Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ислом – инсон қадри ва тараққиёти учун хизмат қиладиган энг эзгу ғоялар билан йўғрилган диндир. Бироқ турли экстремистик ва террорчи ташкилотлар ўзларининг ғаразли мақсадларидан келиб чиқиб, ислом таълимотининг айрим ғоя ва тамойиллари мазмун-моҳиятини бир ёқлама, ўз манфаатлари йўлида нотўғри талқин қилиб, одамларни ҳидоят йўлидан адаштиришга уринмоқда.

Аллоҳ таоло Ўз каломи Қуръони каримда бузғунчи тоифалардан огоҳлагнтириб шундай марҳамат қилади:

«Уларга: «Ер юзида фасод (бузғунчилик) қилмангиз!» - дейилса, улар: «Албатта, биз чин ислоҳчилармиз», - дейдилар. Огоҳ бўлингки, айнан уларнинг ўзлари бузғунчилардир, лекин (буни ўзлари) сезмайдилар» (Бақара, 11-12).

«Биз ислоҳотчилармиз» дея иддао қилаётган бундай оқимлар ўзларининг қарашлари ва амалиётига қўшилмаганларни «адашганлар»га чиқармоқда. Бундай ёндашув ва талқинлар замарида жамиятдаги ижтимоий бирликка таҳдид солиш ва ички парокандаликни келтириб чиқариш мақсади мавжудлигини англаш қийин эмас, балки уларнинг асл мақсади ҳам айнан шудир! Аллоҳ таоло Қуръони каримнинг Бақара сураси, 60 оятида: «Аллоҳнинг ризқидан еб-ичингиз, Ер юзида бузғунчилик қилмангиз!»,  деган хитобига эътибор қаратадиган бўлсак, Имом Қуртубий ушбу оятнинг тафсирида: «Аллоҳ тартиб ўрнатилгандан кейинги ҳар қандай бузғунчи ва вайронакорликни унинг катта ё кичиклигидан қатъи назар, ҳаром қилди», деб, таъкидлаб келтирадилар.

Экстремистик оқимлар ўзларининг манфур ниятлари ва амалиётларини оқлаш мақсадида муқаддас ислом номи билан турли «фатволар» бериб келмоқда. Масалан, улар бунинг учун мутлақо асоси бўлмаган воқеани ўзларига далил қилиб олишган. Унга кўра, гўёки, Тоифга қоронғуда ҳужум қилинган, оқибатда аёллар ва ёш болалар ҳам ҳалок бўлган, саҳобалар бунинг ҳукмини Пайғамбаримиз алайҳиссаломдан сўраганларида «Сизларнинг мақсадингиз мушриклар эди, қоронғуда ажратиш мураккаб бўлгани боис улар ҳам мушриклардандир» деган сохта ҳадисни асос қилиб, жамоат транспорт воситалари (автобус, поезд ва самолёт)ни олиб қочиш ва бегуноҳ одамларни гаровга олиш мумкинлигини уқтиришмоқда. Аммо Пайғамбаримиз алайҳиссалом Имом Муслим ривоят қилган ҳадисда: «Дарҳақиқат, сиздан олдингиларни ўзаро қон тўкишга ва тақиқланган ишларни мумкин деб олишларига уларнинг динда чуқур кетишлари сабаб бўлди», дейдилар.

Афсуски, динда чуқур кетиш оқибати ислом уламоларининг кўрсатмаларини инкор қилишдан тап тортмайдиган, диний бирлик, ақидавий якдиллика очиқдан-очиқ таҳдид туғдирувчи, ўзаро низоларга кўмилиб кетган гуруҳларнинг пайдо бўлишига ғоявий замин яратмоқда. Аллоҳ бузғунчиликни севмаслигини, бундай ҳаракатлар ислом дини таълимотига мутлақо зид эканини Қуръони каримнинг «...Аллоҳ бузғунчиларнинг ишини ислоҳ этмагай» (Юнус, 81), оятидан ҳам кўришимиз мумкин.

Имом Муслим ривоят қилган ҳадисда шундай дейилади: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам (хорижийлар ҳақида огоҳлантириб): «Улар Қуръонни ўқиганда ўзларининг фойдасига деб ўйлайдилар, аслида эса у уларнинг зарарига юради», - дедилар».

Имом Муслим ва Имом Абу Довуд ривоят қилган ҳадисда шундай дейилади: «Кимки раҳмли бўлмаса, у раҳм қилинишдан маҳрумдир».

