан, ёшларни иш билан таъминлаш масаласи энг муҳим вазифалардан бири сифатида эътиборда бўлиб келмоқда.  

Ўзбекистон мусулмонлари идораси тизимидаги таълим муассасалари битирувчиларини иш билан таъминлашнинг ҳам ҳуқуқий-меъёрий асослари яратилди.

 Жумладан, истиқлол йилларида қабул қилинган Меҳнат кодекси, «Аҳолини иш билан таъминлаш тўғрисида»ги ва «Ўзбекистон Республикасида ёшларга оид давлат сиёсатининг асослари тўғрисида»ги қонунлар ва бошқа меъёрий ҳужжатлар ёшларнинг, айниқса, таълим муассасаси битирувчиларининг ишли бўлишига мустаҳкам замин ҳозирлади.

Битирувчиларни ишга жойлаштириш чора-тадбирлари эса улар ўқишни тугатишидан анча аввал кўрилаётгани муҳим аҳамият касб этмоқда.

1 апрель куни Наманган вилоятидаги “Ҳидоя” ўрта махсус ислом билим юрти битирувчиларининг тақсимот тадбири бўлиб ўтди.

Тадбирда Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг Таълим ва кадрлар тайёрлаш бўлими мутахассиси Умид Хўжаев ва Масжидлар бўлими мутахассиси Музаффар Жабборов, вилоят бош имом-хатиби Абдулҳай Турсунов, билим юрти мудири Абдулазиз Бобамирзаев, ўқув ишлари бўйича мудир ўринбосари Содиқжон Мадмусаев ҳамда билим юртининг махсус фан ўқитувчилари иштирок этдилар.

Тақсимот жараёнида ҳар бир битирувчи талаба билан индивидуал суҳбат ўтказилиб, уларни яшаш жойларига яқин бўлган масжидларга тақсимот қилинди.

Тадбир якунида битирувчи талабалар кўрсатаётган ғамхўрликлар учун Ўзбекистон мусулмонлари идораси раҳбариятига самимий миннатдорчилик изҳор этиб, билдирилган ишончни оқлаш учун келажакда астойдил хизмат қилишларини таъкидладилар.   

Таълим ва кадрлар тайёрлаш бўлими

"Кимки бир кўнгли бузуғнинг ҳотирин шод айлагай,

Онча борки, Каъба вайрон бўлса бунёд айлагай."

Сўз даҳоси Навоий ҳазратларининг ушбу ҳикматлари инсон қалбини обод этиш, унинг шоду-хурсандчилигига эришиш энг катта савобли амаллардан эканлигини ифода этади. Ана шу олий мақсад йўлида имом-хатибларимиз ҳам намуна кўрсатиб келмоқдалар. Жорий йилнинг 29 март куни Тошкент шаҳар “Хўжа Аламбардор” жоме масжиди имом-хатиби Раҳимберди Раҳмонов шаҳримизнинг “Камолон” маҳалласида яшовчи боқувчисини йўқотган, эътиборга муҳтож оилалар, кексалар хонадонларини йўқлаб, уларнинг ҳолидан хабар олди. Имом-хатиб кексаларимизнинг дуоларини олиб, улар доимо маҳалланинг ардоғида эканликларини билдирди. Динимизда инсон шаъни, қадр-қимматининг азизлиги, айниқса, кексалар дуоси саодат калити эканлиги, кундан-кунга обод бўлиб бораётган юртимизда ҳеч ким меҳр-мурувватдан четда эмаслигини айтиб ўтди.

“Аллоҳга шукурки, маҳалламиз қадимдан ҳавасли манзиллардан ҳисобланиб келади. Бу ердаги юртдошларимиз ҳудди бир-бирларига қариндошдек. Яхши кунларида ҳам, ёки бирор мусибат онларида ҳам ўзаро елкадош бўлиб, доим бир-бирларини қўллаб келишади. Қўшнилар иноқлик ва самимиятда асл миллатимиз бирдамлигини намоён этадилар. Имом-домламиз ташаббуслари, кўрсатмалари асосида доимий равишда ўтказилувчи бу каби эзгу ишлар ҳам сўзимизга исбот бўла олади”, дейди “Камолон” маҳалласи раиси Бахтиёр ака Султонов. 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Тошкент шаҳар вакиллиги Матбуот хизмати

