Сигирсимонлар оиласига мансуб, сайёрамиздаги энг ноёб жониворлардан бири – саолдир. Бу янги тур фақатгина 1992 йилда Вьетнамнинг шимоли-ғарбий қисмида 3 жуфт саол топилгандагина кашф этилди. 20-асрда мазкур сут эмизувчининг кашф этилиши фанда катта янгилик бўлди.

Саол – ноёб ва кам ўрганилган ҳайвон бўлиб, уларнинг аниқ сони маълум эмас. Уларнинг қандай ҳаёт кечириши ва қандай кўпайиши ҳозиргача сир бўлиб қолмоқда!

Саолни тутқунликда кўпайтиришга уринишларнинг бари самарасиз бўлиб, ушбу жонзотларнинг ўлими билан якунланди. Шу боис олимлар ушбу ҳайвон йўқолиб кетмаслиги учун уларни тутқунликда кўпайтириш фикридан воз кечдилар.

Бу ҳайвон Лаоснинг Вьетнам билан чегарадош ҳудудларидаги нам ва ўтиб бўлмас тропик ўрмонларда яшайди. Улар ўт ва барглар, шунингдек ўсимликларнинг уруғлари ва мевалари билан озиқланадилар.

Саол одатда жамоавий тарзда эмас, балки якка оила бўлиб яшайди, кундузлари унинг фаоллиги янада ортади.

Вояга етган саол танасининг узунлиги 180 сантиметр, бўйи 90 сантиметр, вазни эса 100 килограммгача етади.

Саолнинг юнги тўқ жигарранг бўлиб, юзида оқ рангли йўл-йўл чизиқлари бор. Бу жонзот ташқи томондан антилопа ёки косуллар (кийиклар)га ўхшаб кетади. Саолда узунлиги 50 сантиметрга етадиган шохлар мавжуд бўлиб, бу жонивор ёввойи табиат қўйнида 8 ёшдан то 11 ёшгача яшаши аниқланган.

Саоллар ҳозирги кунда фанда жуда ноёб ҳайвонлар саналиб, улар йўқ бўлиш арафасида турибди. Табиатда бу турнинг тахминан бир неча юзтаси қолган.

Шу ўринда Аллоҳ таолонинг мана бу оятига эътибор берайлик:

وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَثَّ فِيهِمَا مِن دَابَّةٍ وَهُوَ عَلَى جَمْعِهِمْ إِذَا يَشَاءُ قَدِيرٌ

“У зотнинг оят-белгиларидан осмонлару ернинг яратилиши ва уларда турли жониворларнинг таратиб қўйилишидир. Ва У зот агар хоҳласа, уларни жамлашга қодирдир” (Шуро сураси, 29-оят).

Ҳа, азизлар, борлиқдаги барча нарсани Аллоҳ таоло улкан ҳикмат билан яратган. Биз ўзимиз ҳақимизда ва барча яратилган махлуқлар, жонли-жонсиз мавжудотлар ҳақида тафаккур қилиб кўришимиз керак. Чунки, булар Аллоҳ таолонинг борлигига, бирлигига далолат қиладиган оят-белгилардандир. Улар ҳақида тафаккур қилиб кўрган инсоннинг иймон нури зиёда бўлиб, Аллоҳ таолога бўлган ихлоси ортади.

Қайси жонзот қаерда яшайди, ҳайвонларнинг адади қанча, улар неча йил яшайди, нечта фарзанд кўради ва бошқа ҳақиқатларни Аллоҳ таолонинг Ўзи билади.

Интернет маълумотлари асосида Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади

Қатарнинг жамоат ишларини ўтказиш бошқармаси пойтахт Доҳа кўчаларини кўк рангга бўяш бўйича лойиҳани ишга туширди. Япон компанияси билан бирга ўтказилаётган тажриба йўлларни совитишга ёрдам бериши керак.

“Қора рангдаги асфалтнинг ҳарорати ҳаво ҳароратидан 20 даража иссиқ бўлади, чунки қора ранг иссиқни ўзига тортиб, уни қайтаради. Шу сабабли асфалт ҳароратини 15-20 даражага пасайтириш учун баъзи кўчаларни кўк рангга бўяшга қарор қилинди”, деб муҳандис Саъд ал-Дўсарий айтган сўзларни келтирган “Ар-Райя” нашри.

Биринчи бўлиб Абдуллоҳ бин Жасим номидаги кўчани бўяшга қарор қилинган. Бу кўчада Доҳанинг энг диққатга сазовор жойларидан бири – қадимги Сук ал-Вақиф бозори жойлашган. Бу кўчада деярли дарахтлар йўқ бўлиб, ёзда ҳаво ҳарорати 50 даражагача кўтарилади.

Муҳандиснинг қўшимча қилишича, кўк рангга бўялган кўчаларда ҳарорат ўзгариши ортидан 1,5 йил кузатув олиб борилади.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Қирғизистон ИШИД сафида турли жиноятларни амалга оширган фуқароларининг фарзандларини мамлакатга қайтариш ишларини бошлайди. Улар реабилитация дастури доирасида қайта тарбияланади.

Қирғизистон разведкасининг жума кунги баёнотида президент Сооронбай Жеэнбеков Сурия ва Ироқдаги лагерларда қолаётган мамлакат фуқароларини қайтариш тўғрисида кўрсатма бергани айтилган.

Маълум қилинишича, аввало болалар ва ёшлар мамлакатга қайтарилади. Уларнинг яқинлари эса тергов олиб борилганидан кейин олиб келинади.

Сурия ва Ироқда тахминан 500-1000 нафар атрофида Қирғизистон фуқаролари бор.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Олимлар бу ҳақда узоқ вақтлардан бери бош қотиришади. Бугунгача тадқиқотчилар томонидан зебраларнинг йўл-йўл чизиғи йиртқичлардан асрайди, иссиқда совутади ва совуқда иситади деган фикрлар ҳам берилган.

Бироқ, бу фикрлар ҳам аниқ далилларга асосланмаган. Фақат, яқиндагина зоологлар, сўнги изланишлар натижасида зебраларнинг оқ-қора чизиғи қандай вазифани бажариши ҳақида умумий хулосага келишди.

Маълум бўлишича ушбу Африка ёввойи отларида заҳарли ҳашоратлар, айниқса сеце пашшасига нисбатан ҳимоя қатлами ва трипаносомаларга қарши иммун тизими мавжуд эмас экан. Бу эса агар зебраларни касаллик тарқатувчи зарарли ҳашаротлар ёки сеце пашшаси чақса, қисқа муддат ичида тўда, касаллик туфайли қирилиб кетарди дегани.

Меҳрибон ва Раҳмли бўлган Зот Аллоҳ таоло ушбу ночор жониворни ҳам Ўз раҳматидан холи қолдирмади. Зебраларни, турли  зарарли, шилқим, ўлимга олиб борувчи касалликлар тарқатадиган ҳашоратлардан сақланиш учун ЙЎЛ-ЙЎЛ, оқ-қора чизиқли тус билан ҳимоялаб қўйди. Қандай дейсизми? Олимларнинг таъкидлашларича сеце пашшаси ва бошқа ҳашоратлар йўл-йўл чизиқлар ёнида йўлини йўқотиб йиқилар ёки нотўғри қўнишга учраб, ҳалок бўлар экан. Шу сабаб улар зебраларга мутлақо яқинлашмас экан.  

Аллоҳга ҳамдлар бўлсинки, Ўзи яратган жонли ва жонсизларнинг барчасида олам-олам ҳикматларни мужассам этди.

Аллоҳ таоло Ўзининг барча махлуқларини яшаш шароити ва турмуш тарзигача ўзаро мутаносиб ҳолда яратган.

“Яратган зот Ўзи билмасмиди? Ва У дақиқларгача билувчи ва хабардор зотдир”. Мулк сураси, 14-оят

Маълумот учун: Сеце пашшаси (Глоссина) – тропик ва субтропик Aфриканинг нам ўрмонларида тарқалган. Бир қанча турлари оғир касаллик қўзғатувчи трипаносомаларни юқтиради (касалликдан ҳар йили минглаб кишилар ҳалок бўлади). Сеце пашшасига қарши ҳар хил пестицидлар ёрдамида олиб борилган кураш чоралари унчалик самара бермади, лекин флора ва фаунага катта зиён етказди.

Онгсиз, забонсиз бир, ёввойи махлуқники шунча ҳикмат ила, зарарлардан ҳимоя қилиб қўйган Зот, Ўзига халифа ўлароқ яратган биз бандаларни ҳам барча хавф-ҳатарлардан асраб, авайлайди. Фақатгина, Унинг розилиги ва муҳаббатини истаб яшасак бўлгани.

 Саидаброр Умаров

Бангладеш пойтахтида юз берган ёнғин оқибатида 10 мингдан ортиқ одам бошпанасиз қолди.

Ёнғин 16 август кечаси Мирпур туманида жойлашган харобаларда юзага келган ва икки мингга яқин кулбаларни йўқ қилган.

Ҳукумат ёнғинни ўчиришга муваффақ бўлган, бир неча киши енгил тан жароҳатини олган. Ёнғин нима сабабдан юзага келгани ҳозирча номаълум.

Туман аҳолисининг аксариятида бошпана бўлмаган, улар Қурбон Ҳайитини нишонлаш учун қариндошлариникига кетган бўлган. Шу сабабли жабрланганлар сони озчиликни ташкил этган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати