Аллоҳ таоло дунёдаги жамики миллатларни бир ота-онадан яратганини билдириб: «Эй, инсонлар! Дарҳақиқат, Биз сизларни бир эркак (Одам) ва бир аёл (Ҳавво)дан яратдик ҳамда бир-бирларингиз билан танишишингиз учун сизларни (турли-туман) халқлар ва қабила (элат)лар қилиб қўйдик. Албатта, Аллоҳ наздида (энг азизу) мукаррамроғингиз тақводорроғингиздир. Албатта, Аллоҳ билувчи ва хабардор зотдир», деган (Ҳужурот сураси, 13-оят).

Ўзгаларга нисбатан фикр, ўйларимизда гина ва нафратда бўлиш ўзимизга зарардир. Баъзида инсонларнинг қилган ишидан хафа бўламиз-да, у қилган хатони такрорлаб қўямиз? Бу билан биз бир қадам орқага кетган бўламиз. Инсон ўз жаҳлини тия оладиган даражада кучли бўлсагина ўзи ва ўзгаларга яхшиликда бардавом бўлади.

Кимлардир мол-дунёси, насл-насаби, миллати билан такаббурланиб, ўзини бошқалардан устун қўйиб мақтанади. Аслида эса улар тупроқдан яратилганини унутади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бир ҳадиси шарифда: “Аллоҳ таоло бандаларининг мол-дунёсига, кийган кийимига эмас, пок қалбига ва қилаётган амалларига қарайди”, деганлар.

Ҳар бир қилган хатти-ҳаракатимизни кўриб, ёзиб турувчилар бор. Охиратда савол-жавоб бўлади. Бир-биримизга азоб бериб, бировни камситиб, хато қилганимиз билан яхшиликка эришиб бўлмайди.

Мана бир мисол, мактаб ҳамда ишхоналарга кузатув камералари ўрнатилган. Одамлар ўша камералардан хавфсираб тартиб-интизомга риоя қилади. Қўйилган камералар ўз натижаларини бермоқда. Мактаб ўқувчилари сўзлаётган сўзларида, хатти-ҳаракатларида чегарадан чиқармасликка уринмоқда, ўзларини одоб доирасида тутишга ҳаракат қилмоқда. Бунга қўлдан ясалган жонсиз камера сабаб.

Аллоҳ таоло икки елкамизга фаришталарни қилаётган яхши ва ёмон амалларимизни ёзиш учун масъул қилиб қўйган экан нега ўзимизни тузатмаймиз, уялмаймиз, гуноҳ ишлардан қайтмаймиз? Ахир ўз омонлигимиз ва охиратимиз учун ҳам тўғри йўлдан адашмаслигимиз керак эмасми?

Аллоҳ таоло: «Эй, имон келтирганлар! Ёппасига итоатга киришингиз ва шайтоннинг изидан эргашманглар! Албатта, у сизларга аниқ душмандир» (Бақара сураси, 208-оят), деб огоҳлантирган.

Сал нарсага асабийлашиш инсонни ҳар томонлама заиф ва бемор қилади. Кичкина нарсаларга ҳам жиддий эътироз ва норозилик тана ҳужайраларининг бир-бири билан кескин реакцияларини вужудга келтиради. Бу эса инсондаги илғор фикр ва ғояларнинг йўқолишига сабаб бўлади.

Аллоҳ таоло яратган махлуқотлар орасида Инсон ажойиб мўъжизадир. Ҳар бир соғлом инсон онгида юқори салоҳият, ихтирочилик ҳамда комиллик юзага келади. Дангасалик, эринчоқлик бизни йўлимиздан тўхтатиб қўяди ёки орқага тортади. Дунёвий билимларни диний билимлар билан уйғунлаштириб, ўрганиб, ҳаётга тадбиқ этсак, кўзлаган мақсадимизга адашмасдан етамиз, ИНШОАЛЛОҲ. 

ХУМОРБЕГИМ

Бу дунё – синов майдони. Ушбу майдонда ҳар ким ўзи учун белгиланган вақт сарҳадларини ўзи танлаган йўл орқали кечиб ўтади. Кимдир умрини савобли ишлар билан ўтказса, кимлардир ўзини хунрезликларга рўбарў қилади.

Ислом таълимотида ер юзини обод қилиш, эзгу амалларни бажариш, неъматларга шукрона келтириш, инсонларга яхшилик улашиш ва уларнинг ҳаётларини яхшилашга оз миқдорда бўлса-да ҳисса қўшиш улкан савобларга сабаб бўлувчи солиҳ амаллар ҳисобланади. Аксинча, ер юзида фисқ-у фасод қўзғаш, ноҳақ қон тўкиш, шунинг баробарида ўз жонига қасд қилиш каби қабиҳ ҳаракатлар қораланиб, улар амаллар экан таъкидланади.

