Ҳар бир мусулмон беш вақт намозда, намоз сўнгидаги тасбеҳларда, қолаверса, кун бўйи кўп маротаба “Аллоҳу акбар!” (Аллоҳ буюк!) деб айтади. Имонли кишилар қайғуга ботганларида ҳам, шодликка тўлганларида ҳам  “Аллоҳу акбар” дейдилар.

Кунларнинг бирида Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобалари билан бирга ўтирганида. Бир саҳобанинг зикр қилаётгани қулоғига чалинди: “Аллоҳу акбар кабийрон, валҳамдулиллаҳи касийрон, субҳаналлоҳи букратан ва асийлан”. Зикр тингач, Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Ушбу зикрни ким айтди?” деб ажабланиб сўрадилар. Саҳоба: “Ё Аллоҳнинг Расули, бу сўзларни мен айтдим”, деди. Суюкли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу сўзларингга осмон эшиклари очилди, мен ҳайрон қолдим!” дедилар.

Саҳобалар Пайғамбаримиз алайҳиссаломдан: “Бу сўзларнинг осмон эшиклари очиладиган даражада таъсирли бўлишининг сабаби нима?” деб сўрашди. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу зикр ичида Аллоҳ таолонинг Ал-Кабийр исми қўллангани сабаб бўлди”, деб жавоб бердилар.

Хуморбегим

انعقد في 22 نوفمبر من السنة الجارية مؤتمر تحت عنوان أوزبكستان بلاد التسامح  بين الأديان بمشاركة طلاب المدارس الإسلامية الثلاث: مدرسة مير عرب العالية ومدرستي جويبار كلان للبنات ومير عرب الثانويتين

وقام السيد جلال الدين نور الدينوف رئيس قسم التعليم وتهيئة الكوادر لإدارة مسلمي أوزبكستان بإلقاء كلمة كما ألقى كل من الطلاب والطالبات فتاجانوف وبازاروف وصفروفا وفي ختام المؤتمر نالوا شهادات الشكر والتقدير من قبل إدارة المسلمين.

قد تم إقامة ندوة علمية-عملية لمديري مؤسسات التعليم الإسلامي لدى إدارة مسلمي أوزبكستان ونائبيهم في مدرسة مير عرب العالية. وألقى صلاح الدين شيرخانوف مدير قسم التعليم للجنة الشؤون الدينية كلمة تحدث في غضونها عن إصلاحات مجال ومؤسسات التعليم الإسلامي وأشار إلى إمكان تحويل مدة التعليم في مؤسسات التعليم العالية من أربع سنوات إلى خمس وتشكيل الدورات التعليمية من سنتين في المدارس الثانوية وتقديم شهادات للأئمة النائبين والمحتسبين والمؤذنين. وأكد أنه لا بد من تقديم اقتراحات وملاحظات لتطوير المدارس الخمس الحديثة التأسيس وتنظيم دورات تعليم اللغات الأجنبية.

وبعد هذا تم استماع تقارير مديري المدارس ونائبيهم لشؤون التعليم. وكما تحدث جلال الدين نور الدينوف عن الأمور اللازمة تنفيذها في مؤسسات التعايم الإسلامي لدى إدارة مسلمي أوزبكستان. وفي نهاية الندوة أبدى المشاركون ملاحظاتهم وعبروا عن آرائهم عن المسائئل المطروحة في الندوة.

