Муғийра ибн Шўъба розияллоҳу анҳунинг мавлолари Варрод розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:

«Муғийра Муовияга: «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам қачон намозларидан фориғ бўлиб, салом берсалар:

«Лаа илааҳа иллаллоҳу ваҳдаҳу ла шарийка лаҳу лаҳул мулку ва лаҳул ҳамду ва ҳува ала кулли шайъин қодийр. Аллоҳумма ла манеъа лима аътойта ва ла муътия лима манаъта ва ла янфаъу зал жадди минкал жадду», дер эканлар», деб хат ёзди». Бешовларидан фақат Термизий ривоят қилмаган.

Шарҳ: Муовия ибн Абу Суфён розияллоҳу анҳу халифалик вақтларида машҳур саҳобий Муғийра ибн Шўъба розияллоҳу анҳудан Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг намоздан фориғ бўлиб, салом берганларидан кейин ўқийдиган дуолари ҳақида хабар беришини сўраганларида у киши шу ривоятда келтирилган маънодаги хатни ёзган эканлар.

Дуонинг маъноси: «Аллоҳдан ўзга ибодатга сазовор Зот йўқ. Унинг Ўзи ёлғиздир, шериги йўқдир. Мулк Уникидир. Ҳамд Уникидир. У ҳар бир нарсага қодирдир. Аллоҳим, Сен берган нарсани ман қилувчи йўқ. Сен ман қилган нарсани берувчи йўқ. Сендан бўлган иқобни қайтарувчи йўқ».

Кўпчилик кишилар ушбу набавий дуони ёдлаб олиб, ўқиб юрадилар. Билмаганлар уни ёдлаб олсалар, яхши бўлади.

«Ҳадис ва ҳаёт» китобидан

Ўзининг азиз китобида “Сўнгра китобни бандаларимиздан танлаб олганларимизга мерос қилдик” дея марҳамат қилган Аллоҳ таолога ҳамдлар бўлсин.

Ўзлариниг муборак ҳадиси шарифларида “Қуръон аҳли Жаннат аҳлининг орифларидир” дея марҳамат қилган саййидимиз, ҳабибимиз, набиййимиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васалламга салом ва саловатларимиз бўлсин.

Жорий йилнинг 13 февраль куни Имом Бухорий номидаги Тошкент ислом институтида аёл-қизлар ўртасида Қуръони Карим мусобақаси бўлиб ўтди.

Мусобақа 3 йўналишда ўтказилди:

1.Ҳифз: 30 пора ёд олганлар ўртасида;

2.Ҳифз: 10 пора ёд олганлар ўртасида;

3.Тиловат.

Қуръони Карим мусобақасини 2018 йилги Республика Қорилар мусобақаси тиловат йўналиши ғолибаси Қуръон тиловати билан бошлаб берди. Шундан сўнг билим юрти ректори У.Ғафуров мусобақани очиб бердилар.

ТИИ ректори У.Ғафуров бошчилигидаги ҳакамлар Жаҳонгир қори Неъматов, Аҳмадхон қори Рашидов, Валихон қори Азимбаев ва Жаҳонгир қори Убайдуллоҳлар иштирокчиларни баҳолаб бордилар.

Ўз йўналишлари бўйича ғолибликни қўлга киритган иштирокчиларга билим юрти раҳбарияти томонида диплом ва қимматбаҳо эсдаллик совғалар топширилди.

Ғолиблар:

1.Ҳифз йўналиши: 30 пора:

Биринчи ўрин – Раимкулова Бибихадича;

Иккинчи ўрин – Мираҳмадова Ҳуснора;

2.Ҳифз йўналиши: 10 пора:

Биринчи ўрин – Журабоева Моҳигул

Иккинчи ўрин – Абдуллаева Робия

Учинчи ўрин -Кадиркулова Рисолат

3.Тиловат йўналииши:

Биринчи ўрин –  Норхўжаева Нилуфар

Иккинчи ўрин –  Ўринова Лутфия

 Учинчи ўрин – Азизова Зилола

ТИИ Матбуот хизмати

Бисмиллаҳир-Роҳманир-Роҳийм.

Аллоҳ таъолога сўнгсиз ҳамду санолар бўлсин. Ҳазрати Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) жанобимизга чексиз салоту саломлар бўлсин.

Шукрким, султонлари олим, олимлари султон бўлган бир халқнинг фарзандларимиз.

Улуғ шоир, қомусий  аллома, маърифатли фақиҳ Заҳируддин Муҳаммад Бобурнинг жаҳонга машҳур “Бобурнома” (“Тузуки Бобурий”) асари хилма-хил илмлар уммони, шеърлар “Девон”и мажоз ва ҳақиқатлар гавҳари, “Волидия” рисоласи назмий таржимаси Шоҳ Бобур маънавий ҳолининг ҳужжати ва ҳазрати Хожа Убайдуллоҳ Аҳрор билан ўзи ўртасидаги маънавий иртиботлар василаси, “Мухтасар” асари шеър санъатининг аруз вазни баҳрларига бағишланган ва мумтоз шоирларнинг кўплаб шеърий парчалари билан зийнатланган илмий китоб, “Мубайян” асари эса Темурийлар даври ижтимоий, оилавий, диний маданиятининг кўркам ифодасидир.

“Бобурнома”нинг Мирзо Абдурраҳим ибн Байрамхон томонидан форс тилига таржима қилиниши асар ўз вақтида қадр-қиммат топганининг натижасидир.[1] 

Бобур Мирзо ҳижрий 888 йил, муҳаррам ойининг 6-куни, жумъа кунида (1483 йил, 14-февралда) туғилган.

Тарихчи аллома Абдулҳай Лакҳнавий-Ҳасаний “Нузҳат ул-хавотир” (“Хотиралар сайри”) асарида ёзади: «У зотнинг исмини  ҳазрати Хожа Убайдуллоҳ Аҳрор ўзлари Заҳируддин Муҳаммад деб қўйганлар, лекин туркий халқлар орасида Бобуршоҳ деб машҳур бўлган»[2].

Тарихий ёдномаларда Заҳируддин Муҳаммад Бобурнинг шоҳлик, саркардалик ва олимлик истеъдоди алоҳида таъкид билан қайд этилган. Жумладан, XVI аср тазкираларининг нодир намуналаридан бўлган Ҳасанхожа Нисорийнинг «Музаккири аҳбоб» («Севимли зотлар ёдномаси») асарида: «Заҳируддин Муҳаммад Бобур подшоҳ ибн Мирзо Умаршайх  ибн Султон Абусаид Кўрагон ибн Султон Муҳаммад Мироншоҳ Мирзо ибн Амир Темур Кўрагон зикри» дея махсус бир боб ажратилган. Унда довюраклиги ва жасурлиги учун ёшлигидан «Бобур» («шер») деган лақаб олган Бобур Мирзо истеъдодининг турли қирраларини тавсиф этиб, уни: «Чиғатой султонларининг энг сараси ва зўр шижоатлиси эди...» [3], деб таърифлайди.

Шундан сўнг муаллиф Бобурнинг маънавий ҳоли, шоирлик истеъдоди ва фақиҳлик қобилияти ҳақида сўзлаб: “Подшоҳнинг Нақшбандия (тариқати) олий хонадонига иродат нисбати бор эди. Юқори шон-шавкатли бобоси ва салтанат нишонли отасининг ҳазрати Хожа Аҳрорга иродати бўлган. Бобур подшоҳ ҳам бу улуғлар хонадонига нисбатан иззат-икромни соатма-соат оширар ва бирор дақиқа бу ишни канда қилмас ва ғафлатда қолмас эди”, дейди.

Ҳасанхожа Нисорий яна: “Бобур подшоҳнинг фазилатлари бисёр ва камолотлари бешумордир. Аруз хусусида ёзган рисоласи («Рисолаи аруз») бир денгиздирки, ичи жавоҳиру дурдоналар билан тўладир. Фиқҳ масалаларини яна бир рисолада мубаййан қилган (очиқ баён этган)ки, ёзувчиси донишмандлигидан нишонадир. Туркий ва форсийда яхши шеърлари бордир. Ўшал фиқҳ рисоласининг номи ҳам «Мубайян»дир»

[1]Абдулҳай Лакҳнавий-Ҳасаний “Нузҳатул-хавотир” (“Хотираларсайри”).  Лубнон/Байрут, “Дорул-Ибн Ҳазм” нашриёти, 1999 йилда нашр бўлган, 315-бет.

[2] Абдулҳай Лакҳнавий-Ҳасаний “Нузҳат ул-хавотир” (“Хотиралар сайри”).  Лубнон/ Байрут, “Дорул-Ибн Ҳазм” нашриёти, 1999 йилда нашр бўлган, 314-бет.

[3] “Нузҳат ул-хавотир”, 315-бет.

Мирзо КЕНЖАБЕК

Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Ғусл ҳам таҳоратга ўхшаш инсон жисмини поклаш ва зийнатлаш воситасидир. У ҳам худди таҳоратга ўхшаб гоҳида фарз, гоҳида вожиб, гоҳида мастаҳаб бўлади.

Ғуслнинг шариатга киритилиши ҳикматлари кўп. Аввало, у ибодат, Аллоҳга қурбат ҳосил қилиш учун зарур нарсадир. Иккинчидан, поклик, озодалик ва соғлик учун ўта муҳим омил саналади. Қолаверса, ғуслни вожиб қилувчи нарсалар туфайли инсон вужудида пайдо бўладиган баъзи нопокликларни кетказиш, маний кетиши ила жисм йўқотган нарсаларни қайта тиклашдир. Жинсий яқинлик ва эҳтиломдан кейин ғусл қилган одамда қон юриши яхшиланади ва тетиклик тикланади. Шунингдек, ният билан қилинган ғусл туфайли гуноҳлар ҳам ювилади.

Аллоҳ таоло Моида сурасида марҳамат қилади:

وَإِن كُنتُمْ جُنُبًا فَاطَّهَّرُواْ

«Агар жунуб бўлсангиз, бас, покланинглар» (6-оят).

Ғусл қуйидаги ҳолатларда фарз бўлади:

– Шаҳват билан отилиб келадиган маний тушганида.

– Жинсий алоқа қилганда.

– Уйғонган киши ўзида маний ёки мазийни кўрганида.

– Аёлларда ҳайз ва нифос тўхтаганида.

– жумъа, икки ийд намози, эҳром ва Арафа учун эса ғусл қилиш суннатдир.

Барча ҳужжат-далилларни синчиклаб ўрганиб чиққан фуқаҳоларимиз ғуслни аввалидан-охиригача қуйидаги тарзда баён қиладилар:

Дастлаб, ғусл қилувчи шахс тасмия айтади ва ният қилади. Кейин икки қўлини ювади. Кейин орқа, олд фаржини ювади. Баданида нажосат бўлса, ўшани ювиб кетказади. Кейин худди намозга қилгандек таҳорат олади. Албатта, бунда оғиз-бурунни муболаға билан (маромига етказиб) чайқаш зарур. Агар турган жойида сув жамланадиган бўлса, оёқларини ювишни кейинга суради. Сўнгра бошига сув қуйиб, ишқаб ювади. Баданига уч марта, ўнг елкасидан бошлаб сув қуяди, кейин чап елкасига қуяди. Қўли билан баданини ишқайди. Икки қулоғи, киндиги, қўлтиқ ости каби сув етиши қийин жойларига алоҳида эътибор беради. Fуслнинг охирида бошқа тарафга ўтиб оёқларини ювади. Сув тўпланмайдиган жой бўлса, оёқларини ўша ерда ювиб олаверади.

«Олам ва одам, дин ва илм» китоби асосида тайёрланди

Ўзбекистон ва Малайзия ўртасида дипломатик муносабатлар ўрнатилганининг 29-йиллиги олдидан «OIC Today» таҳлилий журнали Малайя Университети халқаро ва стратегик тадқиқотлар кафедраси мудири Рой Энтони Рожерснинг "21-асрнинг Ипак йўли: Малайзия-Ўзбекистон муносабатлари" сарлавҳаси остида муаллифлик мақоласини эълон қилди, деб хабар бермоқда "Жаҳон" АА.

Мақолада Малайзия Ўзбекистон билан 1992 йил 21 февралда дипломатик алоқалар ўрнатгани, 1992 йил 1 январь куни Ўзбекистон мустақиллигини тан олган Жануби-Шарқий Осиёдаги биринчи мамлакатга айлангани қайд этилади.

Муаллиф мамлакатларимизни бирлаштирувчи омиллар ҳақида ёзади. У мисол тариқасида Малайзия ва Ўзбекистоннинг халқаро савдо йўллари чорраҳасидаги ўхшаш стратегик ва тарихий жойлашувини, шунингдек, ягона диннинг мавжудлигини, икки мамлакат халқлари маданияти ва анъаналарининг ўхшашлигини келтиради.

Эксперт сўнгги 29 йил ичида икки давлат ўртасидаги дипломатик муносабатлар геометрик прогрессияда ўсганини таъкидлайди.

Икки томонлама муносабатларда сўнгги йирик ютуқлари ҳақида гапирганда малайзиялик сиёсатшунос парламентлараро дўстлик гуруҳининг ташкил этилиши, 2020 йилнинг июнида "Парламентаризмни ривожлантириш: Малайзия ва Ўзбекистон тажрибаси" биринчи парламентлараро форумининг ўтказилиши, 2019 йилнинг октябрида Тошкентда «MATRADE» ташқи савдони ривожлантириш бўйича Малайзия корпорациясининг савдо офисларининг очилиши, 250 миллион АҚШ доллари миқдорида Ўзбекистонла хлор ва каустик содани қайта ишлаш бўйича заводни қуриш ва ишга тушириш учун лойиҳа, шунингдек, Хоразм вилоятида биринчи хорижий университет – Урганчдаги Халқаро Binary университетининг очилишини алоҳида таъкидлади.

Рой Энтони Рожерс, шунингдек, 2020 йилда дунёдаги мавжуд вазиятга қарамай, Малайзия ва Ўзбекистон ўртасидаги савдо айланмасининг умумий ҳажми 75,8 миллион долларни ташкил этганига эътибор қаратди. Бу кўрсаткич пандемия атрофидаги вазият барқарорлашганидан сўнг ошиши кутилмоқда. Малайзия Жануби-Шарқий Осиёдаги ўзбек сармоядорлари, талабалари ва сайёҳлари учун хабга айланиш салоҳиятига эга, Ўзбекистон эса Малайзияни Марказий Осиёдаги янги Ипак йўлига боғловчи кўприк вазифасини ўтайди.

Хулоса қилиб айтганда, муаллиф Президент Шавкат Мирзиёев раҳбарлигидаги янги Ўзбекистоннинг замонавий ташқи сиёсат стратегиясининг асосий тамойиллари ва характерли хусусиятларини тизимли таҳлил қилиш, Ўзбекистон ва Малайзия ўртасидаги чуқур ўйланган ташқи сиёсат, самарали мулоқот ва ўзаро манфаатли ҳамкорликка асосланган икки томонлама муносабатларнинг ўсишини кўрсатади.

Маълумот учун, 2003 йилда ташкил этилган "ОИC Today" журнали Ислом ҳамкорлик ташкилоти (ИҲТ) халқаро бизнес маркази гуруҳига киради ва унга аъзо давлатлар ўртасида, шунингдек, Корея, Япония, Мьянма ва Буюк Британияда 100 минг нусхада муомалага чиқарилади. Журналнинг электрон версияси 2 миллиондан ортиқ ўқувчига эга.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати