muslim.uz

muslim.uz

Суббота, 13 Март 2021 00:00

42 ёшида қория бўлди

Туркиянинг Коня вилоятида яшайдиган уч фарзанднинг онаси Жоҳида Шан 42 ёшида қориялик бахтига мушарраф бўлди.
У бошланғич мактабни тамомлагач, анча йилгача таълимни давом эттира олмаган. Турмуш ўртоғининг ва фарзандларининг қўллаб-қувватлаши билан аввалига ўрта мактаб ва лицейни сиртдан тамомлади, кейин эса ижтимоий фанлар ва илоҳиёт касб-ҳунар олий мактабларида ўқиди. Қирқ ёшида эса Қуръони каримни ёдлашга қарор қилиб, уйлари яқинидаги Қуръон курсига қатнай бошлади.
«Аллоҳ 42 ёшда қорияликни насиб қилди. Жуда ҳам хоҳлагандим. Қарийб 2 йил давом этди. Уй ишлари ва бошқа ишлар билан қийналиб қолган пайтларим бўлди, турмуш ўртоғим ва болаларим ҳар доим қўллаб-қувватлашди. Жуда ҳам хурсандман», – дейди Жоҳида Шан.

azon.uz

Наманган вилояти Тўрақўрғон туманининг Мозори кўҳна қишлоғида X асрга оид ва XX аср бошларида ёзилган ноёб китоблар топилди.

Мазкур қишлоқ номи бундан беш аср муқаддам ёзилган «Жоме ул мақомат», «Мавлоно Лутфуллоҳ маноқиби» асарларида Бозори кўҳна шаклида ёзилган. Қишлоқда Абдуғафур Ҳакимовни кўпчилик яхши ном билан эслайди. Бутун аждодлари мулла бўлиб, элни илм олишга чорлаган марҳум Абдуғафур ота хонадонида бир сандиқ китоб топилди. У ерда X асрга оид ҳамда XX аср бошларида ёзилган ноёб асарлар мавжуд.  

Ҳотам МАМАДАЛИЕВ (сурат), ЎзА

 

— Кўпинча овқатлангандан сўнг “едик, ичдик, савобларини ўтганлар руҳига бағишладик”, деб дуо қилинади. Инсон овқат тановул қилса ҳам савоб бўладими, бунинг ҳикмати нимада? Аслида дастурхонга нима деб дуо қилиш керак?

— Қилинган барча яхшиликнинг савобини ўтганларга бағишлаш жоиз. Шунингдек, таом бериш каби яхшиликлардан ҳосил бўлган савобни бағишлаш шариатимизда бор. Таомдан кейин Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қуйидагича дуо қилар эдилар. Шуниси суннат.

Абу Умома розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Қачон дастурхонлари йиғиштирилса, Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Аллоҳга кўп, пок, муборак ҳамд бўлсин. Ундан ўзга кифоячи йўқ. У тарк қилинган ҳам эмас. Ундан беҳожат ҳам бўлинмас. Роббимиз”, дер эдилар” (Бешовларидан фақат Имом Муслим ривоят қилмаган).

Имом Бухорийнинг ривоятида: “Бизга кифоя қилган ва бизни қондирган, Ундан ўзга кифоячи йўқ ва инкор ҳам қилинмаган Аллоҳга ҳамд бўлсин”, дейилган.

“Сунан” соҳибларининг ривоятида: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам қачон таомларидан фориғ бўлсалар: “Бизни едирган, ичирган ва мусулмонлардан қилган Аллоҳга ҳамд бўлсин”, дер эдилар”, дейилган.

Муъоз ибн Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: “Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Ким таом еса-ю, кейин: “Шуни менинг куч-қувватимсиз менга таом қилиб, ризқ қилиб берган Аллоҳга ҳамд бўлсин” деса, унинг аввалги гуноҳлари мағфират қилингай”, дедилар” (“Ҳадис ва Ҳаёт” китобидан). Валлоҳу аълам!

 

Муҳаммад Айюб ҲОМИДОВ

Малайзия Бош вазири Муҳиддин Ясин Мадинадаги Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг таржимаи ҳоли ва Ислом цивилизацияси халқаро музейига ташриф буюрди. Музей Бутунжаҳон мусулмонлар лигаси томонидан бошқарилади ва Исломнинг адолат, тинчлик, раҳм-шафқат, бағрикенглик ва мўътадиллик ҳақидаги ғояларини тақдим этишни мақсад қилган.

Ясин музейнинг турли бўлимларида бўлиб, Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг ҳаётлари тасвирланган экспонатларга алоҳида қизиқиш кўрсатди.

Бу ерга келувчилар араб тилидан ташқари инглиз, испан, урду, француз, турк ва индонез тилларида ҳам маълумот олиши мумкин. Кўргазмада ўнлаб расм ва интерфаол дисплейлар мавжуд. Шунингдек, бу ердаги 4DX кинотеатрда Муҳаммад алайҳиссаломнинг ҳаётларига бағишланган фильмлар намойиш этилади.

Islam.ru маълумотларига кўра, кўргазмадаги йигирма беш павильондан бирида аёлларнинг Исломдаги ўрни, унинг тарқалишида аёлларнинг ўрни ўйнагани ҳақида ҳикоя қилинади

 

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Пятница, 12 Март 2021 00:00

Қарзи ҳасана недир?

Қарз муносабатлари ҳаётимизга чуқур сингиб кетган. Ҳаётда, кимдир кимдандир қарз олишга мажбур бўлиб қолади. Ислом ҳаётнинг барча жабҳаларини тартибга солгани каби қарз масалалари илоҳий қонунлар билан белгилаб қўйилган.

Қуръони каримдаги энг узун оят – Бақара сурасининг 282-ояти қарз муаммосига бағишланган. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам саҳобаларни муҳтожларга қарз бериб, уларни қўллаб-қувватлашга даъват этар эдилар.

Аллоҳ таоло қуръони карим марҳамат қилади:

“Аллоҳга “чиройли қарз” берадиган (Унинг йўлида ўз бойлигидан сарфлайдиган) киши бормики, унга бир неча баробар кўп қилиб қайтарса? Ҳолбуки, Аллоҳ (ризқни) танг ҳам, кенг ҳам қилур ва (сизлар) Унинг ҳузурига, албатта, қайтарилажаксизлар” (Бақара сураси, 245-ояти).

Оят мазмунидан кўриниб турибдики, Аллоҳ Ўзининг йўлида “қарзи ҳасана” – яхши қарз берадиганлар борми, йўқми деб сўраяпти. Муфассирлар “қарзи ҳасана” деб инсоннинг Аллоҳ йўлида сарфланган бойлигини тушунтирганлар. Бу бойликнинг бу дунё ҳаётида қайтарилиши шарт қилинмаган. Одатда, қарзнинг моҳиятида уни берган одамга қайтариш шарти мавжуд.

Аллоҳга қарзи ҳасана берган мўминга оламлар Роббиси бу қарзни бир неча баробар қилиб қайтаради.

Одамнинг табиати шуки, агар кимгадир қарз берсам, мол-дунёйим камайиб қолади деб хавотирланади. Аллоҳ бу хавотирдан мўминларни қайтармоқда: ризқни танг, тор қиладиган ҳам, кенг қиладиган ҳам Аллоҳ. Агар ризқингиз тор бўлиши лозим бўлса, бу ўзгаларга қарз бериш билан содир бўлмайди.

Абдуллоҳ ибн Масъуд розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

“Аллоҳга “Қарзи ҳасана” қиладиган киши борми?” ояти нозил бўлганда, Абу Даҳдаҳ исмли саҳоба:
– Ё Расулуллоҳ, Аллоҳ биздан қарз сўраяптими? – деди.

– Ҳа, эй Абу Даҳдаҳ, – дедилар Сарвари олам. Шунда Абу Даҳдаҳ Расулуллоҳ алайҳиссаломга: .
– Қўлингизни беринг, – деди ва:
– Мен Раббимга боғимни қарз бердим, – деди. Шунда Набий алайҳиссалом:
– Жаннатдаги дуру ёқутдан бўлган хурмозорлар Абу Даҳдаҳники бўлди, – дедилар”.

Бугун қарз олди-бердиси катта муаммолардан бирига айланди. Бу масалада қуйидаги ҳолатларга дуч келяпмиз:

Муҳтож бўлмаса ҳам, одамларни алдаб қарз олиб, шунинг эвазига яшайдиганлар кўпайди;
Қарз олгач, имконияти туғилса ҳам, уни қайтармаётганлар учраяпти;
Жуда муҳтож одам қарз сўраб келса ҳам, беришни истамайдиган инсонлар ҳам бор.
Умуман олганда, бу каби ҳолатларни ислоҳ қилиш ўзимизга боғлиқ. Инсон қарз берар экан, сўровчининг ростгўйлиги, асл ҳолати ҳақида маълумотга эга бўлган ҳолда қарор қабул қилиши мақсадга мувофиқ.

Шунингдек, қарз олганлар ҳам имконлари бўлиши билан уни қайтаришлари керак.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

“Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам:
“Ким одамларнинг молларини (қарзга) олиб, уни адо этишни ирода қилса, Аллоҳ ундан (ёрдами ила) адо этади. Ким йўқ қилишни ният қилиб олса, Аллоҳ уни йўқ қилади”, дедилар” (Имом Бухорий ривояти).

Ҳадиси шарифдан маълум бўляптики, қарз олаётганда инсон ниятни тўғирлаб олиши лозим. Яъни қарздан мақсад – қийин молиявий шароитдан чиқиб, дарҳол уни соҳибига етказиш. Қарз билан тирикчилик қилиш эмас. Аллоҳ қарздорнинг ҳар икки ниятига етказади: қайтараман деса, унга барака ёғдиради. Қайтармайман деса, қўлини қисқартириб, яна ҳам оғир, яна қашшоқ ҳолга тушишини ирода қилади.

Ҳар куни бу ҳақиқатнинг жонли мисолларини кўриб турибмиз.

Аслида, қарзни садақадан яхшироқ деб айтилади. Чунки садақа олган одам уни қайтариш ҳақида ўйламайди. Қарздор эса қайтариш учун ҳаракат қилади ва у буни текинга ўрганишдан, танбалликдан ҳимоялайди.

Умуман, қарзнинг аҳамияти, шунингдек, маънавий қарздорлик ҳақида ҳам гапириш мумкин.
Аллоҳ таоло қарздорларга нажот берсин! Бизни қарз оладиган эмас, балки муҳтожларга Аллоҳ йўлида қарзи ҳасана берадиган бандалари қаторидан қилсин!

Абдул Ҳамид Маликов,
“Пискент” жоме масжиди имом хатиби

Top