Жала қўйиб ётувди. Машинада секин кетаётиб йўлда қўл кўтарган аёлга бир машина тўхтаб уни олмай кетганига кўзим тушди. Ёмғирда турмасин дея машинага чиқариб олдим. Йўлда давом этдик. Бир маҳал қаршимиздан ёмғир остида чопқилаб юрган болалар чиқиб қолди. Улардан бири машинанинг олдига чиқиб кетди. “Ҳа, шумтака!” деб қўйдим болакай гапимни эшитмаган бўлсам ҳам. “Қани эди, шундайгина бола бўлиб қолсам”, деб қолди йўловчи аёл. “Болалик беғуборлик-да!” деб қўйдим. “Тўғри-ку, биласизми, мен айнан шундай беғуборлик чоғимда Худони таниб олмаганимдан кўп афсусланаман”, деди у.

Ишонасизми, шу гапни эшитганимдан сўнг асло қарамаслигим керак бўлгани ҳолда беихтиёр унга ўгирилиб қарадим. Ёши эллик бешлар чамасидаги қатъиятли аёлнинг кўзлари аллақандай мунглидек кўринди. “Бизни замон ҳам чалғитди-да”, деб унга далда бўлдим. “Шундай деб айбни шўроларга, нобоп замонга ағдарамиз, Аммо бу билан қалбимиз қўрқувдан халос бўлмайди. Қолаверса, болаликнинг шукуҳи бошқача, барибир. Ҳа майли, шунисига ҳам шукр. Боши саждага бормай қанча одамлар юрибди, ўшаларнинг сафига қўшиб қўймагани шукр”, деди. Индамай қўйдим. Манзилга ҳам етгандик ўзи. Машинадан тушиб раҳмат айтиб метрога шўнғиб кетди.

Йўлда давом этарканман, унинг гапларини ўйлаб бораётиб туни билан ухламай имтиҳонга тайёрланиб чиққан ўғлим ёдимга тушиб қолди. “Тун яримдан оғди, ухламайсанми?” десам, “Эртага имтиҳоним бор, шунга тайёрланяпман”, дейди.

Бола устозининг олдида мулзам бўлиб турмаслик учун туни билан мижжа қоқмай имтиҳонга тайёрланди. Биз-чи, биз ҳисобимиз кўтариладиган кунга қандай тайёрланяпмиз!

Аллоҳ таоло ояти каримада: “Эй иймон келтирганлар! Аллоҳга тақво қилинглар. Ҳар ким эрталик кун учун нима қилганига назар солсин. Аллоҳга тақво қилинглар. Албатта, Аллоҳ нима қилаётганингиздан хабардордир” (Ҳашр сурасининг 18-ояти), деб марҳамат қилган.

Бу оят мазмунидан келиб чиқиб ўзимизни талаба билан муқояса қилсак қуйидаги манзара ҳосил бўлади: талабадан устози олти ойда бир марта ҳисоб сўрайди. Талаба, ҳаттоки, дарс вақтида нима қилиб ўтирибди? Дарсдан кейин нима қилади? Қаерга боради? Кимлар билан учрашади? Бу ишларни қатъиян назорат қила олмайди. Агар устоз битта талабани миридан-сиригача таъқиб этмоқчи бўлса, ўзининг ҳаёти қолиб кетиб фақат унинг ортидан юрса бўлади.

Бизнинг  вазиятимиз эса бутунлай бошқача. Аллоҳ бир оятнинг ўзида бизни тақвога буюриш баробарида ҳар бир ишимизни кўриб-билиб турганини таъкидлаяпти. Эртанги кунимиз учун нима тадорук кўрганимизга эътибор қаратишимизни уқтиряпти. Шуни билиб туриб ҳам баъзиларимиз ҳалиги аёлнинг буткул тескарисидан келиб: “Ҳали ёшмиз-ку, пенсияга чиқиб олайлик-чи...” , деб ҳузурланиб эснаб қўямиз. Пенсияга...

Бу гапни айтганимизда учта мўътабар манбадан бирида ҳам гапимизни тасдиқлашга оид ишора йўқлигини эслаб қўйиш ўзимиз учун фойдалидир: шариатимиз китобларида, миллатимиз анъаналарида, ҳукуматимиз қонунларида “Ибодатни қариялар, пенсионерлар қилсин”, деган жумла-банд йўқ.

Бундан аён бўладики, эринчоқлик қилиб ўзимизни ўзимиз алдаб юрибмиз. баъзан нобоп замонни баҳона қиламиз, баъзан шайтонни. Баъзида эса ёшликни – умримизнинг энг гуллаган даврини!..

Ҳали ундай қиламан, ҳали бундай қиламан, деган қуруқ гаплар билан, хаёлий режалар ила умримизни бой бериб қўйувчи бўлиб қолмайлик. Аллоҳ барчамизни ҳузурига қуруқ қўл билан боришимиздан асраб бизга ғайрат, завқу шавқ ато қилсин!

Дамин ЖУМАҚУЛ,

журналист

“Бидъат” сўзи араб тилидан таржима қилинганда “янгилик” деган маънони билдиради. Шариат истилоҳида “бидъат – динга киритилган янгиликдир”. Ҳадиси шарифда “Кимки бизнинг бу ишимизга, яъни динимизга янгилик киритмоқчи бўлса, у қайтарилгандир” дейилган.

Бинобарин, бидъат деганда, асосан шаръий  ҳукмларга оид бўлган ва шаърий манбаларда қайд этилмаган, кейин жорий этилган янги амаллар тушунилган. Бунда дунёвий ишлар назарда тутилмаган. Яъни илм-фан тараққиёти, техника ва технологиялар ютуқлари каби замон янгиликларидан фойдаланиш қайтарилган иш ҳисобланмайди. Баъзилар автоуловдан фойдаланиш, электр энергиясини ишлатиш кабиларни ҳам бидъат деб ҳисоблайди ва уларга “бидъати ҳасана” деб ном қўядилар. Яъни “яхши бидъат деб номлайдилар.

Шариатга янгилик киритиш бидъат бўлади. Масалан, намоз ракатларига, рўза ҳукмларига, ҳажнинг рукнларига ўзгартириш киритиш мумкин эмас. Чунки бу масалалар аниқ белгилаб қўйилган. Масалан, намознинг бир ракатида икки марта сажда қилинади. Кимки савобни кўпайтираман деб уч марта сажда қилса бидъатчи бўлади.

Бидъат амаллар тарқалишининг омиллари қуйидагилардир:

1. Илми мукаммал бўлмаган, лекин ўзини ўта илмли ҳисоблайдиган баъзи кимсаларнинг дин номидан гапириши, ўзи ўйлаб топган, кўзига чиройли кўринган ишларни суннат ва савоб билан боғлашга уриниши. Масалан, шиалар, хорижийлар, жабарийлар, қадарийлар асосчилари мусаффо эътиқод масалаларига бидъатлар киргизди ва кўплаб инсонларни тўғри йўлдан чалғитди. ХХ асрда пайдо бўлган “Ҳизбут-таҳрир” каби оқимлар ҳам Қуръон ва суннатда йўқ масалаларни динда бор деб эълон қилишга интилди.
2. Дуохон, азайимхон кабиларнинг ўз олдига келувчиларга савоб бўлади дея “қон чиқариш”, “мозорга эҳсон қилиш”, “оқ қўчқор сўйиш” каби шариат буюрмаган амалларни тавсия қилишлари ва бу тавсияларнинг халқ орасида турли йўллар билан тарқалиши.
3. Молу дунё тўплаш ёки обрў орттириш мақсадида савоб ва жаннатни ваъда қилувчи “Нурнома” ва “Мушкул-кушод” каби шаръий асосларга эга бўлмаган рисола ва китобларнинг ёзилиши ва тарқалиши. Кейинги вақтларда диний-маърифий китоблар расталаридан ўрин олишга уринган “Саодатга элитувчи билим” китобини ҳам ўшалар қаторига киритиш мумкин.
4. Илмсиз кишилар ўртасида турли сабаблар билан хурофот ишларининг оммалашуви ва бунга ҳеч ким эътироз билдирмаслиги. Масалан, келин-куёв илк марта кўришганда пичоқ, ойна, тароқ ва Қуръонга қараш одати. Ёки чоршанба куни “тугун оши” қилиниши, Пайшанба куни “қўйнинг калласини” ният билан пиширилиши кабилар ҳам шариатга алоқаси бўлмаган, лекин баъзилар наздида савоб ҳисобланган хурофот ишлардир. Бинобарин, бидъат амаллар ижтимоий ҳаётни мураккаблаштирадиган, кўпинча, ортиқча ҳаракат ва харажатларга сабаб бўладиган жоҳилона одатлардир. Улардан сақланиш ҳар бир инсоннинг муҳим вазифасидир  

Наргиза ОДИЛОВА,

Хадичаи Кубро ўрта махсус ислом билим юрти мударрисаси