Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти мударриси

Тожиддинов Абдусамад

Пайғамбаримиз Муҳаммад Мустафо салоллоҳу алайҳи васааламга нозил бўлган илк “Алақ” сураси “Иқро” деган калом билан бошланган.

Бу – ўқи дегани. Кейин, илмини зиёда этишлигини сўраш марҳамат қилинган. Илм исташ аслида машаққатли юмуш. Мирзо Бедил уни поёнсиз уммонга ўхшатиб, кимки сувнинг тубига чуқур шўнғисагина марварид териши мумкинлигини таъкидлаган.

Шукрки, ўтмишимиз мана шундай беназир зотларга бой. Тарихимиз тархида рўй берган иккита ренесанс даври ана шунинг яққол тасдиғидир. Олиму алломаларимиз фаннинг қайси йўналишида машғул бўлишмасин дунёга довруқ таратганлар. “Устоз ул-араб вал-ажам” – Маҳмуд Замахшарий арабларга араб тилини ўргатган олим сифатида мусулмон шарқида машҳур. Имом Бухорийнинг “Ал-Жомиъ ас-саҳиҳ" асари Қуръони каримдан кейин тургувчи муҳим манбаа сифатида талқин қилинади. Аҳмад Фарғоний Нил дарёсининг сатҳини белгиловчи асбоб ясаб – нилометрга асос солган, асарлари “Алфраганус” номи билан таржима қилиниб, Европанинг бир қатор университетларида дарслик қўлланма сифатида амалда бўлган. Ибн Сино – медицина асосчиси, Абу Райҳон Беруний бобомиз эса Христофор Колумбдан бир неча аср муқаддам улкан уммон ортида қуруқлик борлигини башорат қилиб – Америка заминини очган. Амир Темур Соҳибқиронга фарангистонда Европанинг халоскори сифатида тилладан ҳайкал қўйишган бўлса, Улуғбек Мирзонинг даҳоси ва бетакрор закоси бутун дунёга фалакиёт илмидан ҳозирга қадар сабоқ бериб келади...  

Бу маълумотлар бурун ҳам кўп бор айтилган, маърифий мақолалар ва илмий тадқиқотлар мавзуси бўлиб келган. Бироқ, у худдики марварид доналари каби тарқоқ, бир ипга тизилмаганди. Шунинг учун ҳам на муносиб зийнат ва на аслига мувофиқ қиймат касб этарди.  

Президентимизнинг буюк хизматлари шундан иборатки, пойтахтимизнинг Хастимом мавзеида қурилаётган ислом маданияти марказини халқаро Ислом цивилизацияси маркази сифати номлаш таклифини билдирдилар. Қурилиш кўлами ҳам ҳам, фаолият тури ҳам шунга мувофиқ кенгайди. Улуғвор ўтмишимизга алоқадор барча осори атиқалар, археологик топилмалар, улуғ аждодларимиз томонидан яратилган қўлёзма ва тошбосма асарларни тўплаш, илмий-тадқиқот ишларини йўлга қўйиш, бугунги кунда шу борада яратилган ёзма ва аудиовизул асарлар фондини яратиш масаласига жиддий эътибор қаратдилар.  

Марказда архив фонди, таъмирлаш устахоналари, нашри ишлари олиб борилади. Республикамиз ва хорижлик мутахассисларнинг илмий-тадқиқот фаолияти билан шуғулланишлари учун қулай шарт-шароит яратилади. Бинобарин, 813 йили ал Мамун томонидан Боғдодда асос солинган “Байт ул ҳикма”, 1004 йили Урганч шаҳрида хоразимшоҳ Али ибн Маъмун томонидан ташкил этилган Академия ҳам бебаҳо бироқ тарқоқ тошларни бир ипга тизиш тадорига билан бошланган эди.  

