Ислом тараққиёт банки (ИТБ) ва Ўзбекистон ҳукумати ўртасида 2018-2021 йилларда 1,3 миллиард долларлик янги ҳамкорлик стратегияси имзоланди. Бу ҳақда "Kun" интернет нашри хабар берди.

«Бугун биз ҳукумат билан 1,3 миллиард долларлик ҳамкорлик стратегиясини имзоладик. Ушбу маблағ турли йўналишлар бўйича тақсимланади: транспорт, энергетика, таълим ва соғлиқни сақлаш, қишлоқ хўжалиги соҳаларида», - деган Ҳожар журналистларга.

Ислом тараққиёт банки раҳбарининг таъкидлашича, банк Ўзбекистон президенти ва ҳукумати томонидан танланган ислоҳотларни қўллаб-қувватлайди. «Биз Ўзбекистон ҳукумати томонидан амалга оширилаётган ташаббусларни ҳаётга татбиқ этишда иштирок этаётганимиздан хурсандмиз», - дея қўшимча қилиб ўтди у.

Ўзбекистон 2003 йил 3 сентябрда ИТБнинг тўлақонли аъзоси бўлган. Инвестициялар бўйича давлат қўмитаси маълумотларига кўра, ИТБ билан ҳамкорлик даврида 926 млн долларлик 17та лойиҳа амалга оширилди. Бугунги кунда 1 млрд долларлик 9 та лойиҳа амалга ошириш босқичида турибди.

ЎМИ Матбуот хизмати

1. Киши модомики илм талабида экан, у олимдир. Агар у билиб бўлдим, деб ўйласа, жоҳиллиги бошланган бўлади.

Али ибн Абу Толиб (розияллоҳу анҳу)

2. Ё олим бўл, ёки ўрганувчи бўл. Ҳаргиз бекорчи бўлма.

Абдуллоҳ ибн Масъуд (розияллоҳу анҳу)

3. Кишининг олим бўлишига Аллоҳ таолодан қўрқмоғи, илмсиз қолишига эса амалига мағрурланиши кифоя қилади.

Масруқ

4. Ёки илмли бўл, ёки илмга таяниб иш тутадиган бўл, лоақал илмни тинглаб эшитадиган бўл, аммо тўртинчиси бўлма, чунки касодга учраб ҳалок бўласан.

Абулқосим аз-Замахшарий

5. Ҳақ таоло ҳар замонда олимларни ўшал замона халқининг амалларига муносиб сўзлар билан гапиртириб қўяди.

Абу Туроб Нахшабий

6. Олимнинг адо этилиши лозим бўлган ҳақлари бор. Унга кўп савол бермаслик, жавобига эътироз қилмаслик, эриниб турганида жавоб беришга зўрламаслик, ўрнидан туришга қўймай, этагига осилиб олмаслик, сирларини ошкор этмаслик, ҳузурида бирор кишини ғийбат қилмаслик, ундан хато қидирмаслик, борди-ю хато қилса, узрини қабул қилиш, модомики Аллоҳнинг амрига итоат этаркан, унга ҳам Аллоҳ учун ҳурмат кўрсатиш, олдида ўтириб олмаслик, бирор эҳтиёжи бўлса, уни раво қилиш учун ҳаммадан олдин шошилиш олимнинг ҳақларидандир.

Али ибн Абу Толиб

7. Китоби йўқ олим - мевасиз дарахт.

Саъдий Шерозий

8. Олим керакки, ўз илмининг поя ва миқдорини асрагай, гавҳарни имтиҳон учун тошга урмагай.

Алишер Навоий

9. Илм ва диннинг машҳур кишилари ўз маслаҳатлари билан подшоҳларга ёрдам бериб келганлар.

Амир Темур

10. Олимлар эҳтиромга лойиқ буюк инсонлардир. Илм билан мустаҳкамланмаган ҳар қандай улуғликнинг оқибати хорликдир.

Аҳнаф ибн Қайс

11. Олим киши кечалари қойим, кундузлари рўзадор мужоҳиддан афзалдир. Олим вафот этса, Исломда бир ёриқ пайдо бўлади. У ёриқни фақат олимнинг ўринбосаригина тўлдиради.

Али ибн Абу Толиб

12. Олимлар қаламларининг сиёҳи шаҳидлар қони билан ўлчанади. Шунда олимлар қаламларининг сиёҳи шаҳидлар қонидан оғир келади.

Ҳасан Басрий

13. Эй ўғлим, сен олимлар билан ўтир. Уларнинг орасига кир, чунки Аллоҳ таоло ерни осмон суви билан тирилтиргани каби қалбларни ҳикмат нури билан тирилтиради.

Луқмони Ҳаким

14. Кундузлари рўзадор, кечалари қойим (бедор) бўлган мингта обиднинг ўлими ҳалол-ҳаромни ажрата олувчи бир олимнинг ўлимидан енгилроқдир.

Умар ибн Хаттоб

15. Олимлар бўлмаганида инсонлар чорва моллари каби бўлиб қолардилар.

Ҳасан Басрий

16. Ота-оналар фарзандларини дунё оташидан ҳимоя қилади, олимлар эса уларни охират олови – дўзахдан муҳофаза этади.

Яҳё ибн Маоз

17. Ким олимнинг олдига келиб, у билан бирга ўтирса, унинг илмини эгаллашга қодир бўлмаса ҳам, унга етти яхшилик бордир.

Абу Лайс Самарқандий

18. Олимлар юлдузларга ўхшайди. Агар кўриниб турса, одамлар улар билан йўл топишади. Агар кўздан йўқолиб, зулматда қолсалар, қаёққа юришни билмай ҳайрон қолишади.

Ҳасан Басрий

19. Илмга амал этишни ўзингга одат қил; агар олим илмини амалиётга татбиқ этмаса, у руҳсиз баданга ўхшайди.

Имом Аъзам

20. Донишманд ва олимларнинг хулқларидан ўрнак олиш яхши хулқни тирилтиради, ёмонни йўқ қилади.

Абу Райҳон Беруний

21. Дунё (юрт) ободлиги тўртта нарса сабабидан: раҳбарлар адолати, олимлар илми, бойлар саховати, муҳтожлар дуоси.

Абу Ҳомид ал-Ғаззолий

Тунгус тилидаги «шаман» сўзининг ўзбек тилидаги маъноси сеҳргарликдир. Сеҳргарлик (афсун, магия) – реал натижалар олиш учун илоҳий кучларга таъсир этиш мақсадида бажариладиган амал. У тотемизм ва анимизм билан бир вақтда пайдо бўлиб, у орқали кишилар ўз тотемлари, ота-боболарининг руҳлари билан хаёлан боғланишни амалга ошириб келганлар.

Сеҳргарлик қадим замонда пайдо бўлиб, минглаб йиллар давомида ривожланиб келган. Одатда, афсунгарлик билан махсус одамлар – шаманлар, афсунгарлар шуғулланганлар. Улар орасида, айниқса, узоқ ўтмишда аёллар кўп ўринни эгаллаган. Шаманлар ва афсунгарлар жазавали ва асабий кишилар бўлиб, одамлар уларнинг руҳлар билан мулоқотда бўлишларига, уларга жамоанинг умид ва ниятларини етказиш, уларнинг иродасини талқин қилиш қобилиятига эга эканига ишонганлар. Шаманлар, одатда, маълум ритуал ҳаракатлар орқали – овоз чиқариш, ашула айтиш, рақсга тушиш, сакраш йўли билан ноғоралар ва қўнғироқлар овозлари остида ўзларини жазавага солиб, ўзини йўқотиш, жазаванинг юқори нуқтасига етказиш билан афсунгарлик қилган. Томошабинлар ҳам баъзан ўзини йўқотиш даражасига етиб, маросимлар иштирокчиларига айланиб қолган.

Одатда, шаман маросим охирида бир ҳолатга келиб ҳеч нарсани эшитмай, кўрмай қолган. Шунинг учун унинг руҳлар дунёси билан мулоқоти худди шу ҳолатда амалга ошади деб ҳисобланган. Умуман олганда, маросимлар қисмлардан иборат бўлган. Афсунгарлик жамият талабларидан келиб чиққан ҳолда амалга оширилган. Илоҳий кучлар дунёси билан бундай боғланиш йўли ҳаётда номаълум, олдиндан билиб бўлмайдиган шароитлардан келиб чиққан.

Шу билан бирга, афсунгарлик одамларнинг фикр юритиш, онгини мустаҳкамлашда катта роль ўйнаган. Бу эса диний онгнинг шаклланиш жараёнида муҳим ўрин тутган. Афсунгарлик фикр юритиш ривожланган сари одамга ўз-ўзидан бўладиган, мақсадли йўналишдаги ҳаракатлар натижасида олинадиган эмас, балки илоҳий кучлар афсуни билан боғлиқ бўлган             шароитлардан келиб чиқадиган кўриниш деб ҳисобланган. Натижада кўпчилик аниқ ҳодисалар, ҳаттоки алоҳида буюмлар сеҳрли куч эгаси сифатида қабул қилина бошланган.

Сеҳргарлик маросимлари якка ҳолда ёки жамоа бўлиб амалга оширилган. Афсунгарлик мақсадга кўра қуйидагиларга бўлинади:

1) Зарар келтирувчи – ёвуз афсунгарлик. Унинг мақсади кимгадир зарар етказишдан иборат;
2) Ҳарбий афсунгарлик. У душманга қарши (масалан, қурол-аслаҳаларни сеҳрлаш);
3) Севги афсунгарлиги. Ундан «иссиқ» ёки «совуқ» қилиш мақсадида;

4) Тиббий афсунгарлик. Ундан даволаш мақсадида;

5) Об-ҳаво афсунгарлиги. Бу сеҳргарлик туридан ёмғир чақириш ёки шунга ўхшаш об-ҳавони ўзгартириш мақсадларида фойдаланилган. Сеҳргарлик ҳозирда ҳам айрим динларда ва турли халқлар урф-одатларида сақланиб қолган.

Хадичаи Кубро аёл-қизлар
ўрта махсус ислом билим юрти матбуот хизмати