muslim.uz

muslim.uz

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак ҳаётларининг охирига келганда, Қуръони Карим оятлари тушиши ҳам охирига етиб қолди. Кейинги босқичдаги оятларнинг аксарияти ҳукмларга тегишли эди. Турли қабила ва юрт одамлари Исломни қабул қилишди. Янги мусулмонлар қаршисида деярли йигирма уч йил давомида тушиб тўпланган оятларни ўқиб-ўрганиш, уларга амал қилиш, шариат аҳкомларини ўз ҳаётларида татбиқ қилиш вазифаси турар эди. Табиийки, ёш саҳобалар ўзларидан катталардан, янги мусулмонлар эскиларидан шаърий масалаларини сўрай бошлашди.

Бу ишларда баъзи саҳобалар ўз илмлари, топқирликлари билан бошқалардан ажралиб чиқдилар. Уламоларимиз фиқҳ билан машҳур бўлган тўрт халифани, Абдуллоҳ ибн Маъсуд, Абдуллоҳ ибн Умар, Абдуллоҳ ибн Аббос, Абдуллоҳ ибн Амр ибн Осс, Зайд ибн Собит ва Оиша онамиз розияллоҳу анҳумни мисол қилиб келтирадилар.

Шунингдек Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам аҳолиси мусулмон бўлган узоқроқ юртларга ўз вакилларини, ўша ердагиларга шариат аҳкомларини ўргатиш, уларнинг ҳаётида ориз бўладиган масалаларни ҳал этиш учун юбора бошладилар.

Жумладн, Яманга Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳуни юборишни ирода қилдилар. Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳу ўз иш жойларига жўнаб кетаётганларида Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам у кишини тўхтатиб, “У ерда сенга бир масала ориз бўлса, қандай қилиб ҳукм чиқарасан?” деб сўрадилар. Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳу “Аллоҳнинг Китоби ила”, деб жавоб бердилар. Расули Акрам соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳнинг Китобидан топа олмасангчи?” деб сўрадилар. Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳу “Аллоҳнинг пайғамбари суннати ила”, деб жавоб бердилар. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳнинг пайғамбари суннатидан ҳам топа олмасангчи?” деб сўрадилар. Шунда Муоз ибн Жабал розияллоҳу анҳу қараб турмасдан, “Фикрим ила ижтиҳод қиламан”, дедилар. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам бу жавоблардан ғоят мамнун бўлдилар ва: “Аллоҳ расулининг вакилини, Аллоҳни ва расулини рози қиладиган нарсага муваффақ қилган Аллоҳ таолога ҳамду санолар бўлсин”, дедилар.

Барча ҳадис китобларида келтирилган ушбу машҳур воқеа асрлар давомида фақиҳларимизни янгидан-янги илмий чўққиларга, изланишларга чорлаши билан бирга, Қуръони Карим оятлари, бошқа ҳадислар билан бир қаторда фиқҳ илмига ҳужжат ва далил бўлиб келмоқда.

