muslim.uz

muslim.uz

Мағфират ойининг иккинчи куни ҳам ўтиб бораётир. Куннинг ўтиши тезлашиб кетдими ёки биз анчайин сабр-бардошли бўлиб қолдикми, тушунмай қолди одам. Ҳалигина саҳарлик қилиб турган одам зум ўтмай ифторлик дастурхонида ҳозир бўлса...

Униси ҳам, буниси ҳам эмас. Бу – Раббимизнинг марҳамати. Биз эса бунинг шукронаси келтириб Аллоҳнинг фарзини, Расулуллоҳнинг суннатини бажариб қўйсак, шугинанинг ўзи кифоя бўлиб барча гуноҳларимиздан покланиб қолар эканмиз. 

Абдурраҳмон ибн Авф розияллоҳу анҳу айтади: «Расулуллоҳ солллаллоҳу алайҳи васаллам Рамазонни зикр қилиб туриб: «Албатта, Рамазон Аллоҳ рўзани фарз қилган ойдир. Мен мусулмонларга унинг қиёмини (тунги ибодати) суннат қилдим. Ким унинг рўзасини тутса, қиёмини адо қилса, ундан онаси туққан кундек гуноҳдан пок бўлиб чиқади», дедилар» (Ибн Хузайма ривояти).

Бугун “Юнусобод Оқ-тепа” масжидига таровиҳ ўқиш учун келган намозхонлар айни шу мавзуда суҳбатлашдилар.

Четвер, 08 июнь 2017 00:00

Зиё масканида учрашувлар

Аввал хабар берганимиздек Андижон вилоятида халқ билан мулоқот қилиш тадбирлари доирасида вакилларимиз масжидларда адо этилаётган таровиҳ намозларида ҳам иштирок этиб, маърифий суҳбатлар билан намозхонлар кўнгилларини хушнуд этишмоқда.

Жумладан, 5-6 июн куни Шайх Абдулазиз Мансур ҳазратлари Марҳамат туманидаги “Имом ал-Бухорий”, Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси маслаҳатчиси Абдулҳамид Турсунов Олтинкўл туманидаги “Олтинкўл” ва Масжидлар бўлими мудири Муҳаммадназар Қаюмов Андижон туманидаги “Файзибой ҳожи” жоме масжидларига ташриф буюрди.

Суҳбатларда меҳр-оқибат, тотувлик, бағрикенглик, тинчлик-хотиржамлик, Ватанга муҳаббат, юртимизда олиб борилаётган ислоҳотлар билан бир қаторда ёшлар тарбияси, илм олишга қизиқтириш, касб-ҳунар эгаллаш каби масалаларга алоҳида тўхталди. 

ЎМИ Масжидлар бўлими

Замон тобора илгари одимлаб бормоқда. Ҳозирги дақиқаларимиз ҳам тарихга айланиб бораверади. Бироқ, ҳаётимиз бекор ўтиб кетмаслигини таъминлаш бизнинг тизгинимизда. Ўтаётган қимматли соатларимизда бекор ўтирсак ҳам, эзгу ишлар ва билим олишга, китоб ўқишга сарфласак ҳам у ўтиб кетаверади. Ортга қайтмайди. Бироқ, киши умри давомида ўқиб-изланиши, китоблар ўқиши, билим эгаллашга интилиши ҳаётининг сермазмун ўтишини таъминлайди.

Айниқса, муборак Рамазоннинг баракали кунларида ўқилган китоб, эгалланган маърифат илмимизнинг янада зиёда бўлишини таъминлайди. Қолаверса, кунларимиз файзли ўтишига, онгимиз озуқа олишига сабаб бўлади. 

Бу борада, китоб мутоласининг ўрнини ҳеч нарса билан тўлдириб бўлмайди. Қуйида, мен берадиган таклифларга бир қулоқ тутинг, балки сизга маъқул келиб қолар. Ҳаётингизга мазмун ахтариб юрган бўлсангизку, айни муддао. У ҳолда сўзларимни диққат билан ўқинг:

Тасаввур қилинг, одатдагидек, Рамазон кунларидан бири. Саҳарлик қилиб олганимиздан сўнг, яна бир соатни бомдод намозини ўқиш, Қуръон мутолааси, зикр ва дуоларга ажратганимизда ҳам, бизнинг иш кунимизгача яна озроқ вақтимиз қолади. Шу пайтда ишончли, ўзимизни қизиқтирган мавзудаги ёки долзарб бўлган бирор китоб ўқишга ажратсак, қанчалар фазилатли бўлади.