Ислом – илму маърифатга асосланган дин. Унинг асосий манбалари ҳисобланувчи Қуръони карим ҳамда ҳадиси шарифда илм ўрганиш ва уни бошқаларга ўргатиш тарғиб қилиниб, унинг акси бўлган авомлик, билим олишга лоқайдлик қораланади. Сўзимизнинг далили сифатида Қуръони каримнинг илк ояти “Ўқи!” деган амр эканини айтиш жоиз. Бундан ташқари, Каломуллоҳнинг 811 ўрнида “илм” сўзининг турли маъноларида учраши унинг инсон ҳаётидаги ўрни ва аҳамиятининг қанчалик катта эканини белгилайди.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам кўплаб ҳадисларида олимларни яхши кўриш ва илмга муҳаббат қўйишга чақирганлар. Имом Бухорийдан ривоят қилинган ҳадисда Расулимиз: “Илм талаб қилиш ҳар бир мусулмонга фарздир”, деб таъкидлаганлар. Имом Термизий Абу Дардо розияллоҳу анҳудан ривоят қилган ҳадисда бундай дейилади: “Расулуллоҳ алайҳиссалом бундай деганларини эшитдим: “Ким илм истаб бир йўлдан юрса, Аллоҳ уни жаннат йўлларидан бирига йўллаб қўяди. Фаришталар илм толиби учун қанотларини пасайтирадилар. Албатта, олим ҳаққига осмонлар-у ердагилар, ҳаттоки, сув остидаги балиқлар ҳам истиғфор айтадилар. Олимнинг обиддан афзаллиги бадр кечасидаги тўлин ойнинг бошқа юлдузлардан фарқи кабидир”.

Бугун диёримизда хоҳ диний бўлсин, хоҳ дунёвий бўлсин, илм олишга кенг имкониятлар яратиб берилмоқда. Шунга қарамай, ўзини мусулмон билган айрим кимсалар содир этаётган нохуш вазиятларни ҳам эътиборга олишимиз лозим.

Гап шундаки, мусулмонларнинг ислом дини аҳкомларини тартибли равишда ва керакли услубларда ақидаси тўғри устозлардан ўрганмасликлари салбий оқибатларни келтириб чиқармоқда. Бунинг сабаблари эса бир ёқламалик, бемазҳаблик, одобсизлик ва динда чаласавод одамларнинг ўз хоҳишлари асосида ғулувга кетишларидир.

Асл ислом арконларида эса илмсизлик, жоҳиллик қораланади ва доимо маърифат жаҳолатдан устун қўйилади.

Бугунги кунда турли экстремистик ва террористик ташкилотлар ислом ниқоби остида ўз манфаатларини кўзлаган ҳолда инсонийликка зид бўлган турли хатти-ҳаракатларни бажармоқда. Бу йўлдан эса ўзларига динга муҳаббатли, аммо илми етарли бўлмаган ёки дин арконларидан умуман бехабар, содда мусулмонларни эргаштирмоқда. Ўзларини динимиздаги мўътабар исмлар билан номлаб ўта ялтироқ шиорларни кўтармоқда. Ислом таълимотларидан унчалик хабари бўлмаган кишилар, хусусан, ёшлар бундай кишиларнинг гапларига осонликча алданиб қоладилар.

Шундай экан, бизнинг олдимизга қўйган бош мақсадимиз – улғайиб келаётган ёш авлоднинг диний ва дунёвий билимларини ўстириш ва дунё ҳамжамияти билан ҳамнафас вояга етказиш ҳисобланади. Бу йўлда динимиз арконларини яхшилаб ўрганишимиз, мазҳабимиз уламоларининг этагини тутишимиз лозим.

Айни пайтда турли бизнинг мамлакатимизда ҳам турли экстремистик, ақидапараст ва мутаассиб оқимларнинг ботил ақидаларига эргашиб, залолатга юз тутаётган кимсалар йўқ эмас. Уларнинг аксари ёшлар ва аёллар экани жуда оғриқлидир. Бу кимсалар экстремистларнинг бузуқ ғояларига ғарқ бўлмоқдалар. Уларнинг нотўғри талқиндаги “ҳижрат”, “жиҳод” каби тушунчаларини ёқлаб натижада қўпорувчилик, бузғунчилик мақсадида ўз ватанини тарк этишгача бормоқда.

Бунинг натижаси ўлароқ алданган кимсалар ўз ватани, оиласи, тинчлигидан ва соф эътиқодидан айрилиб, жоҳиллар орасида ваҳшийликларга қўл урмоқда. Уларни алдаб тузоғига тушириб олган раҳнамоларининг асл мақсади эса ўзлари жар солаётгандек динни ёйиш, уни ривожлантириш эмас, аксинча, уни йўқ қилишдир.

Таассуфки, ер юзининг турли бурчакларида гуноҳсиз одамларни оммавий ўлдириш, террор ва қўпорувчиликларнинг саноғига етиб бўлмай қолди. Соф эътиқодидан адашган кимсалар ҳар қандай шафқатсизлик ва золимлик, бузғунчилик ва ёвузликдан қайтмайди.

Тинчликка, жамият осойишталигига рахна соладиган хатти-ҳаракат, бошбошдоқлик ва террорнинг жамики кўринишлари бузғунчилик-фасод ишлари саналади.

