Конья шаҳридаги Салжуқийлар университети илмий тадқиқотчиси Иқболжон Усмонов ва унинг устози Шамсиддин Камолиддин ҳаммуаллифлигидаги «Фазоил-и Балх – Балх шаҳрининг фазилатлари» асарининг илмий нашри «Generıs» нашриёти томонидан чоп этилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА.
Асар 3 фаслдан ташкил топган бўлиб, 1-фасли Балх фазилатлари ҳақида айтилган ривоятларни, 2-фасли Балх шаҳрининг таърифини ўз ичига олган. 3-фаслда эса Балх ва унинг атрофидаги қишлоқларда яшаб ижод қилган шайхлар ва олимлар, шунингдек, турли даврларда бошқа шаҳарлардан Балхга келиб, бу ерда фаолият олиб борган жами 70 та машҳур шахс ҳақида қимматли биографик маълумотлар келтирилган.
Европа мамлакатлари, Эрон, Афғонистон ва Ўзбекистон олимлари «Фазоил-и Балх – Балх шаҳрининг фазилатлари» китоби бўйича илмий изланишлар олиб борган. Жумладан, Иқболжон Усмонов ҳам ушбу асарни ўрганиб, иккита илмий мақола эълон қилди ва 2011 йилда Салжуқийлар университетида “Фазоил-и Балх” асари Марказий Осиё халқлари тарихига оид муҳим манба” мавзусида магистрлик диссертациясини ёқлади.
Ўқувчилар диққатига ҳавола этилаётган ушбу китоб “Фазоил-и Балх” асарининг 1- ва 2-фаслларининг таржимаси, илмий изоҳлар ва шарҳларни ўз ичига олган. Таржима «Фазоил-и Балх» асарининг танқидий матнини ўз ичига олган Абдулҳай Ҳабибий нашри (Теҳрон, 1350/1971) асосида амалга оширилди. Асар матнининг таржимаси Балх шаҳрининг тарихи ва унинг тарихий топографиясига оид маълумотлардан иборат.
Сўз боши, илмий изоҳлар ва шарҳларни Ш.Камолиддин, асар ва унинг муаллифи ҳақидаги маълумот ва форс тилидан таржимани И.Усмонов амалга оширган.
Маълумот учун, Балх шаҳрида яшаб ижод қилган Сафий ад-Дин Абу Бакр Абдуллоҳ ибн Умар ибн Муҳаммад ибн Довуд ал-Воъиз ал-Балхий ҳижрий 610 (милодий 1213-14 йй.) йилда араб тилида «Фазоил-и Балх» номли асарини ёзиб тугаллаган. Ушбу асарнинг араб тилидаги нусхаси бизгача етиб келмаган. Лекин ўша даврда асар ўзининг қимматли маълумотлари билан илм аҳлининг катта қизиқишига сабаб бўлган. Шу сабабли ушбу китоб ҳижрий 676 (милодий 1277-78 йй.) йилда Абдуллоҳ ибн Муҳаммад ибн ал-Қосим ал-Ҳусайний ибн ал-Ҳусайний томонидан форс тилига таржима қилинган. Кейинчалик асарнинг форсча матн бир нечта хаттотлар томонидан тўлдирилган. Шу ҳолда 3 нусхада бизгача етиб келган.
Мазкур китоб 2021 йилнинг илк ойларида ўзбекистонлик ёш тадқиқотчилар томонидан Туркияда нашрдан чиқарилган иккинчи китоб бўлди.
Аввал хабар қилганимиздек, жорий йил февраль ойида Ўзбекистон Халқаро ислом академияси ва Анқара университи битирувчиси, фалсафа доктори (PhD) Абдулмалик Туйчибоев томонидан тайёрланган “Мухтасар Фавойид ар-Рустуфағний” асарининг илмий-танқидий нашри Истанбулдаги “Haşimî Yayınları” нашриётида чоп этилганди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
