Ўзбекистоннинг ЮНEСКОдаги доимий ваколатхонаси раҳбари Умид Шодиев мазкур халқаро ташкилот бош директорининг гуманитар ва ижтимоий фанлар бўйича ўринбосари Габриэла Рамос билан онлайн-музокара ўтказди, деб хабар бермоқда "Дунё" АА.

Учрашувда Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев ташаббуси билан жорий йил Хива шаҳрида ЮНEСКО ҳомийлигида "Марказий Осиё дунё цивилизациялари чорраҳасида" халқаро маданий форумини ўтказиш масалалари муҳокама қилинди.

ЮНEСКО томонидан форум масалалари бўйича ҳамкорлик координатори Габриэла Рамос тадбирнинг барча мазмуний ва ташкилий жиҳатларини ишлаб чиқишда техник ва маслаҳат ёрдамини беришга тайёрлигини маълум қилди. У форумга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш жараёнида Ўзбекистон саъй-ҳаракатларини амалий қўллаб-қувватлаш мақсадида ЮНEСКО ишчи гуруҳи тузилганини билдирди.

Томонлар форумни юқори даражада ўтказиш бўйича олиб борилаётган биргаликдаги тайёргарлик ишларининг ҳолати ва истиқболларини кўриб чиқди.

Халқаро конференция кун тартибини ишлаб чиқиш, анжуман иштирокчилари рўйхатини шакллантириш ва бошқа масалаларда ҳамкорлик масалалари бўйича келишиб олинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Исломда инсоннинг вужуди, кийими ва унга хос нарсалар поклиги билан бирга унинг атрофидаги барча нарсалар ҳам пок бўлишига катта аҳамият берилган. Турар жой, кўча-кўй, майдонлар, ишхоналар, таълим муассасалари, масжидлар, нақлиёт воситалари, дам олиш жойлари ҳамма-ҳаммаси пок бўлиши талаб қилинган.

عَنْ أَبِي مَالِكٍ الأَشْعَرِيِّ رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: الطُّهُورُ شَطْرُ الْإِيمَانِ. رَوَاهُ مُسْلِمٌ وَالنَّسَائِيُّ وَالتِّرْمِذِيُّ.

Абу Молик ал-Ашъарий розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Поклик иймоннинг ярмидир», дедилар». Муслим, Насаий ва Термизий ривоят қилганлар.

Пок­лик иймоннинг ярми дейилиши бежизга эмас. Иймонсиз ибодат асло қабул қилинмаслиги ва барча савоби беҳуда кетиши эътиборидан келиб чиқиб айтилмоқда ва поклик иймоннинг ярмига тенглаштирилмоқда.

Исломда иймоннинг аҳамияти ва қадр-қиммати қанчалик юқори эканини яхши биламиз. Поклик иймоннинг ярмига тенглаштирилганидан ҳам Ислом дини озодалик, поклик ва тозаликка қанчалар эътибор берганини билиб олса бўлаверади.

عَنْ عَامِرِ بْنِ سَعْدٍ، عَنْ أَبِيهِ: قال رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: إِنَّ اللهَ طَيِّبٌ يُحِبُّ الطَّيِّبَ، نَظِيفٌ يُحِبُّ النَّظَافَةَ، كَرِيمٌ يُحِبُّ الْكَرَمَ، جَوَادٌ يُحِبُّ الْجُودَ، فَنَظِّفُوا أَفْنِيَتَكُمْ وَلَا تَشَبَّهُوا بِالْيَهُودِ. رَوَاهُ التِّرْمِذِيُّ.

Омир ибн Саъддан, у отасидан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Албатта, Аллоҳ хушҳолдир – хушҳолликни суяди, озодадир – озодаликни суяди, карамлидир – карамни суяди, сахийдир – сахийликни суяди. Бас, ҳовлиларингизни озода тутинг! Яҳудийларга ўхшаманг!» дедилар» Термизий ривоят қилган.

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: «Албатта, Аллоҳ хушҳолдир – хушҳолликни суяди», деганлари «Эй умматим, сизлар ҳам хушҳол бўлинглар» деганларидир. Шунингдек, Аллоҳ таоло «озодадир – озодаликни суяди». Бинобарин, мусулмон киши доимо озода бўлмоғи даркор. «Бас, ҳовлиларингизни озода тутинг, яҳудийларга ўхшаманг!»

Ҳовли-жойларимиз, кўча-кўйларимиз, турар жой ва майдонларимиз, ҳамма жойимизни озода тутишимиз лозим. Токи кўрган одам ҳавас қилсин. Бошқалар озода жойни кўрса, бу жой мусулмонларнинг жойи экан, дейдиган бўлсин.