Бузғунчилик ишларини дин номидан амалга ошириб, ўзларининг мудҳиш қилмишлари ва жиноятлари билан ном қозонган хорижийларнинг «Ҳукм фақат Аллоҳникидир», деган даъволарига қарши Ҳазрати Али розияллоҳу анҳу: «Ҳақ сўз билан ботил ирода қилинибди», деганлари эса, бугунги кундаги бузғунчи тоифаларнинг қилмишларига ва унинг асоси ҳамда оқибатларига ҳам кучли раддиядир.

Ҳасан Басрий раҳматуллоҳи алайҳ эса: «Мўмин яхши ишлар қилса ҳам, Аллоҳдан қўрқиб туради, мунофиқ эса ёмон иш қилиб туриб, хотиржам юради», деганлари ҳам мўмин-мусулмонларга, инсониятга бесабаб зарар ва зулм қилиш кишининг ким экани ҳақида хулоса беради.

Имом Ғаззолий ҳазратлари эса: «мутаассиблар диндан фойдаланган ҳолда кишиларга ҳужум қиладиган катта йўлдаги қароқчилардир», деб таъкидлайдилар.

Шуни алоҳида таъкидлашимиз лозимки, бугунги кунда ҳам ҳар бир шахс таассубдан узоқ бўлиши, бузғунчилик ва вайронкор ғоялардан огоҳ бўлиши, Ислом дини ақидаларини яхши билиши, уларга амал қилиши ва улар асосида маънавий ҳимояланиши ҳар доимгидек долзарб бўлиб қолмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси ходими Акмалхон Аҳмедов

Бугун, 26 декабрь куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари юртимизда кенг кўламда амалга оширилаётган хайру саховат тадбирларида иштирок этиш учун Самарқанд вилоятига ташриф қилдилар. Самарқанд вилояти бош имом-хатиби Зайниддин Эшонқулов ва Диний идора Иш бошқарувчиси Рустам Жамилов сафарда ҳамроҳлик қилмоқда.

Тарихдан маълумки, дунёда ҳеч бир халқ ёки миллат ҳаёт синовларидан, тақдирнинг кутилмаган зарбаларидан холи эмас. Нафақат мамлакатимиз, балки жаҳон миқёсида ҳам нисбатан серталофат кечаётган пандемия шароитида халқимиз кўплаб оғир синовларни бошидан ўтказмоқда.
Давлатимиз раҳбари томонидан бу хасталикнинг оқибатларини бартараф этиш ва уларнинг таъсирини юмшатишга қаратилган ташаббусларнинг ўз вақтида илгари сурилгани муҳим аҳамият касб этмоқда. Зотан, синовли дамлар давлат ва халқни энг олий мақсадлар йўлида янада жипслаштирди. Ҳар бир фуқаро давлатимиз ҳимоясида эканини яна бир бор намоён бўлди.
Муҳтарам Президентимиз ташаббуслари билан бошланган хайру саховат тадбирлари Самарқанд вилоятида ҳам жадал давом этмоқда. Айниқса, “Вақф” хайрия жамоат фонди томонидан кам таъминланган оилаларга, боқувчисини йўқотганларга ва етимларга озиқ-овқат маҳсулотлари берилиб, уларга алоҳида ғамхўрлик кўрсатилаётгани барчанинг кўнглини тоғдек кўтармоқда.
Муфтий Усмонхон Алимов ҳазратлари Самарқанд шаҳрида жойлашган 1-сонли меҳрибонлик уйида болалар холидан хабар олиб, уларнинг кўнггилларини кўтардилар. Шунингдек, ушбу ижтимоий муассасага хўжалик жиҳозлари етказилиб, ош дастурхонлари ёзилди.
Самарқанд вилояти сафари давом этмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази томонидан мазкур маърифат маскани ва Ҳадис илми мактабига пресс-тур уюштирилди.

Имом Бухорий ёдгорлик мажмуаси зиёрати билан бошланган пресс-тур қатнашчилари халқаро марказ музейидаги ноёб китоб ва бошқа ашёлар, буюк муҳаддиснинг ҳаёти ва илмий фаолияти акс этган деворий суратларни томоша қилди.

Марказ раҳбари Ш.Зиёдов давлатимиз раҳбари ташаббуси билан ташкил этилган мазкур муассаса фаолияти, бу ерда амалга оширилаётган илмий-тадқиқот ишлари, ходимлар учун яратилган шароит, хорижий мамлакатлардаги илмий марказлар билан ҳамкорлик ҳақида батафсил маълумот берди.

– Шу пайтгача илмий ходимларимиз томонидан Имом Бухорий ва бошқа буюк муҳаддислар, алломаларимизнинг ўнлаб асарлари ўрганилиб, нашр этилди, – дейди Ш.Зиёдов. – Дунёнинг 27 та етакчи ислом тадқиқот марказлари, университетлар билан ҳамкорлик меморандумлари имзоланди. 

Жумладан, Буюк Британиянинг Оксфорд ислом тадқиқотлари маркази, Кембриж университети, “Ал-Фурқон” фонди, Британия кутубхонаси, Лондондаги Ислом маданияти маркази билан алоқалар йўлга қўйилди. “Ал-Фурқон” фонди қўлёзмаларининг 117 та каталоги Ўзбекистонга олиб келинди. Шунингдек, Мисрдан 5000 мингга яқин китоб, 130 мингта ноёб қўлёзма асарларнинг электрон нусхаси, Туркиядан 614 та китоб, Саудия Арабистони қўлёзма фондларидан Имом Бухорий асарларининг 34 та электрон нусхаси келтирилди.

Айни пайтда марказда брайл ёзувида чоп этилган “Саҳиҳул Бухорий” китоби сақланаётгани ҳақида ҳам маълумот берилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги Ҳадис илми мактаби фаолияти ҳам пресс-тур қатнашчиларида катта таассурот қолдирди. Айниқса, мактабда таълим жараёнларининг замонавий ахборот технологиялари асосида олиб борилиши, талабаларнинг дарсларни пухта ўзлаштириши ва бўш вақтини мазмунли ўтказиши учун яратилган шароит бугунги кун талабларига тўла жавоб беради. Ҳатто, мактабда фаолият олиб бораётган хорижлик мутахассислар учун ҳам барча имконият ва қулайликлар мавжуд.

– Ҳадис илми мактабида ўқиш муддати 5 йил, таълим кундузги шаклда бўлиб, ҳадис илми, диний фанлар мутахассиси ва араб тили ўқитувчиси бўйича бакалавр даражасидаги мутахассис тайёрланади, - дейди Ҳадис илми мактаби ректори Олимхон Юсупов. – Ўқув дастурини тузишда шу йўналишдаги хорижий таълим муассасаларининг тажрибалари ўрганилган, дунё тан олган уламолар, олимларнинг хулосаларига таянилган. Талабалар ҳадис фанларида “Сиҳоҳи ситта”, яъни ислом оламида эътироф этилган олтита ишончли ҳадис тўпламларидаги ҳадисларни ёдлаб, уларга ёзилган шарҳлар ёрдамида ҳадисларнинг асл инсонпарварлик моҳиятини, эзгулик, тинчлик ва инсонийлик каби фазилатларни ўзлаштириб боришади.

Айни пайтда мактабда чет мамлакатлардаги етакчи диний таълим муассасалари, илмий марказлар ходимлари ҳам келиб, талабаларга сабоқ бермоқда.

Журналист ва блогерлар Мисрнинг Ал-Азҳар университети профессори Маҳмуд Абдуллоҳ Абдураҳмоннинг дарс жараёнларини кузатиши имкониятига эга бўлди.

Ғ.ҲАСАНОВ, ЎзА

Огоҳлик

Бутун башарият синовли ва оғир кунларни бошдан кечирмоқда. Коронавирус пандемияси дунёни серҳаракат ҳаётидан тўхтатиб қўйгани ҳеч кимга сир эмас.

Бу касаллик, афсуски, халқимизни ҳам ўз исканжасига олди. Бироқ кўнгилга таскин-тасалли берадигани — Президентимизнинг қатъий иродаси, оқилона ёндашуви натижасида юртимизда бугунги кунда эпидемиологик вазият анча яхшиланди.

Тан олишимиз керак: хавфли инфекцияга қарши курашиш ва унинг оқибатларини бартараф этиш бўйича қўлга киритилган ютуқларга осонликча эришилгани йўқ. Ўрнатилган карантин тартиблари сабаб баъзи корхона ва ташкилотлар ўз ишини тўхтатди ёки уларнинг фаолиятида узилишлар, қисқаришлар рўй берди. Шу сабаб кўплаб юртдошларимиз ўз ишидан, даромадидан айрилди.