Бундан ташқари кундуз кунларимиз ҳар биримиз нималардир билан банд бўламиз. Бироқ, йўлга отланаётганимизда, ўқиётган китобимизни ўзимиз билан олишни унутмаслигимиз керак. Қайсидир биримиз автобус, бошқамиз метро ёки йўналишли таксиларда ўқиш ёки ишга йўл оламиз. Йўл мобайнида имкон бўлса, қулай жойлашиб олганимизда китоб ўқишни давом эттиришимиз ҳам мумкин. Агар бунга имкон бўлмаса, тонгда ўқиган китобимизни мулоҳаза қилиб кетишимиз ёки зикр билан банд бўлишимиз ҳам фойдалидир. Ана шунда аста-секин атрофдаги одамлардан айб қидириш, лоқайдларча ҳаммани кузатиш, кийимию юришига эътибор қаратиш каби бекорчи юмушларга чалғимай ҳам қоламиз.

Ҳар биримизнинг ўз юмушларимиз бор. Бироқ, биз ҳар куни тушлик қиладиган вақтимизнинг ўрни Рамазон ойида бўш бўлади. Шу пайтда зўр бериб ишлашнинг самараси биз кутганимиздек бўлмаслиги ҳам мумкин. Келинг, яхшиси шу вақтимизни ҳам самарали, ҳам ўзимизга, ҳам онгимизга дам берадиган ишга сарф этамиз. Бунинг учун тонг саҳардан бошлаган, ўзимиз ҳам ўша китобнинг мазмунини тушуна бошлаб, қизиқишга ҳам улгурган китобимизни давом эттирсак, нима дейсиз?

Режалаштирган ишларимизни якунлаб уйга қайтаётганимизда ҳам имкониятга қараб, қўлимизга китоб олишни ният қиламиз. Чунки бу вақтгача биз унга анча ўрганиб ҳам қизиқиб қоламиз.

Уйга келиб юмушларимизни бажарамиз, дам оламиз, яқинларимиз билан суҳбатлашамиз. Бироқ, шунда ҳам ифторгача бўлган фурсатда, ярим соат борингки, 15 минут вақтимизни севимли китобимизга ажратамиз.

Ифторликдан кейинга нималарни режалаштиргансиз, Қуръон ўқиш ёки сайр қилиш бўладими, ҳарҳолда ухлаш олдидан то уйқимиз келгунча бўлган фурсатни яна китобимизга ажратамиз...

Бу бир кунимизнинг режаси эмас, балки Рамазоннинг бир кунида қайси пайтларда китоб ўқишимиз мумкин эканлигига таклифлар эди холос. Бироқ ана ўша танлаётган китобингиз Вазирлар маҳкамаси ҳузуридаги Дин ишлари бўйича қўмитанинг тасдиғидан ўтган бўлишини тавсия берамиз. Масалан, “Мовароуннаҳр”, “Тошкент ислом университети” нашриётлари томонидан нашрдан чиққан китобларни тавсия қилиш мумкин. Булар орасидан сиз излаб юрган йўналишни албатта топа олишингиз мумкин. Жумладан, ота-оналарга Ўзбекистон мусулмонлари идораси муфтийсининг “Оилада фарзанд тарбияси” китобларини ўқиб чиқишлари айни муддаодир. Чунки бу китобда фарзанд тарбиясида ҳар биримиз дуч келишимиз мумкин бўлган муаммоларнинг ечими мавжуд. Қолаверса, ўзимиз учун ҳам кўплаб янгидан- янги, ҳаётимиз учун керакли маълумотларни олишимиз мумкин.

Шайх Муҳаммад Содиқ Муҳаммад Юсуф ҳазратларининг барча китобларини алоҳида эътироф этиш жоиз. Турли соҳаларни қамраб олган бу асарлар ҳаётий ва илмий услубда равон баён қилингани боис ҳар бир кишига тушунарлидир.   

Агар уйингизда мактаб ёшидаги болалар бўлса, уларга Эркин Маликнинг “Шайтонваччанинг найранглари”, деган китобларини совға қилсангиз бўлади. Бу асар уларнинг одоби, тарбияси учун ҳам сезиларли фойда беришига ишонамиз.   

