muslim.uz
Сохта салафийларга битта раддия, битта савол ва битта насиҳат (1-қисм)
Ашъарийлик ва мотуридийлик (аҳли сунна)нинг ашаддий танқидчиси Юсуф Даврон бир видеочиқишида “Фиқҳ ал-акбар” китоби имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳга мансублигини инкор этиб, бунга мантиқий далил сифатида қуйидаги фикрини келтирган: “Фиқҳ ал-акбар китобида “Қуръон махлуқ эмас (азалий, яратилган эмас – деган маънода)” гап бор. Ва ҳолбуки Абу Ҳанифанинг даврида бу масала йўқ эди. Бу мавзу мусулмонлар орасида биринчи бўлиб икки юзинчи йилдан кейин имом Аҳмад даврида пайдо бўлган. Имом Абу Ҳанифа 150-йилда вафот этган бўлса, қандай қилиб унинг китобида у даврда бўлмаган масала ёзилиши мумкин?!
Бу Юсуф Давроннинг фалсафий иддаоси. Энди камина ходимингиз Юсуфжоннинг шу видеочиқишидан таъсирланиб қуйидаги мақолани ёзишга азму-қарор айладим. Мақолани кўриб турганингиздек “ЮСУФ ДАВРОНГА БИТТА РАДДИЯ, БИТТА САВОЛ ВА БИТТА НАСИҲАТ” деб номладим. Чунки бу мақолам учта банддан иборат бўлиб, унда Юсуф Давронга битта раддия, битта савол ва хотимамда битта насиҳат ҳам илинганман.
Мақолада Юсуф Давронжонга ёши мендан кичик бўлгани учун “ука” деб мурожаат қилдим. Чунки мен учун қибла аҳли, мўминлар ака-укадек гап. Қалбидаги иймонининг ҳурмати бор ахир. Энди гапни чўзмасдан мақсадга ўтсам:
Юсуф Давроннинг Фиқҳ ал-акбар асарини имом Абу ҳанифадан инкор этиб келтирган фалсафий хулосасига битта нақлий раддия
Юсуфжон, ука! Яхшилаб уқиб олинг! Имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳнинг даврида мусулмонлар орасида “Қуръон махлуқми ё қадимми” деган масала бўлган. Бу аниқ. Аксинча, у даврда сизнинг ўзингиз бўлмагансиз! Сиз ўзингиз бўлмаган даврдаги ҳақиқатларни сизга номаълум бўлгани учун тарихдан ўчириб, атрофингиздаги соддадил талабаларни алдашдан энди тийилинг! Шунчаси етар!
Юсуф Даврон ука, қуйидаги ҳужжатга қаранг:
Шофеъий мазҳабининг кўзга кўринган олимларидан Ҳофиз Жалолуддин Суютий раҳимаҳуллоҳ ўзининг “ад-Дурр ал-мансур фит-тафсир бил-маъсур” номли Аллоҳнинг каломини асар билан тафсир қилишга мўлжалланган тафсирида қуйидаги воқеани келтиради:
و أخرج نصر فى الحجة عن ابى هريرة قال كنا عند عمر إبن الخطاب إذ جاءه رجل يسأله عن القرأن امخلوق هو او غير مخلوق فقام عمر فأخذ بمجامع ثوبه حتى قاده إلى على إبن ابى طالب فقال يا ابا الحسن اما تسمع ما يقول هذا قال و ما يقول قال جأنى يسألنى عن القرأن امخلوق هو او غير مخلوق فقال على هذه كلمة و سيكون لها ثمرة لو وليت من الأمر ما وليت ضربت عنقه
Наср ал-Мақдисий “ал-Ҳужжа”да Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилади, у киши деди: “Умар ибн Хаттобнинг хузурида эдик, бир одам келиб Умардан Қуръон махлуқми ё ғайри махлуқми? – деб сўради. Умар ўрнидан турдида ҳалиги одамнинг кийимидан ушлаб Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳунинг олдига судраб келди ва “Эй Абу Ҳасан, манави одам айтаётган гапни эшитмайсанми?!” – деди. Али: “Нима деяпти?” – деди. Умар: “мендан Қуръон махлуқми ё махлуқ эмасми? – деб сўраяпти” – деди. Шунда Али: Бу шундай (ёмон) сўзки, ҳали тезда (салбий) самараси атрофга ёйилади. Агар сен бошлиқ бўлган ишга мен бошлиқ бўлсам буни бўйнига қилич солардим” – деди”. (Қаранг: ад-Дурр ал-мансур фит-тафсир бил-маъсурю 2 – Ж. 154 – Б).
Юсуф Даврон ука, худди шу ривоятни Доктор Абдураҳмон Умайра Аллома Тафтазонийнинг “Шарҳ ал-Мақосид” асарининг таҳқиқига ёзган муқаддимасида ҳам келтириб ўтган.
Юсуф Даврон ука, имом Жалолуддин Суютий келтирган шу ривоятга кўра, “Қуръон махлуқми ё махлуқ эмасми” деган тема, сиз иддао қилгандек икки юзинчи йилдан кейин имом Аҳмаднинг даврида эмас, балки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан кейин, биринчи юз йилликнинг ўзида, саҳобаларнинг, ҳатто дастлабки рошид халифаларнинг давридаёқ пайдо бўлиб улгурган экан. Умар ибн Хаттобнинг халифалик даврида пайдо бўлган бу мавзуни ҳазрати Али “бу тез тарқаладиган гап” деб бежизга айтмаган бўлса керак, ниманидир сезган, фаҳмлаган шунинг учун айтган. Ҳазрати Али тахмин қилганларидек бу мавзу тез тарқаган ва ҳато имом Абу Ҳанифанинг даврида ҳам баъзи бидъатчилар бу гапни кўтариб юришган. Имомимиз шунинг учун ҳам бу мавзуга Фиқҳ ал-акбарда алоҳида тўхталиб ўтганлар. Тушундингизми?! Сиз бўлса бу ривоятдан хабариз йўқ ўзизча имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳга туҳмат қилиб ўтирибсиз… Уят эмасми ука?!
Юсуф Давронга битта савол
Савол: Юсуф Даврон ука, айтингчи сизнинг “Қуръон махлуқми ё махлуқ эмасми” деган мавзу имом Абу Ҳанифанинг даврида бўлмаган, бу мавзу иккинчи юз йилликдан кейин имом Аҳмад ибн Ҳанбалнинг даврида пайдо бўлган деган фикрингиз ҳақиқатми, ё Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳунинг ривоятида тасвирланган воқеа ҳақиқатми? Ҳарқалай, Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳуга, ёинки имом Суютийга бу ривоятни ўзлари тўқиб чиқаришган деб туҳматқ илишдан уялсангиз керак…Тағин билмадим…
Юсуф Давронга битта насиҳат
Юсуф Даврон ука, биласизми Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам муҳаббатда ҳам нафратда ҳам меъёрдан ошмасликни тавсия қилганлар. Чунки ҳар иккиси ҳам меъёридан ўтиб кетса кишини кўр ва кар қилиб қўяди. Ортиқча яхши кўрса маҳбубининг айбларини кўрмайди, ортиқча нафратланганда эса мабғузининг ижобий тарафларини кўрмайди. Сизнинг имом Абу Ҳанифа раҳимаҳуллоҳ ва у кишининг издошларига нисбатан қалбингизда уфуриб аланга сочиб ётган нафратингиз кўр ва кар қилиб қўйган чоғи. Акс ҳолда мен юқорида келтирган ҳақиқатни кўрмай ё эшитмай қолишингиз мумкин эмасди. Ахир сиз салафийларнинг катта унвонли доктор домлаларидан бирисиз. Мен сизга ҳанафийларни, мотуридийларни ёмон кўришда инсофли бўлишга, ҳаддан ошмасликка чақираман. Агар насиҳатимни олсангиз тез орада ҳақни топишингизга умидворман, деб акангиз ҳанафий мотуридий Ботиржон домла ТОЖИБОЕВ
Андижон шаҳар “Ғиштли” жоме масжид имом хатиби
АҚШда машҳур мусулмон Муҳаммад Али куни ўтказилди
Иллинойс штати (АҚШ) 17 январь куни турли диндаги америкаликлар томонидан қўшилган ҳиссани тан олувчи янги қонунчилик доирасида биринчи марта Муҳаммад Али куни нишонланди.
Ушбу тадбирни нишонлаш учун Иллинойс мусулмон жамоат бирлашмаси юқори мартабали фаоллар, жумладан, муҳтарам Жесси Жексон, лейтенант губернатор Жулиана Стрэттон, Чикаго Тарих музейи президенти Дональд Лассер, Алининг қизи – Мариам Али ва бошқа машҳур шахслар иштирокида давра суҳбати ўтказмоқда.
Islam.ru портали хабарига кўра, тарихдаги биринчи Муҳаммад Али куни ҳақидаги ахборотни тарқатиш учун ташкилотчилар 10 000 та плакатларни буюртма қилишди. Ҳар бир истаган одам мусулмон ташкилотининг веб-сайтида топилган Google шаклидан фойдаланган ҳолда бепул плакатни сўраб олиши, уйда, ишда, синфда ёки идорада осиб қўйиши мумкин.
Плакатлар билан бир қаторда, ҳар бир киши афсонавий спортчининг биографиясини айтиб берадиган бепул ва оддий дарсликлар тўпламига эга бўлиши мумкин.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Қуръон ўқимоқчи бўлган киши нима деб ният қилади?
Аксарият мўмин-мусулмонлар Қуръони каримни фақат савоб ва ажр умидида ўқишади. Аслида, Қуръони каримнинг фойдали жиҳатлари, манфаатли томонлари жуда кўп.
Ҳар ким ҳар гал Қуръони каримни эзгу ният билан ўқиса, улуғ фазилат ва савобларга эришади. Зеро, ҳадиси шарифда: “Амаллар ниятларга кўрадир. Ҳар ким ниятига яраша олади...” дейилган (Имом Бухорий ривояти).
Қуръони карим ҳаётимиз дастури, умримиз мазмуни, охиратимиз учун савоблар манбаидир. Шу нуқтаи назардан Қуръон ўқиш арафасида эзгу ният қилиш худди тижоратдаги каби мўл фойда гаровидир.
Қуръон ўқимоқчи бўлган киши қуйидагиларни ният қилиши керак:
1) Қуръонни илм ва амал ниятида ўқинг;
2) Қуръонни Аллоҳдан ўзингизни, зурриётингизни ва аҳли байтингизни ҳидоят этишини ният қилиб ўқинг;
3) Қуръонни Аллоҳ таолога муножот ниятида ўқинг;
4) Қуръонни зоҳирий ва ботиний касалликларга шифо ниятида ўқинг;
5) Қуръонни Аллоҳ таоло зулматдан нурга чиқаришини ният қилган ҳолда ўқинг;
6) Қуръонни қотган қалбларни юмшатувчи кўнгилларга ором берувчи, васвасаларга қўрғон бўлувчи илоҳий калом эканлигини ният қилиб ўқинг;
7) Қуръонни ўзингиз ва оила аъзоларингиздан ҳасадни бартараф этиш, назар-нафасдан паноҳ тилаш мақсадида ўқинг;
8) Қуръонни ғофиллардан эмас, зокирлардан бўлиш ниятида ўқинг;
9) Қуръонни имоннинг зиёда бўлиши ва Аллоҳга яқин бўлиш мақсадида ўқинг;
10) Қуръонни Аллоҳнинг амрларига қатъий риоя қилиш ва бу борада барчага ўрнак бўлиш мақсадида ўқинг;
11) Қуръонни савоб олиш мақсадида ўқинг. Ҳатто ҳар бир ҳарфга 10 савоб ёзилсин. Чунки Аллоҳ хоҳлаган бандасига ажрларини кўпайтириб беради;
12) Қуръонни қиёмат куни Каломуллоҳ шафоатига ноил бўлишни умид қилиб ўқинг;
13) Қуръонни Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг васиятларига риоя қиляпман, деган ниятда ўқинг. Чунки у зот алайҳиссалом: “Қуръон ўқинглар”, деб марҳамат қилганлар;
14) Қуръонни Аллоҳ даража ва мартабамни кўтаради, менга манфаат беради, деган ниятда ўқинг;
15) Қуръонни жаннатда даражаларим кўтарилади, деган ниятда ўқинг. Чунки ҳадиси шарифда: «Қиёмат куни Қуръон соҳибига: “Ўқи ва кўтарил. Дунёда қандай ўқиган бўлсанг, шундай ўқи. Охирги оятни ўқиган жойинг (жаннатдаги) манзилинг бўлади”, дейилади» (Имом Абу Довуд ривояти);
16) Қуръонни қиёмат куни иззат тожини кийиш мақсадида ўқинг;
17) Қуръонни Аллоҳнинг зикри ва у Зот билан бирга бўлиш, оламлар Раббига яқинлашиш мақсадида ўқинг. Ҳадиси қудсийда: “...бандам мени зикр қилганда, Мен у билан биргаман...” (Имом Муслим ривояти), дейилган;
18) Қуръонни Аллоҳнинг аҳли бўлиш ва у Зотнинг хос бандалари қаторидан жой олиш мақсадида ўқинг;
19) Қуръонни дўзахдан ва Аллоҳнинг азобидан нажот топиш ниятида ўқинг;
20) Қуръонни ўзингиз ва оила аъзоларингизни сеҳр-жодудан, шайтон ва жинларнинг ёмонликлридан паноҳ тилаш ниятида ўқинг;
21) Қуръонни Мусҳафга қараб ўқиш ибодат эканлиги учун ўқинг;
22) Қуръонни Аллоҳ ҳузурида фазл ва яхшиликларга эришиш ниятида тиловат қилинг;
23) Қуръонни овозингизни гўзал, ҳидингизни хушбўй қилиш ниятида ўқинг;
24) Қуръон ўқинг. Чунки Қуръон қироати билан Аллоҳ таоло маҳзунликларни кетказади, ғам-андуҳлардан асрайди;
25) Қуръонни Аллоҳ таоло ҳожатларимни раво қилади, дуоларимни ижобат этади, деган ниятда ўқинг.
Т.НИЗОМ тайёрлади.
Элчилар Ислом цивилизацияси марказига ташриф буюрди
Ўзбекистоннинг Италиядаги элчиси Отабек Акбаров, Франциядаги элчиси - Сардор Рустамбоев ва Исроилдаги элчиси - Феруза Маҳмудова Тошкентда қурилаётган Ислом цивилизацияси маркази (ИЦМ) га ташриф буюрди, деб хабар бермоқда “Дунё” ахборот агентлиги.
Марказ ислом меъморчилигининг ҳақиқий дурдонаси ва Ўзбекистоннинг Учинчи уйғониш даври тимсолига айланиши кутилмоқда. Ушбу ғояни ҳақиқатга айлантириш учун Ўзбекистоннинг хориждаги дипломатик ваколатхоналари кўмагида дунёга машҳур архитектура ва қурилиш компаниялари жалб этилган.
Хусусан, ушбу ансамблни лойиҳалаштириш ва дизайни билан шуғулланаётган машҳур француз «Wilmotte & Associés» компанияси бош директор Борин Андриу бошчилигидаги делегация шу кунларда Ўзбекистонда бўлиб, республиканинг тегишли вазирлик ва идоралари билан учрашувлар ўтказмоқда.
ИЦМга ташриф чоғида дипломатлар қурилиш вазири Ботир Зокиров ва Франция компанияси вакиллари билан учрашди.
Меъморий ансамбл қурилиши ишларининг бориши билан танишиш, шунингдек, бутун ислом дунёсида ўхшаши бўлмаган ушбу улкан лойиҳани сифатли амалга ошириш бўйича келгуси тадбирлар бўлиб ўтди. Марказнинг гумбазини безашда нуфузли "Trend" италия компанияси иштирок этди. Ушбу компания аввал Макка шаҳрида (Саудия Арабистони) бош масжид яқинидаги марказий бинода ярим ой билан гумбазни тайёрлади ва ўрнатди. Комплекс биносининг ташқи қисмини қоплаш Грециянинг "FHL Kiriakidis Group" компаниясидан олинган ноёб табиий мармар ва гранит ёрдамида амалга оширилади. Қайд этилишича, ҳозирда Италиянинг етакчи компаниялари гумбаз остидаги марказий қандил, биллур павильон ва ИЦМ биносининг бошқа муҳим элементларини ишлаб чиқариш ва ўрнатишда иштирок этиши режалаштирилган.
Учрашув давомида офис биноларини лойиҳалаш ва қуриш, комплекснинг алоҳида қисмларини ички интерьери ва дизайни учун хорижий компаниялар, шу жумладан итальян ва француз компанияларини жалб қилиш масалалари муҳокама қилинди. Замонавий шаҳарсозлик ва шаҳар инфратузилмаси шароитида меъморий ёдгорликларни сақлаб қолиш бўйича Исроил тажрибасини ўрганиш имконияти ҳам кўриб чиқилади.
Дипломатик миссиялар раҳбарлари музей, Ислом академияси, ахборот-ресурс маркази, кутубхона, конференция зали, хизмат хоналари ва бошқа иншоотлардан иборат ИЦМ қурилишининг бориши билан танишди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Шайх Муҳаммад Ғаззолий роҳимаҳуллоҳ: Улар кўпроқ диннинг кийимларига, белги-аломатларига эътибор беришади (инфографика)
Мақолалар