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِي اللهُ عَنْهُ، عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ: الْإِيمَانُ بِضْعٌ وَسَبْعُونَ أَوْ بِضْعٌ وَسِتُّونَ شُعْبَةً، فَأَفْضَلُهَا قَوْلُ لَا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَأَدْنَاهَا إِمَاطَةُ الْأَذَى عَنِ الطَّرِيقِ. رَوَاهُ الْخَمْسَةُ.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам дедилар: «Иймон етмиш нечта ёки олтмиш нечта шуъбадан иборатдир. Унинг энг афзали «Ла илаҳа иллаллоҳ» дейиш ва энг кичиги – йўлдаги озор берадиган нарсани олиб ташлаш».

Бухорий, Муслим, Абу Довуд, Термизий ва Насаий ривоят қилганлар.

Мусулмонларнинг озор берадиган нарсаларни йўлдан олиб ташлашини иймон шуъбаси даражасига кўтарган Ислом дини уларни атроф муҳитдаги барча нарсаларни пок тутишга, бунинг учун зарур бўлган барча чораларни кўришга ҳам чақирган.

«Олам ва одам, дин ва илм» китоби асосида тайёрланди

Жанубий Африка пойтахти Кейптаунда вафот этган мусулмонлар сонининг кўпайгани сабабли бир аср мобайнида ёпиқ бўлган эски қабристон қайта очилади. Бу ҳақда шаҳар расмийларига асосланиб islom.uz сайти хабар берди.
Шаҳар кенгашининг баёнотида айтилишича, коронавирус туфайли мусулмонларнинг дафн маросимлари кўпайган ва Стегман йўлидаги тарихий қабристон қайта очилган.

Ушбу қадимий қабристонда биринчи дафн маросими 1868 йилда бўлиб ўтган. Аммо Жанубий Африкадаги апартеид ҳукумати минтақадаги мусулмонлар жамоасининг қулаши сабабли қабристонни ёпган.
Айни пайтда Кейптаунга ҳар ой 150 га яқин мусулмонлар ташриф буюради. Шаҳар расмийлари мусулмонларнинг дафн маросимларини ўз вақтида, ҳурмат билан қонун-қоидаларга мувофиқ ўтказилишини таъминлаш мақсадида Мусулмонлар Суд Кенгаши билан иш олиб бораётганларини айтмоқдалар.

Қоида тариқасида, ушбу шаҳардаги дафн маросимлари иш вақтидан ташқарида ўтказилмайди. Шунингдек, мусулмонлар учун дафн маросимини иложи борича тезроқ адо этиш кераклиги тўғрисида Ислом динига риоя қилиш учун махсус қоидалар ишлаб чиқилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

“Эътиқодиййа” бўлимида Бобур Аҳли суннат вал-жамоат ақийдасининг муҳим қоидасини баён этиб, дин ишида кўп эҳтиром зарурлигини уқтиради:

Дин ишиға кўп эҳтиром керак,

Олам аҳли аро имом керак.

Лойиқ эрмас бу ишга ўзга киши,

Керак ушбу имомингиз қурайший.

Кейин шариъатда имом ёки халифа дейилган бу подшоҳга итоат зарурлигини, магар гуноҳ ишга буюрганда, бу итоат этмасликка сабаб бўлишини таъкидлайди.

Халқ аро кимки подшоҳдурур,

Тоатин қилмасанг, гуноҳдурур.

Магар ул ишки, маъсият бўлғай,

Қилмасиға анинг жиҳат бўлғай.

“Подшоҳ агар золим бўлса ҳам, у аҳли ислом ичида ҳукмрондир, шунинг учун унга қарши хуруж қилиш ҳаромдир. шариъатда боғланиш ва низом – интизом ана шудир”, дейди Бобур:

Подшоҳе агар золимдурур,

Аҳли ислом ичра ҳокимдурур.

Анга қилмоқ хуруж бўлди ҳаром,

Будурур шаръ ичра рабту низом.

Бу эътиқод мулк ва давлатнинг низоми учун, салтанат ва миллатни интизомга солиш учун эканлиги тарихдан ҳам маълум.

Мирзо КЕНЖАБЕК

Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтида олийгоҳнинг махсус сиртқи бўлим талабаси Ботиржон домла Тожибоевнинг «“Салафий”ларга илмий раддиялар» китоби тақдимоти бўлиб ўтди.

Китобда “Аҳли суннат вал жамоат” тушунчаси очиб берилган, унга мансублик белгиси ва шартлари батафсил баён этилган, шунингдек, унда ноанъанавий оқимлар, хусусан, “Салафийлар” ҳақида маълумот берилган, уларнинг Ислом тарихининг дастлабки уч асрида яшаб ўтган солиҳ салафларимизнинг йўлларини тутганларини иддао қилаётган даъволарига Аҳли суннат олимларининг асарлари асосида илмий раддиялар берилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати