muslim.uz

muslim.uz

В Туркменистане в честь священной Gadyr gijesi (Ночи могущества или предопределения) проведена акция помилования. Соответствующие указы на заседании правительства, состоявшемся по видеосвязи, подписал Президент Гурбангулы Бердымухамедов.
Как передает turkmenistan.gov.tm, документы освобождают 982 туркменских и 53 иностранных граждан от дальнейшего отбывания основного наказания в виде лишения свободы, а также от дополнительного наказания в виде возложения обязанности проживания в определённой местности.
Подписывая указы, Президент поручил вице-премьеру, секретарю Совбеза Чары Аманову и руководителям правоохранительных ведомств принять меры, чтобы помилованные в ближайшее дни были освобождены из мест заключения и вернулись домой к своим семьям. Также туркменский лидер дал указание главам местных администраций, помочь помилованным с трудоустройством.
Gadyr gijesi - 27-я ночь священного месяца Ораза. Она является одной из самых почитаемых в исламе и отмечается в этом году в ночь с 8-го на 9-е мая. По канонам ислама в эту ночь Всевышний ниспослал пророку Мухаммеду первые суры Корана.

Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

Турция во время священного месяца Рамадан оказала помощь нуждающимся во многих уголках мира. По линии ряда фондов и гуманитарных организаций нуждающиеся получили закяты выделенные благотворителями.
Глава Турецкого общества Красного полумесяца Керем Кынык сообщил агентству «Анадолу», что вопреки пандемии коронавирусной инфекции нового типа (COVID-19), благотворители выделили намного больше средств, чем ожидалось.
По словам Кыныка, нуждающимся выделили денежную помощь, коды мобильных покупок, их обеспечили горячим ифтаром и сухуром . «Мы хотели напомнить нуждающимся, что они не одни. Благодаря благотворителям помощь получили свыше 8 млн нуждающихся в Турции и 18 странах. В этих целях было выделено 200 млн лир», - отметил он.
Параллельно с профессионалами помощь распределяли свыше 60 тыс. волонтеров, сказал глава организации.
Кынык добавил, что в этом году особое внимание уделялось нуждающимся среди персонала сферы услуг и наемным рабочим с посуточной оплатой труда, поскольку именно они наиболее пострадали в результате пандемии.
«В 15-й день Рамадана, который пришелся на Всемирный день сирот, мы оказали помощь десяткам тысяч сирот в Турции и 18 других странах. 410 тысячам детей отправили подарки на праздник Рамазан. Каждый ребенок имеет право на новую одежду на Рамадан», - сказал Кынык.
Глава Фонда защиты прав и свобод человека и гуманитарной помощи Турции (İHH) Бюлент Йылдырым сказал, что фонд протягивает руку помощи нуждающимся, беженцам и сиротам на протяжении уже 29 лет.
«Фонд обеспечил помощью на Рамадан свыше 2 млн человек в Турции и 50 других странах. В стране и за ее пределами раздали 250 тыс. продовольственных пакетов. В 27 странах свыше 100 тысяч детей получили подарки на праздник», - отметил он.
Кроме того, сотрудники фонда оказали помощь семьям, лишившимся работы во время пандемии, сказал Йылдырым.

Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

Власти Пакистана за несколько дней до праздника Ид аль-Фитр (Ураза-байрам), вводят девятидневные ограничения с целью замедлить распространение коронавируса, сообщили западные СМИ.
"Эти меры стали необходимы из-за крайне опасной ситуации, сложившейся в регионе из-за распространения опасных мутаций вируса", - заявил министр планирования Асад Умар, возглавляющий борьбу с COVID-19 в Пакистане.
В рамках новых ограничений коммерческие предприятия, отели, рестораны, рынки и парки будут закрыты, движение общественного транспорта между провинциями и в городах приостановлено. К надзору за соблюдением ограничений привлекут военных.
Также власти закрыли границы с Ираном и Афганистаном, разрешены лишь грузовые перевозки. Сухопутное и воздушное сообщение с Индией, где эпидемиологическая ситуация резко ухудшилась, было прервано еще до пандемии из-за политической напряженности, напоминают СМИ.
По данным islam.ru, в органах здравоохранения Пакистана отмечали, что больницы работают на пределах мощностей.

Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

Муқаддас Рамазон ойида ўзбекистонлик дипломатлар Вашингтонда Конгресс аъзолари, Давлат департаменти, Мудофаа вазирлиги юқори мартабали вакиллари ҳамда мамлакат бош масжидлари раҳбарлари иштирокида ифтор уюштирди, хабар бермоқ «Дунё» АА.

Тадбирда АҚШнинг мусулмонлар жамоаси вакиллари амалдаги маъмурият ва Конгресс аъзолари ҳамда мамлакатнинг диний раҳбарлари иштирок этди. Улар орасида АҚШ Конгрессида икки мусулмон аёллардан бири Илҳан Умар, Давлат департаментининг терроризмга қарши кураш идорасининг Зўравон экстремизмга қарши бюроси директори Ирфон Саид, Пентагонда Ўзбекистон мамлакати куратори Ҳусайн Сутервала, ADAMS маркази -мамлакатнинг Шарқий соҳилидаги энг йирик АҚШ масжиди халқаро бўлими раҳбари Ҳуринесса Фариад, Вашингтондаги Муҳаммад номидаги Миллий масжид имомлари Толиб М. Шариф ва Қодир Абдулсалом ва бошқалар бор эди.

Ифтор давомида элчи Жавлон Ваҳобов мамлакатимизга зиёрат туризмининг улкан салоҳиятини тақдим этиб, Ўзбекистоннинг бой тарихий-маданий мероси, жамиятда анъанавий исломий қадриятларни асраб-авайлаш ва тарғиб этиш, шунингдек, мамлакатда диний эркинликларни таъминлаш борасида амалга оширилаётган чора-тадбирлар ҳақида ахборот берди. Иштирокчиларга ўзбек халқининг бағрикенглик анъаналари, жумладан, Муқаддас Рамазон ойини Ўзбекистоннинг барча диний мазҳаб вакиллари билан биргаликда мамлакатимизда кенг нишонланиши маълум қилинди.

Суҳбат чоғида Миннесота штатидан АҚШ Вакиллар палатасига сайланган биринчи оқ танли бўлмаган аёл конгрессмен Илҳан Умар Ўзбекистонда диний эркинликларни таъминлашда эътиборга молик тараққиётни қайд этди. Қонунчига кўра, АҚШ Давлат департаментининг 2020 йилда Ўзбекистонни диний эркинликларни бузган давлатлар рўйхатидан ниҳоят олиб ташлаш ҳақидаги қарори Ўзбекистон ҳукумати ва парламентининг сўнгги бир неча йил ичидаги жиддий ва изчил саъй-ҳаракатларини акс эттирувчи ўта муҳим воқеа ва ўта муҳим босқичдир.

"Эришилган ютуқлар нафақат Ўзбекистон фуқаролари манфаатларига хизмат қилади, балки мамлакатни Марказий Осиёда диний эркинликларни тарғиб қилиш масалаларида ўзгаришлар ва етакчилик намунаси сифатида намоён қилади", - дея қўшимча қилди Илҳан Умар.

Давлат департаментининг терроризмга қарши кураш идорасининг зўравон экстремизмга қарши бюроси директори Ирфон Саид Ўзбекистоннинг "Меҳр-5" гуманитар операциясини муваффақиятли амалга оширгани ва 95 нафар аёл ва боланинг қуролли можаро зоналаридан қайтганига юқори баҳо берди.
"Ўзбекистон оғир вазиятда тушиб қолган одамларга нисбатан бутун дунёга инсонийлик намунасини кўрсатди", - дейди Ирфон. У уруш зоналаридан қайтган аёллар ва уларнинг кичик фарзандларини тинч ҳаётга реабилитация қилиш ва реинтеграция қилиш масалалари бўйича мамлакатимизга барча ёрдам беришга тайёрлигини билдирди.

"Давлат департаменти раҳбарининг Ўзбекистонни диний эркинликларни бузган давлатлар рўйхатидан бутунлай олиб ташлаш ҳақидаги қароридан жуда мамнун эканини таъкидлади. Ўзбекистон бундай рўйхатлардан четда қолишга лойиқ, бу улкан тараққиёт. Биз сизнинг гўзал мамлакатингиз доимо ибодатдамиз ва мен тез орада ота-боболарим Ватанига қайтишга умид қилиб қоламан", - деди АҚШдаги энг йирик ADAMS масжиди вакили Ҳуринесса Фариад.

Бундан ташқари, Ҳуринесса Фариад Ислом илоҳиёти, Қуръон тадқиқотлари, ҳадисшунослик ва мусулмон ҳуқуқи соҳасида ҳамкорлик истиқболларини муҳокама қилиш учун 18 май куни халқаро Ислом Академияси ва Ислом цивилизацияси маркази вакиллари билан ADAMS маркази имоми Муҳаммад Мажиднинг учрашувини ташкил этишга тайёрлигини билдирди.

Эслатиб ўтамиз, ADAMS маркази АҚШнинг Шарқий соҳилидаги мусулмонлар учун асосий ибодат жойи бўлиб, Виржиния штатидаги 5 мингдан ортиқ оилага хизмат қилади. Муассасада Ислом ва Араб тили асосларини ўргатиш, болалар ва ёшлар учун махсус машғулотлар ўтказиш каби кенг кўламли хизматлар таклиф этилмоқда. Марказ ижрочи директори Имом Муҳаммад Мажид – Америка мусулмон ҳамжамиятида етакчи арбоблардан саналади, Америка пасторлари, раввин ва имомлари АҚШ делегацияси сафида диний эркинлик ва жамиятда конфессиялараро уйғунликни тарғиб этиш бўйича ислоҳотлар ва ўзгаришлар билан танишиш учун 2019 йилнинг кузида Ўзбекистонга ташриф буюрган эди.

АҚШдаги энг қадимий масжид – Вашингтондаги Муҳаммад номидаги Миллий масжид имомлари Толиб Шариф ўз нутқи давомида, айниқса, мамлакатимизга илк сафарини қайд этди. "2018 йил сентябрь ойида диний эркинликлар соҳасида элчи жаноблари ташрифи доирасида Ўзбекистонга ташриф буюриш шарафига муяссар бўлдим. Ўзбекистон ўз меросини қандай қадрлаётгани, маърифатли Исломнинг бебаҳо билим ва анъаналарига авлоддан-авлодга ўтиб келаётгани менда чуқур таассурот қолдирди", - дейди Америка масжиди раҳбари. Унга кўра, дунёда диний миллатчилик ва этник ва диний озчиликларнинг репрессияси ўсиб бораётган тенденциялар фонида Ўзбекистон ишонч билан ўзини миллатлараро тотувлик ва динлараро уйғунлик гуллаб-яшнаётган дунёвий давлат модели сифатида кўрсатмоқда.

Муҳаммад номидаги Миллий масжид 1930 йилда ташкил топган бўлиб, АҚШдаги мусулмонлар жамоасининг биринчи диний муассасаси ҳисобланади. Ҳозирги кунда бу масжиднинг Америка пойтахтида минглаб қавми мавжуд. Бокс афсонаси Муҳаммад Али ҳам Вашингтондаги яшаш йилларида ушбу масжидга мунтазам тарзда ташриф буюрган.

Шуни таъкидлаш керакки, бугунги кунда ислом христианлик ва яҳудийликдан кейин АҚШдаги эътиқод қилувчилар сони бўйича учинчи диндир. Америка Қўшма Штатлари мусулмонлар жамоаси 3.5 миллион кишини ташкил этади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Куфр сўзи луғатда “ёпиш”, “беркитиш” маъносини англатади. Шу сабаб деҳқонинг бир номи ҳам араб тилида “кофир”дир. Чунки у уруғни ерга яширади, яъни экади. Бу ҳақда Қуръонда бундай келади:

 «(У) бамисоли бир ёмғирки, унинг (сабабидан униб чиққан) гиёҳ кофирларни таажжубга солур» (Ҳадид, 20). 

Самарқандий, Фахриддин Розий, Имом Қушайрийлар ўз тафсирларида кофирлардан мурод – деҳқонлар деган бўлсалар, бошқа муфассирлар ҳақиқий кофир ҳам деб ўтганлар.  Бир инсонга нисбатан кофир дейилиши ботил ила ҳақни беркитгани сабаблидир.

Куфр шаръий истилоҳда имоннинг зидди бўлиб, “тониш”, “бош тортиш” маъноларидадир.  Бу ҳақда Аллоҳ таоло бундай дейди: «Бизлар (бу икки китобнинг) ҳар бирига кофирдирмиз», дедилар (Қасос, 48).

Шу эътибордан шаръий маъноси ва луғавий маъноси ўзаро узвий боғлиқдир. “Кофир” дегани “куфр эгасининг қалби куфр сабабли ёпилган” деган маънодадир. “Дуррур мухтор” асарида бундай дейилади: “Куфр шариатда Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)ни динга оид олиб келган нарсаларида ёлғончига чиқаришдир”.

Шариатда мусулмонни унинг мусулмон эканлигига қарши далил топилмагунича мусулмон, деб ҳукм қилинади. Зеро, Пайғамбар (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)дан бундай дейдилар: “Ким биз ўқиган намозни ўқиса, қибламизга юзланса, биз сўйган нарсалардан еса, у мусулмондир. Бизга нима ҳуқуқ бўлса, унга ҳам шу ҳуқуқ ва бизга нима мажбурият бўлса, унга ҳам шу нарса мажбуриятдир” (Имом Бухорий ва Имом  Муслим ривояти).

Бир мусулмонни кофирга чиқаришдан олдин куфрга сабаб деб ўйланаётган у гапирган сўзи ёки ишига қараш, уни яхшилаб ўрганиш шартдир. Зеро, барча фосид сўз ёки иш куфр қилувчи эмасдир. Шунингдек, барча инсонлар ўзгаларни кофирга чиқаришдан сақланмоқлари, бу ишдан қочиб, бу жуда нозик масала бўлгани учун ҳам уни олимларга ҳавола этиш вожибдир. Ибн Умар (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Бир киши биродарига “эй кофир!” деса бу гап аниқ иккисидан бирига тегишли бўлади. Агар у киши ростан ҳам кофир бўлса, унга қайтади. Аммо ундай бўлмаса, гапирувчининг ўзига қайтади”, деб айтдилар (Имом Бухорий ва Имом  Муслим ривояти).

 Абу Зарр (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади. У зот Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)ни бундай деяётганларини эшитган: “Ким бир кишини “кофир” деб чақирса ёки “Аллоҳнинг душмани” деса, аслида у одам бундай бўлмаса, гаплари ўзига қайтади” (Имом  Муслим ривояти).

Агар бир мусулмон одам куфрга ўхшаш сўзни гапириб қўйса, модомики унинг сўзини бошқа бир яхши маънога йўйишнинг имкони бўлса, уни кофир дейилмайди. Шунингдек, у гапирган сўзни куфр сўз эканлигида олимлар ўртасида ихтилоф бўлса, агарча у ихтилоф заиф ривоятда келиб, ривоятда у сўзни куфр эканлиги шак қилинган бўлса-да, у мусулмон кофирга чиқарилмайди.

Зеро, мусулмонни нима нарса имонга олиб кирган бўлса, ана ўшандан тонишгина имондан чиқариб юборади. Чунки кишидаги мавжуд ислом шак билан йўқ бўлмайди. Ислом шак билан йўқ бўладиган нарса эмас. Агар бир киши бир сўзни айтиб қўйса ё қилиб қўйса ва бир қанча таъвилларга кўра у кофир бўлиши керак бўлган вақтда биттагина таъвилга кўра у кофир бўлмаслиги чиқса, бу масала нозик бўлгани ва мусулмон ҳақида яхши гумон қилиш лозимлиги эътиборидан ана шу бир кўринишга кўра, у кофир эмас дейилади. Олимлар шунга фатво беришган. Бундан ташқари куфр жиноятнинг энг юқориси бўлиб, у жазонинг ҳам энг юқорисини тақозо қилади. Энди шак ва эҳтимол билан эса бир одамга энг катта жазо қўлланмайди ( Раддул мухтор хошияси. III жилд. 385 бет).  

