muslim.uz

muslim.uz

Юртимизда барча соҳалар қатори диний соҳада ҳам улкан ислоҳотлар амалга оширилиб, муқаддас ислом динини ўрганиш, аждодлар меросини қайта тиклаш ва уларни келажак авлодларга асл ҳолича етказиш бўйича кенг кўламли ишлар амалга оширилмоқда. Айниқса, охирги йилларда Президентимиз ташаббуслари билан буюк аждодларга муносиб ворисларни тайёрлаш мақсадида юртимизда диний таълим тизимини такомиллаштириш, уларнинг узвийлиги ва узлуксизлигини таъминлаш мақсадида қатор ислоҳотлар амалга оширилмоқда.

Жумладан, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 14-15 апрель кунлари Самарқанд вилоятига ташрифи давомида берилган топшириқлари асосида Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг 2017 йил 29 сентябрдаги 01А/092-сонли буйруғи асосан Тошкент ислом институтида Махсус сиртқи бўлим ташкил этилган эди.

Махсус сиртқи бўлимга ташкил этишдан асосий мақсад Республикамизда фаолият олиб бораётган илмий-тадқиқот марказлари, масжид ва зиёратгоҳларнинг ўрта махсус билимга эга бўлган имом-хатиб, имом ноиби, зиёратгоҳ масъули каби мутахассисларини олий маълумотли кадрлар билан таъминлашдан иборат. Махсус сиртқи бўлимда ўқиш муддати 3 йил бўлиб, унга ҳужжат топширмоқчи бўлганлар ўрта махсус ислом таълим муассасасини тугатган, Ўзбекистон мусулмон идораси тизимида 5 йилдан кўп муддат давомида фаолият олиб бораётган бўлиши талаб этилади. Махсус сиртқи бўлим талабалари учун ҳар томонлама қулай шарт-шароитлар яратиб берилади. Махсус сиртқи бўлимга 2017-2018 ўқув йилида 60 нафар, жорий 2018-2019 ўқув йилида 120 нафар талаба қабул қилинди. Бу ҳақда Тошкент Ислом институти Матбуот хизмати хабар берди.

Жорий йилнинг 29 октябридан 2018-2019 ўқув йили Махсус сиртқи бўлим 1-курс иккинчи давра гуруҳ талабаларининг 1-семестр ўқув жараёнлари бошланди. Мазкур семестр дарс машғулотлари жорий йилнинг 17 ноябрига қадар давом этади. Уларга институтнинг юқори малакали, узоқ йиллик педагогик тажрибага эга бўлган профессор-ўқитувчилари дарс бермоқда.

ЎМИ Матбуот хизмати

Ислом банк-молия тизимининг нимаси биз учун қизиқ? Нега бу масала мусулмон тадбиркорлари учун шунчалик муҳим деган саволнинг жавоби жуда оддий: барча мусулмонлар каби юртимиз тадбиркорлари ҳам ўз фаолиятларини нафақат амалдаги қонунчилик доирасида, балки ўз динлари талабларига мувофиқ тарзда – ҳалол йўллар билан амалга оширишни исташади.

Афсуски, мусулмон тадбиркорлари учун жуда муҳим масала бўлган – фоизсиз кредитлар, вақтинча шерикликка асосланган инвестициялар, ишонч асосида молиялаштириш ва бошқа ислом банк-молия тизимида қўлланиладиган турли операциялар шу пайтгача Ўзбекистонда мавжуд бўлмаган. Бу ўринда Лондонни Европа ислом банк-молия тизимининг марказига айлантиришга эришган Буюк Британия ҳукуматининг тажрибаси диққатга сазовордир. 2000 йилда Англия банки давлат Ғазначилиги билан ҳамкорликда бу тармоқни ривожлантиришнинг имконият ва муаммоларини кўриб чиқиш бўйича ишчи гуруҳи ташкил қилди ва 2003 йилда мамлакат солиқ ва бошқариш тизимига шу мақсадга мувофиқ қатор ўзгартиришлар киритилди.

ЎзА берган маълумотларга кўра, бугунги кунда Буюк Британияда 20 га яқин банк-молия муассасалари (жумладан Standard Chartered, HSBC, BNP Paribas каби дунёнинг етакчи анъанавий тижорат банклари ҳам махсус ислом дарчалари орқали) ислом дини талаблари доирасида мусулмонларга хизмат кўрсатмоқда. Мамлакат аҳолисининг 5 фоизини ҳам ташкил қилмайдиган мусулмонлар банк-молия тизимига катта иқтисодий фойда келтирмаса ҳам, нафақат анъанавий, балки ислом банк-молиясида ҳам етакчилик қилаётган Буюк Британия дунёнинг молиявий маркази деган номга лойиқлигини кўрсатади ҳамда мусулмонларга танлаш имконияти тақдим қилган ҳукуматга мусулмон оламида катта сиёсий манфаатларга эга бўлиш имконини беради.

Албатта, ислом банк-молия тизимини беками кўст, деб бўлмайди. Унинг ҳам тажриба етишмаслиги, тизимнинг афзалликларини ёритиш, уни глобал даражада оммалаштириш устида сезиларли даражада иш олиб борилмаётганлиги ва қисман шу туфайли ҳануз етарли даражада ривожланиб улгурмаганлиги каби ўз муаммолари йўқ эмас.

Хўш, Ўзбекистонда ислом банк-молия тизими ривожланишининг биз учун қандай фойдали жиҳатлари бор?

– Ислом банк-молия тизимининг ривожланиши “ҲАЛОЛ” маҳсулот ва хизматлар бозорининг ривожланишига ҳам туртки беради, – дейди “Хусусийлаштириш, рақобатни ва корпоратив бошқарувни ривожлантириш муаммоларини татқиқ қилиш маркази” катта илмий ходими Жаҳонгир Имамназаров. – Чунки ҳар қандай тадбиркорлик фаолияти, жумладан “ҲАЛОЛ” стандарти талаблари асосида маҳсулот ишлаб чиқариш ёки хизмат кўрсатишни ташкил қилиш молиявий маблағсиз амалга ошмайди.
Аксарият ҳолларда “ҲАЛОЛ” тоифадаги маҳсулот ишлаб чиқаришни режалаштираётган тадбиркорлар анъанавий банкларнинг фоизли кредитларидан фойдаланишни лозим топишмайди. Масалага мантиқан қараганда ҳам ислом дини нуқтаи назаридан таъқиқланган – рибо, яъни фоизга олинган кредит ҳисобидан ишлаб чиқилган маҳсулотни тўлақонли “ҲАЛОЛ” дейиш тўғри эмас. Шундай пайтларда ислом банк-молия тизимининг молиявий маҳсулотлари тадбиркорларга қўл келиши шубҳасиз.
Ҳозирда “ҲАЛОЛ” стандарти талабларига жавоб берувчи маҳсулотларни экспорт қилувчи асосий мамлакатлар АҚШ, Бразилия, Австралия, Германия каби ғарб давлатлари эканлигини ва бу давлатларда ишлаб чиқарилаётган “ҲАЛОЛ” маҳсулотлар анъанавий банк кредитларидан фойдаланган ҳолда ҳам ишлаб чиқарилаётганлигини назарда тутсак, мамлакатимиз олдида жуда катта имконият пайдо бўлади. Демак, Ўзбекистонда бошиданоқ тўлақонли, ислом банк-молия тизимини ўз ичига олган “ҲАЛОЛ” индустриясини шакллантириш ва дунё бозорига Ўзбекистонда ишлаб чиқарилган “ҲАЛОЛ” маҳсулотлар, яъни нафақат ўрнатилган стандартга мувофиқ равишда, балки ислом молиясидан фойдаланган ҳолда ишлаб чиқилган деган мавқе билан кириб бориш мамлакатимизнинг мусулмон дунёсидаги обрў-эътиборини (имижини) мисли кўрилмаган даражада ошишига ва мамлакатимизда ишлаб чиқилган “ҲАЛОЛ” маҳсулотларга талабнинг ортишига сабаб бўлади, деб ўйлаймиз.

Айни пайтда ислом банк-молия тизими активлари жаҳон молиявий активларининг атиги бир фоизини ташкил қилади. Шунга қарамасдан дунё аҳолисининг салкам тўртдан бири мусулмонлардан иборат эканлигини ҳисобга олсак, тармоқнинг салоҳияти қанчалик катта эканлигини тасаввур қилишимиз мумкин бўлади.

ЎМИ Матбуот хизмати

Қуйида келтириладиган фикрлар, ҳикматлар ижтимоий тармоқлардаги турли саҳифалардан олиб таржима қилинган. Бундан ташқари саҳобаи киромлар, улуғ олимлар, Яқин Шарқ, Осиё, Европа ва Америка мутафаккирларининг бир қатор фикрлари ҳам берилган. 

*****

Муҳаббат билан қилинган иш пухта, сифатли қилиб бажарилади.

“Тарих мухрлаган сўзлар”

*****

Тарихдан шуни ўргандик: Ҳеч ким тарихдан сабоқ олмас экан.

“Тарих мухрлаган сўзлар”

*****

Экканингни ҳеч қачон суғормайдиган шахсларнинг боғларига гуллар экишни бас қил.

“Тарих мухрлаган сўзлар”

*****

Кўз алдайди. Қулоқ ҳам алдайди. Аммо қалб ҳеч қачон алдамайди.

Нажиб Маҳфуз

*****

Яхши инсонларнинг хатоси барчани ўзлари каби яхши деб билганларидир.

“Тарих мухрлаган сўзлар”

*****

Муҳаббат умрда бир бор келади. Ёқтириш эса кўп марта содир бўлади. Шунинг учун уларнинг орасини аралаштириб юборма, яна надомат қилиб ўтирмагин.

