Президент Южноафриканской республики Сирил Рамафоса принял участие в ифтаре, который прошел в столице страны, Кейптауне, по инициативе Мусульманского совета правосудия.
По данным Islam-today, выступая перед гостями трапезы, глава государства высоко оценил заслуги мусульманской общины перед страной, а также, несмотря на свое христианское вероисповедание, принял участие в вечернем намазе.
Сирил Рамафоса особенно подчеркнул, что мусульмане составляют всего 1,6% от общего населения страны, однако их вклад в экономику ЮАР оценивается не менее, чем в 10%.

Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

В стамбульский музей Дворец Топкапы вернулся Коран, написанный в XV веке каллиграфом Сукруллахом Халифой.
Как пишет ресурс Sanal Basın, уникальный артефакт хранился в Стамбуле до 1964 года, до тех пор, пока не был передан в археологический музей Бурсы.
По данным Islam-today, после этого книга исчезла. Найдена она вновь была после того, как новые владельцы священнописания связались с министром культуры и туризма Турции и выразили намерение вернуть Коран в Музей Дворца Топкапы.
Как журналистам рассказали владельцы книги, она была куплена в 1968 году их отцом, который, к слову, также был каллиграфом и бережно хранил священописание. О том, что книга считается потерянной, они узнали из телевизионного сюжета и решили ее вернуть.

Пресс-служба Управления мусульман Узбекистана

Рамазон ойи бошланган кунлардан эътиборан бирга ифторлик қиламиз деб уйга дўстаримни, танишларимни бошлаб келаман. Чунки рўзадор одамга ифтор қилиб беришнинг савоби рўза тутган одамнинг олган савоби қадар эканини биламан.

Аммо мен дўстларим билан келганимда аёлим асабийлашиб, ўзининг норози қиёфасини кўрсатади. Унинг норозилигининг сабаби, уйда меҳмон кутиш учун шароит ҳозир қилинмаган. Меҳмонларнинг олдига қўйишга тузукроқ нарса йўқ. Мен унга менинг дўстларим мен нима есам, ўшани еб кетаверади, улар иззатталаб одамлар эмас, дейман. Ана шундай баҳсу мунозараларда у: “Мени меҳмонларнинг олдида ноқулай аҳволга солиб қўймайдиган қилиб уйга кўпроқ пул олиб келинг, мен уларнинг олдига макарон қўйишга уяламан”, дейди.  

Мен ҳар доим оиламнинг таъминотини қилиб қўйишга ҳаракат қиламан. Бироқ меҳмонларнинг олдига ресторандагидек тўкин дастурхон тортишга қурбим етмайди. Эҳтимол, жуда ҳам содда одамдирман, ишларим ҳам киборларга хос эмасдир. Билмадим, балки аёлим ҳашаматга отасининг уйида ўргангандир, менинг “деҳқонларга хос одатларим”га кўника олмаётгандир. Қайси биримиз ҳақмиз? Балки аёлим билан муроса қилиб уйга меҳмон чақирмаганим тузукмикан ёки бу хотинимнинг мен курашишим керак бўлган инжиқлигимикан, нима маслаҳат берасиз?

Динимиз кўрсатмаси:

Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳадиси шарифида рўзадор одамга ифторлик қилиб берган киши гуноҳларидан фориғ бўлиши, ўзини дўзах ўтидан халос қилиши ва рўза тутган одам билан баробар савобга эга бўлиши айтилган. Аллоҳ таоло рўзадорнинг оғзини бир қултум сут билан ёки бир дона хурмо билан ёхуд бир ҳўплам сут билан очган бандага улуғ мукофотлар ваъда қилган. “Кимки ифтор вақтида рўзадорнинг қорнини тўйдирса, Аллоҳ таоло уни менинг булоғимдан сув ичиради ва у бундан кейин жаннатга киргунига қадар ҳеч қачон чанқоқ нималигини билмайди, деганлар (Имом Суютий).

من فطر فيه صائما كان له مغفرة لذنوبه وعتق رقبتة من النار وكان له مثل أجره من غير أن ينقص من أجره شيئا يعطى الله هذا الثواب من فطر صائما على مذقة لبن أو تمرة أو شربة من ماء ومن أشبع صائما سقاه الله من حوضى شربة لا يظمأ حتى يدخل الجنة

Ҳадиси шаридан аён бўладики, асосийси, дастурхоннинг ҳашаматли бўлиши ва ноз-неъматларнинг мўл-кўллигида эмас, рўзадор одам оғиз очиши учун унга нимадир тақдим этишда.

Аёлингизнинг меҳмонлар олдига одатий таомлар тортишидан ноқулайлик сезиши асоссиз эмас. Чунки замон ўзгарди, одамларнинг егуликларга муносабати ҳам бошқача бўлди. Шунинг учун бу ойда имкон қадар ифторликлар учун одатдаги кечки таомлардан кўра, каттароқ сарф-харажат қилингани маъқул.

Ҳарҳолда аёлингизнинг оддий таомнинг устидан катта муаммо чиқариши дуруст эмас. Чунки улар сизнинг дўстларингиз. Тахмин қилиш мумкинки, дўстларингизнинг ҳам тутуми сизникидек бўлса керак. Сизнинг тутумингиз эса уларникидек. Демак, бу ерда ҳеч қандай муаммо бўлмаслиги керак деб ўйлайман. Зеро, ҳаммамиз биламизки, бу ой – мукофотлар бир неча баробар кўпайтириб бериладиган ой. Шундай экан, Қиёматга захира йиғиб олиш учун фурсатни қўлдан берманг.

Руҳиятшунослик нуқтаи назаридан:

Хатингизни ўқиганда кўзга биринчи чалинадиган нарса – сиз билан аёлингиз ўртасидаги бир-бирингизни тушуниш масаласидир. Икковингизнинг битта ҳодисага ёндашувингиз турлича.  Ушбу масалада қайси бирингиз ҳақ эканингизни айтиш қийин. Гап шундаки, сизнинг ҳар бирингизнинг  ҳақлигингизни исботлашга етарли далилларингиз бор. Сизнинг дўстларингизни таомлантириш, улар билан бирга ифторлик қилиб кўпдан-кўп савобларга эришиш истагида эканингиз таҳсинга сазовор. Аммо бу – масаланинг бир тарафи, иккинчи жиҳати – аёлингизнинг ўзини тутиши, айнан у уй бекаси сифатида меҳмонларнинг олдига тузукроқ дастурхон ёза олмагани учун ўзини айбдордек ҳис қилади.

Бу ўринда ҳал қилувчи сўзни дўстларингиз айтади: уларга ана шу дастурхон маъқулми, улар ифторга таклиф этганингизда жон деб келяптими...

Ушбу масала юзасидан масалага ўзгача тус бериб аёлингизга бўлган муносабатингизни ўзгартириб уни айблашга асло урина кўрманг. Чунки у жамиятда шаклланган ёлғон маъмурчиликнинг қурбонидир. Афсуски, кўпчилик одамларда мунтазам равишда чиройли ва тўкин-сочин ҳаётга тарғиб этувчи стереотиплар (телевидение, рангли журналлар...) таъсирида бошқаларнинг кўз ўнгида ўзларини иши юришмаган одамлардек кўрсатишга уринишдан қўрқиш туйғуси шаклланган. Ана шундан бошқаларнинг олдида ўзини кам кўрсатмасдан меҳмонларнинг олдига чиройли ва қимматбаҳо дастурхон тузашга бўлган хоҳиш келиб чиқади.

Шунинг учун бу масалани аёлингиз билан самимий оҳангда муҳокама қилинг, унга, модомики, меҳмонлар ана шу ифторлик дастурхонида ўзларини яхши ҳис қилаётган экан, сиқилишнинг нима кераги бор эканини тушунтиринг. Борди-ю, кимдир сизнинг дастурхонингиз ҳақида бошқачароқ фикрда бўлса ҳам, бу сизнинг фойдангизга бўлади, чунки сиз оила боқувчисисиз. Бу ердаги муаммонинг барчаси аёлингизнинг атрофдагилар сиз ва ўзи ҳақида хасис ва қурумсоқ деб ўйлашларидан чўчишида, холос.

Муаммонинг бошқа томони аёлингизнинг ифторларингизга муносабатидир. Шубҳасиз, у дўстларингизнинг ҳар бир ташрифини одатдаги кечки таом ўрнида эмас, катта тантанали хусусиятларга эга бўлган меҳмондорчилик сифатида қабул қилмоқда. Унга ифторлик – ҳашаматни, тантанани талаб этадиган аллақандай маросим эмас, балки бир ҳўплам сув билан ҳам ўтказиш мумкин бўлган оддийгина тадбир эканини тушунтириш керак.

Сиз тасвирлаган вазият бу – аёлингиз билан ўртангиздаги тушунмовчиликнинг биргина кўриниши, холос. Шуни тахмин қилиш мумкинки, аёлингизнинг ботинидаги ишончсизлик (одатда, бунинг асосида имоннинг заифлиги ётади) бошқа вазиятлардан ҳам намоён бўлади, қачонки у ўзининг моддий аҳволидан тортинар экан, бу янада жиддийроқ муаммолар келиб чиқишига сабаб бўлиши мумкин. 

Шунинг учун унга кўпроқ эътибор қаратишингиз, унинг сиз учун қанчалик қадрли эканини сўзлаб қўйишингиз керак бўлади. У билан суҳбатлашганда динимиз аҳкомларидан, азизларимизнинг ҳаёт йўлларидан сўзлаб беринг. Бу борада энг самарали йўл Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ҳаётини босқичма-босқич равишда батафсил сўзлаб бермоғингиздир. Аллоҳ таолонинг энг азиз бандаси қандай шароитда яшаганини тингласа, унга таъсир кўрсатмай қолмайди, иншоаллоҳ!

Саволга жавоб берганлар:

Мухаммад-Амин Магомедрасулов,

Илоҳиётшунос

Алиасхаб Анатольевич Мурзаев,

Оила ва болаларга ижтимоий ёрдам кўрсатиш маркази руҳиятшунос-маслаҳатчиси

Дамин ЖУМАҚУЛ,

таржимон

Қайсидир йили қишлоққа сел келиб, кўпчилик бошпанасиз қолди. Аллоҳга беадад шукрки, ҳеч ким жабрланмади.

Аммо, уй-жойсиз, мол-ҳолсиз қолган одамларнинг қалбига қаттиқ изтироб тушди. Ҳамма хафа, ҳамма ҳайрон, диллар эса вайрон эди ўшанда.

Шунда бир ёши улуғ отахон бузилган уйларни ҳашар йўли билан қайта қуриш лозимлигини айтиб, ҳамманинг қалбида эртанги кунга бўлган ишонч чироқларини ёқди.

Ишга яроқли барча инсон борки, ҳашарга келди. Ҳатто қўшни қишлоқдан ҳам одамлар озиқ-овқат билан ҳашарчиларга ёрдамга келди.

Тушлик бўлди. Ҳамма овқатга ўтирди. Аммо озғингина бир бола негадир овқатга ўтирмади. Уни роса чақиришди. Бўлмади.

– Ҳа,қулоғи оғир бўлса керак унинг.

– Менимча, унинг қорни тўқ.

– Йўғ-а, ахир бу бола эрталабдан бери тинмаяпти. Наҳотки чанқамаган бўлса ёки тортиняптимикан?, – дейишди ҳашарчилар.

Чиндан ҳам шу иссиқ ва дим ҳавода эрта тонгдан бери тушлик ҳам қилмай ишлаётган бу бола ҳаммани гоҳ ажаблантирди, гоҳ раҳмини келтирди. Шунда ҳашар қилиш фикри чиққан ёши улуғ отахон келиб унга савол бера бошлади:

– Менга қара, жон болам! Эрталабдан бери туз тотмадинг? Ё бўлмаса қултум сув ҳам ичмадинг? Ахир бунақада бўлмайди. Сал ўзингни ўйламайсанми? Буни қара, сендан катта барзанги йигитлар ҳам овқат еса чарчаб қолишди! Сен эса тинмасдан жавлон уриб ишлаяпсан! Айт-чи, ўғлим, бунинг боиси не?

Бола ахийри тилга кириб: “Мен рўзадорман”, деди.

Отахоннинг кўзига ёш келди. Ҳамма бир қалқиб тушди. Йўқ-йўқ, бу боланинг берган жавобидан эмас, шунчаки сел келган оқшом кириб кирган рамазон ойини унутганларидан, бошларига озгина ташвиш етганида Аллоҳни ёддан чиқариб ўз ғамларини ўйлаганларидан...

Шундан сўнг нега бу қадар даҳшатли сел келганида ҳам қишлоқ аҳлининг соғ-омон қолгани барчага аён бўлди.

Шерзод  ҲАЙДАРБЕКОВ

Рамазон ойи арафаси... Соли аравакаш эрталабдан кечгача бозорда арава судраб, оила боқади.

Унинг тўртта ёш боласи, қари онаси бор. фарзандларидан бирининг соғлиги яхшимас.

Муборак рамазон ойи ҳам кириб келди.

Эрта тонгда ишига кетиб бораётган Соли аравакаш масжиднинг олдига етганда ўтириб олиб қўлларини осмонга чўзганча нола қилди:

“Эй Аллоҳим! Сенинг улуғ ойинг ҳам кириб келди. Аммо мен нима қилай? Ҳамма саҳарлик қиладиган бир вақтда ишга борсам, ҳамма ифторлик қиладиган пайтда ишдан қайтсам! Уйда оч наҳор оилам бор! Ҳар куни иссиқда арава тортаман. Ишим давомида қултум-қултум сув ичишга мажбурман! Ишдан ҳориб келиб ухлаб қоламан. Аллоҳим! мен ҳам бошқа бандаларинг сингари рўза тутишни, сенинг олдингда гуноҳларимни поклашни истайман! Нима қилай, ё Раббим!  Бир томонда ибодат, бир томонда оила ташвиши! Нима қилсам сенинг суйган банданг бўламан?..”

Шу чоқ кимдир унинг қўлларидан тутиб, ўрнидан турғазди. Аравакаш тонг қоронғусида келган одамнинг юзини кўра олмади Шу тоб ўша нотаниш киши гап бошлади:

– Биласанми, менинг бир қўл-оёғи йўқ танишим бўларди. Ўзи жуда оқкўнгил йигит эди. У намоз ўқишни шу қадар истардики, аммо қўли йўқ эди! Масжидга, мадрасага боришни шу қадар истардики, аммо оёғи йўқ эди! Бироқ калима келтиришга тили бор эди ва шу калимаси-ю, дуолари сабаб жони чиқишидаги охирги сўзи “Ла илаҳа иллаллоҳ” бўлди.

Шерзод  ҲАЙДАРБЕКОВ