www.muslimuz

www.muslimuz

Четвер, 15 августь 2019 00:00

Фоторепортаж: Тиллашайх масжиди

Ҳозирги Ҳазрати Имом мажмуасига кирувчи кўпгина иншоотлар XIX асрда барпо этилган. Шу аср ўрталарида Бароқхон мадрасаси рўпарасида Мўйи Муборак номини олган яна бир мадраса қурилди.

Бу мажмуадаги диққатга сазовор жойлардан бири Тилла шайх масжидидир. Бу масжид ХХ аср бошларига оид бўлиб, у ерда иккита меҳроб мавжуд. Улардан бири 1890 йилда қурилган. Асосий масжид биноси 1902 йилда барпо этилган.

 

Фотолар муаллифи: Шаҳзод ШОМАНСУРОВ

 

Аллоҳ таолога беадад шукрлар бўлсинки, яқин фурсатларда азиз ватандошларимиз, ота-оналаримиз Исломнинг бешинчи устуни ва фарзи саналмиш Ҳаж амалларини бажариб бағримизга қайтишади. Улардан дуо олиш, Байтуллоҳ, Арафот, Мино ҳақида, шунингдек жаноби Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг масжидлари ҳамда равзалари хусусида эшитиш мақсадида узоқ яқиндан қариндош-уруғ, танишу-нотанишлар, ҳожиларнинг зиёратига чоғланади. Табиийки, урф-одатларимизга кўра ҳожиларни кутиб олиш учун дастурхонлар ёзилади. Аслида, халқимиз "ҳожи тўй" деб атайдиган бундай йиғинлар динимизда мавжуд эмас. Шундай бўлсада сўнгги пайтларда "ҳожи чақирди" ва "ҳожи тўй"лар йил сайин кўпаймоқда. Мазкур зиёфатларнинг эса фойдали жиҳатларидан кўра зарарли оқибатлари кўпроқ. Жумладан, уламолар агар ҳожи ҳажга борганлигини халққа овоза қилиш ва шу орқали шуҳрат топишни кўзлаб меҳмон чақириб йиғин қилса бу албатта РИЁДИР деганлар. 

"Ҳожи тўй"ларнинг яна бир салбий жиҳати ундаги исрофгарчилик ва зиёфатда ҳаддан ошишдир. 

 

Динимизда ҳар қандай амалда мўътадилликка риоя этиш тарғиб қилинади, исрофгарлик эса қаттиқ қораланади. Бу ҳақда Аллоҳ таоло Қуръони каримда шундай марҳамат қилган:

 

«Қариндошга, мискин ва йўловчига (хайр-эҳсон қилиш билан) ҳақларини адо этинг ва исрофгарчиликка мутлақо йўл қўйманг! Чунки исрофгарлар шайтоннинг биродарларидир. Шайтон эса Парвардигорига ўта ношукр эди» (Исро сураси, 26-27-оятлар).

 

«Улар (Раҳмоннинг суюкли бандалари) эҳсон қилганларида исроф ҳам, хасислик ҳам қилмаслар, (тутган йўллари) бунинг ўртасида — мўътадилдир» (Фурқон сураси, 67-оят).

 

Демак, ҳожиларимизни кутиб олар эканмиз, манманлик, кибр ва мақтаниш билан, "одамлар кўриб қўйсин ҳожи бўлганимни" ёки "ота-онамни ҳожи бўлганлигини ҳамма билсин" деган фикрлардан йироқ бўлиб, исроф, такаббурлик ва ғурурдан холи, Аллоҳ таолонинг шариати ва Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг суннатларига мос равишда амалларини кўпайтириш ҳақиқий ҳожиларга хосдир. Чунки, Ҳаж амалини бажариб эсон-омон ватанига қайтган мусулмон ўзгаларга ибрат ўлароқ ҳаёт кечирмоғи, тақводор кишилардек амал қилмоғи лозим. 

 

Саидаброр Умаров

Середа, 14 августь 2019 00:00

Келажакка яхши ном қолдирайлик...