Умумуан, ўқиш ниятингиз бўлса, фойдали китобларни топиш қийин эмас. Бунинг учун шароитларимиз бисёр. Олимларимизнинг янгидан-янги, пурмаъно китоблари нашрдан чиқмоқда.

Шуни айтишимиз муҳимки, китоб ўқишни одат қилиб олган инсоннинг онги тиниқлашиб боради. Сўзларига мазмун киради. Тафаккур қилишни ўрганади. Айниқса, ички хотиржамлик ва қалбнинг ёриша бошлаганини сезади. Айниқса, китоб ўқиш орқали илмли бўлишни дилига тугган инсон Яратганнинг авф ва марҳаматига сазовор бўлади. Бу ҳақида Пайғамбаримиз (с.а.в.) шундай марҳамат қиладилар: “Ким илм талаб қилиш йўлига юрса, Аллоҳ унга жаннат йўлини осон қилиб қўяди. Албатта, фаришталар толиби илмни рози қилиш учун қанотларини қўядилар. Албатта, олимга осмондаги зотлар, ердаги зотлар, ҳатто сувдаги балиқлар ҳам истиғфор айтадилар”. Ушбу ҳадисдан илм олиш нақадар улуғланишини, соҳибини буюк мақомга сазовор этишини билишимиз мумкин. Ўйлаб кўринг, ана шундай даражага эришишни ким ҳам хоҳламайди дейсиз? Бинобарин, Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай деган: «Аллоҳ сизлардан имон келтирган ва илм ато этилган зотларни (баланд) даража (мартаба)ларга кўтарур».

Биз буюклар авлодимиз. Аждодларимиз илмнинг турли соҳаларига ўзларининг салмоқли ҳиссаларини қўшганлар. Вақтларини зое кетказмаганлар. Улардан ўрнак олайлик!

Рамазоннинг баракали кунларидан фойдаланиб қолинг. Ибодатларингиз, хайрли ишларингиз қаторига китоб ўқишни ҳам қўшингки, бу билан сиз кўплаб манфаатларга эришишингиз мумкин. Қолаверса, шарафли ойда бошлаган бу эзгу ишингизни йил давомида тарк этмасликка интилинг.

Маърифат ойида маърифатли бўлайлик!

Шарифа ҒАНИЕВА

 

 

 

 

Середа, 07 июнь 2017 00:00

Украинада Рамазон шукуҳи

Рамазон ойида Украина мусулмонлари идораси томонидан турли миллатлар ўртасида миллий таомлар фестивали ўтказилиб келинади, бу йилги Рамазон шариф ойи ҳам ушбу анъанага содиқ қолган ҳолда бошлаб юборилган. Фестивал доирасида барча миллатлар ўзларининг миллий таомларини тайёрлаб, келган меҳмонларга тортиқ қилишни ҳамда Рамазон ойининг фазилатидан барчанинг кўнглига хурсандчилик баҳшида этишни, бунинг эвазига Аллоҳ таолонинг розилиги, ажру мукофотини умид килишади.

Иштирокчилар қаторида барча миллатлар ўртасида севиб тановул килинадиган ўзбегимнинг миллий таомларидан шўрва ҳамда паловхон тўра ҳам тайёрланиб ташриф буюрувчиларнинг олқишларига сазовор бўлинди. Шу боис, халқимизнинг миллий таомлари бу каби таомлар фестивалида биринчиликни бермай келмоқда.

Барча миллат ва халкларнинг тили, урф-одатлари турлича бўлиши инсонлар бир-бирини таниши, урф-одатларини яқиндан билиши ва шу орқали инсоннинг тафаккури зиёда бўлишига асос бўлса ажаб эмас.

Рамазон ойи давомида фестивал доирасида ўзбегимнинг яна бир ифторлик кунига бағишланган тайёргарлиги бўлиб ўтади, мавриди келганда алоҳида яна тўхталиб ўтамиз. 

Киев шаҳридан

Мусохон Аббаситдинов

Инсон организмида заифлик, терининг қуруқлиги ва тирноқларнинг синувчанлиги фойдали моддалар етишмаётганидан дарак беради.  Бунда киши организмига қандай витаминлар етишмаётганини аниқлаш йўллари устида тўхталмоқчимиз. Организмда қандай витаминлар етишмаётганини аниқлаш учун киши ўз танаси ташқи кўринишига – сочлари, териси ва тирноқлари  ҳолатига эътибор бериши лозим, улар инсон соғлиғи ҳақида аниқ маълумот беради.

1. Агар бирон аъзойингизни қаттиқ нарсага енгил уриб олганда, кўкариш пайдо бўлса, ва у узоқ вақт тузалмаётган бўлса, организмда С, К ва Р витаминлари етишмаётганидан дарак беради.

Бу витаминлар: цитрус меваларида, рангли карамда, кўк қалампирда, турли меваларда ва помидорларда мавжуд.

2. Тез-тез бош айланиши, қулоқ шанғиллаши В3 ва Е витаминлари, калий ва магний моддалари етишмаслигидан хабар беради. Бу витаминлар истеъмол қилинганда фаоллиги С витамини билан қўшилса, таъсири янада кучаяди.

 Бундай ҳолатда ёнғоқ, турли баргли (лавлаги, сабзи каби) сабзавотлар, яшил нўхот, тухум, цитрус мевалари, банан ва кунгабоқар пистаси каби нози-неъматлар истеъмол қилиш тавсия этилади.

3. Кўзлар қизариши, уларнинг қуруқшаши ва ачишиши, қоронғига мослашишнинг қийин кечиши А ва В2 витаминлари етишмовчилигидан хабар беради. В2 витамини ёғ-мой маҳсулотлари билан ўзлаштирилади.

Бунда сабзи, зайтун ёғи, жигар, балиқ, тухум, сариёғ, яшил сабзавот, салат, сут ва пишлоқ истеъмол қилиш тавсия этилади.

У ёки бу витамин нима учун хизмат қилиши, улар қайси неъматларда бўлиши ва инсон саломатлигининг қайси жиҳатлари учун жавоб бериши ҳақида нималарни билиш зарур? Қуйида шу ҳақда суҳбат юритмоқчимиз.

Витаминлар ҳақида нималарни билиш лозим

Инсон ҳаётида витамин (дармондори)лар муҳим роль ўйнайди.  Улар инсон саломатлигининг умумий ҳолатига, тери, соч ва тирноқларнинг соғлом ва кўркамлигига, ички аъзолар фаолиятининг меъёрда ишлаб туришига, иммунитет меъёрида бўлишига ва бошқа ҳолатларга жавоб берадилар.

С витамини терининг кўркам ва силлиқлигини, мустаҳкам иммунитетни, яхши кайфиятни, соч ва тишлар саломат бўлишини таъминлайди.

Бу витамин укропда, цитрус меваларида, наъматакда, чаканда мойи (облепиха)да, қизил рангли меваларда, рангли карамда, яшил нўхотда, фасолда, турпда ва  кивида мавжуд.

Бу нози-неъматлар пишириш жараёнида фойдали хусусиятларини йўқотади.

Бир суткада инсон организми учун зарур бўлган меъёри 70 мг/ ёки 1-2 та апельсин истеъмол қилиш кифоя.

В6 витамини организм ёшлигини, асаб тизими мустаҳкамлигини, қон томирлари соғлом бўлишини таъминлайди.

Бу витамин бошоқли ўсимликларда, буғдойнинг янги ундирилган ниҳолларида, кўк салатда, карамда, бананда, ёнғоқда, буғдой кепагида, лосос балиғида ва гўштда мавжуд.

Ёруғликнинг давомли тушишида  ўз таъсир кучини йўқотади. Бир суткада инсон организми учун зарур бўлган меъёри: 1,6-2 мг/  ёки 300 грам мол гўшти истеъмол қилиш етарли бўлади.

К витамини жароҳатларнинг тез битишини, қон сифати ва унинг ивувчанлигининг  меъёрда бўлишини таъминлайди.

Бу витамин  исмалоқда, қичитқи ўтда, наъматакда, турли хил карамларда, сабзида, помидорда, қулупнайда ва  кўк чойда  мавжуд.

Витамин узоқ муддат офтоб таъсири ёки оловда пиширилишида  яроқсиз ҳолга келади.

Бир суткада инсон организми учун зарур бўлган меъёри  2 ош қошиқ петрушка истеъмол қилиш етарли бўлади.