“Тарих мухрлаган сўзлар”

*****

Барчага яхшиликни раво кўр. Бошқаларнинг бахти сенинг бахтингни озайтирмайди. Бошқаларнинг бойлиги сенинг ризқингни камайтирмайди. Бошқаларнинг соғлиги сендан офиятни тортиб олмайди.

“Тарих мухрлаган сўзлар”

*****

Нафас олишингни ўзи биланоқ ўзингни тирик деб ўйлама.

“Тарих мухрлаган сўзлар”

*****

Баъзи аёллар файласуф билан дўстлашадилар. Шоирга кўнгил қўядилар. Аммо савдогарга эрга тегадилар.

“Тарих мухрлаган сўзлар”

*****

Чиройли аёл гавҳар бўлса, фазилатли аёл хазинадир.

Аббос Маҳмуд Аққод

*****

Ҳар бир одам, ҳатто аҳмоқ ҳам ҳашаротни ўлдира олади. Лекин дунёдаги барча олимлар битта ҳашаротни ярата олмайдилар.

“Тарих мухрлаган сўзлар”

*****

Бир инсоннинг қандайлигини билмоқчи бўлсанг, ўзидан заифроқ киши билан қандай муомала қилаётганига назар сол.

“Қисқа фактлар”

***** 

 

Интернет материалларидан тўплаб, таржима қилувчи

 Нозимжон Иминжонов

 

Қозоғистон мусулмонлари идораси раиси, бош муфтий Серикбай ҳожи Ўраз пойтахт Остона шаҳрида имомлар ва уламолар билан мажлис ўтказди. Ушбу йиғилиш жорий йилниг 30 октябрь куни "Ҳазрат Султон" республика масжидида ташкил этилган.

Бош муфтий имомларни янада фаолроқ бўлишга, қаттиқ меҳнат қилишга чақириб, уларнинг вазифаси мамлакатда диний соҳани янада юксалтиришдн иборат эканини таъкидлади.

Учрашув вақтида муфтийнинг биринчи ноиби Науризбай ҳожи Таганули Остонадаги "Ҳазрат Султон" масжидига нафақат республика доирасидаги балки марказий масжид мақомининг берилиши истиқболдаги ишларни мувофиқлаштириш зарурлигини келтириб чиқарганлигини ҳамда бунда масъул шахслар рўйхатини шакллантириш мақсадга мувофиқ эканини қайд этган. Ушбу масжид масъуллари пойтахтдаги барча масжидлар фаолиятини мувофиқлаштириши айтилган.

Муфтий ноиби диний соҳа ходимлари олдига хайрия, таълим, ободонлаштириш ва масжидлардаги хавфсизлик масалаларида янги вазифалар қўйди. Бундан ташқари оммавий ахборот воситалари билан ишлашда масъул ходимларни белгилаш юзасидан топшириқлар берган.

 

ЎМИ Матбуот хизмати

Ўрта асрлар архитектурасининг ноёб ёдгорлиги, Қорақалпоғистондаги Шамунабий мақбарасини бузиб ташлашга тўғри келди, акс ҳолда унинг ўзи қулаб тушган бўларди, дея ҳисоблайди Ўзбекистон Маданият вазирлиги.

«Мақбаранинг бузиб ташланиши зарур чора ҳисобланади», - деди «Халқ сўзи» газетасига Қорақалпоғистон Маданият вазирлиги маданий мерос обидаларини муҳофаза қилиш бошқармаси бошлиғи Қуаниш Шарипов.

Газета материалида таъкидланишича, асрлар давомида мақбара эскириб кетган ва унинг ичида бўлиш хавфсиз эмасди. Ер ости сувлари ва ёмғирлар қадимги иншоотни ювиб кетган ҳамда у исталган пайтда қулаб тушиши мумкин эди. 2016 йилда бошланган ёдгорликни тиклаш бўйича ишлар уларни давом эттириш имкони бўлмагани сабабли тўхтатилган.

«Иккита гумбаз деярли бутунлай бузилган, лой деворлар юпқалашган. Маҳаллий аҳоли бир неча йил аввал мурожаат билан чиқиб, ноёб ёдгорликни сақлаб қолиш ҳақида сўрашган», - дейди Шарипов.

Унинг сўзларига кўра, ташкил этилган комиссия «мақбара янги биносини қуриш бўйича ишларни амалга ошириш тўғрисида қарор қабул қилган».

Улар «Мерос Чашмаси» лойиҳа ташкилоти томонидан ўтказилган.

«Ўтган баҳорда ишлар бошланган ва янги деворлар, гумбазлар қуриш, ҳудудни ободонлаштириш, паҳлавон Шамунабий дафн этилган мақбара реконструкциясини амалга ошириш кабиларни ўз ичига олган», - дейди Шарипов.

Мақбарани асл кўринишида қолдириш, Шариповга кўра, у вақт ўтиши билан тўлиқ йўқ бўлиб кетишини англатарди.

ЎМИ Матбуот хизмати

Top