Яратганга шукрки мусаффо осмон остида, дорул-омон ва жаннатмонанд ватанда тинч ва осуда, фаровон ҳаёт кечирмоқдамиз. Тинчликни ҳар ким ҳар хил тушунади.  Кимдир бутун олам тинчлигини тушунса, кимдир юртининг тинчлигини тушунади, яна кимдир шаҳри, қишлоғи, маҳалласи ёки оиласи тинчлигини тушунади. Яна кимлардир эса фақат ўзининг тинчлигини тушунади.

Аждодларимиздан мерос бўлиб қолган шундай бир анъана борки, ота-боболаримиз, онахон ва бувижонларимиз доимо Яратгандан,  аввало, олам тинчлигини кейин юрт тинчлигини илтижо қилиб, сўнгра бошқа хайрли ниятларни рўёбга чиқаришини сўраб дуо қилишадилар. Юртимиздаги шу кунгача эришилган ютуқларнинг барчаси, иқтисодий ривожланишлар, таьлим соҳасидаги ютуқлар, ободончиликлар, шаҳарларимиз кун сайин чирой очиб кўркамлашаётгани, барча-барчаси мана шу олий неьмат- тинчлик боисидандир.

 Минг афсуслар бўлсин, айрим нокас кимсалар борки, катта-катта фитналарни қўзғаб вайронагарчилик, зулм ва зўравонлик билан тинч аҳолини қўрқувга солиб, минглаб оилаларни пароканда қилиб, қанчадан-қанча шаҳар ва қишлоқларни барбод қилишади, минглаб бегуноҳ инсонларни ноҳақ ўлимига сабабчи. Улар ўзларига динни ниқоб қилиб, дин номидан қинғир ишларини қилаётган қонхўр ваҳшийлардир.

Баъзи бир мамлакатларга  назар ташлайдиган бўлсак, нокас кимсалар у ерда ҳар куни ўзларининг тўс-тўпалон, уруш-қирғинбарот қон тўкишдек қабиҳ ишларини олиб бормоқда. Тадқиқотчиларнинг айтишича энди бу давлатлар олдинги ўрнини топиши учун яьни, яна қайта аввалги ривожланаётган ҳолатига келиши учун қарийб бир аср вақт керак бўлар экан. Бу ўртача икки инсонннинг ҳаёти демакдир. Бу қандай даҳшат ва аянчли. Аниқки, фитна чиқарганлар, ноҳақ қон тўкканлар бу дунёда ҳам охиратда ҳам хору зор бўлишади.

 Солиҳ амал қилувчиларни эса амали зое қилинмайди. Зеро, Ислом таьлимотида: ҳар бир қилинган заррача амал мукофот ёки жазосиз қолмайди,- деб таькидланади.

Шундай экан биз тинч ва осойишта мустақил диёрда яшаётганимизга беҳад шукрона айтиб, бу тинчликдек буюк неъматнинг қадрига етишимиз лозим бўлади.  Бу тинчликнинг қадрига етиш деганда – оиламизга, халқимизга, юртимизга манфаатли ишларни қилишимиз, зарарли ишлардан ўзимизни тийишимиз тушунилади. Шунингдек, тинчлик сояси остида билим ва ҳунарларимизни оширайлик, одобимизни яхшилайлик, муомаламизни ривожлантирайлик, қариндошлик ва дўстлик ришталарини мустаҳкамлайлик, урушиб қолган оилаларни яраштириб қўяйлик, боқувчисини йўқотганларга ёрдам берайлик, озодалик ва ободончилик ишларига қарашайлик, ортимиздан боғлар қолдирайлик, соф динимизни, миллий урф-одатларимизни асрайлик, аждодларимиз қолдирган бебаҳо илмий меьросларини кенгроқ ўрганайлик ва ҳаётимизга тадбиқ қилайлик ва яна шунга ўхшаш эзгу ишларни қилайликки, яшаётган умримиздан маьно ҳосил бўлсин, ортимиздан яхши ном қолсин.

 

Музаффар Қосимов, 

Хожа   Бухорий  ислом   билим   юрти маънавий-маърифий ишлар бўйича мудир ўринбосари

 

Середа, 14 августь 2019 00:00

Доллар нархи ошдими?

Шу кунларда кўпчиликнинг оғзида бир хил гап: “Доллар 9000 бўлибди, энди нима бўлади?”

Бундай хавотирли савол Аллоҳ таолога бўлган таваккулнинг озлигидан келиб чиқади.

Ҳа, доллар ошди ва бунинг эвазига нархлар қимматлади. Лекин ризқ Воҳид, Қаҳҳор, Раззоқ бўлган Зотнинг зиммасида. Доллар пайдо бўлмасидан олдин одамлар очликдан ўлаётганмиди?! Юртларда қаҳатчилик бошланганмиди?! Доллар нима у?! Банданинг ризқини белгилаб берадиган, унинг оч қолиш ёки қолмаслигини ҳал қилиб берадиган кучми?! Биз мусулмонмиз! Мусулмон одам “Менинг ризқимни Роббим беради” деган эътиқодда бўлиши керак!

Аллоҳ таоло Ўзининг суюкли Пайғамбарига шундай хитоб қилади:

وَأْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَيْهَا ۖ لَا نَسْأَلُكَ رِزْقًا ۖ نَّحْنُ نَرْزُقُكَ ۗ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَىٰ

“Аҳлингизни намоз ўқишга буюринг ва ўзингиз ҳам (намоз ўқишда) чидамли бўлинг! Биз Сиздан ризқ сўрамаймиз, (балки) Ўзимиз Сизга ризқ берамиз. Чиройли оқибат – жаннат (аҳли) тақвоникидир” (Тоҳа сураси, 132-оят).

Хўш, бошимизга ташвишлар, мусибатлар нима сабабдан келади?

Аллоҳ таоло Ўзининг Каломида шундай деган:

وَمَا أَصَابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَيَعْفُو عَنْ كَثِيرٍ وَمَا أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَمَا لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ

“(Эй, инсонлар!) Сизларга не мусибат етса, бас, ўз қўлларингиз қилган нарса (гуноҳ) сабаблидир. Яна У кўп (гуноҳлар)ни афв этиб турур. (Акс ҳолда мусибат бундан ҳам кўп бўлур эди.)  Сизлар ерда (ҳеч кимни) ожиз қолдирувчи эмассизлар. Сизлар учун Аллоҳдан ўзга бирор (ҳақиқий) дўст ҳам, ёрдамчи ҳам йўқдир” (Шўро сураси, 30-31-оятлар).

Салафи солиҳларнинг бирларига: “Нархлар қимматлади” дейилди. Шунда у киши: “Уни истиғфор билан туширинглар!” дедилар.

Демак, бошимизга тушаётган мусибатлар, нархларнинг қимматлаши каби муаммолар бизнинг содир этган гуноҳларимиз сабабли бўлади. Шу боис ихлос билан “Астағфируллоҳ”ни кўп айтишимиз керак.

Бир аъробийга: “Бир бурда нон бир динор бўлибди” дейилганда, у: “Аллоҳга қасамки, агар буғдой дони бир динор бўлса ҳам, бу мени ташвишга солмайди. Мен Аллоҳга, У Зот менга буюрганидек ибодат қиламан. У Ўзи ваъда қилганидек менга ризқ беради” деди.

Биз кўпинча ўзимизга буюрилган ишларни унутиб, Аллоҳ таоло Ўз зиммасига олган масалада югуриб-еламиз. Яъни ризқ масаласида. Аммо ўзимизга буюрилган ибодатларни қилишда, бандаликни ўз ўрнига қўйишда сусткашлик қиламиз. Аллоҳ бизга буюрган ибодатларни ўз вақтида адо этсак, У Зот бизнинг ризқимизни зиёда қилиб беради.

Банданинг ризқида танглик бўлиши қилган гуноҳлари сабабидан экани ушбу ҳадисда ҳам таъкидланади.

Севикли Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Банда содир этган гуноҳи туфайли ризқдан маҳрум бўлади” деганлар.

Шу боис гуноҳларимизга кўп истиғфор айтиб, тавбада бардавом бўлайлик!

Инсонлар Салама ибн Динорнинг олдига бориб, унга: “Эй Абу Ҳозим! Кўрмайсизми, нарх-наво қимматлабди” дейишди. Шунда у киши: “Бундан нега ташвишланяпсизлар?!! Нарх-наво арзонлигида бизга ризқ берган Зот нарх-наво қимматлаганда ҳам бизга ризқ беради” дедилар. Мана бу таваккул ва ишончнинг юксак кўринишидир.

Агар махлуқларнинг ризқи долларга боғлиқ бўлганида, доллар ошган пайтда осмонда парвоз қилаётган қушлар, денгизда сузиб юрган балиқлар ва қуруқликдаги барча жонзотлар очликдан ўлиб кетган бўларди.

Аллоҳ таоло бизни ибодатда, тавбада бардавом бандаларидан қилиб, ризқимизни зиёда ва баракали этсин!

 

Нозимжон Ҳошимжон тайёрлади

Ўзбекистонлик ҳожилар улуғ ибодат маносикларининг асосийларини адо этиб, Мино водийсидан Макка шаҳридаги меҳмонхонага қайтдилар. Етти мингдан зиёд юртдошимиз дунёдаги миллионлаб диндошлари қатори зиммаларидаги Аллоҳнинг фарзи – ҳаж амалларини бажардилар.
“Ҳаж – 2019” ишчи гуруҳи ҳожиларнинг ибодатлари динимиз талабларига мувофиқ, қийинчиликсиз ва талафотларсиз ўтиши учун ҳамма ишни қилиб, бор куч-ғайратларини сафарбар этдилар.
Ҳожиларимиз буюк ибодат, покланиш, бандаликни изҳор қилиш орқали дунё ҳаётида билиб-билмай қилган гуноҳларини авф этиши ва раҳматини сўраб, Аллоҳ азза ва жаллага илтижо қилдилар.
Ҳожилар Маккаи мукаррамада Ҳазрати Иброҳим, Ҳазрати Исмоил алайҳимуссалом ва Ҳазрати Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи васаллам юрган ерларини зиёрат этдилар. Арафот маърифатга, Муздалифа шуурга эришиш жойи эканини англаб етдилар. Арафотда туриш – маҳшарнинг бу дунёдаги кичик бир кўриниши эканини тушуниб етдилар.
Мино водийсидаги минглаб чодир барча шаҳар ва қишлоқларнинг қадридан устун эканини фаҳм этдилар. Минода шайтон билан мужодала этиш учун тош отиш ва қурбонлик сўйиб, ҳазрати Иброҳим ва Исмоилнинг итоаткорлигидан ўрнак олиш имкони катта сабоқ бўлди.
Шайтонни тошбўрон қилиш ёмонликларни инкор қилишдир. Ҳаж ибодатининг якунига етиб келаётган ҳожи бу саъй-ҳаракати ила шайтонга ва унинг йўлига эргашганларга ўзининг нафратини изҳор этди.
Тили, ранги, миллати, маданияти турлича бўлган миллионлаб мўмин-мусулмонлар бир тану бир жон бўлиб адо этган муборак ҳаж ана шундай муҳим аҳамиятларга эгадир. Ибодат нияти ила муқаддас ерлар томон қилинган ушбу сафар кишига ўзининг ҳаётини янгидан сарҳисоб қилиш, ўзликни англаш имконини берди.
Расули Акрам соллаллоҳу алайҳи васалламга кўра, ҳаж ибодатини мукаммал адо этган кишининг мукофоти жаннатдир. Ёш тўла кўзларини, покланиб, топ тоза бўлиб қолган қалбини Аллоҳнинг Байтидан уза олмай, ўз она-Ватанига қайтишга чоғланган ҳожи энди мутлақо бошқа инсондир.
Биз барча ҳожиларнинг ҳажлари мабрур, ибодатлари мақбул бўлишини Аллоҳ таолодан сўраймиз.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Янгиликлар

Top