Энг ачинарлиси, ушбу хавфли дард юзлаб инсонларни орамиздан бевақт олиб кетди. Улар орасида таниқли давлат арбоблари, илм-фан, адабиёт, санъат ва маданият намояндалари борлиги барчамизга маълум. “Кўринмас ёв” билан аёвсиз курашда олдинги қаторларда борган, ўз ҳою ҳавасини унутиб, ўзгаларнинг ҳаётини сақлаб қолишни муқаддас бурчи деб билган кўплаб жавоҳир инсонлар — шифокор ва ҳамширалар вафот этди. Кутилмаган жудоликлар миллионлаб қалбларга унсиз фарёд, ғам-алам солди.

Сўнгги маълумотларига кўра, бутун дунёда мазкур хасталикдан бу ёруғ оламни тарк этганлар сони шу кеча-кундузда 1 миллион 710 минг нафардан ошиб кетди.

Айтиш мумкинки, коронавирус таҳдиди бутун ер юзи аҳолиси учун ҳамон кескин. Бироқ... Ён-веримизга эътибор билан қарасак, бугун айрим юртдошларимиз бу гапларни худди ўтиб кетган кечаги тушдек ёки ёш болага айтиладиган эртакдек қабул қилаётганини кўриб, ҳайрон қоламиз. Баъзилар ҳатто кўпчилик йиғиладиган жойларда, жамоат транспортларида ҳам тиббий ниқоб тақмай қўйди. Ўзаро ижтимоий масофа сақлаш-ку бутунлай унутилди, десак, муболаға эмас. Чойхонаю кафелар, кўнгилочар масканлар пандемиядан олдин қандай гавжум бўлса, бугун ҳам деярли шундай. Тўйхонаю ресторанларда гумбур-гумбур оилавий тадбирлар, тантаналар авжида. Боғу хиёбонларда бошини бошига қўйиб, кулишиб ўтирган жуфтликларга ёки қучоқлашиб кўришаётган қадрдонларга (пандемия даврида бу ҳаракатни қадрдонлик деб бўлмайди) “Хой, инсофинглар борми? “кўринмас душман” ҳали ён-атрофимизда, касаллик ҳали тарк этгани йўқ, бу нима қилиқ?” десангиз, ажабланиб қарайди. Сўзингизни оғзингиздан чиқмай ёқангизга ёпиштирадиганлар ҳам бор: “Ишингиз нима? Мен касал эмасман!”

Аслида, ҳамма бало мана шундай муносабатдан бошланади. “Мен касал эмасман, ён-веримиздагилар ҳам бинойидек юришибди-ку”, дея хотиржам бўламиз. Шахсий гигиена ва тозалик тартиб-қоидаларига бефарқ қараймиз. Одамларнинг карантин талабларини кўр-кўрона бузаётгани, масалан, тиббий ниқоб тақмай юрганини лоқайдларча кузатамиз. 30 кишилик тўю базмларимиз 500 кишилик тантаналарга айланиб кетса-да, парво қилмаймиз...

Кўза эса кунда эмас, кунида синади. Касалликка чалиниб, ўлим шарпаси кўз олдимизда намоён бўлганида ақлимиз киради. Аммо унда кеч бўлади. Биз чиқмоқчи бўлган поезд аллақачон ўтиб кетган бўлади. Вақт эса оқар сув мисоли ортга қайтмайди. Ачинарлиси, нафақат ўзимиз, балки яқинларимиз, атрофдаги кўплаб инсонларнинг шу балога йўлиқишида айнан биз, бизнинг бепарволигимиз, ўз соғлиғимизга бефарқлигимиз, жамиятга лоқайдларча муносабатимиз сабабчи бўлади.

Бу хавотирларимиз ортиқча ҳаяжонга берилиш эмас. Ахир бугунги кунда ҳам шифохоналаримизда коронавирусдан беморлар даволанмоқда. Юртдошларимиз турли сабаблар билан хорижга бориб-келиб туришибди. Янги йил байрами яқинлашаётган айни кезларда томошаю сайиллар қизигандан қизиб бормоқда.

Шу кунларда чет мамлакатларда пандемия янги бир чўққига чиққани ҳақида оммавий ахборот воситаларида тинмай бонг урилмоқда. Шу сабаб ушбу ҳудудларда карантин чекловлари янада қатъийлаштириляпти. Масалан, Туркияда карантин чекловлари жуда жиддий кучайтирилди. Ҳозир бу ерда ҳафта охирида икки кун кўчага чиқиш тақиқланган. Тартибга риоя этмаганларга катта миқдорда жарима қўлланилмоқда. Кучли эпидемиологик вазият боис 20 декабрдан Буюк Британиянинг жануби-шарқида ва Лондонда максимал тўртинчи даражадаги чекловлар жорий этилди.

Боз устига, Буюк Британия, Дания, Нидерландия, Aвстралия ва яна бир қанча давлатларда коронавируснинг янги тури аниқланганини Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти ҳам тасдиқлади.

Хатарлиси шуки, инглиз олимларининг қайд этишича, коронавируснинг мутацияга учраган янги тури маълум штаммларга қараганда тез тарқалади. Жумладан, Буюк Британия Бош вазири Борис Жонсон ушбу мутация ҳосиласи вируснинг бошқа турларига қараганда 70 фоиз тез тарқалишини айтиб ўтди.

Лондон Империал коллежи профессори Нил Фергюсоннинг таъкидлашича, коронавируснинг янги тури аввалги турига нисбатан асосан болалар учун юқумли.

Ҳозирги кунда дунёнинг кўплаб давлатлари вируснинг янги тури аниқланган мамлакатлардан келаётган инсонларга ўз чегараларини ёпмоқда. Масалан, Саудия Арабистони бир қатор мамлакатларда коронавируснинг янги тури аниқлангандан сўнг халқаро парвозлар, жумладан, Умра зиёрати учун халқаро парвозларни ҳам вақтинча тўхтатди.

Медиа маконда Ўзбекистон ҳам бу борада кескин чоралар кўраётгани тўғрисида хабарлар тарқалди. Хусусан, Республика махсус комиссиясининг қарорига мувофиқ, жорий йил 21 декабрь санасидан 2021 йил 10 январга қадар Буюк Британия, Италия, Германия, Дания, Австрия, Австралия, Нидерландия ва Жанубий Африка Республикаси билан халқаро авиарейслар (кириш, чиқиш ва транзит рейслар орқали республикага кириш) тўхтатилди.

Шу билан бирга, мазкур давлатлар фуқаролари, ушбу юртларда доимий истиқомат қилувчи фуқаролиги бўлмаган шахслар ҳамда сўнгги 14 кун давомида мазкур ҳудудларда бўлган учинчи давлат фуқаролари юқоридаги чеклов амал қилган давр мобайнида Ўзбекистон Республикасига киритилмаслиги белгиланди.

Шунингдек, сўнгги 14 кун давомида Буюк Британия, Италия, Германия, Дания, Австрия, Австралия, Нидерландия ва Жанубий Африка Республикасида бўлган ҳолда учинчи давлатлар орқали юртимизга кириб келаётган Ўзбекистон Республикасининг фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар 14 кун давомида вақтинчалик карантинда сақлаш мажмуасида ёки тегишли меҳмонхонада карантинга олиниши белгилаб қўйилди.

Демак, вазият чиндан ҳам жиддий. Ахир бундай чекловлар мамлакатимиз учун кўплаб иқтисодий муаммоларни келтириб чиқаради. Моддий йўқотишларга қарамай, халқимиз соғлиғи, эртанги тинч-хотиржам ҳаёти учун кескин чоралар кўрилаётган айни кунларда кўнгил майлиги бўйсуниб, қандайдир майда ҳою ҳавасларимизни деб, бепарволикка йўл қўйишимиз мумкинми?! Аслида, бу саволга “Асло, йўқ!”, деб жавоб беришимиз, қилаётган ишларимизни чуқур тафаккур этиб виждонимиз қийналиши керак. Бинобарин, мудроқ кайфиятдан қутилмас эканмиз, эзгу орзу-ниятларимиз рўёби кечикаверади.

Шундай экан, Президентимиз юртимизда илк беморлар қайд этилган кунларда қатъий таъкидлаган қуйидаги фикрлар бугун ҳам ниҳоятда долзарб:

“Бир нарсани аниқ тушуниб олиш лозим. Бизда аниқланган касаллар сони кам-ку, 100 тага ҳам етмайди, хавотирга ўрин йўқ, деб хотиржам бўлиш хиёнат ҳисобланади. Чунки, коронавирус менга юқмайди деб бефарқ юрганлар нафақат ўзининг, балки ота-онаси, фарзандлари, атрофидагилар, қолаверса, бутун халқимизнинг соғлиғи ва ҳаётини катта хавфга қўйишини чуқур англаб етиши керак”.

Демак, “кўринмас ёв” ёнимизда экан, эҳтиёт бўлайлик. Бепарволик — ўзингизга, яқинларингизга, халқимизга хиёнат.

Дилшод КАРИМОВ

(“Халқ сўзи”)