Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2018 йил 16 апрелдаги «Диний-маърифий соҳа фаолиятини тубдан такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги ПФ-5416-сон Фармонига мувофиқ “ВАҚФ” хайрия жамоат фондининг Васийлик кенгашига аъзоларни аниқлаш бўйича ўтказилган онлайн овоз бериш якунланди.
nomzod.vaqf.uz сайтида овоз бериш, номзодларнинг қанча овоз олгани онлайн тарзда шаффоф ўтказилганини алоҳида таъкидлаб ўтамиз.
Сўровнома натижасига кўра 6 нафар номзоддан энг кўп овоз олган уч нафар номзод Васийлик кенгаши аъзолигига танлаб олиниши белгилаб қўйилган эди. Унга кўра, 3 нафар Холиқназаров Нуриддин, Раззақов Яхёбек, Абдурахманов Яхъёга кўпроқ овоз берилганини маълум қиламиз.
Энг мақбул номзодга овоз беришда иштирок этган барча инсонларга миннатдорчилик билдириб ўтамиз.

VAQF.UZ 

Исломий даъват пайғамбарларнинг муҳим вазифаси ҳисобланади. Уларнинг барчалари муаллим ва даъватчи бўлишган. Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “Роббингнинг йўлига ҳикмат ва яхши мавъиза ила даъват қил. Ва улар ила гўзал услубда мунозара қил” (Наҳл сураси, 125-оят). Бошқа бир оятда эса бундай марҳамат қилади: «Сен: “Бу – менинг йўлимдир. Мен Аллоҳга билиб – ишонч ила чақираман ва менга эргашганлар ҳам. Аллоҳ покдир. Ва мен мушриклардан эмасман”, деб айт» (Юсуф сураси, 108-оят). Оятдаги “басират” сўзи манфаатли илм ва солиҳ амалдир.

Аллоҳ таолога даъват этишда бешта одоб бор. Ушбу беш одобнинг беш воситаси ва беш натижаси ҳам бор. Беш одоб қуйидагилардир:

1. Аллоҳ учун холис, У зотга содиқ бўлиш ва У зотнинг ҳузуридаги нарсаларнигина ният қилишдир. Аллоҳ таоло айтади: “Ҳолбуки, улар фақат Аллоҳгагина ибодат қилишга, Унинг динигагина ихлос қилишга, бошқа динларга мойил бўлмасликка, намозни тўлиқ ўқишга, закот беришга буюрилган эдилар” (Баййина сураси, 5-оят).

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам дўзах энг биринчи уч кишини куйдириб, азоблашини айтганлар. Ўша уч кишининг биринчиси инсонлар уни олим дейишлари учун илм олган ва шундай деб ном чиқарган кишидир.

2. Ўзи даъват этаётган нарсага амал қилиш. Чунки ўзи даъват этган нарсага амал қилмаслик жуда уятли ва шармандали ишдир. Аллоҳ таоло айтади: “Одамларни яхшиликка чорлаб туриб, ўзингизни унутасизми? Ҳолбуки, китобни тиловат қиляпсиз-ку. Ақлни ишлатмайсизми?!” (Бақара сураси, 44-оят).
3. Даъватни етказишда юмшоқ феълли бўлиш. Аллоҳ таоло Мусо ва Ҳорун алайҳиссаломни Фиръавнни тўғри йўлга чақириш учун юборганда уларга бундай буюради: “Бас, унга юмшоқ сўз айтинглар. Шояд эсласа ёки қўрқса” (Тоҳа сураси, 44-оят). Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: “Енгиллаштиринг, қийинлаштирманг, хушнуд этинг, нафратлантирманг”.
4. Даъватни босқичма-босқич амалга ошириш. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам тутган йўллари каби даъватда энг муҳим ва аҳамиятли нарсадан бошлаш лозим. У зот соллаллоҳу алайҳи васаллам Муоз розияллоҳу анҳуни Яманга даъват учун жўнатаётган вақтларида бундай деган эдилар: “Албатта, сен аҳли китоб (насроний) қавмига борасан. Уларни даъват қиладиган энг аввалги нарсанг Аллоҳдан ўзга илоҳ йўқлиги ва мен Унинг элчиси эканимга гувоҳлик бериш бўлсин. Сўнгра, улар бу нарсада сенга жавоб берсалар (қабул этсалар) Аллоҳ уларга бир кеча-кундузда беш вақт намозни фарз қилганининг хабарини бер”.
5. Ҳар бир қавм билан уларга муносиб тарзда суҳбатлашиш ва улар муҳтож бўлган нарсани уларга гапириш. Шаҳар аҳлига бошқача, қишлоқ аҳлига ўзгача услубда сўзлашиш керак. Ҳар бир кишига ўзига хос услубда даъват қилиш самарали бўлади. Аллоҳ таоло айтади: “Кимга ҳикмат берилса, унга кўп яхшилик берилган бўлади. Фақат ақл эгаларигина эсларлар” (Бақара сураси, 269-оят).

Аллоҳим, манфаатли илм, солиҳ амал ва динни теран англашимизни зиёда айла!

Доктор Оиз Ал-Қарнийнинг

“Рўзадорлар учун 40 дарс” китобидан

Саидхон қори МАХСУМ таржимаси.

Макка шаҳри Ҳиро тарихий ғори жойлашган тоғ Жабал ан-Нур (Нур тоғи) этагида маданий марказни яратишни режалаштирмоқда, деб хабар бермоқда Saudi Gazette сайти.
Шаҳар ҳокими Муҳаммад Қувайҳаснинг айтишича, аввал тоғ ва унинг атрофи ёзув, граффити, харобалар ва бошқа шу каби нарсалардан тозаланади. "Марказ Муқаддас Макка шаҳри ва Ҳиро ғори ҳақида ҳужжатлаштирилган ва ишончли маълумотларни тақдим этади",- дея ал-Арабия шаҳар ҳокими сўзларидан иқтибос келтиради.
Ҳиро ғори бутун дунё мусулмонлари учун катта аҳамиятга эга бўлиб, Ҳаж ва Умра давомида бу ерга кўплаб зиёратчилар ташриф буюрадилар. Унда Муҳаммад (сав) пайғамбарлик вазифаси топширилгунга қадар ҳам узлатда ёлғиз қолиш истагида бўлганлар. Бу ерда у Зот ҳаётнинг икир-чикирларидан, одамларнинг майда-чуйда ташвишларидан узилиб, тўлиқ бир ой «муроқаба» ва «таҳаннус» ибодатлари билан машғул бўлар ҳамда йўловчи мискинларга таом берар эдилар. "Исломосфера" га кўра, бу ерда улар Фаришта Жаброил уларга келтирган биринчи ваҳийни – Ал-Алақ сурасининг дастлабки беш оятини олганлар.
Ал-Қувайҳаснинг сўзларига кўра, ҳозирги кунда тоғ этакларини эгаллаб турган барча тартибсиз объектлар демонтаж қилинади. "Ғор жойлашган тоғ тепасига кўтарилишни ва ундан тушишни осонлаштириш учун зиналар қурилади. Меҳмонларнинг хавфсизлигини таъминлаш ва тоғни Ислом тарихида катта аҳамиятга эга бўлган табиий маскан сифатида сақлаб қолиш учун барча зарур чора-тадбирлар кўрилади", - дейди у.
Шаҳар ҳокими баъзи меҳмонлар нотўғри амалиётларга олиб келадиган тоғ ҳақида тўғри маълумотга эга эмаслигини таъкидлади. "Маданият маркази тоғнинг ўтмиши ва пайғамбарлик миссияси ҳақидаги тарихий ҳужжатлар билан бирга, ишончли тўғри ахборот манбаи бўлади. Марказ исломгача бўлган даврдан то ҳозирги кунгача тоғ ва ғор тарихини намойиш этади ",- дейди Ал-Қувайҳас.
Жабал ан-Нур бу Каабадан 4 километр узоқликда жойлашган. Унинг баландлиги бор-йўғи 640 метрни ташкил этади, лекин кўтарилиш тахминан икки соат давом этади. Ҳиро ғори унинг шимоли-шарқий ёнбағрида жойлашган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Аллоҳ таоло гўзал ахлоқларни такомилга етказиш учун Муҳаммад алайҳиссаломни пайғамбар қилиб юборди. Бу ҳақда Набий соллаллоҳу алайҳи ва салам: “Мен гўзал хулқларни такомилига етказиш учун юборилдим”, деганлар. Бошқа бир ривоятда эса: “Яхши хулқларни тамомига етказиш учун юборилдим”, дейилган.

Имом Байзовий айтади: “Арабларда Иброҳим алайҳиссаломдан қолган чиройли хулқлар бор эди. Улар куфр сабабли буларнинг кўпидан мосуво бўлишди. Шу боис Аллоҳ таоло гўзал хулқларни такомилга етказиш учун пайғамбарини юборди” (“Мирқотул мафотиҳ”).

Ана шундай мақталган гўзал хулқлардан бири меҳмонни ҳурмат қилишдир.

Меҳмонга иззат-икром кўрсатиш ҳақида бир қанча ҳадислар ворид бўлган. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг меҳмонни ҳурмат қилишлари барчага намунадир. Ҳатто пайғамбарликларидан олдин ҳам ушбу фазилатга эга эканликларини яхши биламиз.

Набий алайҳиссалом Ҳиро ғорида Жаброил алайҳиссаломни илк бор кўриб, қўрқиб кетиб, уйларига келганларида, Хадича онамиз у зотни ўраб қўйганлар. Пайғамбаримиз бўлган воқеани айтиб: “Мен қўрқаяпман”, деганларида, Хадича онамиз: “Йўқ, сиз хурсанд бўлинг. Аллоҳга қасамки, Аллоҳ сизни ҳеч қачон уялтирмайди. Чунки сиз қариндош-уруғчиликка риоя қиладиган, бечоралар ёрдамига ошиқадиган, камбағални ҳимоя қиладиган, меҳмондўст, мазлумнинг қўлидан тутадиган, мусофирларга эҳсон-икром улашадиган, ҳақ йўлида қийинчиликларга дучор бўлганларга ёрдам берадиган инсонсиз”, деди.

Имом Қасталоний: “Меҳмондўстлик – бу меҳмонларга жой ва таом ҳозирлаш”, деган.

Меҳмонни иззат-икром қилишнинг аҳамияти беқиёс. Чунончи, Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Кимнинг Аллоҳга ва охират кунига имони бўлса, қўшнисига озор бермасин. Кимнинг Аллоҳга ва охират кунига имони бўлса, меҳмонини иззат-икром қилсин. Кимнинг Аллоҳга ва охират кунига имони бўлса, яхши сўз сўзласин, ёки жим турсин”, деганлар.

Расулуллоҳ алайҳиссалом мезбонда меҳмоннинг ҳаққи борлигини айтиб, Ибн Умар розияллоҳу анҳуга: “Сени зиёрат қилгани келган (меҳмон)нинг сенда ҳаққи бордир”, дедилар.

Бошқа бир ҳадисда: “Агар сизлар бирор жамоатга меҳмон бўлиб тушсангиз, улар сизни меҳмон бажариши керак бўлган нарсага буюришса, уни қабул қилинг. Агар ҳеч нарса қилмасалар, улар қилиши керак бўлган меҳмоннинг ҳақини улардан олинг”, дейилган.

Меҳмонни ҳурмат қилиш инсонга жуда кўп яхшилик ва фазилатлар келтиради. Киши бу билан дунёда улуғ саодатга эришади. Шунингдек, бу ишни Аллоҳдан савоб умидида қилса, охират саодатини қўлга киритади.

Ойша розияллоҳу анҳодан ривоят қилинган ҳадисда Хадича онамиз Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва салламни хотиржам қилганлари, Аллоҳга қасам ичиб, у зотни Аллоҳ ҳеч қачон уялтирмаслигини, бунинг сабаби эса у зот гўзал хулқлардан саналмиш меҳмондўстлик қилиб келишлари айтилади.

Меҳмоннавозлик кишини жаннат сари етаклайди. Имом Термизий ривоят қилган ҳадисда Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Эй одамлар, саломни кенг ёйинглар, таом улашинглар ва одамлар уйқудалик чоғида намоз ўқинглар жаннатга саломат кирасизлар”, деганлар.

Аллоҳ таоло меҳмоннавозликни банда учун жаннат неъматларидан таёрланган махсус совғага эришиш сабабларидан бири қилган. Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «“Жаннатда бир хона бор. Унинг ичи ташидан кўринади ”, дедилар.

Шунда бир Аъробий:

– Эй Аллоҳнинг расули, бу ким учун? – деб сўради. У зот:

– “Кимки ёқимли сўз айтса, таом берса, кечалари одамлар ухлаётган чоғда Аллоҳ учун намоз ўқиса”», дедилар (Имом Аҳмад ривояти).

Меҳмонни ҳурмат қилиш Аллоҳга маҳбуб бўлган амаллардандир. Бунга Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламдан келган ушбу ҳадис далил. Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳу ривоят қилади: «Бир киши Пайғамбаримиз ҳузурларига келди. Расулуллоҳ уни аёллари томонга юборди. Шунда аёллари: “Бизда сувдан бошқа ҳеч нарса йўқ”, дейишди. У зот: “Ким буларни ўзига қўшиб олади ёки меҳмон қилади?”, дедилар. Шунда ансорлардан бири: “Мен”, деди ва уни олиб аёллари томонга кетди. Кейин уйидагиларга: “Расулуллоҳнинг меҳмонини эҳтиром қилинглар”, деди. Аёллари: “Болаларимизнинг озуқасидан бошқа ҳеч нарсамиз йўқ-ку”, дейишди. У: “Таомингизни тайёрланг, кейин болалар кечки таомни емоқчи бўлсалар, чироқларни ўчириб, уларни ухлатинг”, деди. Аёллари таомни тайёрлаб, чироқни ўчириб, болаларни ухлатдилар. Кейин туриб чироқни тузатаётгандек ўчирилган чироқни яна ёқиб қўйди. Ўзлари кечки таомсиз кечани дуо қилиб ўтказдилар. Тонг отгач, улар Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг ҳузурларига боришди. У зот: “Бу кеча Аллоҳ сизларнинг қилган ишингиздан кулди, Аллоҳ ишларингиздан ажабланди”, дедилар. Бас кейин: “Гар ўзларининг ҳожатлари бўлса ҳам, уларни ўзларидан устун қўярлар”, ояти нозил бўлди».

Суннатга кўра, меҳмон уч кунгача иззат-икром қилинади. Агар уч кундан ўтиб кетса, мезбон учун садақанинг савоби берилади.

Абу Шурайҳ Адавийдан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Аллоҳга ва охират кунига имони бор одам меҳмонига унинг мукофотини иззат-икром билан тақдим қилсин”, дедилар.

– Унинг мукофоти нима, эй Аллоҳнинг расули, – дейишди.

– Меҳмонннинг мукофоти бир кеча ва кундуздир. Зиёфат эса уч кун, ундан ортиғи мезбонга садақадир, – дедилар.

Дарвоқе, халқимиз ҳам меҳмондўст. Асрлар давомида меҳмон иззат-икром қилингани боис “Меҳмон келса, эшикдан, ризқи келар тешикдан”, “Меҳмон – атои Худо” каби мақоллар пайдо бўлган.

Қувондиқ БОЙМУРОДОВ,

Учтепа тумани бош имом-хатиби

ЎМИ матбуот хизмати