Мусулмонни кофирга чиқаришдан келиб чиқадиган хатар сабабидан Қуръони карим ва Сунна ўзга бировни куфрга чиқаришдан қайтарган. Жумладан Нисо сураси 94-оятида Аллоҳ таоло бундай дейди: “Эй имон келтирганлар! Аллоҳ йўлида сафарга чиққанингизда аниқ иш тутинг! Сизларга салом берган (ёки таслим бўлган) кишига бу дунё матоҳини (ўлжани) кўзлаб: “Мўмин эмассан”, демангиз! Аллоҳнинг ҳузурида кўп ўлжалар (бордир). Илгари сизлар ҳам шундай (имонингизни сир тутар) эдингизлар.  Сўнгра Аллоҳ сизга неъмат ато этди. Бас аниқлаб иш тутингиз! Албатта Аллоҳ (барча) ишларингиздан хабардордир”.

Бу оятни нозил бўлиши ҳақида Ибн Касир ўз тафсирида бундай дейди: Имом Аҳмад Ибн Аббосдан ривоят қиладилар: “Бану Салимдан бир киши ўзининг қўйларини боқаётганида Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) саҳобаларининг бир гуруҳининг олдидан ўтиб туриб, уларга салом берди. Улар: “бизга салом берма, балки биздан паноҳ сўра”, дедилар. Сўнг уни ўлдирдилар, кейин уни қўйи билан Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳузурига олиб келдилар. Сўнг ушбу оятни “Эй имон келтирганлар...” дан охиригача нозил бўлди.

Жумҳур калом ва фиқҳ уламолари иттифоқига кўра, бирор бир аҳли қибла бўлган мусулмонни кофирга чиқармаслик лозимдир.

Абу Ҳанифа (раҳматуллоҳи алайҳ) ҳазратлари ҳам аҳли қибла бўлганларнинг бирортасини кофирга ҳукм қилмаган эканлар.

Имом Шофеъий (раҳматуллоҳи алайҳ) фақатгина бидъат аҳлидан бўлган хаттобийларни очиқ суратда ҳаромни ҳалол деганлари учун кофирга ҳукм қилган эканлар.

Таҳовий ақидасида: “Қибла аҳлидан бўлган бирор-бир мусулмонни гуноҳи кабира туфайли кофир санамаймиз”, дейилади (Ал-Манҳажус саҳиҳ фи фаҳми ақидати аҳли сунна вал жамааъ. Ҳасан Али Саққоф,703-бет). Шунингдек, бошқа ақида ва уларга ёзилан шарҳларда катта гуноҳ қилган кишилар гарчи уни содир этиш пайтида вафот этса ҳам, қилган ишини ҳалол санамаса, кофир бўлмаслиги, агар ўз уқубатларини дунёда олса катта гуноҳи учун каффорот бўлиши, мабодо вафот этса, бу – Аллоҳнинг хоҳиши: хоҳласа азоблаши, хоҳласа кечиши баён этилган.

Ақида илимининг етук билимдони Абул Ҳасан Ашъарий айтадилар: “Мен аҳли қибладан бирортасини кофирга чиқармайман. Чунки уларнинг барчалари ёлғиз маъбудга ибодат қиладилар”.

Хулоса ўрнида шуни айтиш мумкинки, ўзга инсонни кофир дейиш, унга жаҳаннамда абадий қоласан, дейишга тенг гапдир. Бунинг устига жамият кишилари орасида унинг ўрнини ўз билганича белгилаб бериш демакдир. Бу иш жуда нозик бўлгани ва эҳтиёткорликни талаб қилгани учун ҳам зинҳор бу ишга шошилмаслик керак. Балки бу ишларни ўз эгалари: олимлар, муфтийлар ҳукмига ҳавола қилиш лозим. Зеро, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бундан қайтарганликлари ҳам бу ишни нақадар нозик эканлигини белгилаб беради. Биз юқорида кўрганимиздек, У зот (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Бир киши биродарига “эй кофир!” деса, бу гап аниқ иккисидан бирига тегишли бўлади. Агар у киши ростан ҳам кофир бўлса, унга қайтади. Аммо ундай бўлмаса гапирувчининг ўзига қайтади” (Имом Бухорий ва Муслим ривояти) деганлари ҳам бизга ибрат ўлароқ етади.

 

Н.Саидакбарова

Р. Бадриддинова

Мақолалар

Top