Қўшнимнинг болалари қизларим билан тенгқур, доим бирга ўйнашарди. Бир куни қўшним Анора норози оҳангда, тўсатдан: “Ислом динининг кўп қоидалари менга тўғри келмайди, шунинг учун биз масиҳийликка эътиқод қиляпмиз”, деб қолди. Кутилмаган бу сўзлардан ҳайрон қолдим. Наҳотки, қўшним миссионерларнинг тузоғига илиниб қолган бўлса?! Афсуски, шундай экан!

У билан бўлиб ўтган қисқа суҳбатимиз асносида динимизнинг софлиги ва гўзаллигини Қуръон ва ҳадислар билан ишончли далиллар ила астойдил қувватлаб, тушунтирдим. Миссионерларнинг мақсадларини имкон қадар очиб бердим. Лекин у сўзларимдан хулоса чиқарадиган даражада эмасди. Қайтанга: “Сиз Инжилни ўқиб кўринг, гапларимга шоҳид бўласиз”, деб, мени-да ўз эътиқодига даъват қиларди... Уни гапларига эътибор бермай, у билан хайрлашдим.

Тахминан икки ҳафта у билан кўришмадим. Орадан бир ой ўтар-ўтмас уйимга йиғлаб кириб келди:

– Опа, мен қаттиқ адашдим, гапларингизни жиддий ўйлаб кўрсам, қилган амалларимдан қўрқиб кетяпман, Аллоҳ мени кечирармикан? – деб кўзёш тўкди.

Уни тинчлантириб:

– Агар чин дилдан афсус-надоматда бўлсангиз, тавба қилсангиз, иншоаллоҳ, Аллоҳ кечиради, – дедим.

Шу-шу бўлдию, қўшним билан алоқаларимиз яна тикланди. Бир куни суҳбатида уларни бу йўлга даъват қилган акаси ва келинойисининг аҳволи ҳақида қайғурди. “Қанча гапирмайлик, ҳеч бу йўлдан қайтишмаяпти, бунга қандай чора топсак экан”, деб ёзғириб қолди.

Орадан анча вақт ўтди, қўшним Чирчиқ шаҳрига оиласи билан кўчиб кетди. Бир куни  нимадир юмуш билан унинг уйига борганимда келинойисини учратдим. Салом-алик қилгандан сўнг қизчаси қўлига ширинлик бериб:

– Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм, деб егин, дедим. Сўзимни тугатар-тугатмас:

– Ундай сўзни айтмагин, “Исога ҳамд бўлсин”, дегин, – деб ўргатди қизалоғига.

– Нега ундай дейсиз? Ахир боланинг тарбиясига зид сўзлар айтяпсиз, яна бу катта ширкдир”, – дедим. У эса:

– Исо Аллоҳнинг ўғли, Исога сиғиндик нима, отасига сиғиндик нима, бари бир. Ҳеч бир хато томони йўқ, – дея таъкидлади.

Унга тушунча бериш ниятида: “Аллоҳ ягонадир. У туғмаган ва туғилмаган ҳам” (Ихлос сураси, 1-3-оятлар) оятини келтириб ўтдим. Унга қанча мисолларни келтирмай, барибир ўз фикридан қайтмасди. Аксинча менга:

– Сизга жуда ачинаман, эътиқодда мустаҳкам аёл экансиз, аммо адашгансиз, тўғри йўлни танлашингиз учун яна бир ўйлаб кўринг. Сиз ҳам худомиз бўлган Исога сиғининг, нажот топасиз, – деди.

Мен унинг айтган сўзларидан ўзимни жуда ёмон ҳис қилдим, гўё нафасим қайтгандек бўлди. У адашганини англаш ўрнига ўз тўрига мени ҳам чорлаб: “Биз биргина Инжилни тан оламиз, бошқа китобларни тан олмаймиз”, деб сўзида қаттиқ туриб олди. Ўзимни тортишишдан қанча олиб қочмай:

– Агар гапларингиз ўринли бўлганда, шунча одам масиҳийликка эътиқод қилармиди? – деб тортишишга киришди:

Аёл тилидан сўзланаётган баъзи сўзларни гапириш у ёқда турсин, эслашга ҳам юрагим дош бермайди. Одам шунчалар қабоҳатга ботиши мумкинми?

Пок динимиз ва Пайғамбаримиз Муҳаммад (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳақида айтган сўзларидан қаттиқ қалбим оғриди:

– Илтимос бошқа ҳақорат қилманг, ортиқ бардош қилолмайман, – дедим охири. Гапириш бефойдалигини билиб, кетишга чоғландим. Афсуслар бўлсинки, унинг бу эгри ақидасидан қайтаролмадим. Уйни тарк этарканман, обдон ўйладим. Бу ҳолатга қандай чора кўриш мумкин? Кимнинг лоқайдлиги сабаб бунга?

***

Ишини тез ва сифатли қиладиган уста қидирганимизда бизга бир йигитни тавсия қилишди. Ҳақиқатан, устанинг иши бизга маъқул келди, аммо...

