Умар розияллоҳу анҳу кексайиб қолганларида “Эй Аллоҳ, Йўлингда шаҳид бўлиш ва Расулингнинг шаҳарларида вафот этишни насиб этгин!” деб дуо қилардилар. У киши бир куни одамларга хутба қила туриб, бир туш кўрганларини, унда бир хўроз ўзларини бир ёки икки марта чўқиганини, ўзларининг ажаллари яқинлашиб қолганини сезаётганларини айтадилар. Шунда одамлар у кишидан ўрниларига халифа бўлиш учун номзодни айтишларини сўрадилар. У зот шўро мажлиси қилмоқчи эканларини, бу мажлисда Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам рози бўлган саҳобаларидан олти нафарлари бўлмиш Усмон ибн Аффон, Али ибн Абу Толиб, Талҳа ибн Убайдуллоҳ, Зубайр ибн Аввом, Абдураҳмон ибн Авф, Саъд ибн Абу Ваққос розияллоҳу анҳумнинг иштирок этишларини баён қиладилар.
Умар ибн Хаттоб розияллоҳу анҳу яқин орада фатҳ этилган шаҳарлардан келувчи балоғатга етган йигитларни Мадинага киритмасликка қарор чиқарган эдилар. Ироқ волийси бўлиб турган Муғийра ибн Шуъба розияллоҳу анҳу мўминлар амиридан ироқлик бир йигитни Мадинага киришига рухсат сўрадилар. У йигит темирчи ва дурадгор эди. Мадина аҳлига фойдаси тегар деган ўйда эдилар. У йигитнинг исми Феруз бўлиб, Абу Луълуъа куняси билан аталар, ўзи асли мажусий эди. Шу боис зоҳирида мусулмон бўлиб кўриниб, нифоқни ичида сақларди. Ҳазрати Умар розияллоҳу анҳу унинг келишига рози бўлдилар.
Бир куни Умар розияллоҳу анҳу тегирмон ясаётган ўша Абу Луълуъанинг ёнидан ўтаётганларида йигит у кишига тегирмон ясаб бермоқчилигини айтади. Орадан маълум вақт ўтгач, Умар розияллоҳу анҳу уни ҳузурларига чақиртириб, “Сен менга ҳавода айланадиган тегирмон ясаб бераман деб айтмаганмидинг?!” дейдилар. Бу гапга жавобан Абу Лаълуъа “Эй мўминларнинг амири, мен сизга шундай бир тегирмон ясаб берайки, одамлар уни машриқу мағрибда гапириб юрсинлар” дейди. Бу гапни эшитган Умар розияллоҳу анҳу унинг мақсадини англайдилар ва саҳобаи киромларга “Бу бола менга таҳдид қилмоқда” дейдилар.
Кунларнинг бирида Умар розияллоҳу анҳу бомдод намозига имомликка ўтиб, Аллоҳу акбар деб қулоқ қоққанларида сафда турган мажусий олдинга ўтди-да, ичида беркитиб турган ханжари билан мўминлар амирини таналарига бир неча марта зарба берди. Умар розияллоҳу анҳу Абдураҳмон ибн Авф розияллоҳу анҳуни олдинга ўтқазиб, ўзлари қон кўп йўқотганлари сабабли ҳушларидан кетадилар. Намозни ўқиб бўлган саҳобаи киромлар у кишини уйларига кўтариб борадилар. Уйларида ўзларига келган улуғ халифа ёнларида ўтирган саҳобалардан “Намозни ўқиб бўлдингларми?” деб сўрайдилар. Улар “Ҳа” дейишгач, сув келтиришни буюрадилар. Сув келгач, таҳорат олиб ўзлари намозларини ўқиб, якунига етказиб қўядилар. Таналаридан эса қон тўхтовсиз оқиб турарди.
Намоздан сўнг ўзларига ким ханжар урганини сўрайдилар. Қотилнинг исмини эшитгач, мусулмон бўлмаган кимса у кишига ханжар ургани учун Аллоҳ таолога ҳамд айтдилар. Кейин Умар розияллоҳу анҳу Оиша онамиз розияллоҳу анҳодан Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам ва Абу бакр розияллоҳу анҳунинг ёнларига дафн этилишга рухсат сўраб ўғилларини юборадилар. Онамиз рухсат берадилар, бундан Умар розияллоҳу анҳу шодланадилар. Орадан кўп ўтмай улуғ халифа ўша жароҳат сабабли вафот этадилар ва жанозалари ўқилгач, Набий соллаллоҳу алайҳи васалламнинг ёнларига дафн этиладилар. Қабрга ўғиллари Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳу, Усмон ибн Аффон розияллоҳу анҳу ва Абдураҳмон ибн Авф розияллоҳу анҳу тушадилар. Бу воқеа ҳижрий 23 санада, милодий 644 йилда содир бўлиб, ўшанда улуғ халифанинг ёшлари 63 да эди.
Аллоҳ таоло ҳазрати Умарнинг дуоларини ижобат этиб, у кишига Мадини Мунавварада шаҳидлик мақомини насиб этди.
Ушбу расмда сариқ чизиқ билан белгиланган жой Умар розияллоҳу анҳунинг меҳроблари ўрни бўлиб, худди шу ерда у кишига ханжар урилган эди.
Аллоҳ таоло барча саҳобалардан, жумладан, Умар ибн Хаттобдан рози бўлсин!
Интернет маълумотлари асосида Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади
