muslim.uz

muslim.uz

Хорижий мамлакатларда миллий сайёҳлик брендини оммалаштириш мақсадида Ўзбекистон Республикаси туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси, Ўзбекистон Республикасининг Ҳиндистондаги элчихонаси билан ҳамкорликда “Travelxp” телеканалининг тасвирга олиш гуруҳи Ўзбекистонга ташриф буюрди.

 

Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси берган хабарга кўра, сафардан кўзланган мақсад Ўзбекистоннинг бой туристик салоҳияти бўйича филмь тайёрлаш ҳамда мазкур филмни 2018 йил давомида эфирга узатишдан иборат.

 

Ижодий гуруҳ беш кишидан ташкил топган бўлиб, жорий йилнинг 12-23 декабр кунлари юртимизда бўлган. Тасвирга олиш жараёнлари Тошкент (тарихий диққатга сазовор жойлар, телеминора, Мустақиллик майдони, темирйўл вокзали), Самарқанд, Шаҳрисабз, Бухоро ва Хива каби шаҳарларда амалга оширилган.

 

Маълумот ўрнида шуни айтиш керакки, “Travelxp” хусусий телеканал бўлиб, 2011 йилда ўз фаолиятини бошлаган ҳамда туризм соҳасига мўлжалланган. Телеканалнинг дастурлари Ҳиндистон бўйлаб сунъий йўлдош ва кабел каналлари орқали қатор хорижий давлатларда эфирга узатилади. Дастурлар ҳинд, инглиз, тамил, бенгал, тайланд, испан, немис, француз, япон, рус, араб, форс ва хитой тилларида олиб борилади.

XIX аср охири ХХ аср биринчи ярмида Наманган шаҳридан етишиб чиққан улуғ уламолардан бири Саййид Собитхон тўра Абул Маонийдир. У киши ҳақида маълумотлар жуда кам. Чунки Собитхон тўра яшаган давр мустамлакачилик сиёсатининг ватанпарварлар ва зиёлиларга қарши кураши авж олган вақтга тўғри келади.

Собитхон тўра 1866 йил Наманганда таниқли олим Саййид Файзхон тўра хонадонида туғилди. У илмий муҳитда ўсиб улғайди, илк устози отаси бўлди. Сўнг Наманган мадрасасида ўқиб, шаҳарнинг кўзга кўринган олимлари, жумладан, Ҳазрат Иноятхон Лангарийдан сабоқ олди. Сўнг илмини янада чуқурлаштириш мақсадида Ҳўқанди латифга борди. Бу ерда бир неча йил туриб, “Мадрасаи Хон”да илм сирларидан воқиф бўлди, мадрасани муваффақиятли битириб, она шаҳрига қайтди.

Ёши улғайгач, ҳажга борди. Мадинада уч йил муқим яшаб қолди. Бир кеча тушида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни кўради. У зот олимга “ватанга қайтинг” ишорасини қиладилар. Шундан сўнг у ота юртига қайтиб, қолган бутун умрини Наманганда ўтказди. XIX асрнинг сўнгги йилларида Намангандан етишиб чиққан олимларнинг кўпи ундан сабоқ олишган.

Собитхон тўра очиқ чеҳрали, ширинсўз ва тақволи инсон бўлган. У илм бобида улкан муваффақиятга эришган эди. У мадрасадан қайтиб келиши билан китоб варақлар, ёзаётган асарларига қимматли маълумотлар тўплар эди. “Тафсири Жалолайн”ни кўп ўқир эди.

Собитхон тўра тасаввуф, тафсир, ҳадис, тил ва адабиёт, тарих, жуғрофия, мантиқ ва бошқа илмлардан яхши хабардор эди. Ўзи ҳам араб, форс ва ўзбек тилларида ижод қилди.

Олимнинг “Башорат ан нажот фи ишорат ас-салот” китобида диний амаллар, ибодатларга оид турли фиқҳий масалалар жамланган. Ушбу асарнинг 52 бетдан иборат қўлёзма нусхаси ЎзФА Абу Райҳон Беруний номидаги Шарқшунослик институтида сақланмоқда. Ушбу даргоҳда унинг қаламига мансуб “Тажҳиз ал амвот” асари қўлёзмаси ва бу китобнинг 1907 йили Бухорода нашр этилган тошбосма нусхаси ҳам бор. Ушбу асарда ўлим ва дафн маросими билан боғлиқ масалалар батафсил ёритилган. У хурофий тушунчалар авжига чиққан бир даврда ёзилгани боис катта аҳамият касб этган ва одамларни ҳидоят йўлига бошловчи муҳим қўлланма бўлиб хизмат қилган. Бундан ташқари, олим фиқҳ илмига оид яна бир нечта асарлар ёзган.

Собитхон тўра тафсир ва ҳадис илмлари тарғиботчиси сифатида ҳам танилган. Ўша даврда Туркистон аҳолисида ушбу илмларга эътибор сусайиб кетгани учун ҳам шу йўналишга алоҳида эътибор берган.

Саййид Собитхон тўра турмуши ҳашамсиз яшаган, дунё лаззатларига парвосиз эканидан мол-дунё орттирмаган. Тушган совға-саломларни камбағалларга, илм толибларига эҳсон қилиб юборган.

Саййид Собитхон тўра юртимизни жуда ҳам севар, шу боис чоризм мустамлакасига айланиб қолган муқаддас Ватанини озод ва ҳур кўришни орзу қилар эди. Талабаларига Ватан озодлиги учун ҳаракат қилиш, керак бўлса, бу йўлда жон бериш кераклигини таъкидлар эди. Болшевиклар инқилоби бошлангач, Собитхон тўра шогирдларини Ватан мустақиллиги йўлида бирлашишга руҳлантирар эди. Собитхон тўранинг халқ ўртасидаги нуфузини яхши билган болшевиклар уни зимдан кузатиб, назорат қилиб туради.

Собитхон тўра Абул Маоний 1927 йили 63 ёшда оламдан ўтди, Наманган шаҳридаги “Мангулик” қабристонига дафн этилди. Аллоҳ таоло ул зотни раҳматига олсин.

 

Исломхон  УБАЙДУЛЛАЕВ,

Тошкент ислом институти ўқитувчиси

Четверг, 04 Январь 2018 00:00

Зулматга элтувчи йўл

Ислом – инсонни дини, жони, аҳли, насли ва саломатлигини сақлашга қаратилган. Инсоннинг ҳаётига таҳдид солиб турган иллатлардан бири – бу гиёҳвандлик. Аъроф сурасининг 157-оятида: “У (пайғамбар) уларни (инсонларни) яхшиликка буюради, ёмонликдан қайтаради ва пок нарсаларни ҳалол қилиб, нопок нарсаларни уларга ҳаром қилади…” дейилади.

Маълумки, Ислом таълимоти инсон ҳаётига фойда келтирмайдиган, унинг ақл-ҳушини карахт қиладиган ҳар қандай моддани зарарли деб билади ва истеъмол қилишдан қайтаради. “Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам ҳар қандай маст қилувчи, баданни бўшаштирувчи ва сусайтирувчи нарсаларни истеъмол қилишдан қайтардилар” (Имом Аҳмад ва Абу Довуд ривояти).

Ушбу ҳадиси шариф ҳар қандай турдаги гиёҳвандлик ҳаром эканига далолат қилади. Гиёҳвандлик дунё афкор оммасини ташвишга солиб келаётган долзарб муаммолардан бири ҳисобланади. Мазкур иллатга қарши нафақат маълум бир минтақа ёки ҳудуд, балки дунё бўйича кенг қамровли кураш олиб борилаётир. Таъкидлаш керакки, наркотик моддалар нафақат инсоннинг соғлиғига, балки руҳиятига ва ўзлигига путур етказиб, охир-оқибат уни ажал комига улоқтириб юборади. Чунончи, гиёҳвандлик ўта оғир касалликлар ва жиноятлар содир этилишининг авж олишига сабаб бўлади.

Шунингдек, гиёҳванд моддалар оила ва жамият иқтисодига катта зарар келтиради. Чунки гиёҳванд моддалар жуда қиммат туради, катта маблағлар эвазига сотиб олинади. Бу эса, ўз-ўзидан молни исроф қилишга олиб келади. Шариатимиз исрофни ҳаром қилган, биз исрофдан қочишга буюрилганмиз. Ҳатто манфаатли иш учун ҳам исрофга рухсат йўқ. Гиёҳвандликка мубтало одам эса ўзининг, яқинларининг ҳаётини заҳарлаш, динига, жонига, ақлига, наслига зарар етказиш учун мол сарфламоқда. Улар келтирган офатлар оилалар бузилишига, ҳали туғилмаган гўдакларнинг келажакда мажруҳ, ногирон бўлиб қолишига, ёшларнинг умрининг хазон бўлишига сабаб бўлади. Энг ачинарлиси, баъзи нафсини жиловлай олмаган кимсалар эътиқоди заиф, иродаси бўш, гиёҳвандликка мойиллиги бор ёшларни турли қинғир йўллар билан тузоғига илинтирмоқда. Шу боис, бундай иллатга қарши курашиш учун ҳозирда аҳоли орасида, оила, мактаб, маҳалла, мутассадди ташкилотлар ҳамда кенг жамоатчилик ҳамкорлигида мунтазам тушунтириш ишлари олиб борилмоқда.

Хулоса қилиб айтганда ёшларни соғлом ва баркамол қилиб тарбиялаш нафақат оилани, балки мамлакат, қолаверса, жамиятнинг ҳам олдида турган муқаддас вазифадир. Гиёҳвандликнинг  мудҳиш асоратини ўсиб келаётган навқирон авлод онгига етказиш, уларни соғлом турмуш тарзига жалб этиш, бўш вақтларини мазмунли ва фойдали ўтказишга бош-қош йўлида барчамиз бирдек масъулмиз. Зеро, огоҳлик ва ҳушёрлик муаммонинг бартараф этилишида муҳим аҳамият касб этади. Бу иллатга қарши курашиш Ватанимизнинг ҳар бир онгли фуқаросининг муҳим вазифаси ҳисобланади. Зеро, жамият ҳаётида зарарли иллатларни йўқ қилиш ва унинг олдини олиш ҳар бир мўмин-мусулмоннинг бурчидир.

А.БОБОЕВ,

Хоразм вилояти Шовот тумани

“Ваянган бобо” жоме масжиди имом-хатиби

Сайёҳлик соҳасини ривожлантириш, хорижлик сайёҳларни  мамлакатимизга жалб қилиш мақсадида кенг қамровли ислоҳотлар олиб борилмоқда.

 

Ўзбекистон Республикаси ҳукумати Ўзбекистонга келиш истагида бўлган хорижлик сайёҳатчиларга қулайлик яратиш мақсадида электрон кириш визаларини (E-Visa) бериш тизимини жорий қилиш масаласини кўриб чиқмоқда, деб хабар беради kun.uz.

 

Электрон виза кириш визасини олиш учун элчихонада навбатда туришдан халос қилувчи янги тизимдир. Ушбу турдаги визани онлайн шаклда олиш мумкин.

 

Виза олиш учун талаб этиладиган барча ҳужжатлар ва анкеталар интернет тармоғи орқали топширилади. Бунда консул билан суҳбат ёки бошқа жараёнлар амалга оширилмайди.

 

Визани олиш тартиби:

- тегишли ҳужжатлар элчихонага топширилади;

- улар мамлакат миграция хизмати орқали текширилади;

- виза бериш бўйича ижобий ёки салбий қарор берилади.

 

Электрон виза бериш тизими дунёнинг қатор давлатларида жорий қилинган. Электрон тизимни жорий этишда Озарбайжон ва Грузия тажрибаси ўрганилаётгани ва Ўзбекистонда ушбу мамлакатлар тажрибасидан фойдаланиш кўзда тутилган.

 

Маълумот учун, электрон виза тизимини жорий қилиш мамлакат виза тартибининг соддалаштирилишини талаб қилади. Электрон визалар фуқароларга улар томондан визани олиш жараёнида берилган аризага мувофиқ мамлакат аэропортларида берилади.

Чеченистон Республикасининг Шали шаҳрида ўзбекистонлик архитекторлар лойиҳаси асосида 20 минг кишилик масжид барпо этилмоқда. Бу ҳақда kun.uz хабар бермоқда.

 

Ушбу масжидга маҳаллий аҳоли ташаббуси билан Республика раҳбари Рамзан Қодировнинг номи берилиши режалаштирилган. Янги масжид қурилиши 2012 йил март ойида бошланган бўлиб, 2018 йилда очилиши кўзда тутилган. Масжид лойиҳасини яратиш устида ўзбекистонлик архитекторлар иш олиб боришган.

 

Масжид баланд бинолар мажмуаси “Шали-Сити” яқинида жойлашган. Масжиднинг 4 томонида баландлиги 63 метр келадиган 4 та минора жойлашган, масжид гумбази баландлиги 43 метрни ташкил қилади. Масжид ҳудуди 12 та фаввора билан безалади. Масжид услуби ва безалиши бўйича дунёда аналогларга эга бўлмайди. Унинг ташқи ва ички қисми грек оқ мармар тоши билан қопланади. Масжиднинг бутун ҳудуди 6,5 гектарни ташкил қилади.

Top