Мўмин банда биродарининг ўзгаларга зарари етмайдиган айбини билиб, уни яшириши улкан савобдир. Бу ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан қуйидаги ҳадис ривоят қилинган:
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бирор банда дунёда бир бан-дани(нг айбини) яширса, Аллоҳ таоло қиёмат куни уни(нг айбла-рини) яширади”, дедилар”.
(Имом Муслим ривояти)

Бошқа ҳадиси шарифда шундай дейилган:
Уқба ибн Омир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг: “Қайси киши ўзганинг айбини кўриб, уни яширса, худди тириклай кўмилган қизни қабридан қутқарган каби бўлади”, деяётганларини эшитдим”.
(Абу Довуд ривояти)

Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:
“Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Мусулмон мусулмоннинг биродаридир. Унга зулм қилмайди, уни ташлаб ҳам қўймайди. Ким биродарининг ғамида бўлса, Аллоҳ унинг ғамида бўлади. Ким биродарининг ҳожатини раво қилса, Аллоҳ унинг ҳожатини раво қилади. Ким мусулмондан бир ташвишни аритса, Аллоҳ ундан Қиёмат кунининг ташвишларидан бирини аритади. Ким бир мусулмон-нинг айбини беркитса, Аллоҳ Қиёмат кунида унинг айбини беркитади”, дедилар”.
(Имом Бухорий ривояти)

“Айбни яшириш” ёки “айбни беркитиш”дан мақсад бошқаларга унинг айбини айтмаслик ва барчанинг кўз ўнгида эълон қилмасликдир. Лекин, бу масалада қуйидагиларни ёдда тутиш лозим:
- айбни беркитиш учун ёлғон сўзламаслик.

Шунинг учун, кимдир у айб ҳақида сўраса, дастлаб жавоб беришни орқага суришга ҳаракат қилади. Мабодо, жавоб беришга мажбурласа, воқеликка зид бирор сўз айтмасдан, ҳақиқатни айтади; айб бошқаларга таъсир қилмасагина, уни яшириш мумкин.

Агар унинг бошқаларга зарар келтириш хавфи бўлса, тегишли одамларга хабар бериш нафақат жоиз, балки савобли амалдир. Бунда, бошқаларга зиён етиб қолишнинг олдини олиш ният қилиниши ва айбдорни камситишлик кўзланмаслиги шарт.

Масалан, бир шахснинг ёлғон билан одамларнинг пулини олиб, еб юбориш одати бўлса ёки қарз олиб қайтариб беришга эътибор қаратмайдиган бўлса, буни билмайдиган инсон у билан муомала қилиб, зарар кўришнинг олдини олиш учун одамларни бундан бохабар қилишнинг ҳеч қандай зарари йўқ.

Шунингдек, уйига совчи келганда, келин хонадони куёв бўлмишни ўрганишни исташи табиийдир. Албатта, бундай ҳолатда уларга тўғри маълумот бериш лозим. Лекин, барча ўринларда асосий мақсад бошқаларни зарар кўришдан сақлаш бўлиши даркор.

Шунингдек, бир кишининг содир қилган жинояти сабабли жамиятда ёмонлик тарқалиши хавфи бўлса, бу ҳақида тегишли идораларга маълумот етказиш тўғри ва савобли иш ҳисобланади. Лекин, шунда ҳам ният жамиятни ислоҳ қилиш бўлиши лозим. Асло айбдордан ўч олиш ёки душманлик қилиш кўзланмаслиги керак.

Шайх Муҳаммад Тақий Усмоний

Миролим Мансур таёрлади

Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтида “Ноябрь – Фиқҳ, усулул фиқҳ, фароиз фанлари ойлиги” муносабати билан “Ақоид ва фиқҳий фанлар” кафедраси томонидан талаба қизлар ўртасида "Замонамиз фақиҳалари" номли мусобақа ўтказилди.

Лимонли чой, лимонли пирог, лимонли шарбат... Иштаҳангиз очилгани аниқ. Бироқ лимонли бўёқ ҳақида эшитганмисиз? Ўтган асрда лимон матоларни бўяш учун бўёқ сифатида ишлатилган экан. Бунинг учун лимонни буғлашган ва ундан қора қуюқ суюқлик тайёрланган.

Европага Ҳиндистондан кириб келган бу мева “ҳинд олмалари” деб ҳам аталади. Лимоннинг яна бир қизиқ жиҳати жуда ҳам шўр бўлган суюқ таомга лимон сувидан сиқсангиз, меъёрлашганини сезасиз. 

Куз-қиш учун тайёрланган бодрингли тузламаларимиз каби Ҳиндистонда лимон тузлама сифатида тайёрланиб, истеъмол қилинади. Эфир мойлари ичида лимонники қиммат бўлиб, 3000 дона лимондан 1 кг ишлаб чиқарилар экан.

Лимоннинг бактерияларга қарши курашиш хусусияти бўлгани учун қадим замонлардан одамлар овқатдан заҳарланишни камайтириш мақсадида сувга лимон шарбати солишган. Шунингдек, сув ва лимон аралашмаси танадаги токсинларга қарши самарали воситадир.

Интернет манбалари асосида КАМОЛА тайёрлади

Профессор, шайх Салоҳ Абул Ҳож ҳазратларининг водий бўйлаб қилаётган илмий ташрифлари давом этмоқда.

2023 йил 29 ноябрь санаси, куннинг иккинчи ярмида устоз, доктор Салоҳ Муҳаммад Абул Ҳож ҳазратлари Наманган вилоятидаги «Ҳидоя» ўрта махсус ислом билим юртига ташриф буюрдилар. 

Ташриф давомида шайх Салоҳ Абул Ҳож ҳазратлари мадрасада яратилган замонавий шароитлар билан яқиндан танишиб чиқдилар. 

Сўнгра мадрасада таҳсил олаётган талабалар билан учрашув ташкил этилиб, илмий-маърифий суҳбат бўлиб ўтди. 

Суҳбат давомида талабаларнинг саволларига доктор Салоҳ Абул Ҳож ҳазратлари жавоблар бердила.