Ибн Масъуд розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: Расулуллоҳ алайҳиссалом бундай дедилар: “Хаж мавсумида умматларни кўрдим. Ўз умматимни ҳам кўрдим. Тоғлару дарахтларни тўлдириб юборишганди. Уларнинг кўплиги ва ҳайъати мени таажжубга солди. Мендан: “Мендан мамнун бўлдингизми?” деб сўрашди. “Ха”, дедим. Айтишдики: “Булар билан етмиш минг киши саволсиз-сўроқсиз тўғри жаннатга киради”. “Улар ким ё Аллоҳни расули?” деб сўралди. Расулуллоҳ алайҳиссалом дедилар: “Ўзидан мамнун бўлиб керилмаганлар, арзимас қийинчилик, кулфатни бахтсизлик-омадсизлик деб атамаганлар, ўғрилик қилмаганлар ва Роббиларига таваккал қилганлар”. Шу пайт Укоша ўрнидан туриб дедики: “Ё Аллоҳнинг Расули, Аллоҳга дуо қилинг, мени ҳам ўшалардан айласин”. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ё Аллоҳ, Укошани ўшалардан айла”, - дедилар. Бошқаси ҳам туриб: “Ё Аллоҳнинг Расули, Аллоҳга дуо қилинг, мени ҳам ўшалардан айласин!” – деди. Яна у зот алайҳиссалом айтдилар: “Ким Аллоҳга таваккал этиб, суянса, Аллоҳ ҳар қандай танглик ҳолида унга етарли бўлади, умид қилмаган жойидан унга ризқ эшикларини очади. Ким дунёга ўзини бағишласа Аллоҳ уни дунёга вакил (яъни, пул топиб келувчи ва сарфловчи вазифасини бажарувчи) қилиб қўяди. Яна у зот алайҳиссалом: Ким инсонларнинг энг бадавлати бўлишни истаса, бунинг учун қўлидагига эмас, Аллоҳ ҳузуридаги нарсага кўпроқ ишонсин.

Ривоят қилинишича, Иброхим алйҳиссалом манжаниқ билан оловга отилаётганларида Жаброил алайҳиссалом унинг ёнига келиб: “Бирон эҳтиёжинг борми?” – дея сўради. Иброхим алйҳиссалом илгари: “Менга Аллоҳ кифоядир. У нақадир гўзал вакилдир”, деб айтган сўзига содиқ қолиш учун Жаброилга ушбу жавобни берди: “Бор, эҳтиёжим бор, лекин сенга эмас”. Иброхим алайҳиссаломни оловга отиш учун қўлга туширишганда: “Менга Аллоҳ кифоядир. У нақадир гўзал вакилдир”, - деганди. Манжаниқ ила оловга отилаётганда шу сўзига, яъни Аллоҳга бўлган таваккалига содиқ қолди ва ўзини фақат Робби қутқаришини кутди.

Абдуллоҳ ПАРПИЕВ,

Халқаро алоқалар бўлими ходими

Хадичаи Кубро аёл-қизлар ўрта махсус ислом билим юртида “Абу Муин Насафий ойи”га бағишланган давра суҳбати бўлиб ўтди. Унда Ўзбекистон ёзувчилар уюшмаси аъзоси, зукко шоир ва моҳир таржимон Мирзо Кенжабек иштирок этиб талабаларга Абу Муин Насафий ҳақида атрофлича сўзлаб берди.

Ўрта асрларда илмнинг турли соҳаларида фаолият олиб борган мутафаккир ва қомусий олим Абу Муин Насафийнинг исми манбаларда кенгайтирилган ҳолда Нажмуддин Абу Ҳафс Умар ибн Муҳаммад ибн Аҳмад ибн Исмоил ибн Муҳаммад ибн Али ибн Луқмон ан-Насафий ас-Самарқандий шаклида берилади. “Нажмуддин“ (“диннинг юлдузи“) лақабининг берилишига сабаб унинг ислом илми соҳалари бўйича кўрсатган хизматларининг катта бўлганидир. Насафий Қуръон, ҳадис, ақида ва фиқҳ каби илмларни мукаммал билган, тафсир, ҳадис, калом, фиқҳ ва шеъриятга доир кўплаб асарларни мерос қолдирган. Самарқанд, Бухоро, Насаф, Бағдод, Марв каби илм марказларида номдор олимлардан дарс олган ва кўплаб шогирдлар етиштирган.

Калом илмида Насафий Имом Мотуридий анъаналарини давом эттирган. У ўзининг билвосита устози Имом Мотуридий таълимотини ихчам шаклга келтириб, мотуридийлик таълимотини кенг ёйишга хизмат қилди. У яратган “Ақоид ан-Насафий“ асари ислом оламида кенг тарқалган бўлиб, унга кўплаб шарҳ ва ҳошиялар ёзилган. Олим каломга оид биргина шу асарни ёзган бўлса-да, унинг илоҳиётчи сифатида шуҳрат қозонишига сабаб жуда қисқа вақтда ислом ақидасини назарий асослаб берганидир.

Суҳбат давомида талабалар ўзларини қизиқтирган саволларга жавоб олдилар.

Ш. САИДОВА,

 АРМ  ёрдамчиси