Биринчи ҳижрий асрнинг иккинчи ярми ва иккинчи ҳижрий асрда Ислом дини дунё бўйлаб кенг тарқалди. Турли араб бўлмаган халқлар ҳам мусулмон бўлдилар. Табиийки, улар ўзларига Қуръони Карим ва Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларидан шариат аҳкомларини чиқариб, тартибга солиш имконига эга эмаслар. Бир тарафдан тил билмайдилар, қолаверса, илмлари йўқ. Нима қилиш керак? Билганлардан сўраш керак. Шундай қилиб, аста-секин кишиларга диний ҳукмларни ўргатадиган, уларнинг саволларига жавоб берадиган кишилар ажралиб чиқа бошлади. Кейинчалик шароит бутун бошли китоблар таълиф қилиш, масалаларни жамлаб баён қилишни ҳам тақозо қилиб қолди. Бу ҳақиқатни халифа Абу Жаъфар Мансур ва Имом Молик ораларида бўлиб ўтган ҳодисадан ҳам билиб олсак бўлади. Имом Молик ибн Анас ёшликларида Абу Жаъфар Мансур билан бирга ўқиган эканлар. Катта бўлганларида йўллари турлича бўлиб, Имом Молик илмда, айниқса, фиқҳда улкан алломалик даражасига етиб, ҳамманинг ҳурматига сазовор бўлдилар. Оғайнилари ва ҳамдарслари бўлмиш Абу Жаъфар Мансур Имом Молик билан мажлис қурди ва у кишига: “Яқин орада мен билан сендан илмлироқ одам йўқ, ўзинг кўриб турибсан, мен мана шу иш ила машғул бўлиб қолдим (яъни, халифалик). Сен одамларга диний ишларини енгиллаштириб берсанг”, деди. Имом Молик рози бўлдилар ва “Муватто” китобини таълиф қилдилар. Янаги ҳаж мавсумида “Муватто” китоби билан танишган халифа Абу Жаъфар Мансур қойил қолди ва Имом Моликка: “Жуда яхши қилибсан, агар хоҳласанг, ҳамма одамларни шу китобга жамлайман”, деди. Имом Молик: “Йўқ, ундай қилма, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи васаллам)нинг саҳобалари ҳамма ёққа тарқалиб кетишди, уларнинг ҳар бири ўзи билан яхшиликни олиб кетди”, дедилар.

Ушбу қиссадан кўриниб турибдики, ўша даврда ҳатто давлат бошлиғи ҳам кишиларга фиқҳий кўрсатмалар мажмуаси лозимлигини англаб етган. Уламолар, жумладан, Имом Моликдек забардаст олим ҳам бу заруратни тушуниб етганлар. Шунинг учун ҳам Ислом оламининг турли жойларида фиқҳ уламолари етишиб чиқа бошладилар. Мазкур уламолар ўз илмий ишларида фиқҳий ижтиҳодларига тўртта нарсани асосий манба қилиб олганлар.

Биринчиси: Қуръони Карим. Фақиҳ Исломда бирор нарсанинг ҳукми қандай эканлигини билмоқчи бўлса, аввало Қуръонга мурожаат қилади. Унда нима ҳукм бўлса, ҳеч қандай иккиланишсиз қабул қилади.

Иккинчиси: Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатлари. Агар фақиҳ ўша масалага жавобни Қуръондан топа олмаса, суннатга мурожаат қилади. Уни топиб ҳукмини баён ҳам қилади.

Учинчиси: Ижмоъ. Бу бир даврнинг ижтиҳод аҳли бўлган уламоларнинг бир овоздан бирор масалани қабул қилишларидир. Мисол учун, Қуръони Каримни китоб шаклига келтириш зарурлиги Қуръоннинг ўзида ҳам, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг суннатларида ҳам таъкидланмаган. Аммо Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам вафотларидан сўнг урушларда Қуръонни ёд биладиган қорилар кўплаб шаҳид бўлаётганидан ташвишланган ҳазрати Умар розияллоҳу анҳунинг таклифлари билан халифа Абу Бакр Сиддиқ розияллоҳу анҳу Қуръонни жамлашга амр бердилар. Бунга ҳамма рози бўлди, ҳеч ким қарши чиқмади. Бу иш ижмоъ орқали амалга ошди.

Тўртинчиси: Қиёс. Яъни, аввалги манбаларда ҳукми келмаган масалани, шунга ўхшаш манбаларда ҳукми бор нарсага қиёслаб ҳукм чиқариш.

Мисол учун, Қуръонда хамр, яъни ўша вақтда узум, арпа, асал, хурмо каби нарсаларни ачитиш йўли билан олинадиган маст қилувчи ичимлик ҳаром қилинган. Уламолар шунга қиёслаб улардан бошқа маст қилувчи ичимликларнинг барчасини ҳаром деб атаганлар.

