Ўзбекистоннинг Куала-Лумпурдаги элчихонасида меъморий шаклларни уйғунлаштириш масалаларига бағишланган китобнинг (Uralov A.S., Elina Mohd Husini. Harmonization, Decoration of Architectural Forms and Light. – USIM Press, 2021) тақдимоти бўлиб ўтди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА мухбири.

Мазкур китоб Самарқанд давлат архитектура институти профессори Актам Ўролов ва Малайзия Ислом илмий университети (Universiti Sains Islam Malaysia – USIM) профессори Элина Моҳд Ҳусини томонидан тайёрланган ва USIM Press нашриёти билан ҳамкорликда чоп этилган.

1998 йилда ташкил этилган USIM давлат олий таълим муассасаси ҳисобланади.

Университетнинг таълим модели диний фанларни дунёвий фанлар билан интеграциялаш тамойилига асосланган.

Элчихонада гибрид форматда ташкил этилган тақдимотда USIM маркази директори Моҳд Зин Кандар, профессор ва ўқитувчилар иштирок этди.

Самарқанд давлат архитектура институти билан телеконференция ташкил этилди.

Онлайн-тадбирда институт ректори Чидем Жанбай Туркйилмаз ва олий билим юрти ўқитувчилари қатнашди.

Китоб турли асрлар меъморчилиги назарияси, тарихи ва амалиётига бағишланган. Нашрда Ўзбекистон ва Марказий Осиё меъморчилиги ва тасвирий санъатида шакллар уйғунлиги ва мутаносиблик назариясига алоҳида эътибор қаратилган.

Рисола меъморлар, санъатшунослар ва кенг китобхонларга мўлжалланган бўлиб, бакалавр ва магистратура дастурлари талабалари учун дарслик сифатида тавсия этилган.

Тақдимотда малайзиялик тингловчиларга Ислом цивилизациясининг бой маданий меросини, республикамизда кўп асрлик меъморий анъаналарини ўрганиш ва оммалаштириш бўйича амалга оширилаётган саъй-ҳаракатлар ҳақида маълумот берилди.

Томонлар 2019 йилда олий ўқув юртлари ўртасидаги ҳамкорлик доирасида профессор-ўқитувчиларнинг лектор сифатида ўзаро ташрифларини ташкил этиш амалиёти йўлга қўйилганини мамнуният билан қайд этди.

Тадбир якунида ислом меросини биргаликда илмий тадқиқ этиш, халқаро конференциялар, семинарлар ва маърузалар ташкил этиш, Ўзбекистон ва Малайзия нашрларида илмий материаллар нашр этиш, шунингдек, ҳамкорликда таълим дастурларини йўлга қўйиш имкониятларини ўрганиш бўйича университетлараро амалий ҳамкорликни давом эттиришга келишиб олинди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Аммо, “ҳизб”нинг асл мақсадларига назар солинса, уларнинг танлаган услуби Росулуллоҳ ва саҳобалар услубига бир неча жиҳатдан зид ва қарама-қарши экани намоён бўлади.

Биринчидан; “Ҳизб”чилар “мен мусулмонман”, дегувчи мўмин-мусулмон ҳалқни даъват қилади. Бунда улавр аввал жамият аъзоларини ёппасига иймонсизликда айблаб, куфрга ҳукм қиладиларда, ана ундан кейин “қайта исломлаштириш” ҳаракатига ўтадилар. Росулуллоҳ ва саҳобалар эса, “мен мушрикман”, деб будларга топинувчиларни даъват қилар эди. мусулмон бўлганларни эса, амали солиҳда бардавом бўлишга чақирар эдилар.
Иккинчидан; “Ҳизб” ўзининг “исломи”га даъват қилади. Росулуллоҳ ва саҳобалар эса, соф Исломга даъват қилар эди.

Учинчидан; Ҳизб фаолиятини мусулмонлардан, ватанпарвар шахслардан, мусулмонларнинг раҳбарларидан яширадилар. Росулуллоҳ ва саҳобалар эса Исломнинг аввалида ўз даъватларини фақатгина ислом душманлари саналмиш мушриклардан яширар эдилар.

Тўртичидан; “Ҳизб” даъват қилинмиш шахсларга аввал, ўзи яшаб турган она ватанига нисбатан бўлган меҳр туйғусини сўндириб, “туғилиб ўсган ватанга садоқатли бўлиш шарт эмас, масжид миноралар бор ҳамма ер бизнинг ватандир, диний эркинлик (бунда улар ўз фаолиятларини бемалол олиб боришни назарда тутатидар) йўқ ерни тарк этиш, ҳижрат қилиш фарз, беғам яшаб юриш ярамайди, уруш-жанжаллар гирдобида қолган биродарларимизга ёрдам учун жангга отланмоқ даркор ” каби соҳта шиорлар остида космополитизм (ватанпарварлик, ҳалқларнинг ўз миллий суверенитети ва мустақиллигини ва миллий маданиятни инкор этувчи реакцион ғоя)ни диний ниқоблар остида сингдиришга уринадилар. Росулуллоҳ ва саҳобалар эса, энг аввал Аллоҳни бир деб билиш, пайғамбарни ҳақ, деб тан олиш, ота-онага яхшилик қилиш, бошлиққа итоат этиш, қуллар ҳатто кофир бўлса ҳам хўжайинларига итоъат қилишга, ватанга садоқат, ватан равнақи учун фидойи бўлиш каби эзгу ишларга чақирар эди.

Бешинчидан; Ҳизбнинг даъвати тасирига тушганлар космополистга айланадилар. Натижада, ўз ватанини ёмон кўра бошлайди; Ватандаги миллий анъана ва қадриятлар кўзига хунук кўрина бошлайди; Давлати сиёсатига қарши бўла боради; Ўз Давлатини “кофир тузуми”, деб ўйлайди; уламоларини айблайди; ота-онасини кофирга чиқаради; қўшнисини сўйиб кетади; Юртини портлатади, Ватанини сотади ... Росулуллоҳ ва саҳобаларнинг суҳбати ва даъватидан насибадор бўлганлар эса, бунинг акси ўлароқ, ёмон хулқлардан воз кечар, жиноятлардан воз кечиб, яхши ва эзгулик қилишга ошиқар, муҳтожга ёрдам берар, юрти ва ватанини обод этиш ҳаракатига тушар эди.

Ислом фиқҳида “ҳизб”нинг бу каби хуфёна ҳаракатларини фитна дейилади. Ўзлари эса фитначилардир! Қачонки, ғаразли мақсадлари сари ҳокимиятга бош кўтарсалар, буни “бағй”, дейилади, ўзларини эса, “боғий”, дейилади! Ислом қонуншунослари тарафдан боғийларга тайинланган қатор жазо чоралари бор:
Одил подшоҳга қарши чиққан исёнчи боғийларга қарши уруш қилиш, уларни ўлдириш жоиздир, деб аҳли илмлар ижмоъ қилганлар. Бу ҳукм бутун аҳли суннат жамоъасининг иттифоқий қароридир. Қачонки бирор киши ўз яқинларидан бирор боғийлик йўлига ўтган шахсни ўлдирса, қатл этилганнинг меросидан асло маҳрум этилмайди. Ва ҳоланки инсон ўз яқинларидан бирининг жонига қасд қилса, қотил мақтулнинг меросидан маҳрум этилади. Инсон қачонки боғийлар сафига қўшилиб, бу йўлда ўлдирилса, унга жаноза намози ўқилмайди, балки оддий ҳайвон каби кўмиб юборилади. Бу ҳам бутун Ислом оламида аҳли суннат уламоларининг ижмоъий қароридир!

Манбалар асосида Жамалов Нуруллоҳон тайёрлади

Индонезия «Berita Satu» ахборот сайти "Ўзбекистонда индонезиялик саёҳатчилар учун визасиз режим мавжуд" сарлавҳаси остида мақола чоп этди, деб хабар бермоқда “Дунё” ахборот агентлиги.

Нашр маълумотларига кўра, Индонезия-Марказий Осиё минтақасига асосий дарвоза бўлган мамлакат – Ўзбекистонга ташриф буюриш учун визасиз режимни қабул қилган давлатлардан бири.

Ўзбекистон ўзининг бетакрор табиий гўзаллиги, юксак тарихий аҳамиятга эга бино ва маконлари ҳамда маҳобатли архитектураси туфайли индонезиялик сайёҳлар учун муносиб манзил бўлиш салоҳиятига эга.

Ўзбекистонда яшаш нархи Ғарбий Европа сайёҳлик жойларига қараганда анча арзон, бироқ шу билан бирга у кам бўлмаган маҳобатли табиий гўзаллиги билан ажралиб туради, дейилади мақолада.

Ўзбекистонда ЮНЕСКО томонидан халқаро маданий мерос сифатида эътироф этилган жойлар кўп. Мамлакатда сайёҳликнинг зиёрат, экологик, қишки, тиббий ва бошқа турлари ривожланмоқда.

Индонезияда бўлгани каби, Ўзбекистон аҳолисининг аксарияти мусулмонлардир, шунинг учун ҳалол туризм олишни истаган сайёҳлар, жумладан, озиқ-овқат ва ибодат жойлари ҳақида қайғуришга ҳожат йўқ, дея таъкидлайди «Berita Satu».

Мақола муаллифи ўтмиш ислом уламоларининг кўплаб табаррук жойларини, жумладан, ҳадис билимдони Имом ал-Бухорий мажмуасини зиёрат қилишни таклиф этади.

Қайд этилишича, Ўзбекистон расман 1991 йилдагина мустақил мамлакатга айланган бўлса-да, бу мамлакат цивилизациясининг изларини худди Миср тарихи каби минг йилларга кузатиш мумкин.

Самарқанд, Бухоро ва Хива Шарқий ва Ғарбий Европага ва аксинча йўналган ҳолда жанубий, ғарбий ва шарқий Осиёдан одамлар кесиб ўтган Буюк Ипак йўли устида қадимий шаҳарлардир, дея хулоса қилади интернет-ресурс.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Мир Араб ўрта махсус ислом билим юрти мударриси

Тожиддинов Абдусамад