Марказ биноси марказидан Усмон мусҳафининг ўрин олиши эса илму ирфон борасида улуғ аждодларимиз қўлга киритилган барча ютуқ ва натижалар ислом таълимотига таяниб эришилганига ишора. Бу эса ислом дини маърифатга молик таълимот эканига берилган яна бир юксак баҳо бўлиши баробарида, қайси бир соҳада бўлмасин “Бисмиллоҳ” билан бошланган иш барорли бўлишига эслатма ҳамдир. Муҳими, бу ғоя милатимизни уйғонишга ундайди. Ўсиб келаётган ёш авлодда илмга иштиёқ пайдо қилади. Парвозга шайлайди. Зотан, муборак ҳадисларда “Илм исташ ҳар бир муслиму муслима учун фарз” экани марҳамат қилинган.  

Зайниддин Эшонқулов,

Самарқанд вилоят бош имом хатиби

Оила ва фарзанд тарбиясида аёлнинг ўрни беқиёс бўлгани каби жамият ҳаётида ҳам отинойиларнинг мавқеи жуда муҳим. Дин ва дунёвий илмлар билимдони, аёл-қизлар мураббийси, диний маросимларга бошчилик қиладиган маърифатли аёл бўлган отинойиларимиз ўрни пандемия даври ва турли табиий офатлар туфайли элу юртимиз бошига тушган синовлар оқибатларини бартараф этишда, айниқса, ёққол намоён бўлди.

Куни кеча Юртбошимиз фармони билан бир гуруҳ аёллар фахрий унвон, орден ва медаллар билан мукофотланди. Улар орасида бир қатор отинойиларимиз ҳам юксак давлат мукофоти билан тақдирланди.

Жумладан, Қорақалпоғистон мусулмонлари қозиёти хотин-қизлар масалалари бўйича қози ёрдамчиси, бош отинойиси Досимбетова Тамара Жумабаевна “Дўстлик” ордени билан; Тошкент шаҳар Учтепа тумани бош имом-хатибининг хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси, бош отинойиси Карабаева Нафиса Кутпитдиновна, Тошкент вилояти, Янгийўл тумани бош имом-хатибининг хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси, бош отинойиси Нишанова Ханифахон Собировна, Андижон вилояти, Андижон тумани бош имом-хатибининг хотин-қизлар масалалари бўйича ёрдамчиси, бош отинойиси Юнусова Хамидахон Халдаровналарга “Шуҳрат” медали берилди.

Отинойиларимизнинг фидойи хизмати ҳар қандай мақтов ва мукофотга лойиқдир! Зеро, Қуръони каримда: “Яхшиликнинг мукофоти – фақат яхшиликдир”, дея марҳамат қилинади. Ушбу юксак мукофот ҳам келгусида отинойиларимизнинг юртимиз тинчлиги ва равнақи, халқимиз фаровонлиги ва динимиз тарғиби йўлидаги хайрли ишларда янада шижоат билан фаолият олиб боришига туртки бўлади, иншааллоҳ.

Аллоҳ таоло отинойиларимизга ушбу мукофотларни муборак қилсин, халқимиз маърифатини ошириш йўлидаги фаолиятига ривож берсин!

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Сурхондарё вилоятини Афғонистон Ислом Республикаси билан боғлаб турувчи Ҳайратон кўпригида «Меҳр-4» операцияси амалга оширилди.

Kun.uz хабар беришича, Ўзбекистоннинг 24 нафар фуқароси Афғонистондан олиб чиқилди. Эвакуация қилинганларнинг 19 нафарини болалар ташкил этади. Уларнинг 4 нафари етим.

"Президентимиз ташаббуси билан бошлаб берилган «Меҳр-4» операциясига кўра юртимиздан қайсидир сабабларга ёки ботил ғояларга алданиб чиқиб кетган фуқароларимиз қайтарилмоқда. Бугун уларнинг кўзларидаги севинч, Ватан соғинчи кўрсатиб турибдики, юртимизда ўтказилаётган ислоҳотлар туфайли тинчлик-тотувлик, инсон ҳақ-ҳуқуқларини ҳимоя қилиш бўйича жуда катта ишлар амалга оширилмоқда.

«Меҳр» операцияси давомида олиб келинган фуқароларимиз юртимизда инсон қадр-қийматини юксак даражага кўтариш бўйича олиб борилаётган ишларни билишлари ва қалбан ҳис қилишлари керак. Энди давлатимиз томонидан кўрсатилаётган меҳр-мурувват, афвга нисбатан улар ўзларига билдирилаётган ишончни оқлашлари керак бўлади», — дейди Имом Термизий халқаро илмий-тадқиқот маркази директори, халқаро ҳадисшунослик фанлари доктори Шукурулло Умаров.

Қайд этиб ўтиш жоизки, 2017 йилдан 2020 йилгача Афғонистон махсус хизматлари билан ҳамкорликда 86 нафар фуқаро Ўзбекистонга олиб келинган.

Афғонистон томонидан Ҳайратон комиссари Нуриддин Рауфий бу хайрли ишлар ҳар икки давлат раҳбарларининг сиёсий иродаси ўлароқ амалга оширилаётганини таъкидлаб ўтди.

Афғонистондан бугунгача олиб чиқилган фуқароларнинг 23 нафари эркак, 16 нафари аёл, яна 47 нафари болалар бўлган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ўзбекистон халқаро ислом академияси, мазкур олий билим юрти ҳузуридаги Имом Мотуридий халқаро илмий-тадқиқот маркази ҳамда Германиянинг Мюнстер университети қошидаги Исломшунослик маркази вакиллари ўртасида мулоқот ўтказилди, деб хабар бермоқда “Дунё” АА.

Онлайн шаклда ташкил этилган тадбирда ўзбекистонлик ва германиялик исломшунос олимлар 2018 йилда ўрнатилган ҳамкорлик алоқаларининг ривожланиш жараёнини таҳлил қилган ҳолда, аввал келишилган лойиҳаларнинг истиқболини муҳокама қилди, келажакда ўзаро манфаатли ҳамкорликнинг янги йўналишларини белгилаб олиш юзасидан фикр алмашди.

Жумладан, ислом дунёсининг буюк алломаси, ватандошимиз Имом Мотуридий асарларини биргаликда ўрганиш, ёшлар орасида диний радикализм ғояларига қарши самарали курашишда айнан ушбу ўзбек мутафаккир олимининг илмий меъросидан фойдаланиш, уни дунёга тарқатиш, ушбу тадқиқот марказларида исломшуносликка оид чоп этиладиган нашрларда Мотуридий асарлари ва бошқа ислом динини ўрганишга қаратилган изланишлар натижалари, илмий мақолалар чоп этиб бориш юзасидан ўзаро келишувга эришди.

Томонлар мазкур доирада Ўзбекистон халқаро ислом академияси ва Имом Мотуридий марказида германиялик исломшуносларнинг таҳсил олиши ва илмий изланишлар юритиши, ўзбекистонлик профессор-ўқитувчиларнинг эса немис касбдошларига касб маҳорати кўрсатиш мақсадида Мюнстер университетида тажриба алмашиши ҳамда ушбу лойиҳалар учун ўзаро стипендиялар ажратиш масалаларини атрофлича муҳокама қилди.

Учрашув якунида икки олий билим юрти вакиллари ҳамкорликнинг навбатдаги лойиҳаси сифатида жорий йил октябрь ойида дунё бўйича Имом Мотуридий меъросини ўрганаётган ёш олимларга ўзаро алоқалар ўрнатиш ва янада ривожлантиришга имкон берувчи халқаро анжуман ташкил этишга келишди.

Сермаҳсул ва амалий келишувларга бой бўлган учрашув якунида томонлар бундан буён ҳам лойиҳаларни амалга оширилишини мунтазам мониторинг қилиб бориш тўғрисида аҳдлашиб, ҳамкорликни кенгайтиришга доир қўшимча маълумотлар алмашди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати