Ўзбекистонга Индонезиянинг қатор ОАВ вакилларидан иборат делегация келди. Улар 166 млн аудиторияга эга бўлган ANTV, CNN, TVRI, RRI, TransTV, Trans7 ва ASWA Muslim TV каби телеканал мухбирларидан иборат.

Ташрифдан кўзланган мақсад индонезиялик сайёҳларнинг Ўзбекистон ҳақида хабардорлигини ошириб, зиёрат туризмини кенг тарғиб қилиш орқали сайёҳлар оқимини ошириш.

Икки ҳафта мобайнида делегация вакиллари республикамизнинг Тошкент, Термез, Самарқанд, Бухоро, Хива ва Қўқон шаҳарлари бўйлаб саёҳат қилади, деб хабар бермоқда uzbektourism.uz.

Мазкур ташриф Ўзбекистон Туризм ва спорт вазирлиги ва Ўзбекистоннинг Индонезиядаги элчихонаси ташаббуси билан ташкил этилган бўлиб, бунда Ўзбекистоннинг сайёҳлик салоҳияти, зиёратгоҳ ва тарихий обидалари билан таништириш реж қилинган. Бунинг учун барча ҳозирликлар кўрилган.

Ҳозирда Индонезия миллий телевидениесининг бир неча каналларида "Ўзбекистонда рамазон" теледастури тайёрланиб, унда Рамазон ойида саҳарлик ва ифторлик вақтларида индонезиялик томошабинлар учун Ўзбекистоннинг муқаддас зиёратгоҳ ва буюк уламолари ҳақида маълумот берилади.

Шунингдек, делегация сайёҳлик манзиллари билан танишиб, туризм соҳасидаги туроператор, авиакомпания, меҳмонхона, музей каби ташкилотларнинг ўзаро ҳамкорлиги ўрганилади.

Бу икки давлат ўртасида туризмни ривожлантириш, индонезияликларни юртимизнинг қадим тарихи, мавжуд зиёратгоҳлари, буюк уламолар мероси билан таништириш орқали ислом динига оид янги маълумотларга эга бўлишига хизмат қилади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти мударриси

Тожиддинов Абдусамад

Энг Ғаний зот бўлган Аллоҳ таолога ҳамд ва санолар бўлсин. “Солиҳ киши учун солиҳ мол-давлат қандай ҳам яхши” деб марҳамат қилган муаллим Расулимизга саловат ва саломлар бўлсин.

Бир давр ёки макон шарафли бўлса, унга тобе бўлиб, ундаги солиҳ амаллар ҳам шарафли бўлади. Маккаи мукаррам-да қилинган ибодат бошқа жойларникидан афзал бўлгани, Жума кунида силаи раҳм алоқаларини қилиш фазилатлар саналгани каби. Шу жумладан, муаззам Рамазон ойи ҳам. Унинг юксак фазилати сабаб, унда бажариладиган хайрият, эҳсон, Қуръон тиловати, тунда қоим бўлиш каби ибодатларнинг ҳам Раббимиз наздида қиймати ошади. Ушбу муборак ойда берилган закот ва нафл садақаларнинг ҳам алоҳида хислати борлигига қуйидаги ҳадислар далолат қилади:

Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам айтдилар: “Энг афзал садақа Рамазонда қилинган садақадир”.

Имом Аҳмад ва “Сунан” соҳибларининг баъзиларидан қилинган ривоятда: “Ким бир рўзадорга ифторлик берса, у учун у(рўзадор)нинг ажридан ҳеч нарса камаймаган ҳолатда бўлади (ёзилади)”, деганлар.

Албатта, ифторлик деганда фақатгина уйига одамларни йиғиб, уларга таом улашишнигина тушунмаслигимиз зарур. Рўзадор яқинларимиз, ёру биродар қўшниларимиз уйларига бирор егулик жўнатсак ёки чиқарсак ҳам, иншааллоҳ, мана шу ҳадисга дохил бўламиз.

Ўзаро алоқалар тикланадиган мана шундай мавсумда ҳамсояларимиз билан мустаҳкам алоқалар ўрнатиб олсак, йил бўйи ҳамжиҳатлик ва тотувликда яшашимиз гарови бўлади.

Таом улашишнинг фазли тўғрисида Алий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қиладилар: “Албатта, Жаннатда шундай болохоналар борки, ташқариларидан ичлари, ичларидан ташқарилари кўринур”. У(саҳоба)лар: “Кимлар учун?” дейишди. У зот: “Каломни гўзал қилган, таом улашган, рўзада бардавом бўлган ва одамлар уйқудан бўлган пайт намоз ўқиган учун”, дедилар.

Ҳадис уламолари бу мукофот шу амалларнинг барчасини қилган одамга берилишини айтишган. Мулоҳаза қилиб кўрсак, бу ишларнинг барчасини Рамазон ойида бажаришнинг имкони бор экан. Аҳли оиламиз ва атрофимиздагиларга ширинзабон бўлсак, сахийлик ила таом едирсак, тунда бошқалар дам олаётганда туриб, таҳажжуд ва таровеҳ намозини ўқисак кифоя. Ваъда қилинган мукофотга Аллоҳнинг инояти ила эришамиз.

Абу Бакр Жобир Жазоирий айтади: “Рамазон ойида садақанинг ажри буюклигига ҳадисларда ворид бўлгандек иймон келтирган мўминлар ой бошида ўз қишлоқлари ё маҳаллаларининг масжидида жамланиб, маҳалладаги фақирларнинг ададини ҳисоблаб,  қишлоқ аҳлига битта битта ёки иккита иккита қилиб бириктириб берилиб, уларнинг саҳарлик ва ифторликлари ёки ифторларининг ўзини ўшалар ҳисобига юклаб қўйилса, жуда яхши тадбир бўлар, ўзлари учун кўп хайриятларни жалб қилиб, Набийларининг кўрсатмаларига амал қилган бўлишар эди. Шу ишни биз аввалгилардан бўлиб, дарсларимизга келадиган толиби илм дўстларимиз ёрдамида амалга оширдик. Жуда муваффақиятли иш бўлди. Қалбларда катта таъсир қолдирди. Алҳамдулиллаҳ.

Маҳалладаги ёши катта, сўзи ўтадиган нуронийларимиз ҳам шу каби тадбирларга бош бўлишса, янада кўп гўзал ишлар амалга ошар экан. Ҳам бир инсон ўз қўшнисига ифторлик пайти таом элтса жамиятда оч рўзадор қолмайди деб ўйлаймиз.

Салмон Форсий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам  айтдилар: “Ким бир рўзадорга таом ва шароб ила ҳалолдан ифторлик қилса, унга фаришталар Рамазон ойи соатларида саловат айтадилар ва Қадр кечасида унга Жаброил саловат айтади”.

Фақир ва мискинларнинг таъминоти бошқа пайтларда ҳам лозим бўлсада, бу мавсумда янада таъкидлироқ бўлади. Инсоний туйғуларнинг ўзи ҳам уларга яхшилик қилишга ундаганда, мусулмон инсон бу солиҳ амални қилишга энг кўп ҳақлидир. Ўзининг саодатини уларнинг саодатида кўриши керак. Фақирлар фақат кўчаларда тиланиб юрадиганлар деб ўйламайлик. Ҳақиргина касбнинг ортидан кун кечираётганлар қанча. Боқувчисини йўқотган бевалар қанча.

Келинг уларнинг кунларидан ҳам хабар олиб, Рамазон ойининг барча учун қувонч ва севинч ойи бўлиши сари қадам ташлайлик!

Аллоҳ таоло мана ойда қилинадиган барча ибодатларимиз, хусусан, хайру садақаларимиз, эҳсонларимизни қабул айласин. Уларни Қиёмат кунида соябон қилсин!

Ҳадис илми мактаби талабаси

Парпиев Саидмаҳмуд

— Рамазон ойида ҳайз кўрган аёл киши қандай йўл тутади?

— Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Аёл киши Рамазон ойи давомида одати бошланиб қолса, у тугагунига қадар рўза тутмайди. Рамазон ойи ўтгандан кейин неча кун рўза тута олмаган бўлса, ўшанча кун қазо қилиб тутиб беради. Бу ҳукмга уламолар ижмоъ қилишган. Муоза розияллоҳу анҳодан шундай ривоят қилинади: Муоза ал-Адавийя Оиша розияллоҳу анҳодан: “Нима учун ҳайз кўрган аёл рўзанинг қазосини тутадию, намозни қазосини ўқимайди?” деб сўради. Оиша розияллоҳу анҳо онамиз: “Узрли ҳолатга тушиб қолсак, рўзанинг қазосини тутишга, намознинг қазосини ўқимасликка буюрилганмиз”, деб жавоб бердилар (Имом Муслим ривояти).

Яъни, Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳайз ҳолатидаги аёлларга рўзанинг қазосини тутиш, намознинг қазосини эса ўқимасликка буюрардилар.

Ушбу ҳукм фиқҳий китобларимизда атрофлича ёритилган: “Аёл ҳайз ёки нифос кўрса, рўзасини очади. Кундуз куни мусофир сафардан келса ёки аёл ҳайздан покланса, куннинг қолган қисмида еб-ичишдан сақланади” (“Ҳидоя”).

“Ҳайз кўрган аёлдан намоз соқит бўлади, поклангач қазосини ўқимайди. Ҳайз кўрганнинг рўза тутиши ҳаром бўлади, поклангач қазосини тутади” ( “Ал-Мухтор”).

“Фарз рўзани тутиб турган аёл ҳайз кўриб қолса, рўзаси ботил бўлади. Фарз адо бўлмай қолгани учун, поклангач унинг қазосини тутиш вожиб бўлади” (“Умдатур риъоя”).

Аёллар рўзани тўлиқ тутиш мақсадида дори истеъмол қилиб, одат қонини кечиктириши жоиз. Одатий қон келмагунча аёл киши пок саналади ва рўза тутиши лозим. Қонни тўхтатиб туриш-турмаслик борасида шаръан қайтариқ йўқ. Бу иш аёл кишининг соғлиғига зарар қилмаса жоиз, зарар қилса жоиз эмас.

Муҳаммад Айюб ҲОМИДОВ

ЮНЕСКОнинг Жаҳон мероси рўйхатига киритилган Туркиянинг Бечин шаҳридаги 600 йиллик қадимий ва ноёб масжид қайта тикланмоқда.

Islam.ru маълумотларига кўра, археологлар жамоаси раҳбари профессор Қодир Пектаснинг айтишича, улар мадраса ва ҳаммом билан қурилган мажмуадаги энг йирик бино Йелли масжидини қайта очишни режалаштиришган.

Пектаснинг сўзларига кўра, масжид нафақат қадимий шаҳарнинг, балки ўша даврдаги бутун Анатолиянинг энг ажойиб иншоотларидан бири бўлган.

Масжид ҳам табиат ҳодисалар, ҳам одамлар сабаб юзага келган айрим омиллар туфайли вақт ўтиши билан яроқсиз ҳолга келганини таъкидлаб, Пектас бундай деди: "Маданият ва туризм вазирлигидан олган маблағ билан реставрация ишлари муттасил давом этмоқда".

"Аслига мос равишда маҳаллий материаллардан фойдаланган ҳолда олиб борган реставрация ишлари доирасида масжиддаги ёриқлар "архитектура чоклари" усулида таъмирланди", - дейди у.

Пектаснинг айтишича, бинонинг минтақадаги кучли зилзилаларга қарамай омон қолиши ўша даврнинг машҳур меъморий муваффақияти билан боғлиқ.

Бечинда 1972 йилдан бошлаб мунтазам равишда археологик қазишмалар амалга оширилиб келинган ва 2000 йилда тангалар хазинаси топилган, улардан 60 000 таси Усмонлилар даврига тегишли.

"Бу археологик қазишмалар пайтида Туркияда топилган нафақат энг катта хазина, балки Усмонли тангалари билан топилган энг катта хазина ҳамдир", - таъкидлашди ЮНЕСКО вакиллари.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати