Хакмада қишлоғидаги тарихий масжид ҳудудида геологик тадқиқот ишлари бошланди. Бу ҳақда "Грозний-информ" ахборот агентлиги Чеченистон Республикаси Маданият вазири ўринбосари-Бауди Дааевга асосланиб хабар бермоқда.

Ҳакмадада Чеченистон Республикаси ҳудудида қурилган биринчи масжидлардан бири жойлашган. "Хакмада" масжиди XIX аср меъморий ёдгорлигига мансуб. Шарой туманида, Шаро-Аргуннинг ўнг ирмоқлари бўлган Хакмадой ва Мельчихи кичик дарёлари ҳосил қилган улкан буруннинг шарқий қисмида жойлашган.

Хакмада қишлоғи масжиди диний маданий мерос объектида барча геологик тадқиқот ишлари билан лойиҳалаш ва смета ҳужжатларини ишлаб чиқиш жараёни аллақачон бошланган. XIX аср Хакмада тарихий-меъморий мажмуасидаги ишлар 2023 йилгача тўлиқ қайта тиклаш режа қилинган", деди Чеченистон Республикаси Маданият вазири ўринбосари-Бауди Дааев.

Унга кўра, масжид биноси маҳаллий стандартлар бўйича жуда катта тўртбурчакли иншоот бўлиб, оҳак устига яхши ишлов берилган тошдан ясалган. Икки қаватли масжиднинг майдони 13.05 х 15.30 метр. Меҳробнинг баландлиги 1,90 метр. Меҳробнинг ўнг ва чап томонига-иккита дераза тирқиши, 1-қаватда-тўртта дераза тирқиши, деворнинг бутун майдони бўйлаб бир текис жойлаштирилган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Туркиянинг етакчи оммавий ахборот воситаларидан ҳисобланган «Haber» АА сайтида «Биз Бухорода, сиз ҳам келинг!» («Buhara’dayız, siz de gelin!») ва «Aydindenge» сайтида «Ўзбекистон гул юзли одамлар мамлакати» («Güleç yüzlü insanlar ülkesi ÖZBEKİSTAN») сарлавҳали мақолалар чоп этилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.

Материаллар мамлакатимизнинг туризм салоҳияти ва тарихий шаҳарларимизга бағишланган.
Ушбу нашрларда Ўзбекистоннинг бой маънавий-тарихий мероси, йил сайин ривожланиб бораётган туризм салоҳияти хорижда тобора катта қизиқиш уйғотаётгани таъкидланган.

Муаллифлар Ўзбекистон, хусусан, Бухоро шаҳрига саёҳати, улуғ алломаларимиз мақбаралари зиёратидан олган таассуротларини баён қилган. Уларнинг қайд этишича, Ўзбекистоннинг жозибадорлигини оширадиган қатор жиҳатлар бор. Хусусан, Самарқанддаги дунёга машҳур қадамжолар ва Регистон майдони, Бухородаги «Етти пир» зиёратгоҳлари ҳар қандай кишини ўзига жалб этиши тайин.

Турк журналистларининг ёзишича, жаҳон тарихида муносиб из қолдирган ушбу қадимий гўзал мамлакатнинг тарихий дурдоналарни ҳар бир инсон умри давомида бир марта бўлсада ўз кўзи билан кўриши шарт.

Материалларда Ўзбекистоннинг бошқа ҳудудларидаги зиёратгоҳлар ҳақида ҳам атрофлича маълумотлар берилган. Шунингдек, туркияликларни Ўзбекистонга имкон қадар узоқроқ вақт давомида қолиш ва зиёрат қилишга даъват этилган.

«Бир ҳафталик саёҳат Ўзбекистонни кашф қилиш учун етарли эмас. Бу серқуёш диёрга имкон қадар кўпроқ муддатга сафар қилинг», - деб ёзади муаллифлар.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

“Ишорат тўрт имомғаким, муҳтадойи дину пешвойи аҳли таъйинлар” деган бобда Бобур Аҳли суннат вал-жамоат фиқҳининг тўрт имоми барҳақ эканини, чунки имом дегани шариъатнинг ифодаси бўлиб, улардан бу динга равнақ етишини, у дин ва шариъатда эргашиладиган зот эканини таъкидлаб айтади:

Билки, бу тўрт имом барҳақдурур,

Ким алардин бу динга равнақдурур.

Бу имомеки, шаръ адосидурур,

Дин ила шаръ муқтадосидурур.

Сўнг имомлар номини санаб: “Бириси Бу Ҳанифаи Нуъмон (ибн Собит)дур, Яна бири шофиъиййи пурдондур, яна бири (Имом) Молику яна (Имом) Аҳмад (ибн Ҳанбал), қилдилар жаҳд шаръ аро беҳад”, деб уларнинг фазилатини билдиради. Буларнинг ҳар бирига эргашиб, изидан борган киши яхши даражалар ва  нажот топишини таъкидлайди:

Тенгридин бизга латифадурур,

Муқтадомиз Абу Ҳанифадурур.

Тенгрига шукрлар дейинг яксон,

Қилди бизларга ишни ул осон.

Яъни: “Аллоҳдан бизга бир илтифот, бир лутфу карам бўлиб, эргашадиган имомимиз Абу Ҳанифа бўлди. Аллоҳга баробар шукрлар айтингизки, у зот ўз фатво мактабини барпо қилиб, бизларга дин фиқҳи ишларини осон қилдилар”. Бу соҳибқирон Амир Темурдан бошлаб барча темурийларнинг соф эътиқоди ифодасидир. Бу, айни вақтда, Бобур шаънида айтилган баъзи туҳматларга ҳам раддиядир.

“ХАРЖ ҚИЛҒОН СОЙИ БУ ГАНЖ ОРТАР”

Бобур Мирзо “Мубайян” хотимасида: «Эй Бобур, бу китоб таснифида агарчи ранж чеккан бўлсам-да, қўлимга шундай бир ганж-хазина кирдики, ҳар қандай ганжни харж этиш билан камайиб боради, аммо бу маънавий ганж – бу илм хазинаси харж этган сари тобора ортиб боради», дейди:

Бобур, эмди, агарчи чекдим ранж,

Келди илгимга ушбу янглиғ ганж.

Ганж нуқсонға харждин тортар,

Харж қилғон сойи бу ганж ортар.

Яна айтадики: «Барча инсонлар одатда ўз хазина-ганжини қўлга киритишдаги ранжу меҳнатини зоеъ қилмасдан, олам аҳлидан ўз ганжи – бойлик-хазинасини яширади. Мен эса бу ганжимни ошкор этиб, уни дин аҳлига нисор этдим», дейди.

Бобур ихлоси ва маърифатининг энг муҳим белгиси шундаки, бу иш риё учун, шуҳрат учун, шеъру шоирлик учун эмас, балки холис Аллоҳ учун ва Ҳақ ризоси учун эканини таъкид билан изҳор этади:

Ушбуларким дедим, бўлунг огоҳ,

Бордурур борча холисан-лиллоҳ.

Бу демакдин ғараз Ҳақ эрдию бас,

шеъру шоирлиқ эрмас эрди ҳавас.

Бобур фиқҳий масалаларнинг илмийсини таҳқиқ этиб, энди амалийсига – бу илмларга амал қилишга ўзи учун ҳам, китобхон учун ҳам Аллоҳдан тавфиқ – ёрдам сўрайди. Сўнг китоб номи ҳақида сўзлаб: «Ғайрат шижоат кўрсатиб, жидду жаҳд қилиб тамомалаган бу китобимда шариъат масалаларини очиқ баён этганим учун, уни «Мубайян» – «Очиқ баён этилган (шаръий масъалалар)» деб номлаган бўлсам, не ажаб!» – дейди.

Шу йил 22-27 февраль кунлари Ўзбекистон халқаро ислом академияси ҳузуридаги малака ошириш маркази Дин ишлари бўйича қўмита, Ўзбекистон мусулмонлари идораси ва вилоят ҳокимликлари билан ҳамкорликда Республикамиз отинойилари учун навбатдаги малака ошириш ўқув машғулотлари ўтказилмоқда.

Ана шундай малака ошириш ўқув машғулотлари Сирдарё вилоятидаги отинойилар учун бўлиб ўтди. Унда ижтимоий ҳимояга муҳтож хотин-қизлар билан ишлаш, ёшлар тарбияси, диний ва миллий маросимларни тўғри ташкил қилиш, ёт ғояларга раддия бериш, отинойиларнинг жамиятдаги ўрни ва аёлларга хос фиқҳий масалалар каби мавзуларда дарс тинглашди. Ўқувларда вилоят хотин-қизлар тарғибот гуруҳлари аъзолари ҳам қатнашмоқда.
Ўқув машғулотларини тажрибали профессор-ўқитувчилар олиб бормоқда.

Мақсуд Каримов,
Ўзбекистон мусулмонлари идораси етакчи мутахассиси