Д витамини умумий саломатлик ва суяклар мустаҳкамлигини, қоннинг меъёрда ивувчанлигини, шамоллашдан ҳимояланишни, заҳарли моддаларнинг организмдан чиқиб кетишини, яхши кайфиятни, юрак қон томирлар саломатлигини  таъминлайди. 

Бу витамин: пишлоқда, сариёғда, творогда, тухумнинг сариғида, балиқда, денгиз маҳсулотларида, картошкада, ўсимлик ёғида, мол гўштида мавжуд, шунингдек, организмдан қуёш нури таъсирида ажралиб чиқади.

Бу витамин оловда пиширилишида ва ишқор таъсирида яроқсиз ҳолга келади.

Бир суткада инсон организми учун зарур бўлган меъёри: 2-5 мг/ ёки 2 та тухум истеъмол қилиш етарли бўлади.

Витамин В2 ҳужайралар янгиланиши ва мушакларнинг меъёрда ишлашини таъминлайди..

Бу витамин: сутда, бодомда, қўй гўштида, тухумда, қўзиқоринда, гречкада, творогда, хамиртурушда ва гўштда кўпроқ учрайди.

Ёруғликнинг узоқ вақт таъсири остида бу витамин яроқсиз ҳолга келади.

Бир суткада инсон организми учун зарур бўлган меъёри: 1,3-3 мг2-5 мг/ёки  2 та тухум истеъмол қилиш кифоя қилади.

Шунингдек, қоракесак қўй гўшти ёки тухумдан бироз истеъмол қилиш етарлидир.

В 12 витамини меъёрдаги тана вазни, мустаҳкам иммунитет, соғлом хотира ва шунингдек, ичаклар тизими соғлом бўлишини таъминлайди.

Бу витамин салатда, турли балиқ маҳсулотларида, сутда, пишлоқда, тухум сариғида кўпроқ учрайди.

Ёруғликнинг давомли ва ўткир таъсирида, давомли муддат иситилишида яроқсиз ҳолга келади.

Бир суткада меъёри: 2-5 мг ёки  100 г лосос балиғидан истеъмол қилиш лозим.

В15 витамини  мустаҳкам хотира, яхши кайфият, касалликдан сўнг саломатликнинг тезда тикланиши, қон томирлари саломатлиги, юрак фаолиятининг меъёрда бўлишини таъминлайди.

Бу витамин гўштда, парранда гўштида, тухум сариғида, сут маҳсулотларида, балиқ икрасида, ёнғоқда, хамиртурушда, сулида, гречкада ва гуручда учрайди.

Қайта музлатилганида ва музлатилгач, эритилганида  яроқсиз ҳолатга келади.

Бир суткалик меъёри 5 мг ёки қўй жигаридан  100 г истеъмол қилиш лозим.

Е витамини организм ёшлигини сақлашни, репродуктив (насл қолдириш) тизим фаолиятини, кайфиятнинг яхши бўлишини, ташқи салбий таъсирлардан ҳимоя қилинишини таъминлайди.

Бу витамин гўштда, кунгабоқар, жўхори, қовоқ, зайтун ёғларида, сариёғда, ёнғоқда, сут маҳсулотларида ва жигарда мавжуд.

Яроқсиз ҳолга келиши: узоқ муддат сақланишида.

Бир суткалик меъёри 30-50 мг/ 1 ош қошиғидаги оқланмаган ёғ истеъмол қилиш етарли бўлади.

А витамини терининг кўркамлиги ва ёшлигини, соч гўзаллигини, тирноқлар саломатлигини, кўриш қувватининг кучлилигини, суяклар бақувватлигини,   репродуктив (насл қолдириш) тизим фаолиятини, яхши кайфият ва ташқи таъсирлардан ҳимояланишни таъминлайди.

Бу витамин сабзида, цитрус меваларида, пишлоқнинг қаттиқ навларида, творогда, сутда, тухумда, балиқда, жигарда ва петрушкада учрайди.

Юқори ҳарорат таъсирида ва узоқ муддат сақланишида яроқсиз ҳолатга келади.

Суткалик меъёри: 0,4-1 мг; ёки мол жигаридан  бир неча бўлак истеъмол қилиш кифоя қилади..

Жалолиддин Нуриддинов тайёрлади

7 июнь 2017 йил

Мақолалар

Top