Қуръони каримда “Аллоҳ эса бузғунчилик-фасодни севмайди” (Бақара, 205), дейилган.      

Зиёда Алмедова

“Хадичаи Кубро” аёл-қизлар ўрта махсус ислом билим юрти мударрисаси

Аввал, Татаристон Республикаси уламоларидан иборат делегацияси Самарқанд вилоятига ташриф буюргани ҳақида хабар берган эдик. Бугун, 25 ноябрь куни ушбу мартабали меҳмонлар Самарқанд шаҳридаги диққатга сазовор “Амир Темур” мақбараси, “Регистон” майдони ва шу каби табаррук жойларни зиёрат қилишмоқда.

Ўзбекистон мусулмонлари идорасининг
Самарқанд вилояти вакиллиги ахборот хизмати

Дунёда яратилган ҳар бир нарса вақт ўтиб ўз қадрини йўқотади. Йил ўтган сари янги ихтиролар чиқиб эскисини янгисига алмаштиради.

Аммо асрлар ўтган сайин Қуръони карим қаршисида олимларнинг ҳайрати тобора ошиб, уларнинг аксари Ислом динини қабул қилмоқда. Тиб илмидагилар Қуръони каримнинг тиббий мўъжизаларини, кимё олимлари – кимёвий, тарихчилар – тарихий, физиклар – физикавий, мунажжимлар – фазовий ва ҳоказо. Ҳар бир илм соҳиби ўз соҳасида Қуръон мўъжизасини топган ва тан берган. Айниқса, Ғарбнинг машҳур олимлари ушбу мўъжизалар туфайли Исломни қабул қилган ва ҳозиргача шундай воқеалар бўлиб келмоқда. Ибн Сино, Форобий,  Амир Темур, Улуғбек, Беруний, ал-Хоразмий, Навоий ва бошқалар Қуръони каримга, унинг таълимотларига амал қилганларидан дунё тан олган алломалар бўлиб етишган. Бунда эътиқоднинг софлиги муҳим ўрин тутади.

Энг ҳайратда қоладиган томони шундаки, бундан 1400 йил олдин бепоён саҳронинг содда ҳаётидан бошқа нарсани билмаган арабларни ҳайратга солиб, қалбига йўл топган бу илоҳий Китоб, ҳозирги кунда техник тараққиёт, илмий юксалиш маданий ўсиш чўққисига чиққан, ҳамма нарсани компьютерлар бошқараётган илғор технологиялар асрида яшаётган одамлар қалбига ҳам бир хил таъсир кўрсатмоқда.

Айниқса, Қуръони каримни тинглашда дунё олимлари ўтказган тажрибада мусулмон ва мусулмон бўлмаган кишиларни Қуръон тиловати эшиттириб руҳий таъсирланишларини синашганда, бир хил натижага эга бўлинганининг ўзи буюк мўъжиза.

Қуръони каримни тушунган-ку, майли, эътиқод нуқтаи назаридан буни англаш ақлни шоширмайди. Аммо мусулмон бўлмаган, эътиқодсиз кишиларга нисбатан таъсири билан бир хиллиги инсонни лол қолдиради. Ҳали шундай замонлар келадики, ҳар бир нарсада Қуръони каримнинг мўъжизалари яққол кўзга ташланади. Чунки китоб ўқишга бўлган тарғиб сабаб инсонлар билимини оширар экан, китоб сабаб ҳақ билан ботилни ажрата олади. Қуръони карим мўъжизасининг ҳозиргача кашф бўлганлари денгиздан бир томчи, холос.

Хуморбегим тайёрлади

Ҳар бир мусулмон беш вақт намозда, намоз сўнгидаги тасбеҳларда, қолаверса, кун бўйи кўп маротаба “Аллоҳу акбар!” (Аллоҳ буюк!) деб айтади. Имонли кишилар қайғуга ботганларида ҳам, шодликка тўлганларида ҳам  “Аллоҳу акбар” дейдилар.

Кунларнинг бирида Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам саҳобалари билан бирга ўтирганида. Бир саҳобанинг зикр қилаётгани қулоғига чалинди: “Аллоҳу акбар кабийрон, валҳамдулиллаҳи касийрон, субҳаналлоҳи букратан ва асийлан”. Зикр тингач, Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Ушбу зикрни ким айтди?” деб ажабланиб сўрадилар. Саҳоба: “Ё Аллоҳнинг Расули, бу сўзларни мен айтдим”, деди. Суюкли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу сўзларингга осмон эшиклари очилди, мен ҳайрон қолдим!” дедилар.

Саҳобалар Пайғамбаримиз алайҳиссаломдан: “Бу сўзларнинг осмон эшиклари очиладиган даражада таъсирли бўлишининг сабаби нима?” деб сўрашди. Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Бу зикр ичида Аллоҳ таолонинг Ал-Кабийр исми қўллангани сабаб бўлди”, деб жавоб бердилар.

Хуморбегим