«Жанубий Кавказ» сиёсатшунослар клуби (Озарбайжон) раҳбари Илгар Вализода АҚШ Давлат департаментининг Ўзбекистонни диний эркинликлар соҳасида «Махсус назорат рўйхати»дан чиқариш тўғрисидаги расмий баёноти юзасидан ўз муносабатини билдирди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.
— Ўзбекистон, ўзбек халқи ва расмий Тошкентнинг турли диний конфессиялар ва этник гуруҳлар вакилларига муносабати билан таниш бўлган ҳар бир киши Давлат департаментининг аввалги қарорини англашилмовчилик ёки мамлакат обрўсини туширишга интилган кучлар фаолиятининг натижаси деб билган, — деди эксперт. — Аввалги қарорни бекор қилган амалдаги ҳужжатни Ўзбекистоннинг халқаро майдондаги фаолияти эътирофи ва адолат тантанаси деб ҳисоблаш мумкин. Мен Ўзбекистон ва ушбу меҳмондўст мамлакатнинг турли шаҳарларида кўп маротаба бўлганман. Ҳеч қачон оддий фуқаролар ёки ижро ҳокимияти вакилларининг бошқа миллат ва конфессия вакилларига нисбатан нохуш муносабатини сезмаганман. Ўзбекистонда бағрикенглик устувор давлат сиёсати даражасига кўтарилган. Мамлакатда насроний православ епархияси, яҳудий ва бошқа дунё динларига мансуб ибодатхоналар фаолият юритади.
Ўзбек жамияти ва ҳукумати Конституция тамойилларига риоя қилган ҳолда мамлакатда яшовчи турли диний гуруҳ вакилларига ҳурмат билан муносабатда бўлмоқда. Шу тарзда миллий осойишталик ва тотувлик таъминланмоқда.
Ўзбекистон бошқа динларга ҳурмат кўрсатилмаётган кўплаб давлатлар учун намуна бўлиб хизмат қилиши мумкин. Бу ерда диний конфессиялар ўртасидаги ҳамкорлик ўзаро ҳурмат ва англашув тамойиллари асосида ривож топмоқда. Ўзбекистонда азалдан шундай бўлиб келган ва бундан кейин ҳам шундай бўлиб қолади. Чунки бу ўзбек халқи табиатига хос фазилатдир.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази бугунги кунда АҚШ, Буюк Британия, Франция, Германия, Миср, Саудия Арабистони, Туркия, Малайзия, Покистон, Ҳиндистон, Россия, Қозоғистон, Қирғизистондаги 27 та етакчи ислом тадқиқот марказлари, университетлар билан ҳамкорликка оид меморандумлар имзолаган.

Татаристондаги Булғор ислом академияси ҳам марказнинг яқин ҳамкорларидан бири саналади.

Ҳар икки илмий муассаса ўртасида эришилган келишувларга кўра илмий тадқиқотчилар мазкур илм масканларида ташкил этилаётган семинарлар, конференцияларда фаол иштирок этиб келмоқда.

Булғор ислом академияси ректори Донияр Абдраҳмоновнинг таклифига биноан, яқинда Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази илмий ходимлари томонидан академиянинг магистр ва доктарантлари учун Zоом видеоконференция дастури орқали “Марказий Осиёда ислом таълимоти” мавзуида беш кунлик ўқув курси ташкил этилди.

Курс давомида марказнинг етакчи илмий ходимлари томонидан “Мовароуннаҳр калом илми тарихида мотуридия таълимоти”, “Марказий Осиё кутубхоналари тарихи”, “Ҳадис илми ривожида Мовароуннаҳр муҳаддисларининг ўрни”, “Фиқҳга оид манбалар таҳлили”, “Имом Термизий илмий мероси тадқиқотчилар нигоҳида” сингари мавзуларда маърузалар ўқилди.

Ўқув курсининг якунида Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази ва Булғор ислом академияси раҳбарларининг онлайн мулоқоти бўлиб ўтди.

Булғор ислом академияси ректори Донияр Абдраҳмонов икки муассаса ўртасида имзоланган ўзаро англашув меморандумига мувофиқ ташкил этилган мазкур тадбир муқаддас ислом дини ривожида Мовароуннаҳрда камол топган буюк аллома ва муҳаддислар, диний уламолар илмий меросининг ўрни ва аҳамиятини чуқур тадқиқ этишда муҳим ўрин тутишини таъкидлади. Бунинг учун Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори ва жамоасига миннатдорлик билдирди.

Суҳбат давомида икки муассаса ўртасида ҳамкорликка оид имзоланган меморандумда белгиланган вазифаларни биргаликда амалга ошириш масалалари муҳокама қилинди. Шунингдек, илмий ходимларнинг мақолаларини нашр этиш, малака ошириш курсларини ташкил қилиш, конференция ва давра суҳбатлари ўтказиш, бу борада ҳамкорликни янада кучайтириш масалаларига эътибор қаратилди.

Ғ.ҲАСАНОВ, ЎзА

Туркия Республикасининг “GURSOY GROUP” компанияси таклифига асосан Ўзбекистондан 12 кишилик реставраторлар делегацияси Истанбул шаҳрида амалга оширилган ва оширилаётган реставрация ва консервация ишлари билан танишиш, тажриба алмашиш учун мазкур шаҳарга келди.
Маданият вазирлиги хабар беришмча, ташриф доирасида «Аё София», «Топкапи» саройи ҳамда Истанбул археология музейи мажмуаларида амалга оширилаётган реставрация ва консервация ишлари билан яқиндан танишилиб, турк реставраторлари билан тажриба алмашиш амалга оширилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Мусулмон одоби 

“Ҳалим” сифати “ҳилм” сўзидан олинган бўлиб, луғатда “шошмасдан оқилона иш тутиш» ва “ёмонлик қилганга ёмонлик қайтармаслик” маъноларини билдиради. Хушмуомалалик, ҳар бир ишни энг гўзал ва осон йўл билан қилиш ҳам ҳалимликка киради. Яъни, қўполлик ҳам, ўта заиф ҳолга ҳам тушиб қолмайди.

Ҳалимлик – жазолаш учун ғазабни қўзғатувчи сабаб пайдо бўлганда вазминлик, салобат ва виқор билан туришдир. Ҳалим одам дарҳол ўч ва интиқом олишга шошилмайди. У вазмин ва босиқлик билан тили ва аъзоларини озорга яраша жавоб беришдан тияди.

Ойша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Албатта, Аллоҳ таоло мулойимликни яхши кўрадиган Ҳалим зотдир. У мулойимлик (соҳибига)ка қўполлик ва ундан бошқа нарса (хислат)ларга берилмайдиган нарса (ажр-мукофот)ни беради”, дедилар (Имом Муслим ривояти).

Шарҳ: Кечиримли, камтарин бўлиш, катталарга ҳурмат, кичикларга иззат кўрсатиш, мўминнинг обрўсини сақлаш, ҳатто жониворларга ҳам раҳм-шафқатли бўлиш мақталган хислатлардан.

Имом Нававий раҳимаҳуллоҳ: “Ҳалимликка беради”, дейилганидан мурод бошқа амалларга берилмайдиган савоб ҳалимлик учун берилади”, дейди. “Бунинг маъноси ҳалимлик туфайли мақсадларга эришилади ва амалга ошмайдиган истаклар рўёбга чиқади”, дея изоҳлайди Қози Иёз раҳматуллоҳи алайҳ. Ибн Ҳажар Асқалоний  раҳматуллоҳи алайҳ “Фатҳул Борий” асарида: “Ҳалимлик ёрдамида унинг зидди орқали қўлга киритилмаган ишларга эришилади”, дейди.

Али розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай дедилар: “Албатта, банда ҳалимлик туфайли рўзадорнинг ва кечалари ибодат билан қоим бўлувчининг даражасини топади” (Абу шайх ибн Ҳиббон).

Ойша розияллоҳу анҳо онамиздан ривоят қилинади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам бундай дедилар: “Эй Ойша, мулойим бўл. Шубҳасиз, мулойимлик не нарсада бўлса, уни зийнатлаган ва у не нарсадан олиб ташланган бўлса, уни айбли қилган” (Имом Абу Довуд ва Имом Муслим ривояти).

Баъзида қўрс, димоғдор кимсалар муомаласидан кўнглимиз ранжийди. Аммо қўлидан келса, яхшилик қиладиган, қурби етмаса бошқаларга зарари тегмайдиган содда, камтарин инсонлар ҳам атрофимизда кўплаб учрайди. Уларни менсимаслик, соддалигидан фойдаланиш катта гуноҳдир.  

Ҳалимлик кишини нафсига эрк бериш ва ғазабини сочишдан тўсади, инсон шахсияти кучини, ноқисликлардан юқори туришни кўрсатади. Зеро, мулойимлик, камтаринлик фазилат, қўпол, манманлик айбдир.

Демак, яхши ишларга шошилган каби гўзал хулқли, чиройли муомалали, камтар ва ҳалим инсон бўлишга ҳам интилишимиз лозим. 

Манбалар асосида

Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази

илмий ходими Абдувоҳид Ўрозов тайёрлади