Фақиҳларимиз суянадиган яна баъзи манбалар ҳам бор. Улар тўртта мазкур асосий ва қолган ёрдамчи манбаларга суянган ҳолда кўп масалаларни ҳал қилганлар. Ўша даврда кўплаб фақиҳлар етишиб чиққанлар. Уларнинг кўпчилиги ўзлари дунёдан ўтишлари билан фиқҳий ишлари ҳам қолиб кетган. Аммо мусулмонлар оммасига кенг тарқалган, шогирдлари ва орқасидан эргашувчилари кўп бўлган уламолар фиқҳий мазҳаб соҳиблари, деб тан олинган. Шулардан тўртталари бутун дунёга машҳур бўлганлар ва уларнинг мазҳаблари мусулмонлар жумҳури томонидан расмий фиқҳий мазҳаблар, деб тан олинган. Булар қуйидаги мазҳаблар:

  1. Ҳанафий мазҳаби — Шом, Туркия, Ўрта Осиё халқлари, Покистон, Ҳиндистон, Бангладеш ва бошқа юртларда кенг тарқалган.
  2. Шофеъий мазҳаби — Миср, Сурия, Индонезия, Малайзия, Филиппин, Тайланд ва баъзи Африка давлатларида тарқалган.
  3. Моликий мазҳаби — Либия, Тунис, Жазоир, Мағриб, Мавритания, Нигерия ва бошқа Африка давлатларида тарқалган.
  4. Ҳанбалий мазҳаби — Арабистон ярим оролида тарқалган.

         “Фиқҳий мазҳабларнинг баъзи масалаларга оид ихтилофини тақозо қилган илмий сабаблари бор. Бу ишда Аллоҳ Таолонинг катта ҳикмати, жумладан, бандаларига раҳмат ва шаръий далиллардан ҳукм чиқаришга кенг йўл очиш бордир. Сўнгра бу нарса бир неъмат ва фиқҳий-қонуний бойлик бўлиб, Ислом умматига диний ва шаръий ишларда кенглик яратиб беради. Шунда биргина, бошқасига ўтиб бўлмайдиган шаръий татбиқ ила чегараланиб қолинмайди. Балки, умматга баъзи вақтларда ва ишларда фақиҳ имомлардан бирларининг мазҳаби торлик қилиб қолса, бошқа мазҳабда кенглик, юмшоқлик ва осонлик топилади. Мазкур нарса ибодатга, муомалотга ёки оила, маҳкама ва жиноий ишларга ҳамда ҳаётнинг бошқа соҳаларига оид бўлиши мумкин. Мазҳабларнинг ушбу ихтилофи-фиқҳий ихтилофдир. Бу динимизнинг камчилиги ҳам, динимиздаги қарама-қаршилик ҳам эмас. Бундоқ ихтилофнинг бўлмаслиги мумкин ҳам эмас. Ўзининг комил фиқҳи, ижтиҳоди ва қонуний низомига эга бўлган ҳар бир умматнинг фиқҳий ижтиҳодий ихтилофи бўлмай иложи йўқ”.

Албатта, жаҳондаги энг мўътабар исломий ташкилотлардан бири бўлмиш Робитаи Олами Исломийнинг Ислом Фиқҳи Академияси кенгашининг ушбу баёнотидан кейин ўзини билган ҳар бир мусулмонда фиқҳий мазҳабни ҳақ эканлигида ва уларни эҳтиром қилиш зарурлигида ҳеч шубҳа қолмаслиги лозим.

Ўзларини “мазҳабсиз” деб номлаган Ҳиндистон салафийларининг етук олими Сиддиқ Ҳасанхон: “25 йиллик ҳаёт тажрибамдан келиб чиқиб айтаманки, омма халқ мазҳабга амал қилмаса охир оқибат диндан чиқар экан” деган. Шайх Рамазон Бутий раҳматуллоҳи алайҳ ҳам “Мазҳабсизлик динсизликка кўприкдир” деганлар.

 

Бобожонов П

Шовот тумани Қарри Эшон бобо масжиди имом-хатиби

Қуйида келтириладиган фикрлар, ҳикматлар сайтлардан ва ижтимоий тармоқлардаги турли саҳифалардан олиб таржима қилинган. 

Аллоҳ таоло Набий соллаллоҳу алайҳи васалламни васф қилаётганда, у зотнинг насабларини ёки мол-дунёларини ёки ташқи кўринишларини эмас, хулқларини васф этди. Оламларнинг Робби Қуръони Каримда шундай марҳамат қилган:

وَإِنَّكَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِيمٍ

“Ва албатта, сен улкан хулқдасан” (Қалам сураси, 4-оят).

Ҳа, инсоннинг қадр-қиммати ахлоқ биландир.

“Ховатир роқия журнали”

*****

Баъзилар сенинг одобингни қўрқув деб тушунишади. Чунки, улар ҳаёти давомида эҳтиром асосида тарбия олмаган.

“Ховатир роқия журнали”

*****

Ҳеч кимга зулм қилма! Тағин унинг дуоси сабабли абжағинг чиқиб юрмасин.

“Ховатир роқия журнали”

*****

Отаси альцгеймер касаллиги билан оғриди. Ўғилдан:

— Отанг ўзи сени унинг ўғли эканингни биладими, эсидами? деб сўрашди. Шунда у:

— Бу муҳим эмас. Муҳими мен ҳалиям унинг ўғли эканимни биламан, деб жавоб берди.

Альцгеймер касаллиги билан оғриган одам хотирасидан айрилиб, ҳатто ўзининг кимлигини ҳам эслолмайди.

*****

Дунё уч кун...

  1. Кеча ўтди ва у ҳаргиз қайтмайди.
  2. Бугун яшаяпмиз ва у ҳам узоқ давом этмайди.
  3. Эртага эса, қаерда бўлишимизни билмаймиз.

Шундай экан, инсонларни кечир, халқни Холиққа қўйиб бер. Мен ҳам, сен ҳам, улар ҳам, биз ҳам кетувчимиз. Қалбингнинг туб-тубидан сенга ёмонлик қилганни кечир!

“Ховатир роқия журнали”

 

Интернет материалларидан тўплаб, таржима қилувчи

Нозимжон Иминжонов

الإثنين, 16 كانون1/ديسمبر 2019 00:00

Уламоларга тош отмайлик

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам дан сўнг одамларни ҳаққа чақирадиган, билимсизларга таълим берадиган, адашганларни йўлга соладиган ва халқ орасида бидъатлар тарқалишининг олдини оладиган зотлар уламолардир. Аллоҳ таоло бундай дейди: «Ёки кечалари сажда қилган ва тик турган ҳолда ибодат қилувчи, охиратдан қўрқадиган ва Парвадигорининг раҳматидан умид қиладиган киши (билан бошқалар баробарми?!) Айтинг: “Биладиганлар билан билмайдиганлар тенг бўлурми?!” Дарҳақиқат, фақат ақл эгаларигина эслатма олурлар» (Зумар, 9).
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламдан ҳам уламо фазли тўғрисида ҳадислар ворид бўлган. Абу Дардо розияллоҳу анҳу  айтадилар: «Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам : “Олимнинг обиддан ортиқлиги менинг сизларнинг энг пастингиздан ортиқлигим кабидир. Дарҳақиқат, Аллоҳ ва фаришталари, осмонлар ва ер аҳллари, ҳатто уясидаги чумоли ва балиқ ҳам одамларга яхшиликни таълим берадиганга салавот айтади”, дедилар» (Абу Довуд ривояти).
Сўнгги пайтларда оммавий ахборот воситалари, асосан, ижтимоий тармоқларда имом-хатибларни танқид қилиш, хато-камчиликларини қидириш ва ҳатто масхаралаш “урф”га айланди. Бир ўринда уларнинг айтган гаплари, бошқа ўринда юриш-туришлари таҳлил қилинмоқда. Айримлар имомларнинг пулини ҳисоблаш билан овора. Бу нарсага жаҳолат ва ҳасад сабаб бўляпти десак, айрим зиёли, халқ орасида обрў-эътибор қозонган инсонлар ҳам имомларимиз, уламоларимизга нисбатан қарши фикрларини оммага тарқатмоқда.
Тўғри, бандаси хатокор. Имомлар ҳам одам эканини ҳисобга олиб, қусур, камчиликларини кечириш вазифамиз. Мободо шаръий масалаларда хато қилса, ёлғиз ҳолда ўзига айтиб ёки аҳли илм инсонларга айттириб, тўғриланади. Ҳар қандай ҳолатда ҳам омма олдида имомни беҳурмат қилиш, обрўсини тўкиш ҳаром амал ҳисобланади.
Олимнинг фазлини Аллоҳ ва Унинг расули улуғлаб турса-ю, унга нисбатан ҳурматсизлик қилиш, Аллоҳ ва Унинг расулига ҳурматсизликдир. Аҳли сунна эътиқодига кўра, мусулмон катта гуноҳни қилиш билан диндан чиқмайди, лекин динни, уламоларни паст санаш билан диндан чиқиш хавфи бор. Чунки уламолар дин номидан гапирувчи шахслардир. Уларга отилган тош динга, пайғамбарга отилган ҳисобланади. Тоҳир Бухорийнинг “Хулосатул фатово” асарида: “Ким бир олимни зоҳирий сабабсиз ёмон кўрса, унинг диндан чиқиш хавфи бор!” дейилади (Али Қорий, “Шарҳу Фиқҳил акбар”).
Уламоларни ғийбат қилиш бошқаларни ғийбат қилишдан кўра хавфлироқ. Ғийбат ўлимтик гўштини ейишга ўхшатилган бўлса, олимни ғийбат қилиш унинг заҳарланган гўштини ейишга ўхшатилган.
Имом Аҳмад раҳимаҳуллоҳ айтадилар: “Олимларнинг гўштлари заҳарланган, ким уни ҳидласа, касал бўлади, еган эса ўлади”. У киши яна дейди: “Ким олимга тил теккизса, ўзи ўлишидан олдин қалби ўлади”.
Абдуллоҳ ибн Муборак раҳматуллоҳи алайҳ айтадилар: “Ким олимларни пастга урса, охирати барбод бўлади, ким амирларни пастга урса, дунёси барбод бўлади. Ким биродарларини пастга урса, одамгарчилиги барбод бўлади”.
Уламолар – Пайғамбар меросхўрлари, дин хизматчилари, илм хазинаси, ҳаққа чақирувчилардир. Олимларини ҳурматламаган жамият душманлар нишонига айланиши тайин. Ҳозирги таҳликали замонда бу жуда муҳим муаммо. Эътибор қилсак, “Араб баҳори”, Сурия ва Ироқдаги вазиятга ҳам жамиятдаги шахсларнинг ўз олимларига муносабати сабаб бўлди. Ғаразли кучларнинг бирламчи мақсади маҳаллий имомларни обрўсизлантириш, аҳолини улардан чалғитиб, ташқаридаги “чин олимликни” даъво қилаётганларга эргаштиришдир. Телевидение ва интернет орқали “сўз эркинлиги” ўйинини ўйнаб, имом-хатибларга танқидий муносабат билдириш билан бу ишни бузғунчилар учун ўзимиз қилиб бермоқдамиз.
Уламоларимизни ҳурматлайлик. Ҳақларини адо этайлик. Уларга манфаат етказиш қўлимиздан келмаса, зарар беришдан сақланайлик. Халқ учун зарур бўлган қимматли вақтларини олмайлик. Аллоҳ таоло олимларимиз умрини узоқ қилсин. Хизматларига Ўз фазли ила баракотлар, манфаат ва мукофотлар ато этсин!

Манба: "Ирфон" тақвими, 2019-2020/1441 (VI чорак)

Жорий йил 11 декабрь куни Германиянинг Берлин шаҳрида «Постсекуляр дунё шароитида динлараро мулоқот - ўзаро ҳамкорлик майдонларини кашф этиш» мавзусида 15-халқаро мусулмонлар форуми бўлиб ўтди.

Россия мусулмонлари диний идораси, Берлин ислом федерацияси, Германия мусулмонлари марказий кенгаши томонидан ташкил этилган ушбу анжуманда дунёнинг 20 дан ортиқ давлатидан диний идоралар ва ташкилотлар раҳбарлари, соҳа олимлари, шунингдек, Германиядаги дипломатик корпус, халқаро ташкилотлар, миллий-маданий марказлар ҳамда оммавий ахборот вакиллари иштирок этди.

Анжуман кун тартибида бугунги инсоният цивилизацияси ва геосиёсий жараёнларда, глобаллашув шароитида динлараро ва маданиятлар мулоқотни ривожлантириш, умуминсоний қадриятларни ҳимоя қилиш ва асраш, турли халқларнинг маданият ва анъаналарига эҳтиром билан қараш, миллатлараро ва ирқлараро зиддиятларга йўл қўймаслик ҳамда бу борада ўзаро ҳамжиҳатликни кучайтириш, дин ниқоби остидаги ҳар қандай тажовузларга муросасиз бўлиш, диний эркинлик ва эътиқодни улуғлаш каби масалалар муҳокама этилди.

Мазкур тадбирда «Ўзбекистонда диний бағрикенглик ва миллатлараро тотувлик» мавзусидаги маъруза билан Тошкент шаҳар бош имом-хатиби Нуриддин Холиқназаров қатнашди.

Маърузада халқларни Ислом дини ҳақидаги тўғри маълумотлар билан таъминлаш, ўсиб келаётган ёш авлодни соғлом тушунча билан тарбиялашдек масъулият юклатилгани қайд этилди. Бугунги кунда Ўзбекистонда диний бағрикенглик ва миллатлараро тотувлик мустаҳкам қонуний асосларга эга эканлиги, дунёвий давлат ва дин орасидаги муносабатларнинг мустаҳкам ҳуқуқий асослари яратилгани таъкидланди.

Кўп миллатли мамлакатимизда диний-маърифий соҳада, айниқса турли миллат ва элатлар, диний конфессиялар вакиллари ўртасида аҳиллик, ҳамжиҳатликни таъминлаш борасида амалга оширилаётган ишлар, тинчлик ва осойишталикни сақлаш йўлида Ўзбекистон Президенти ва ҳукумати томонидан олиб борилаётган оқилона сиёсат ва ислоҳотлар алоҳида таъкидлаб ўтилди.

Юртимизда 130 дан ортиқ миллат вакиллари тинчлик ва тотувликда, бир ёқадан бош чиқариб, ўзаро ҳамжиҳатликда бир-бирларининг эътиқодларини ҳурмат ва эҳтиром қилиб яшаётганликлари эътироф этилди.

Анжуман сўнггида унинг иштирокчилари томонидан 15-халқаро мусулмонлар форумининг Берлин резолюцияси қабул қилинди.

Ушбу форум доирасида айрим иштирокчилар билан учрашувлар ўтказилди.

Жумладан, Россия Федерацияси мусулмонлари диний идораси, Россия муфтийлар кенгаши раиси, муфтий шайх Равил Гайнутдин жаноблари Бухородаги «Мир Араб» мадрасасида таълим олганини, Ўзбекистон унинг учун жуда қадрли ва барча илиқ хотиралар билан ёдида қолганини таъкидлади. Шу даражага етишишида, ўзбекистонлик устозларнинг ўрни беқиёс эканини қайд этди. Барча Ўзбекистон мусулмонларига тинчлик-осойишталик, сиҳат-саломатлик ва Яратган Парвардигорнинг зийнатини тилади.

Туркия диёнат ишлари бошқармаси раиси Али Эрбош Ўзбекистонга 2017 ва 2018 йиллари икки маротаба ташриф буюргани, биринчи ташрифида Ўзбекистон Президенти билан учашганини, 2018 йилда эса Туркия Президенти делегацияси таркибида Ўзбекистонда бўлганини айтди.

Германия мусулмонлари марказий кенгаши раиси Айман Мазек ушбу форумда турли давлатларнинг мусулмонлари диний идоралари раҳбарлари, ходимлари, олимлар билан бир қаторда бошқа диний конфессия вакилларининг ҳам иштирок этаётганини таъкидлади. Бугунги кунда дунёда тинчлик ва миллатлараро тотувликнини сақлаш, Европада кенг авж олиб бораётган исломофобияга қарши курашиш, Ислом динини дунё ҳамжамиятига танитиш масалалари муҳимлигини қайд этди.

Ўзбекистон вакилининг мазкур форумда мазмунли маъруза билан иштирок этгани учун миннатдорчилик билдирди. Ўзбекистон билан ҳамкорлик ўрнатиш ва мунтазам фикр алмашинувини йўлга қўйиш улар учун ҳам жуда ҳам фойдали бўлишини билдирди.

Буюк Британия мусулмонлар Кенгаши собиқ раиси, Дунё ислом иқтисодиёти форуми бошқарув кенгаши аъзоси Сир Иқбал Сакрани Ўзбекистон вакиллари билан Москва ва Доғистонда бўлиб ўтган тадбирларда ҳам учрашганини айтиб, бугунги форумда республикамизда диний бағрикенглик ва миллатлараро тотувлик борасида ибратли ишлар амалга оширилаётгани ҳақидаги маърузани катта қизиқиш билан тинглаганини билдирди. Ўзбекистон бой тарихга эга бўлиши билан бирга Ислом динининг буюк алломалари етишиб чиққан ўлка эканини қайд этиб, келгусида республикамизда бўладиган халқаро тадбирларда иштирок этиш истагини маълум қилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 16 апрелдаги “Диний-маърифий соҳа фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги фармонига асосан ислом дини ва ҳадис илми ривожига беқиёс ҳисса қўшган буюк аждодларимизнинг бой меросини чуқур ўрганиш, улар томонидан асос солган ҳадис мактаблари фаолиятини қайта тиклаш ва ривожлантириш, ҳадис ва унга доир илмларни чуқур ўзлаштирган етук мутахассисларни тайёрлаш мақсадида Самарқанд вилоятида Ҳадис илми мактаби ташкил этилган эди.

Президентимизнинг жорий йилнинг 11 январь куни Ҳадис илми мактабида ташрифи давомида мактаб фаолиятини янада самарали ташкил этиш мақсадида бир қанча топшириқлар барилган этди. Жумладан, мактабда таълим жараёнларида олиб бориш учун нуфузли хорижий таълим муассасаларининг малакали мутахассисларини жалб этиш муҳимлиги таъкидланган эди.

Жорий йилнинг 12 декабр куни Ҳадис илми мактабига дунёнинг нуфузли таълим муассасаси ҳисобланадиган Миср Араб Респубпубликасининг Ал-Азҳар университетидан 2 нафар малакали ўқитувчилар Ҳадис ва унга доир илмлар бўйича Ал-Азҳар университетининг Танто шаҳридаги Магистратура бўлимининг Усулуд дин кафедраси мудири, DcS, проф. Маҳмуд Абдуллоҳ Абдурраҳмон ҳамда Араб тили фанидан Ал-Азҳар университети Араб тили факультети Балоғат ва мунозара илми кафедраси мудири, DcS, проф. Али Саад Али Саад дарс машғулотларини юқори савияда ташкил этиш мақсадида ташриф буюрди.

Ташриф аввалида муҳтарам меҳмонлар мактаб раҳбарияти ҳамда ўқитувчилари билан учрашди. Меҳмонларга мактабнинг ташкил этилиши мақсади ва ундан келажакда кутилаётган натижалар, мутахассислик ўқув режасидаги фанларнинг хусусиятлари ва мутахассислик ўқув режасини дунёнинг етакчи таълим муассасалари ва ислом оламидаги нуфузли уламолар томоиндан эътироф этилганлиги, ўқитишда қўлланиладиган замонавий методлар ҳақида маълумот берилди.

Хорижлик ўқитувчилар Ҳадис илми мактаби ўқитувчи ва талабалари учун давлатимиз раҳбари ташаббуслари билан яратиб берилган шароитларни кўздан кечирар эканлар, бу Юрт ўз даврида барча илмларда бўлгани каби ислом илмларида ҳам марказ бўлганлиги, диёримиздан етишиб чиққан алломаларнинг илмий меросларини ўрганиш мақсадида амалга оширилаётган ислоҳотлар натижасида албатта ушбу жойдан келажакда дунёни ларзага келдирадиган уламолар етишиб чиқишини ва унга ўз ҳиссалари қўшидишидан мамнунликларини бирдиришди.

Дарс машғулотларила хориждан жалб қилинган ўқитувчиларга барча қулайликларига эга хизмат йуларини калитлари топширилди.

 

 

ЎМИ Матбуот хизмати

Мақолалар

Top