Унга ёрдамчи сифатида ишлаётган укам менга ўрталаридаги бўлган савол-жавобни сўзлаб берди: “Устанинг вазминлиги ва ўз ишига масъулият ва моҳирлик билан ёндошишига ҳавасим келди. Ишини ўрганиш учун диққат билан уни кузатдим. Тушлик вақти, “Аллоҳга шукр” калимасини айтганимда уста:

– Мен Аллоҳ демайман, Худо деб мурожаат қиламан, – деди. “Худога сиғинаркан-ку”, дедим ичимда. Баъзи ҳаракатларини кўриб:

– Ҳаттоки “бисмиллаҳ” лафзини ишлатмас экансиз? – дедим ажабланиб.

– Мен мусулмон эмасман, масиҳийман. Ёлғиз Исога сиғинаман. У мени асрайди, доим ҳамроҳимдир, деди.

– Ўлганингизда қабрингиз қаерда бўлади, сизга ким жаноза ўқийди, шулар ҳақида ҳам ўйладингизми? – дедим таажжубим тобора ортиб.

– Одам ўлгандан кейин қаерга кўмилишининг аҳамияти йўқ, жанозага келсак, ўқилмаса ҳам бўлаверади, – деди хотиржам. Юрагим тарс ёрилгудек бўлиб:

– Ака бу ҳақда оилангиз, яъни ота-онангиз билишадими? – деб сўрадим.

– Ҳа нафақат билишади, балки улар ҳам, аёлим ҳам менинг йўлимда, аллақачон, – деб жавоб берди уста.

Минг таассуфлар бўлсинки, орамизда шундай инсонлар борлиги ачинарли ҳолат. Ахир ўз динидан қайтгани етмагандай, бемалол ўз ғояларини тарғиб қилишига қандай кўз юмиш мумкин?! Баъзилар ўз динини яхши билмаганидан Аллоҳга ширк келтириб, адашяпти. Сўнг бошқаларни ҳам насронийликка чорлаяпти.

Аллоҳ таоло китобида инсонларни огоҳлантириб шудай дейди: “Эй, аҳли китоблар! (Исони илоҳийлаштириб) динингизда ҳаддан ошиб кетмангиз! Аллоҳ (шаъни)га эса фақат ҳақ (гап)ни айтингиз! Албатта, Исо Масиҳ ибн Марям фақат Аллоҳнинг пайғамбари ва Унинг Марямга туширган “Калимаси” ҳамда Унинг томонидан (келмиш) руҳдир, холос. Бас, Аллоҳга ва Унинг пайғамбарларига имон келтирингиз! “(Илоҳлар) учта” демангиз! Қайтингиз – ўзларингизга яхши бўлур! Албатта, Аллоҳ ягона илоҳдир! У фарзандли бўлишдан покдир. Осмонлардаги-ю Ердаги нарсалар Уникидир. Аллоҳ вакилликка кифоядир” (Нисо сураси, 171-оят).

Демак, Исо (а.с.) Аллоҳнинг ўғли эмас, балки бандаси ва пайғамбари, Марям ҳам Аллоҳнинг хотини эмас, бир солиҳа банда. Исо (а.с.)ни “Аллоҳнинг калимаси” деб аталишига боис у зот Аллоҳнинг “Бўл!” деган сўзи туфайли дунёга келгани ёки у зотга айтилган сўз билан ҳидоятга йўллаш жоиз бўлгани учундир.

“Эй, (Исога) имон келтирган зотлар! Аллоҳдан қўрқингиз ва Унинг пайғамбари (Муҳаммад)га ҳам имон келтирингиз, (шунда) У сизларга ўз раҳматидан икки баробар ато этур ва сизларга (қиёматда ёритувчи) нур пайдо қилур ҳамда сизларни мағфират қилур. Аллоҳ мағфиратли ва раҳмлидир” (Ҳадид сураси, 28-оят).

Нилуфар БОЗОРБОЙ қизи

Ўз тизимини кенгайтирган Германия Ички ишлар вазирлиги эндиликда мамлакатда ҳар йили ўтказиладиган исломий конференциялар доирасида мусулмон жамияти билан маслаҳат-мажлисларини кўпайтиришга қарор қилди.

Вазирлик бошқаруви вакилларидан бўлган Маркус Кербернинг маълум қилишича, Германия ҳукумати мамлакатдаги кўп қиррали мусулмон жамияти тизимини исломий конференциялар ёрдамида тартибга солиш ва мусулмонлар жамиятини ташкил қилаётган омилларни яхшилаб ўрганиб чиқишни режалаштирган.

Эслатиб ўтиш жоиз, 2006 йилда Германиянинг ўша вақтдаги Ички ишлар вазири Вольфганг Шойбле ҳукумат ва мусулмонлар жамоаси орасида мунтазам олиб бориладиган очиқ мулоқотлар учун форумга асос солган эди.

“Агарда Ислом дини ҳам Германиянинг бир қисмига айланишини исташса, у ҳолда мусулмонлар бизнинг конституциямизга мослаштирилган “олмонча ислом”ни яратишлари лозим”, дейди Маркус Кербер.

ЎМИ Матбуот хизмати

Ўтмишда устозлардан бири кўп йиллар хизматида бўлиб дарс олган шогирдларидан бирига:

– Сен анча илм ўргандинг, энди сенга рухсат берсаммикан, деб ўйлаяпман-да, аммо турли вазиятларда тезкор чоралар кўриш, учраган муаммолар юзасидан фойдали хулосалар чиқариш каби масалаларда сени бир синаб олиш учун биттагина савол бериб кўрсаммикан, – дебди.

Шогирд:

– Шундай қилинг, устоз, сўраган саволингизга тўғри жавоб берсам, менга изн бера қолинг, – дебди.

– Сенга изн берсам, ишончим комилки, силаи раҳм қилиб, қариндош-уруғларингни зиёрат қиласан. Қишлоғингга кетаётганингда, йўл устида чўпонларга дуч келасан. Айтайлик, ўша чўпонлардан бирининг бешта ити бор. Ана ўша итлар сенга ташланиб қолса нима қиласан?

– Қўлимдаги калтагим билан уриб ҳайдайман.

– Бешта итга битта калтак билан бас келиб бўларканми?

– Унда уларни тошлайман.

– Тош билан итдан қутулолмайсан.

– Қуролимни чиқариб, ўлдираман.

– У ҳолда итларнинг эгалари сени у ердан соғ-саломат қўйиб юбормаслар. Ўлдирмасалар ҳам пўстагингни қоқиб, майиб қилиб, кейин ўлган итлари учун хун ҳам талаб қилади.

Шогирд бошқа гап топа олмай қолди:

– Устоз, саволингизнинг жавобини топа олмадим, яна озроқ вақт қолиб таҳсилни давом эттиришим керак экан. Аммо айтинг-чи, ўша итлардан қутулиш учун нима қилишим керак ўзи?

Устоз:

– Тоғда, адирда, яйловда – қаерда бўлсанг ҳам сенга ит ташланиб қолгудек бўлса, биринчи қилган ишинг, итнинг эгасини хабардор қилиш бўлсин. Чунки итлар ҳар доим эгаларига яқин ерда бўлади ва эгасининг битта сўзи билан ортига қайтиб кетади.

Кеча, 17 июль куни Ўзбекистон Республикаси Ташқи ишлар вазири Абдулазиз Камилов Қатар давлати Ташқи ишлар вазирлигининг Осиё ишлари бўйича департаменти бошлиғи Холид Иброҳим ал-Ҳамар раҳбарлигидаги делегацияни қабул қилди. Бу ҳақда вазирлик Матбуот хизмати хабар берди.

Қатарнинг етакчи вазирлик ва идоралари, иқтисодий тузилмалари раҳбарларидан иборат нуфузли делегация 16 июль куни мамлакатимизга келди ва Ўзбекистон ҳукумати делегациясининг 2018 йил 2-4 июль кунлари Доҳа шаҳрига ташрифи чоғида эришилган келишувларни амалга ошириш доирасида икки томонлама муносабатларни ривожлантиришнинг кенг кўламли масалаларини муҳокама қилмоқда.

Ташқи ишлар вазирлигида бўлиб ўтган суҳбат чоғида сиёсий, савдо-иқтисодий, транспорт-коммуникация, маданий-гуманитар, сайёҳлик ва бошқа соҳаларда Ўзбекистон-Қатар кун тартибидаги долзарб масалалар кўриб чиқилди.

Томонлар савдо-иқтисодий ҳамкорлик бўйича қўшма ҳукуматлараро комиссияни тузиш ва ишга тушириш, Ташқи ишлар вазирликлари ўртасидаги сиёсий маслаҳатлашувларнинг иккинчи босқичини ўтказишга розиликларини тасдиқладилар.

Таъкидланганидек, Ўзбекистон раҳбарияти Қатар фуқаролари учун ҳам учинчи давлатга транзит орқали кетаётганда мамлакатимиз ҳудудида 5 кун визасиз бўлиш имкониятининг яратилгани Қатарда мамнуният билан қабул қилинди.

Қатар делегациясига 2018 йил 6-10 сентябрь кунлари Шаҳрисабзда бўлиб ўтадиган биринчи халқаро мақом санъати форумига таклифнома тақдим этилди.

Учрашувда, шунингдек, айрим халқаро ва минтақавий масалалар юзасидан фикр алмашилди. 2018 йил 27 март куни Афғонистондаги вазиятни тинч йўл билан ҳал этиш бўйича халқаро конференциянинг барча иштирокчилари томонидан маъқулланган Тошкент декларацияси қоидаларини амалга оширишда Ўзбекистон-Қатар ҳамкорлигига ижобий баҳо берилди ва бу йўналишда саъй-ҳаракатларни мувофиқлаштиришга келишиб олинди.

ЎМИ Матбуот хизмати