Ўзбекистон мусулмонлари идораси «Шамсуддинхон Бобохонов» нашриёт-матбаа ижодий уйида нашриёт ижодий ходимларининг маҳоратини янада ошириш мақсадида 2021 йил 7 июнь куни «Медиа матн тайёрлашда онлайн инструментлардан фойдаланиш» мавзусида маҳорат сабоқлари бўлиб ўтди.

Машғулотни филология фанлари бўйича фалсафа доктори (PhD), таниқли журналист, моҳир таржимон ва дипломат Беруний АЛИМОВ олиб борди.

Дарс дастлаб “мотоциклни ўт олдириш”дан бошланди. Яъни, тўрт-беш киши туриб, биринчи одам мотоциклни ўт олдиради. Қолганлар уни кўрмай, бажарган хатти-ҳаракатларини такрорлаши керак. Бу ҳолат охирги одамга етиб боргунича ўртада нималардир тушиб қолади. Худди шундай хабар ёки мақолалар ҳам қулоқдан қулоққа ўтиб, нималаридир тушиб қолаверади.

Машғулотларда хабар, мақола ва очерк ёзиш усул ва услублари батафсил тушунтирилди.
Инфографиканинг ўрни, визуал ёндашув ва бошқа масалалар баён этилди.

Марк Твеннинг: “Ёлғон уч хил бўлади: 1) оддий; 2) даҳшатли ва 3) статистика” деган сўзи мақолалар ёзишда кўпроқ статистикага мурожаат қиладиган мухбирларни ранжитган бўлса-да, аммо иссиқ ҳавода бўшашиб ўтирган иштирокчиларнинг юзига табассум туҳфа этди.

Маҳорат сабоқлари якунида берилган турли саволларга мутахассис томонидан атрофлича жавоблар қайтарилди.

Т.Низом

Ҳар доим таҳоратли юринг. Тариқатимизнинг одобларидан бўлгани учун ҳам таҳоратли юришингиз лозим.

Нима сабабдан таҳоратли юрилади? Чунки Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам ва у кишининг саҳобалари ҳар доим таҳоратли юришга жиддий аҳамият берар эканлар. Шу даражада диққат қиларканларки, у пайтлар уйларида хожатхона бўлмаган, олисда, таҳорат бузилган жойда сув, шароит бўлмагани учун уйга келиб таҳорат олишар экан. Лекин уйга келгунча ҳам таҳоратсиз юрмаслик учун таяммум қилар эканлар. Яъни орадаги қисқа муддатда  ҳам таҳоратсиз юришни ўзларига эп кўрмаганлар.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам шу қадар улуғ бир инсон бўлатуриб, таҳоратсиз юрмаганликлар «бунинг бир сабаби, бир фойдаси бор» деб, буюкларимиз ҳам таҳоратли юрганлар. Шайхларимизнинг, авлиёларнинг ҳаётларини ўқиганимизда  шунга амал қилишганини кўрамиз. Бир қатор инсонлар ҳаётида ҳам буни кўрдим. Доим таҳоратли юрар, сувсиз жойда, таҳорат бузилса, сув топгунга қадар таяммум қилар эканлар... Нима учун? Таҳоратли инсонга шайтон таъсир қилмайди, васваса қилмайди. Таҳорат инсоннинг маънавий томондан муҳофаза қилинишига сабабчи бўлади. Инсоннинг савоб иш қилиши осон, гуноҳ иш қилиши қийин бўлади. Чунки шайтон ёнига яқинлаша олмайди. Хайру барака, савобу ажр кўп бўлади.

Бир инсон таҳоратли юрса, кечаси таҳоратли ётса, фаришталар атрофида тўпланиб ҳаққига дуо қилишади.

Демак, таҳоратли юриш яхши бир одат. Доимо бу одатга амал қилиш керак. Улуғларимиз бу одатга амал қилганлар, сиз ҳам ҳар доим амал қилинг, таҳоратли юринг.

"Ислом ва ахлоқ" китобидан олинди

Бу ҳақда «Дунё» АА хабар бермоқда. Учрашувда USCIRF аъзолари Надин Маэнза ва Нури Туркел ҳамда катта илмий ходими Келли Бакен иштирок этди.

Музокараларнинг асосий мавзуси Ўзбекистонда виждон эркинлиги ва диний ташкилотлар тўғрисидаги қонун лойиҳасига киритилган янгиликлар, шунингдек, диний ташкилотларни рўйхатга олиш ва уларнинг фаолиятини соддалаштириш, илгари таъқиқланган ташкилотларда иштироки учун ҳукм қилинган шахсларни декриминализация ва дерадикализация қилиш чораларига бағишланди.

Комиссия вакиллари Ўзбекистоннинг диний эркинликларни таъминлаш, диний ташкилотларни, жумладан, ислом динига оид бўлмаган ташкилотларни рўйхатга олиш ва илгари диний экстремизмда айбланиб судланган шахсларни озод этиш борасидаги ўзгаришларни олқишлади. Шунингдек, улар Ўзбекистон томонидан 530 дан ортиқ аёллар ва болаларни қуролли можаролар ҳудудларидан қайтариш бўйича беш марта «Меҳр» операцияси муваффақиятли амалга оширилганини алоҳида таъкидлади.

Комиссия аъзоалари декабрь ойида «Декларациялар мулоқоти» халқаро форумини ўтказиш режасини қўллаб қувватлаб, мазкур анжуман якунлари бўйича «Бухоро декларацияси» қабул қилинишининг долзарблигини, диний эркинликларни тарғиб қилиш ва радикаллашувга қарши курашишнинг ўзбек моделига хос тамойилларини маърифат ёрдамида мустаҳкамлаш муҳим эканини қайд этди.

Элчихона маълум қилишича, учрашувдан сўнг комиссия аъзоси Надин Маэнза Twitter саҳифасида қуйидаги хабарни қолдирди:
«Ўзбекистонда диний эркинликларни таъминлаш бўйича шарт-шароитларни ўзгартириш бўйича давом этаётган ислоҳотлардан мамнунмиз. Сўнгги бир неча йил ичида ана шундай эътиборга молик натижаларга эришилмоқда!»

USCIRF АҚШ ҳукуматининг 1998 йилда Халқаро диний эркинлик тўғрисидаги актга (IRFA) мувофиқ икки партиялик асосида ташкил этилган мустақил маслаҳат органи ҳисобланади. Комиссия дунёда дин ва эътиқод эркинлиги ҳуқуқига риоя этилишини назорат қилади ва бу борадаги тегишли тавсияларни АҚШ Президенти, Давлат котиби ва Конгрессига тақдим этади.

Эслатиб ўтамиз, 2020 йил комиссия ўзининг йиллик ҳисоботида 15 йил ичида биринчи марта АҚШ Давлат департаментига Ўзбекистонни диний эркинликлар соҳасида алоҳида ташвишга молик давлатлар рўйхатига киритишни тавсия қилмади. Ўтган йилнинг декабрь ойида АҚШ давлат котиби Ўзбекистонни диний эркинлиларни бузаётган давлатлар рўйхатидан бутунлай чиқарди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Аллоҳ таоло бизга ато этган энг улуғ неъматлардан бири мустақилликдир. Неъмат бўлганда ҳам, ҳар доим фикр юритиладиган, шукр қилинадиган, қадри, шарафи, давомийлиги кўз қорачиғидай асраб- авайланадиган бебаҳо неъматдир.

Истиқлол туфайли мамлакатимизда эътиқод эркинлиги қонуний кафолатлаб қўйилди. Миллий ва диний қадриятлар тикланди, масжид ва мадрасалар очилди, нодир тарихий манбалар, асори-атиқалар мусулмон халқимизга қайтариб берилди. Юртимиздаги бошқа гўшалар қатори Бухорода ҳам диний-маърифий соҳада туб ўзгаришлар бўлмоқда.

Қадимдан илм маркази бўлган заминимизда сўнгги йилларда мадраса ва масжидлар, муборак қадамжолар обод этилиши ва улар фаолиятининг такомиллашиши, Етти пир уламолар номини бутун оламга тараннум этиш мақсадида уларнинг илмий меросларини ўрганиш ва зиёрат туризмини ривожлантириш бўйича замонавий лойиҳаларнинг ҳаётга татбиқ этилиши ижобий ўзгаришларга мисол бўлади.   

Ана шу имкониятлардан тўғри фойдаланиш ва бу улуғ неъматлар шукронасини қилиб, унинг қадрига етиб яшаш ва мустақиллигимизни янада мустаҳкамлашга муносиб ҳисса қўшиш барчамиз учун ҳам фарз, ҳам қарздир. Мустақиллик ва ибодатларни эмин-эркин адо этиш неъматига доимий шукрона айтишимиз лозим.

Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “…Агар (берган неъматларимга) шукр қилсангиз, албатта, (уларни янада) зиёда қилурман…” (Иброҳим сураси 7-оят). Ояти каримада таъкидлаганганидек, шукр қилсак Ҳақ таоло Ўз неъматларини янада зиёда қилиши, шубҳасиз.

Муборак ҳадиси шарифда Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Ким инсонларга улардан кўрган яхшиликлари эвазига шукр қилмас экан, демак Аллоҳга ҳам шукр қилмабди”, деганлар (Имом Аҳмад ва Термизий ривояти).

Инсон учун дунёга келган, униб-ўсган ери Ватандир. Киндик қони тўкилган жой эса унга бошқа жойдан қимматли бўлади. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Мадинаи мунавварага кўчиб ўтганларида Маккаи мукаррамани эслаб: “Агар қавмим мени Маккадан чиқиб кетишга мажбур қилмаганида, ҳечам ўз ихтиёрим билан уни ташлаб кетмаган бўлар эдим”, деганлар. Демак, Ватанни севиш, ундаги бор нарсаларни ардоқлаб, соғиниб яшаш инсоният фитратида мавжуд бўлган нозик ҳис-туйғудир.

Ҳаким уламолар айтадилар: “Кишининг вафодорлиги унинг ўз Ватани учун қайғуришидан, дўстларини соғинишидан ва умрининг зое кетказган лаҳзаларига ўкиниб яшашидан билинади”. Инсоннинг халқига бўлган садоқати ва фидойилиги Ватанни ҳимоя қилиши, юрти тараққиёти, тинч ва фаровон ҳаёт кечиришига ҳисса қўшиши билан ўлчанади.

Дарҳақиқат, бугунгача бўлган йўлни осонликча босиб ўтмадик. Шу заминда яшаётган ҳар бир инсон ўзига “Ким эдигу ким бўлдик?” деган ҳақли саволни бериб яшаши замирида жавобни тинчликка бўлган ҳурмат, истиқлолга бўлган шукрона туфайли топишига аминмиз. Кечаги кун билан бугуннинг орасида жуда катта тафовут бор. Яқин тарихда кимнингдир измидан чиқолмай, ўз тили, ўзлиги, ҳақлигини исбот этишга ожиз кишилар бугун соф миллат тили – ўзбек тилида баралла ва эркин суҳбатлашаётгани, ҳатто жаҳон минбарларида туриб сўзлаётгани юракни чексиз фахрга тўлдиради.

Ватан тинчлиги ва унинг ҳар томонлама ривожланиб, тараққий топиши учун ўзаро ҳамжиҳатлик асосида саъй-ҳаракат қилишимиз зарур.

Аллоҳ таоло марҳамат қилади: “…Эзгулик ва тақво (йўли)да ҳамкорлик қилингиз, гуноҳ ва адоват (йўли)да ҳамкорлик қилмангиз! Аллоҳдан қўрқингиз! Албатта, Аллоҳ азоби қаттиқ зотдир” (Моида сураси 2-оят).

Яратган Эгамиз ато этган улуғ неъмат – ҳур заминимизни ёмон кўз, хавф-хатар, бало-офатдан паноҳида асрасин. Барчамизга бу неъматнинг қадрини тўғри англаш, шукронасини адо этишни мушарраф қилсин!

Жобир Элов,

Бухоро вилоят бош имом-хатиби

Малайзиянинг «Astro Awani» электрон нашри саҳифасида Ўзбекистон билан ташкил этилган қўшма маданий лойиҳа – «Bukhari: Islamic Art Exhibition» ислом санъати виртуал кўргазмасига бағишланган мақола чоп этилди, деб хабар бермоқда “Дунё” АА мухбири.

Виртуал кўргазма мамлакатимизнинг Куала-Лумпурдаги элчихонаси кўмагида Имом Бухорий халқаро илмий-тадқиқот маркази (Ўзбекистон), Малайзия миллий университетининг Ислом цивилизацияси институти, «Dacore IT» компанияси ва Лестер университети (Буюк Британия) томонидан ташкил этилди.

Тадбирда Ўзбекистон, Малайзия, Австралия, Германия, Индонезия, Таиланд, Туркия ва Буюк Британиядан 120 нафардан зиёд иштирокчи қатнашди.

Тадбир Facebook ижтимоий тармоғида 800 минг нафарга яқин томошабинга эга бўлган ҳамкор ташкилотларнинг аккаунтлари орқали ҳам реал вақт режимида намойиш этилди.

Ислом санъати кўргазмасида Имом Бухорийнинг бой илмий-манавий меросига ҳурмат билдириш учун бадиий ижоднинг турли шаклларидан фойдаланилди.

Кўргазмани ташкил этишдан кўзланган мақсад Имом Бухорий олиб борган изланишларнинг натижаси ўлароқ исломнинг тинчлик ва донолик дини сифатида умуминсоний қадриятларга асосланган ғояларини жаҳон жамоатчилигига етказишдан иборат бўлди. Виртуал кўргазмада Имом Бухорий тўпламида тақдим етилган ҳадислардан илҳомланиб битилган замонавий санъат вакилларининг турли асарлари ўрин олган.

Яқин келажакда Малайзия миллий университети Ислом цивилизацияси институти ва Ўзбекистон илмий-тадқиқот муассасалари ўртасида янада кўпроқ қўшма лойиҳалар амалга оширилиши кутилмоқда, деб ёзади «Astro Awani» нашри.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати